2 Mart 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6

Haftalık piyasa Başvekilin nutku piyasada çok iyi karşılandı İhracat maddelerinin vaziyeti dı İki iyi r a e Mi alar Muhtelif ortaya skan propagandaların İş adamların #ereddüde sevkettiğine şüphe yoktu. Başvekilimizin, hükümetimizin siyase- Gini açık bir şekilde izah edişi, bütün iş adamlarında büyük memnuniyet ve iti mat uyandırmıştır, Vergilerin piyasadaki telâkkisinden de bahsetmek lüzum gelire, herkesten ev- vel iş adamları yeni vergilerin ihdasını ruri bulmaktadırlar, Çünkü iş adam- a beynelmilel vaziyetin ihdas ettiği buhranı daha iyi hizsettikleri için, yeni vergilerin zaruretini de daha çok takdir ederler. Hükümetin ticaret ve sanayi sahasında buhranı önlemek için ne gibi tedbirler ittihaz ettiği omalâmdur. Bil- hassa fabrikatörlere ham madde teda- riki, bankalar nezdinde teşebbüslerde bulunarak akreditif açtırması devletin | Mcaret ve sanayi âlemine yaptığı en bü“ den biridir, ii #caret müşkilâtına karşı kolaylıklar gös teren devlet cihazının masrafları artmiş- Diğer taraftan beynelmilel buhran izünden gümrük varidatı azaldığı gi- zelzele felâketine uğrıyan vilâyetle- rimizin vergi kudreti noksan bir hale gelmiştir. Aklselim sahibi hb san, bugün bu hadiseleri göz önüne ge- #rdikten sonra, yeni vergilere ihtiyaç olduğunu takdirden kendini alamaz Dış ticaretimize bir bakış Bu hafta içindeki en mühim hadiseler- den biri Türkiye - İtalya arasında de vam eden ticaret müzakerelerinin neti- sesidir. Evvelce de yazdığımız gibi harpten sonra, en ziyade İtalya ile tica- retimiz inkişaf etmiştir. Manifatura, de- mir malzemesi, elektrik malzemesi, her nevi motörler, boyalar ve ilâçların mi- him bir kısmı İtlayadan ithal edilmek- tedir Ankara mak iç:in anlaşmalar yapmağa muvaffak olmuştur. Macar sanayi imi Türkiyenin muhtaç olduğu sü leri vermek arzusundadırlar, Bunların arasında ziraat makineleri, motörlü, te- lefon ve telgraf ületleri, vesmire vardır. Macaristanın bizden en ziyade istediği ik, tiftik ve yapağı gibi dokuma maddeleridir. Son hafta içinde Sovyet Rusya ile de eni bir ticaret anlaşması yapmak için Kizlara başlanmıştır. Sovyet Rusya mümessilliği susam almak için tedkikler yapmaktadır. Alkar tacirlerin ifadesine göre, Sovyetler, İTürkiyeden bol miktarda yağlı tohum, Afrodit (Baş tarah 5 inci sahifede) görülemem: sulü olduğu kaydile ve Afrodit tercü- mesile alâkası olmayan hayali ve açık saçık resimler koyarak yine «Afrodit» adile bir kitap neşri suretile hakiki Af vodit eserinin isminden istifadeye kal- kışmış olması, ehli vukufun haiz olması lâzım şartlardan biri olan o bitaraflığın- dan şüpheye düşürmüş bulunmasına işa- zet edildikten sonra Üniversite profesör- İerinden müteşekkil salâhiyetli ehli hib- tenin ve Maarif Vekâleti talim ve ter; biye heyetinin verdikleri raporlardı bu eserin edebi kiymeti haiz bir sanat *eri olduğu ve matbuat kanununun İl inci maddesinin birinci ve ikinci fı larında derpiş edilen halkın âr ve duygularını incitecek o mahiyette müs tehcen (o eserler meyanında telâkki edilemiyeceği neticesine ( varıldığından kitapçı Semih Lütfi Erciyaş ve matbaa- « Kenan Dinçmanın beraetlerine ve da- va âmme namına takip edilmiş olduğu sihetle muhakeme harcı alınmasına ma- hal olmadığına ve Sultanahmed birinci sulh ceza mahkemesinin seçtiği ehli vu- kuf Konyalı İbrahim Hakkının raporuna dayanılarak toplatrılan tercüme Afro- dit ının sahibine iadesine tem- va olmak üzere karar verildiğini li. Karar alkışlandı Kararın okunması bitince muhakeme islonunda alkış şakırtisı başladı ve sü. yetle dışarıya da sirayet ederek korido. tun öte başında, zabıta kordonunun önünde toplanan, merdiven basamakla- #ına sıralenıp heyecanla dava neticesini bekliyen meraklı dinleyici kütlesinin de İştirak ettiği sür. İkışlar bütün adliye koridorlarını çani Kitapcı eserin hasılatını Balilksisadalara teherrii atti susam, zeytin gibi maddeler almak er- susundadırlar, Diğer taraftan piyasamızda da Sovyet uklu dokumalarına ihtiyaç vardır. 'eni yapılacak bir ticaret anlaşması ile her iki memleket arasındaki ticari mü- nasebetlerin inkişaf edeceğine eminiz, İhracat maddelerimzin vaziyeti Dokuma ham maddeleri — Son gün- lerde tiftik tacirleri birliği, tiftik için dış memleketlere teklif yapmamağı karar vermişlerdir. Bu karar bazı gazeteler ta- , İhracatın men'i şeklinde telâkki Halbuki evvelce yapılan tek- üzerine ihracat devam etmektedir. Esasen tiftik ticareti sahasında mevsim sonu addolunabilir. Çünkü bir iki ay sonra, yeni mahsul idrak edilecektir. Orta Anadoluda kış müsald geçtiği için hayvan telfatı da olmamıştır. Bu itibar- le önümüzdeki rekolte mevsiminde, bol tiftik ve yapağı elde edileceğine şüphe yoktur. Yumurta Son haftalar içinde yu- murta ticareti hararetli bir devreye gir- miştir. En ziyade İtalya ve İsviçreden talebler vardır. Müteferrik maddeler — Son günlerde balmumu ihracatı yine artmıştır. Fiatler 150 - 160 kuruş arasındadır. En ziyade Balkan memleketlerine satış yapılmak- tadır. Ay derileri için parlak bir piyasa yoktur, İngiltereden teklif mektupların- dan başka, bir iki sipariş de kaydedile- bilir. Siparişler daha ziyade Amerikadan vaki olmaktadır. Kuru meyvalara gelince, ihracat en ziyade İngiltere ve Fransa arasında ya- pılmaktadır. Kuru meyvalardan erik, kayısı gibi maddeler üzerine satiş yoktur. Halbuki geçen sene bu mevsim kuru erik, kayindan başka, pestil ve pekmez bile ihraç edilmekteydi. Bu sene finti düşkün olan maddelerden biri de, bar- saktır. Amerikadan barsak üzerine hiç iş yoktur. Çekyadan barsak için talebler ümid ediliyordu, halbuki bu ümid de boşa çıkmıştır. Geçen sene ile bu seneki ihracat mad- deleri arasında bir mukayese yapacak olursak barsak ve bazı kuru meyvaların fiatlerinin düşkün olduğuna şahid ola» biliriz. Fakat umumiyet itibarile ihracat smaddelerimizin fiatleri yüksektir. Hattâ balmumu bile, geçen seneye nisbetle iki misli yüksektir, İthalât maddelerimizin vaziyeti İthalât piyasasında da eskisine nisbet- le bir fark göze çarpmaktadır. muhtaç olduğu maddeler, muhtelif mem- İeketlerden tedarik edilmektedir. Yalnız gikolata ve katçuk fabrikaları, lâzım ol- duğu kadar ham madde tedarik edeme- diklerinden şikâyet etmektedirler. Hüseyin davası sonra kitapçı Semih Lâtfi Erciyaş ayağa kalkarak: — Sayın B. hâkim, dedi. Şu âdilâne kararınız, memleket irfanına hizmet ederek geçirdiğim 36 senelik kitapçılık hayatımda kazandığım en büyük mükâ- fattır. Ben de, Afrodit eserinin bütün hasılatın Erzincan felâketzedelerine te- berrü ediyorum. Bu sözler üzerine salonda ve koridor- larda tekrar şiddetli alkışlar çınladı. Ay- lardanberi umumi efkâr üzerinde büyük alâka, merak ve heyecan uyandıran ve Avni Avrupa matbuatına kadar akseden Af- | rodit davası da bu suretle sona erdi. Karar temyiz edildi Mahkemenin kararı, iddia makamının talebine muga; i deiumumilik rar temyiz mahkemesinden gelinceye kadar Afrodit kitabı yine satılamaya- caktır. Temyiz mahkemesi bu beraet ka- rarını tasdik ettiği takdirde kitap tekrar satışa sıkanlabilecektir. Belediye zabıtası talimatnamesi e zabıtası talimatnamesi umum! mecliste kismen müzakere edilmiştir. Ta- Umatnamenin diğer hükümleri etrafında esaslı tedklkat yapmağı lüzumlu mühtelit enclmeni mart içinde şabiacak ve alâkadar makamlardan izahat alarak talimatnamenin tedkikini bitirecektir. Mec- Hs nisan toplantısında bütçe ile beraber Belediye zabıtası talmatnimesinin ted- kikatını da bitirecektir. Macarlar bizden mal almaya başlıyor Bir izi gün evvel Ankarada İmzalanan yeni Türk - Macar ticaret anlaşmasının tatbikine geçilmiştir. Macar Merkez ban- kasının, Türkiyede 1 milyon 200 bin lira- hık bloke parası mevcud olduğundan ber şeyden evvel Macar hükümeti bu para- nın eritilmesi cihetine gitmeği tercih et- mektedir. Bu maksadia Macaristanda bir Yoklamaya çağrılanlar 311 1 331 doğumlu ihtiyat erat yoklaması için ilân 53 Tüm. As, D. BŞK. dan: Adalar, Bey- kon, Kartal, Üsküdar, Kadıköy, Şile ve Ka- dıköy yabancı şubelerinde kayıtlı 311 - 331 doğumlu ihtiyat çağında bulunanlara: i — 1111 sayılı askerlik kanununun 33 Ün- sü maddesi mucibince 336 doğumlu erlerin beraber her sene olduğu gibi yenı ve yabancı ihtiyat eratın da yerime lerde rine bizzat müracaatlarile tesbit edilece- Binden hükümet, devair ve müsssesatın da ve fabrika, şirketler ve bankalar gibi mü- emweselerde müstahdem ihtiyat orat doğum- Tuların yoklama günlerinde şabelerine gön- derileceklerdir. 3 — Yoklamaya gelmiyenler ve gönder- miyen daire ve müesseseler hakkında mua- mele yapılacağı ilân olunur. ii mart 940 pazartesi 311, 12 mari salı 312, 13 mart çarşamba 313, 18 mart pazartesi 314, 19 mart salı 315, 20 mart çarşamba 316, 25 mart pazartesi 317, 26 mart salı 318, 27 mart çarşamba 319, 1 nisan pazartesi 320, 4 nisan salı 321, 3 nisan çarşamba 322,8 nisan pazartesi 323, 9 nisan salı 324, 10 ni- san çarşamba 325, 15 nisun pazartesi 528, 16 nisan salı 327, 17 nisan çarşamba 323, 18 nisan perşembe 328, 22 nisan pazartesi 320, 73 nisan salı 329, 24 nisan çurşamba | 330, 25 nisan perşembe 330, 29 nisan 3$1, 30 nisan 431 ... Beşiktaş askerlik şubesinden: 1 — Bu sene askerlik çağına girip ilk yok- lamaları yapılmakta olan 336 doğumlularla beraber askerlik kanununun tarifatı veç- hile 311 doğumdan 331 dahil doğumlu ih- #iyat eratın da yoklamaları şube merkezin- de yapılacaktır. 2 — Yoklamaya 4 mart D40 pazartesi günü başlanacaktır. 3 — Yoklama, pezartsi, çarşamba, cuma günleri sabah saat dokuzdan on iki öğleye ve Öğledn sonru sant birden akşama saat on yediye kadar yapılacaktır. 4 — Hangi doğumluların hangi günlerde yoklamaya gelecekleri bir liste ile Beşiktaş kaza kaymakamlığı makamına arzedilmiştir. Şubede fazla izdiham olmamak üzere yok- lamaya geleceklerin hangi günlerde hangi doğumluların gelmeleri lâzım geldiğinin nü- fusta kayıtlı oldukları mahalle mümessii- lerinden öğrenilerek nüfuz hüviyet cüzdanı ve mikeri vesikalarile gösterilen günlerde Şubeye gelmeleri, 5 — Bu yoklamaları şimdiye kadar 25- kerlik muayenesini yaptırmamış ve asker- Mik ödevini yapmalnış yoklama kaçaklarile emsalleri askere sevkedildiği halde şubeye gelmiyerek bakayede kulmiş ve askerlik öde- vini yapmamış bakaya eratla nüfus seline kaydedilmemiş saklı eratın da muamelele rini tesbit ettirmek ve askerlik ödevlerini yapmak üzere şubeye gelmeleri ve gerek bunların ve gerekse ihtiyat eratian şubeye gelmiyenler hakkında kanuni ceza tatbik edileceği İlân olunur. , Staja çağırılan yedek subaylar Fatih askerlik şubesinden: 'Mart/040 tarihli gazete İlânma ektir; Btaj için çağrılan yedek muhabere ve top- çu asteğmenler (yarsubaylar) 313 (dahil)- den 326 (dahli) kadardır. Tavzihen ân olunur. 8 AYLIK 4 AYLIK J AYLIK 190 Posta ittihadına dahil olmıyan ecnebi memleketler: Beneliği 3600, altı aylığı 1900, üç aylığı 1000 kuruştur. Telefonlarımız: Başmuharrir: 20565 — Yazı işleri: 20765 İdare: 20681 — Müdür: 20497 Muharrem 22 — Kasım 116 8. İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı E. 1053 1233 028 934 1200 131 Va. 456 633 1227 1538 1800 1929 İdarehane: BabrAl! ivarı Acımndluk sokak No, 15 | Mari 1940 Sovyetler Viborgun kapılarına kadar geldi (Baş tarah | nei sahifede) Vaziyet şimalde o Petsamo civarında Finlerin büyük bir ihtiyatla hareket et- melerini icap ettirmektedir. Çünkü Rus- lar bu mıntakada büyük kuvvetlerle iler- İemektedirler. Kuhmo mıntakasında Finler ilerleme- ğe ve düşmandan mühim miktarda ga- naim, almağa devam etmektedirler. Fin tebliği Melsinki 1 (A.A) — Finlândiya resmi tebliği: Düşman Kareli berzahının gar- binde ve merkezinde Vipuri istiksmetin- de iaarruzuna dün bütün gün devam et- miştir. Düşmana ağır zayiat verdirilmiştir. Düşman, Taipale üzerinde tek bir taar- ruza teşebbüs eylemiştir. Ladoganın şimalinde topçu düellosu ol- muştur. Diğer mınlakalarda (O Finlândiyalıların lehine pusu barbleri vuku bulmuştur. Finlândiya tayyareleri düşmanın hava Gslerini, demiryolu merkezlerini ve takvi- ye kıtaatı nakleden askeri trenlerini bom- bardıman etmiştir. Sovyet hava kuvvetleri sivil halka karşı büyük bir faaliyet göstermiştir. Şimdiye kadar 14 ölü ve 16 yaralı tesbit edilmiştir. Bovyet tayyareleri paraşütçüler atmışlarsa da bünların hepsi öldürülmüştür. Hatlar Üzerinde şiddetli hava muhare- olarak düşürülmüştür. Finlândiyahlar 4 tâyyare kaybetmişlerdir. Sovyet tebliği Moskova | (A.A.) — Sovyet tebliği: 29 şubatta Rus kıtaatınım Kareli berza- handaki taarruzu devam etmiştir, Sovyet kuvvetleri Vüpuri - Vilkajervi demiryo- İunu zapt ve Viiparinin 9 kilometre şar- kında Ayrapaa, Heinjoki ve Pero istas- yonlarını ve muhtelif mevkileri işgal et- mişlerdir. 28 ve 29 şubatta Sovyet kıtaları 270 müstahkem nokta işgal etmişlerdir. Bun- lardan 70 tanesi betonlu topçu yuvala- rıdır. 28 şubat tarihli tebliğde zikredilen müstahkem noktalar bu hesaba dahil değildir. Cephenin diğer bölgelerinde hiçbir değişiklik yoktur. Sovyet tayya- releri düşman kıtaatını ve askeri hedef- leri bombardıman © etmiştir. Tayyare meydanlarında ve hava muharebelerin- de 36 düşman tayyaresi tahrip edilmiş tir, Finlândiya harbe devam edecek Helsinki | — Fin gazeteleri Finlândk yayı Kip etmek için Ruslar tarafın- dan sarfedilen gayretlerin memleketin mukavemetini hiçbir veçhile kıramıya; cağını bildirmektedirler, Finlândiya mü- dafaa harbine sarsılmaz bir azimle de- vam edecektir. İsveçte endişe Stokholm | (A.A.) — İsveç matbua- tı, Rus matbuatının birkaç gündenberi Sovyet efkârumumiyesini siyasi ve as- keri mahiyette mühim bir hâdiseye ha- zrlamak istiyen bir şekilde neşriyatta bulunduğunu kaydetmektedir 2500 rus tamamen imha edilmiş Helsinki 1 (A.A.) — Ladoga gölü nün doğu - şimalinde Finler Sovyetlerin mukavemet ocağını tahrip etmişlerdir. Sovyetler buraya 40 gündenberi 2500 asker tahşid etmişlerdi. Bunların her ta- rafla münakalesi kesilmiştir. Dün gi düz Sovyet tayyareleri memleket içeri sini bombardıman etmişlerdir. Ezcümle Savonnilinna, Fredrikshamm ve Aboda 14 ölü ve birçok yarak vardır. B. Welles Berlinde Ribbentropia görüştü (Baş tarafı 1 nci sahifede) Askeri faikiyetini iktisadi yenilmezi. ğini müdrik olan Almanya şimdi, altın- cı harp ayı sonunda, yalnız kendisinin vinçle beklediği kati neticeye doğru yü- rüyor. Berlindeki bitaraf müşahid- lerin kanaati Amsterdam | (A.A) — (Reuter)i Berlindeki bitaraf müşahitlerin kanaati- ne göre, Amerika Hariciye müsteşarı Summer Wellesin Hitler ve von Ribben- iropla yapacağı konuşmaların neticesi hususunda fazla nikbin olmaya mahal yoktur. Bu müşahitler beyan ediyorlar ki, Summer Wellesin Avrupa seyahatine bağlamış oldukları ümidler biri Hitle- Tin geçen cumartesi söylediği ve harbe sonuna kadar devam «edeceğini ilân et- tiği nutukla ve diğeri de Göbbelsin çar- şamba günü yaptığı beyanata çarpmış- manyanın «Garp plütokrasiz lerine kar- şi olan vaziyeti hakkında icap eden bü tün malümatı elde edeceği tahmin olu- nuyor. Herhalde müşahitler mart ayını me- şum bir ay olarak telâkki ediyorlar, Fil hakika naziler 935 martında iktidar mevkiine gelmişler, Rhin havzası martta yanın içinde ve dışında, «940 martında ne olacak?» diye sorulmaktadır. Ziraat bankası ikramiyesi Keşidede de kazananların isimlerini yazıyoruz mik. l Ankara | (A.A) — Türkiye Cüm- ! huriyeti Ziraat bankasının 50 lira ve da- | ha ziyade mevduatı bulunan tasarruf | madileri arasında her öç ayda bir tevzi etmekte olduğu ikramiye kur'an 1/3/ 940 tarihinde banka merkezinde ikinci noter Veli Olusu ile diğer alâkalılar hu- zuru ile çekilmiştir. Kendilerine ikrami- ye isabet eden mudilerden Konyada Fahriye Ararat 1000, Fethiyede Recai Çuhadaroğlu 500, Konyada Mehmed Şapka 250, Antalyada Mehmed Akbaş, Balıkesirde Müzeyyen, Elâziğda Arife Aydın, Elâziğda Nigâr Kule, ta Seyyid Güngör, İeanbelde Celâl, İs partada Hüseyin Top, Kütahyada So- mar Onat, Samsunda Hasan, Seferihi- sazda Seyfi Uran 100 er lira kazanmış Londra | (A.A) — Reuter nın öğrendiğine göre, Lord Tu veli ile «Avrupanın teskin komitesi> tarafın- dan neşredilen sulh plâmua Londra si- yasi mahafili ciddi bir nazarla bakma maktadır. Bu plân gazeteleri ancaji pek mahdut bir nisbet dahilinde alâ. kadar etmiştir. Bazı gazeteler ise -ki bunların arasında Times de vardır- bu plânı katiyen mevzuubahs bile etme mektedir. Mezkür plân, Alman propagandacıla- rının tevessül ettikleri sulh taarruzunum bir tezahürü olarak (telâkki edilmekte- dir. Şuran kaydediliyor ki, bu plân Hitlerin son söylediği şiddetli nutukla ve Almanyanın İngiltereye savurduğu kin ve gayızlarla taban tabana zıttır. Alman ricalinin de tasvip ettiği ileri sürülen bu plâna göre, Çek devleti, bi- taraf olmak şartile tekrar kurulacaktır. Müstakil bir Polonya devleti vücuda ge- tirilecek, bu devletin denize mahreci olacak ve Almanyada demiryolları mü- nakalâtından ve Vistül nehrinden istifa- de edecektir. Almanya Avusturyada bir plebisit yapacak ve fakat enternasyonal bir mü- dahale olmayacaktır. Almanya, Milletler Cemiyetinin serbesce çalışması Otemis edilirse cemiyete tekrar girecektir. Niha- yet Almanya, eski müstemlekelerindeni kendisine iptidai maddeler Verilmesi hakkındaki teklifleri, bu iptidai madde lerin tediyesi için altın istenilmemek şar- tile tetkik edecek ve müstemlekelerim iadesinde ısrar eylemiyecektir, Resmi mahefilde, beyan ediliyor ki, İngilterenin harp hedefleri Chamberlain ve Lord Halifazxın son nutuklarında ap açık izah olunmuştur. Izmir fuarı Onuncu yıl için büyük e Bu seneki İzmir enternasyonal Fua için hazırlıklar devam ediyor. Bu müna» sebetie bir müddet evvel, Ankaraya zim ve tahassürlerini arsettim, MA fimizin Cümhuriyet tarihinde yapıcı ve İmarcılık hakkındaki nin pek çok misalleri arasında ölmes Abide olarak yaşıyan ve ber gün biraz dam gra e rini le İ teki İzmir entercesyonal Fuarı hakkı, Ermenak» | kendilerine maruzatta bulundum. Türke yemizin yegâne enlemasyonal onuncu yılını bu sene bu tarihi bölgenin nile mütenasib iç ve dışa ferah ve fi verecek bir şekilde tesid edeceğiz dıştan, daha şimdiden gördüğümüz ri alâkaları bizi çok sevindirmektedir. her sene olduğu gib! bu yıl da 20 ağurtomm tan 30 eylüle kadar devam edecektir.» İzmire kahve geldi