18 Aralık 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

j E ; Bürsa mektupları Bursada pirinç mühim bir toplantı yapıldı Valinin riyaset ettiği toplantıda ziraatçilerle sıtma mücadele doktorları anlaşamadılar; yali, vaziyeti Ankarada izah edecek Bursa (Akşam) — Geçen mektü- bumda çaltik - pirinç ekimi üzerinde, «kalı daireler tarafından İnceleme- iler yapıldığını yazmışım, Bursa ovüsi Üc Yenişehir, Karacabey, Mudanya v8 M. Kemalpaşa kasabalarının bazı yer lerinde seneden seneye inkişaf ekmel- te olan çeltik zeriyatı, son yıl zarfında halline çalışılan ehemmiyeti bir me- sele halini almıştır. Ziraat ve Sıhhiye Vekâletleri müfettişlerinin tedkik ve raporlarından sonra çeltik ekimine İzin vermek, yahut bu zeriyatı kâmilen yasak etmek şıklarından her Ikisi üze- rinde hayli münakaşalar olmuştur. Bir taraftan çeltik ekiminin Bursaya kazandırdığı refaha mukabili, diğer taraftan sıtma &fetinin, son günlerde pek sık tekrar edilen bir tabirle yan. | gın haline gelmesi, bu mevzuu günün meselesi haline getirmiştir. Sıhhi teftişlerin rapor ve rakamlar- la verdiği netice, memlekette esasen mevcud olan sıtmanın, çeltik ekiminin artması yüzünden, pek ziyade dal bu. dak saldığı ve tahribatın gün geçtikçe dazlalaştığı merkezindedir. Sıtma mü, cadele teşkilâtının, çeltik ekilen yer- Jerdeki köylerde yaptığı muayeneler, | bu civardaki hastalık endeksinin yüz- de 50, hattâ 60 1 geçtiğini göstermek- tedir. Gene bu raporlara göre, çocuk- larda dalak derecesi, Üzerinde dikkat- Je durulacak vaziyettedir. Sıtma yü- sönden ölümler olmaktadır. Buna mukabil, çeltik ekiminin memlekete getirdiği zira! ve iktisadi refah, azımsanmıyacak kadar mü- himdir. Bursa vilâyetinde yirmi iki bin dönüm erazide çeltik ekilmekte ve bu zeriyat bir milyon lira gibi kabarık bir varidat temin etmektedir. Çeltik ekicileri, bu paradan yedi yüz bin li. rasımın, işçiye verildiğini söylüyorlar, Gene bu zevatın ifadelerine göre, çel- tik ekiminin verimini iki, hattâ üç milyon liraya çıkarmak kabildir; top- rak, su, insan vaziyeti, bu inkişafı te- mine çok müsaittir. Bundan başka, Bir boşanma davası tipi On günlük bir evlilik hayatı - Boşanma sebebini tesbit edemeden hâkim huzuruna koşan çift - tatbikatın sakat tarafları Karı koca geçimsizliği ve dolayısile | boşanma fazlalığı meselesi yine gü- nün mevzuu halindedir. Dalmi suret- te mevcud olduğu halde ara sıra nük- seden bir hastalık gibi ortaya atılan bu içlimai derde çare bulmak için çok çalışlık. Muhtelif zamanlarda gaze- telerimizde yapilan hesapsız anket- ler sayesinde âlimlerimiziden başlıya- rak cahillerimize kadar herkes bu hususta fikrini söylemiş, mütalâasını serdetmiyen kimse kalmamış gibidir. Buna rağmen boşanmalar devam edi- yor. Ben burada, bilhassa boşanma tat- bikatının aldığı hazin şekle işaret edeceğim, İki ay evvel, on günlük bir evlilik hayatından boşanma sebeple- rini bile henüz lâyıkile tayin edeme- den hâkim huzuruna gelmiş betbaht bir çiflün muhakemelerinin fik celse- sinde hazır bulundum: İki taraf) ikişer avukat temsil edi- yordu, Davacıların, seyirciler arasın. da, avukatların arkalarında durduk- Jarı sonradan anlaşıldı. Üç genç ka- ön ve 12 yaşından fazla görünmiyen bir kız çocuğu kız tarafı avukatlarının iki genç adam da erkek tarafı avu. katlarının arkasında yer almışlardı. Muhakeme başladı. Hâkim evrakı | tedkik ettikten sonra erkek tarafına niçin boşanmak istediklerini sordu: Avukat — Efendim, karşı tarafın Yddialarına heniz vakıf değiliz. O id. | dinları tedkik etmeden sebeplerimizi | Meri süremiyeceğiz. Bunu tedkike zâ- | man bırakmanız için muhakemenin | #stediler. Başka bir çifçi de, zeriyat ekimi hakkında geltik ekilen mıntakalardaki köylü gittikçe refaha kavuşmaktadır. Çel- tik zeriyatından evvel vergilerini öde- mekte sıkıntı çeken bu civar köylüleri, ekim başladıktan sonra hem vergile- Bini muntazaman ödemeğe muvaffak | olmuşlar, hem de köylerinde iktisad ve| imar sahasında gözle görünür bir kalkınmayı başarmışlardır. Bir müddettenberi bu işin üzerinde ehemmiyetle duran veli, her iki iddia- Yı da esaslı bir şekilde gözden geçir- meğe imkân bulmak üzere burada bir toplanta yaptırdı. Bu toplantıda sıtma doktorlarile gsiraat memurları ve çel- tik ekenler hamır bulundular, Her Iki taraf da iddia ve mütalâalarını uzun uzun anlattılar. Ekicilerden bir Ins- mı, bazı bölgelerde çeltik zeriyatında mtmâya tesadüf etmediklerini, vilâye- tin birçok erazisinin esasen bataklık ve sıtma yuvası olduğunu, mücadele- nin kâfi derecede yapılamadığını 8Öy- lediler. Bir kısmı ise, çeltik ekimini fenni ve sıhhi şartlara göre yapama- dıklarını, kendilerine yol gösterilme- sini, modern tedbirlerin aldırılmasıni mıntakalarının tahdidini teklif etti ve çeltik ekiminin kati bir karara ve si- kı bir kontrola tabi tutulmadıkça, sıhhi ve fenni tedbirlerin alınamıya- cağını, çünkü kararsızlık yüzünden bizzat çeltik zürraıın emniyet içinde bulunmadgım, her sene başında ekip ekmemek, müsaade alıp alamamak tereddüdile esaslı bir şey yapmağa muvaffak olamadıklarını bildirdi. Bundan sonra söz alan doktorlar, sıtma ve çeltik bölgelerinde yaptık- | ları tedkik ve muayenelerin neticesini bildiren rapor ve rakamları okudular. Müzakere ve münakaşaların sonun- da, ber iki tarafın da ilk iddia ve mü- talâalarında ısrar ettikleri görüldü. Neticede vali, yakında Ankaraya gi- deceğini ve vaziyeti olduğu gibi bü- yüklere anlatacağını söyliyerek top- Jantıya nihayet verdi. başka bir güne talikini rica ederim. Hâkim — Onlar sizin arzuhalde kaydettiğiniz sebeplerin aslı olmadı. yi söylüyorlar. İddianız neyse bil- “en ki avukat henüz hazırlanma- miş, Arkasında, dinleyiciler arasında bulunan müekkili kulağına iğilerek bir şeyler söylüyor, kısa bir fıskostan sonra: Avukat — Efendim bize fena mua- mele ediyor. Seninle yaşamağa taham- mül edemem, diyor. Sen kendini ilme vermişsin, kitaplardan başka gözün bir şey görmüyor. Gece kitap, gündüz kitap. Sen bana lâyık değilsin! diyor. Hâkim — Fena muühmele dediğiniz nedir? Yine dinleyiciler arasında bulunan müekile danıştıklan sonra: Avukat Bağırıyor, çağırıyor, evi altüst ediyor, Küfür savuruyor... Bu sözler söylenirken, kendi avu- katlarının arkasında yer aldıklarım söylediğim üç kadınla 12 yaşından fazla görünmmiyen kız çocuğu grupun- dan itirazlar yükseliyor. «Vallahi doğ- ru değil; sesleri, heyecan, telâş... sa- lonu dolduran öteki dinleyiciler bu grupun hareketile alâkadar. Hâkim — (Kadın avukatlarına hi- tahen) ne dersiniz? Avukat Doğru değildir efendim. Müekkilemiz geçimsiz bir kız de- ! ğildir, Terbiyelidir. Gün görmüştür. Geçimsizlik çıkaran erkek tarafıdır. Müekkilemizin kitaplar okumasından şikâyetçi olan odur, Biz de boşanmak BUGÜN : Matinelerden itibaren IPEK sinemasında Harikulâde canlı - Hareketli - Muazzam ve müthiş sahneler içerisinde insani bir mevzu HUCUM YU BÖLÜ Bugüne kadar görülen heyecan ve dehşetli sergüzeşt- İer filimleri gölgede bırakan BİR ŞAHESER Baş rollerde: John Wayn-Glaire Trevor - Tim Holt- Georges Bankroft DİKKAT: Bu film İPEK FİLM stüdyosunda Türkçeleştirilmiştir. Baş rollerde: YIKILAN Pek yakında L  4 Dahiliye Vekâleti, Belediye teşkilât kanunu lâyihasında esaslı tadilât yapmağa. karar verdiğinden İstanbul Belediyesinin de mütalâas, sorulmuştu. Belediye ris mu- Avinlerinden B. Rıfat Yenul ile Belediye yazı işleri müdürü B. Rifat, Dahiliye Ve- kâletinin sualleri dahilinde İstanbul Be- lediyesinin ihtiyaçlarını tesbit etmekte dirler. Bu hususta hazırlanacak bir mü- talâaname EB. Rifat tarafından bizzat An- Karaya (götürülerek Dahiliye oVekâletine .. için aynı sebepleri fleri sürüyoruz. Avukat — Bu sözleri söylerken ar- kasındaki kadınlar çantalarından bir takım vesikalar çıkarıyorlar, 12 ya- şındaki kız çocuğuna veriyorlar. Ço- cuk oldukça cerbezeli bir hareketle bu vesikaları avukatlara yetiştiriyor. Konuşulânlarla çok yakından alâka- dar oluyor. Kâh gülüyor, kâh sinir- leniyor bu zavallı çocuk. Avukatlar yarımyamalak bir faa- Myetle celseyi devam ettirdiler ve ni- | hayet kanuni bir sebep bularak mu- | İ hakemeyi başka güne telike muvaf- fak oldular. Fakat bu genç çifti on günlük bir evlilik hayatından sonra evlerinden uğratıp mahkeme kapılarına düşüren sebep nedir? Bu sonradan mı tesbit edilecek? Hangisi ötekinin fazla kitap RİCHARD GREENE Fransız filimciliğinin hakiki zaferi .. EDWIGE FEUİLLERES,J Birinci sınıf Dramatik Yıldızlar smıfına ithal edilen film Diğer Sahne Arkadaşları: Georges Rigaud - Mady Berry - Georges Lannes AR KAMEENEA EEE AADAKANABANI, ALBERT PREJEAN Harp Cephesine gitmeden ikmal etliği Montmartre Geceleri En son ve en güzel Filminde Parisin şarkısını... Parisin Aşklarını... Parisin gecelerini... Teganni edecek ve gösterecektir. Fransız şarkısının ve Fransız sinemasının Şaheseri kalacak film. Bu Çarşamba Akşamı s UMER sinemasında 3 AHBAP ÇAVUŞLAR sizi kahkaha ile güldürdüler... .. PALAVRACI TÜREÇE SÖZLÜ ve Dev Maymunu #izi; korkudan, heyecandan ve bilhassa fazla gülemkten bayıltacaklardır Senenin en büyük Türkçe sözlü für olup bu Perşembe Akşamı SARAY Sinemasında MELEK sinemasında öğ di ve bugüne İder yar . KÜÇÜK PRENSES Zevkine - Neş'esine ve güzelliklerine odoyamıyacağınz bir ŞAHESER Aşkın ilham ettiği en büyük film... MABUDE LE sinemasında Fatih Halkevinden: si kış yürüyüş pe 24/12/439 pağdr gününden itibaren başlı. yacak ve her on beş günde bir bu kış yö- rüyüşlerine devam edilecektir. Yürüyüşe iştirik etmek (istiyenler 24/12/939 pazar günü sant 7 de Evimizde toplanacaklardır. Bu beraber kış yürüyü- güne iştirik edecek arkadaşların her ak- Evimiz Spor şübe- tabikine gam saat 18 den 20) ye kadar Evimiz Spor | komitesine müracâatları rica olunur, okumasından şikâyetçi? Ve bu iş bir sileyi yıkacak kadar vahim midir? Sonra avukatlarla müekkillerinin hâkim huzurundaki yaziyetleri niçin böyledir? Ortada vahim bir sebep yoksa, var olduğu takdirde bunu or- taya atıp haksızlığa uğrayan, İztirab çeken müekkillerini müdafaa için ha. zırlanmamışlarsa nasi bu ev yıkma işini üzerlerine alıyorlar? Ve daha sonra, boşanmak üzere mahkemeye gelen kâdin o küçük kız çöcüğunu niçin mahkemeye getiri yor? Bu vaka onun taze ruhunda na- sıl bir hereü merç yaratacaktır? İçtimal bir derd olan bu boşanma fazlalığı üzerinde nazari fikir ve mü- talâalaria meşgul olur, kabahatin kimde olduğunu ararken dikkat na- zarımızi biraz da İşin tatbikatına ç€- wirmeliyiz. Ş.R. - ANİTA LOUİSE - SHİRLEY TEMPLE Perisin kadınlarını... en yüksek harikaların- Kızılay balosu Her sene mutad olduğu veçhile Kimiay cemiyeti sdhnx Beyoğlu kazası Kızılay şui- besi tarafından tertip edilmekte olan balo- nun bu sene de 23/12/5939 Gümartesi günü akşamı Tokatliyan salonlarında verileceği haber alınmıştır, Öğrendiğimize güre güzide zevattan mü- teşekkil bir balo komitesi teşkil edilmiş ve bu balonün geçen senelerden daha muh- teşem ve eğlenceli olması için bütün ted- birler alınmıştar. Sayın Başvekil Dr, Refik Saydam'ın yük- sek himayeleri altında yapılacak baloya hamiyet halkımızın candan bir alâka ve rağbet göstereceğinden ve çok güzel bir geen geçirereğinden eminiz, Biletler Beyoğlu Kızlay cemiyetinden tedarik edilebilir, AKŞAM | Abone e ücretleri j Posta itâihadıma dnhti olmayan sen ecnebi memleketler: Seneliği 3800, a'da aylığı 1900, üç aylığı 1000 kuruştar. Adres tendili için yirmi beş Kuruşluk pul göndermek lazımdır. Züknde 7 — Kasım 41 İİ 8. imsak Güneç Öğle Tkindi Akşam Yatan E. 1257 237 129 942 1209 139 Va. 5M 749 AZI 2301 430 1442 1821 İdarehane; Bab civan Acımusluk ür ŞEHİR TİYATROSU İstiklâl cad. Komedi kısmi Gece saat 2030 da iKiZLER