13 Mart 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

SÖZÜN GELİŞİ İstidadı keşfedilen bir çocuk! sim çocuklara sorarsanız, büyüdükleri zaman, anneleri hastalanmca bükmak için doktor olacaklarını, yaramaz çocuklarşa hırsızları kovala- mak armılarını yenemiyerek polis olmak istediklerini söylerler. Buna Fağmen, büyük anneler torunlarmın mutlaka «Paşa olacağını tahmin #der, babalarla anneler ve maallimler ellerinde büyüyen yavrunun gidişm tana bakarak ona bir meslek yakıştırmaktan kendilerini alamazlar. Fakat günler geçer, küçükler büyür, hayat onları İstediği yerlere yerleştirir ve tuk, ufakken büyük nnesinden komşu Ayşe hanıma hası mektep sıralarında bir yasru İken keştedilmeğiği sahalarda muvaffak olacağını sermiş sanneğesek onu mutlaka doktor, ille mfhendis yetiştirmeye zorlıyanlar ax , Netekim (İstanbulda bir ortamektepte, m muallimi üzere bir kaç muallim, yedinci sınıfta okuyan talebenin tahrir lerini gayet düzgün yazmasına ve mektep gezintisinde kaleme yarıda arkadaşlarını tenkid etmesine bakırak, onda, müthiş bir gazeteci istidadı keştetmişler. Pikirlerine yalnız yurd bilgisi muallimi miş. Fakat diğer muallimler, çocuğum kendilerine ayan olan istiğadından | emin bulundukları için, ailesini haberdar ederek, bunun şimdiden bir çare- | #ihe bakmalarını hatırlatmışlar: «Çocuğu gazetelerden birine i bakın, birdenbire parlayacak! İcap ederse biz tavsiye veririz!> demişler. Çocuğun ailesini bir telAştır almış, #avalk anmesi yavrusundaki istide- dın ortaya çıkmasına bir taraftan sevinmiş, bir taraftan da derslerini ihmal &öeceğinden ve belki de bu yüzden sınıfta kalacağından korkmuş, Bu yüzden oğlunu mektebini bitirmeden bir gazeteye yerleştirmeyi doğru bulmamışsa da muallimlerinin sözlerinden heveslenen çocuk o «Ziyan olmıyalım diye sıkıştırmaya başlamış, Nihayet zavallı kadın istidadlı çocuğunu yanına «larak bize geldi. Hâ- diseyi yana yakıla anlattıktan sonra Mademki çocuğumda böyle bir istidad varmış, bari mektepten kalan zamanlarında gazetenizde çalışmasına müsaa- de edin!» diye rlealara başladı. Biçare kadını güçlükle teskin ettik. Muallimlerin biraz acele ettiklerini, çocuğun iyi hir gazeteci olması İçin muhakkak ortamektebi, mutlaka Hseyi ve behemehal bir yüksek tahsili İlkmal etmesi İâxımgeldiğini, bu arada bir de yabancı Ilsan öğrenmeyi unutmamasını söyledik ve çocuğa ân «Aferin's diyerek şimdilik tahrir vazifesini gene iikkatle yannağa devam ederken öteki derslere de çok çalışması İâsam olduğunu anlattık. Kadıncağız pek memnun oldu ve çocuk, muallimlerinin sözlerile bizim tavsiyelerimiz arasında bir münasebet bulamamakla beraber teşekkür etti, Fakat yarık değil mi? Şevket, Rado Altın “mıkyası terkediliyor mu? betlossi olarak Son aylarda muhafip devletler Ameti- kadan almak istedikleri harp malmemesi | için buraya külüyetii mikdarda altın gön- 'dermişlerdir. Yeni Avrupa harbinin çekleri Nevyork mali mahafilinde söy- Avrupa bazbi uzadığı lakdirde dez E, ıçin bütün dünya alanlarının üçte Amerika hazinesinde mahfuzdur. Hor tarafta sltın mikyası terk edilmekle Ame- rikadaki altınlara hiç bir yerden talip ve Btüşteri çıkmıyacağı zannolunüyor. Bugün bütün dünya allınları mevcudu 659000,000 İngiliz liras olup bundan 4315 000.090 İngilis lira Amerika hazine- . 1953 senesinde Amerikaya Avru- lerde paralarının karşılığı altın kalhmıya- caktır Amerikada toplanan altınların bir gön büsbütün kymetten düşmemesi için ma- ruf iktisaştılar Amerika müttehid hükğ- etleri hazinesinin Orta ve Cenubi Ame- riradaki Lâtin drletleri ile Avrupa devlet- lerine paralarını istikrar ettirmek (Üzere Ariyet alan vermesini tavsiye ediyorlar Yahut Amerikanın hariçten külliyetii mik- darda eşya alarak altinlarım İhraş etmek suretile altının kıymetini korumasını İsti. yorlar, ata ü 900 İngiliz Ilrası olduğu halde ge- r, sems harp dolayıstle 780.744.000 İira Yeni keşfedilen gramofon plâkları Şimdiye kadar bildiğimiz gramofon plâk- | çalmaktadırlar. Yeni musiki pllğile, bir ları, müsiki parçalarını kısa olarak çalayor- Jardı, Şimdi Almanyada bir nevi yeni grs- mofon plâğı keşfedilmiş; bu plâklar, şimdi. kierinden dört misli usun musiki parçam Yeni bir nevi kâğıt Almasiyada rutubet ve suyun nüfuz ek- | lar yapılıyordu. Şimdi bunun yerine big Mısdiği bir nevi kâğıd yapılmıştır. Bu yeni | küğld, mahire ve salre stokların toprak al- tinda, yer içerisinde muhafaza edilmesi işi- Be çok yarıyacaktır. Şimdiye kadar sahire- lerin ve haris tesirlerle bozulacak diğe Mmamulâtan muhafazası için husus ambar- 3 gözlü bir çocuk Geşen 47 Amarikada gillde Santiegoda | AŞ sözlü bir çocuk doğmuştur. Üçüncü göz gok büyük olup çocuğun alnının ortasında i diyetini tesbit edememimalerdir. İki kadın Bursada donarak öldü Bursa 12 (4A) — Pazar akşamı Orhangaziye gitmekte olan iki Buma- İh kadın Cihan köyü yakınlarında müt- diş bir kar fırtınasına tutularak bir Köprü sitna sığınmışlarsa da soğur Bun şiddetinden donarak ölmüşlerdir. Eski eserleri tedkik İnme 12 (ALA) — İstambildaki AL | Men âsarı Bo. Yonun reisi Dir atika enstitüsü müdürü ve teli şehrimize gelmiş: ve müze direktörle- bugün Kadife kalesini Dr, Bittel yarın da Yapı'mıskta olan hafriyatı tedkik wyecektir, iştir. #azköy Hitit hafriyatım - yapan Mis. | kuyu kazılacak ve bu kuyu veya oyağun Mçerisi yeni keşfedilen kiğıdin döşenip sarıl | dılktan sonra muhafaza edilmesi İstenen bü- | bubat gibi şey buraya konacak ve üzeri de İ ayni kâğıdin kapatıldıktan sonra gömüle- İ eektir. Bu suretle, zahireler yerde gömülü | olarak usuzen muhafaya edilebilecektir. bulunuyormuş. Çocuğun başi çok büyükmüş, tabll olan gözleri ve ağzı ise çok küçükmüş. İ #n garibi şurası Ki, doktorlar çocuğun eln- Ergene nehri yükseldi Edime (Akşam) — Bir hafta evvel yağan karlar erimeğe başlamış ve bu yüzden Ergene nehri hissedilir derece de kabarmıştır. Pehlivanköy önündeki su eski vaziyetini muhafaza etmektedir, Edirne ve civ m hava açmış ve 40 Hvk da şiddetini kaybetmiştir, Müreftede heyelân Mürefte 12 (AA) Müreftenin h köyündeki heyelân mmtakas genişlemektedir. Köylüler o erazilerinin tanınmaz bir halde olduğunu söykiyor lar. Heyelânin köy işinde de başlama sından korkuluyor. 4 Fenerde Csinciçeşme sokağında ot van on yaşlarında Adnan dün evin dk dnda dolaşırken kazaen düşmüş, muhtelif yerlerinden tehlikeli surette yaralanmıştır. Adnan hastaneye kaldırılmıştır. üzerinden taarr 1940 Martınm ilk haftası devammnos Finlindiya körfezinin büyük bir girinti İ wi üzerinde bulunan Viborg şebri etra- fında barp tarihinin şimdiye kadar belki ! hiç kuydetmediği gerip bir muharebe sereyan etti; Tanklar ve tayyarelerle | donmuş denizin buzları üstünde bir ku- İ satma muharebesi, Ajans haberlerinin kâh Viborg gölü, kâh Viborg körfezi veya koyu diye am- dığı ve muharebeyi yakından takib et miyenlerin gözünden kaçabilecek garib ve korkunç bir muharebe şekli... Ayni zamanda Fin müdafmasının can alacak anlarından biri. Bugünlerde Finlândiya - Sovyet suk hünden veya mütarekesinden sik sık bahaedilmesine rağmen benim heyecan ve merakla hergünkü safhasını takib et tiğim ve bu satırların yazılması esnasın- da henüz bir neticesi alınmamış olmakla beraber Finlerin şimdiye kadar olduğu gibi büyük kahramanlık ve mukavemet- lerini, Sovyet ordusunun bu emsali gö- rülmemiş muharebe tarzına günlerce de- müdhişliği okuyucularımın gözleri ne koymayı yeni harp tekniği bakımın- dan enteresan buldum. Rus - Fin hududundan takriben 80 kilometre (o gerpte (o Finlerin (o Viborg (Vüpuri) adlı ve Helsinkiden sonm ikinci derecede büyük (şehirleri vardır. Bu mesafenin takriben yarımnda da ay- lardanberi ismini işittiğimiz Mannerhelm müdafaa hattı hududa müvazi olarak devam eder. Bu battın Finlândiya körfezine daya- nan sağ yanı Rusların tazyiklerile Şubat sonunda düştü, Finler bunun gerisinde. ki ikinci hatta da tutunamadılar ve Mar- tn bidayetlerinde o Viborg'a kadar çe- kildiler. Viborg hayli içeri girmiş bir körfezin nihayetindedir. Haritada © görüleceği Ürere buradan Vuakri ırmağına kadar dar bir saha (25 kilometre kadar) iyi müdafaa edilirse onun şimali i ke mm Vunkri nehrine ve daha şimalinde Taipale nehrinin garbinde bulunan ceki Mannarbeim mevziinin #ol yanına daya- nacağı için en müsaid, dar bir müdafaa mevzii elde tutulmuş oluyor. Finler Viborg hizannda veya biraz gerbindeki mevrilerini yeni inşa etmiş olmalarına rağmen bu dar vaziyetten istifade ede- rek kendilerini pekfik müdafaa edebi Birler. Bunu karşılık Viborg bir defa düşürü- | Wire ve Kareli berzahi gibi dar bir erazi arçasını müdafaa etmek avantajı Fin- erin elinden çıkarın hayli gerilerdeki iler miatakssna çekilmek lâzım gelir, he genişler, hareket harbi başlar, Fin ordusu gibi mevcudu ax bir ordu için bu hareket harbi iyi birşey değildir. KÜÇÜK HABERLER: 4 İstanbul Ticaret ve Sanayi odası umü- mi kâtibi B. Cevad Nizami Dümenli, Anis- Payu gitmiştir. k Küçük nakliye esnafının yılık kon- gresi dün öğleden sonra Eminönü Halke- vinde yapılmıştır. Kongre, tahminlerin hi- lâfına sessiz. gürültüsüz geçmiştir. Kongre açılınca, Riyaset divanına 518 imzah bir takrir verilmiştir. Takrire imza atanlar, bu- lâsaten cemiyet reisi Felek Mehmedin re- izliğin! mevmubahis ederek, Üs arasina nifak sokmağa kâlkışanları takbih etmelk- ta ve cemiyet içinde, asia sarsılmıyacak bir tesanid mevcud olduğunu ileri süğ- mekte Wii, Takrir şu cümle ile bitiyordu: (Felek Mahmedi isteriz!) Bundan sonra yeni idare heyeti seçimi- ne geçlimiş, eski idare heyeti ibs edilmiş- tir, 4 İnhisarlar idaresi memurları ile ame- mak üzere maaş ve yev dikleri iane yekünu, geçen ay 8529 lrapı bulmuştu, Umum müdürlük memurlarının. mart, mülhakat memurlarının da şubat maaşlarından yaptakları 3,485 liralık tebor- rüat da yeniden Yardım komitesine vezii- : bandırılı Zrhnetya vapurla 4 Sovyet * Dün öğleden evvel Üsküdar izkelesin- dek hareke eden Girketi Hayriyenin 63 numarak vapuru yolcularından Ünyeli Ke- mal, müvazenadini kaybederek denize düş müşse de : k Bozanda önlerinde karaya oturan Bulgur bandırsl Çer Ferdinand vapuru- nun kurtarılmasına dünde çalışılmıştır. Dün geç vakte kadar geminin kurtardı. ğına dair şehrimizdeki alâkadarlara hiçbir haber gelmemişir. da Viborg (Vüipuri) kuşatma muharebesi Sovyetler Martın iptidasındanberi donmuş deniz uza devam ediyorlar Ş ğa, SOvYE TLER emi eyi ea. BİRLİĞİ Hele Viborg'un düşmesile Helsinki isti- kameti tamamen açılmış olur. Bunun içle- ea Şe vr e Yüklendiği Finler de bu rabiikeyi göze lar. Bizim garib ve korkunç muharebe diye tavsif ettiğimiz harp harekâtı da bu osmada vukun geldi. Ruslar meskün mevrilere, bilhassa sağlam yapılı ve tahrip edilmiş bulun duğu için her tarafta maniler tesisi gayet kolay olan büyük taaruzun güçlüğünü müdafsasından bilirler. Bunun için de Viborg şebrini direkt bir hedef olarak almadılar. Viborg'un şimalindeki cephe kısmı da çok dardı, sol yanı nehirlere ve eski müstahkem mevzie dayanıyordu, bura- ya da taarruz güçtü, Bühaen Finler bütün tank müdafaa silâhlarım bu dar yere teksif edince motörlü vasıtalar için geçilmez bir baraj tesis edebilirlerdi. Bu sebebten Sovyet “erkân barbiyesi don- muş bulunan Viborg körfezi üzerinden, yani donmuş denizden tanklarla taarru- za geçti. Harp tatihinde donmuş nehirler üze- rinde taarruz nadir olmakla beraber var- dır. Fakat bu tayyare vetank asrında | leri de olduğu | tanklardan da böylece kaybolanlar bur donmuş bir deniz parçam üzerinde, bu muazzam ağırlıklarla o taarruz duyulma- muşta. Bu taarrız insan zayiatına hiç kıymet vermiyecek kadar cesirane olmakla be- raber muvaffakıyetle başarılmış olursa neticesi de o kadar muazzam olabilirdi. Bu taarruzun hedefi Viborg'u daha gar- binden kuşatarak Viborg - Helsinki ds. miryolunu kesmek, Kareli berzahındakğ Fin son müdafaa mevrfini de düşürerek Fin ordusunu şimale doğru atmak, ba orduyu hareket ürü olan Helsinki isti- kametinden uzaklaştırmaktır. Ruslar buz tutmuş deniz üzerindeş ilerilerken Finlerin toppu rteşine ve tay- yare bombalarına maruz kaldılar. Bu niermi ve bombalar buzları kırdı ve ke nlan yerlerin civarındaki ağırlıkların te- sirile büyük parçalar ve bazı Rus birlik” gibi denire battı, keza lundu, Buns rağmen Rusların garp sa- biline ulaştıkları ve tutundukları anlaş İkyor. 6 Mart tarihli Fin tebliği bu kıtaların tardedildiklerini bildirmekle (beraber Rusların ayni istikamette yine taarruza devam ettiklerini de bildiriyor. Rus zayintının çok olacağı muhakkak” tar, Mermi tesirile kırılan buzlar yüzüm den kaybolanları hesap etmesek bile mücel büz #ntıhları üzerindeki birlikle» top ve tayyareler için ne mükemmej bir hedef olduğunu kolaylıkla anlıyabi Bu satırları yazarken henüz bitmemiş olan bu korkunç muharebe bakalım netice verceek. GÜNÜN ANSİKLOPEDİSİ Türkçeye tercüme edilecek şaheserlerden biri: EMİLE Maarif Vekâleti, Jean - Jaogusa Roug- sosu'nun (wJan Jak Ruso'nun) “Emile Aslmli eserini de Dördüneü kitapla, yani on beş yaş bit inanevi terbiye, » Prensipi > cİnsanlar hükaten iyldirlar» Fakat cemiyetin onla- râ verdiği terbiye fena olduğu için bomu- Jurlar, Binaenaleyh Kendilerine «menfi bir terbiye> vermek icab eder ki, bu, en iyi daba doğrusu yeğne İyi olan terbiye- dir. Mtinaları anlatan, Ço dar. kitab, romanın kahramanı Emi- 1ei beş yaşından on yaşına kadar taki» eder. Mürebbisi ile birlikte köyde yaşıyan çocuk, serbes bir şekilde vücudünü ve kuy- vetlerini hemalandırır, Üçüncü kitabda, on ile on baş arasında X Dün Romanyaya 10 bin kilo sasam, Çekoalovakyaya da üç vagon portakal gön- derlimiştir. Portakalların kilosuna 20 kw- ruş verilmiştir. k 950 bin Irulık yeni yol iaşaalına ait plân ve keşifnamelerin Belediye Fen he- yeti tarafından hazirlandığını n talip mihurunu temin etmek Üzere müteahhidlier lebine bizşok kolaylıklar temin edeçektir. Münekiddler, bu eseri bir çok hatalari dolu bulmuşlardır. Meselâ insanın hilka- ten iyi olduğu nasariyesi, hafınanın Haf edilişi, kitab okutma düşmanlığı yanlış telâkki edilmiştir. Buna rağmen Emile, kendi devrinin talim ve terbiyesi üzerinde müessir olmuştur. Bedeni terbiyeyi, &i Üy bir sanat, bir iş yapmağı moda balina gö- tirmiştir. ; ... Eserin müellifi olan Jens - Jsegwos Row seau |712 de Cenevrede doğmurtar. Now hukukunu siyanet edecek içtimai mukave- le nazariyesini güzel bir uzlüple müdafda etmiştir. Fransız inkılâbı ve romantizm, Rousssas'dan geniş mikyasta mülhem ole ai , 1778 de vefat etil 4 Eyüp, Unkapanı, Galata ve Patih ci- varmda yirm ye yakın hizrslik » maznun Hulüsi adında bir sabıkalı 4” Sultanahmed sulh ceza mahkemesinde sop» guya çekilmiştir. Hulüsi, suçların bir kıs muni İnkâr, bir kısmını itiraf etmiş, kendi. #inin tevkifine karar verilmiştir. k Çarşilçinde kuyumeuluk yapan HA adında biri, zabıtaya müracaatie dükkân na müşleri sfatile gelen yık bir adamın, terçih üzerinden 199 lira kıymetinde bile- #iklerini çaldığını söylemiştir. Zabıta, Sab- Tİ adında bir sabıkalıyı yakalıyarak tahki- kata girişmiştir.