30 Ekim 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

| 600 bin lira! İngiltere kraliçesi ve saraydaki bütün kadınlar her gün asker için 2 saat yün yelek örüyorlar Çavuşla evlenen çavuş — Gaz maskesini kaybeden 30 lira ceza verecek — Pantalonsuz ahçıbaşı! İngiltereden Fransaya asker sevki devam ediyor. İngiliz Harbiye Nazı- n, geçen hafta Avam kamarasında- ki beyanatında, şimdiden Fransada 258 bin İngiliz askeri bulunduğunu Ye gelecek sene bu miktarın bir mil- yona çıkacağını söylemişti. Cepheye giden askere kışlık levazım gönder- mek üzere İngilterede büyük bir fa- aliyet vardır. Her tarafta kadınlar asker için yün yelekler, süveterler örüyorlar, Kraliçe bu hususta örnek olmuş- tur. Kraliçe, her gün öğleden sonra saraydaki bütün kadınları ve erkek memurların ailelerini büyük bir sa- londa topluyor. Toplantıya damdo- nörlerden, teşrifat (memurlarının, kâtiplerin ailelerinden bahçıvanların, ahçıların ailelerine kadar herkes İş- tirak ediyor. İki saat asker için yün yelekler örülüyor. Kraliçenin bizzat asker için yün yelek örmesi, diğer İngiliz kadınları- nı da faaliyete getirmiştir. Kış gel- meden her askerin bir yün yeleği olacaktır, Bundan başka askere ufak tefek hediyeler göndermek için de cemi- yetler teşekkül etmiştir. İngilizler pu- ding denilen tatlıyı çok severler, Bir cemiyet münhasıran cephedeki as- kerlere puding göndermek işile meş- gul olmaktadır. Şimdiye kadar 120 bin puding gönderilmiştir. Londranın büyük müesseslerinden biri bu mü- nasebetle hususi tertibat (o almıştır. Burada yalnız asker için puding ha- zırlatmakta ve her hafta cepheye gönderilmektedir. Bir rozete 600 bin lira! İngiliz Kızılbaç cemiyetine teber- rTüler yağmaktadır. Geçen hafta Lon- dranın kenar mahallelerinden birin- de Kızılhaç için rozet dağıtılırken oradan geçmekte olan Lord Nuffiel- de de bir rozet takılrsıştır. Lord Nuf- feld cebinden çek defterini çıkara- rak bir çek doldürmüş ve kutuya atmıştır. Akşam kutu açıldığı zaman Çekin 100 bin İngiliz liralık olduğu görülmüştür. Şimdiye kadar bir ro- set için bu kadar büyük para veril diği görülmemişti. İ Lord Nüffield İngilterenin otomo- bil ve tayyare fabrikatörlerindendir. Son beş sene içinde hayırlı işlere ver- diği paranın yekünu on milyon İn. giliz lirasını bulmuştur. Lord Nuf- feld bir bisiklet tamircisinin yanın- da çırak iken evvelâ bisiklet, sonra otomobil ve nihayet tayyare fabri- katörü olmuştur. İngilterenin muh- telif yerlerinde pek çok fabrikaları vardır, Çavuşla evlenen çavuş! Geçen hafta İngilterenin Brent- ford şehrinde bir çavuş başka bir ça- vuşla evlenmiştir. Evlenen birinci çavuş piyade alayına mensup Ab- rams, ikinci çavuş da muavin teşki- Jât kadrosuna mensup Dorothy Wal- msley'dir Muavin teşkilâtı kadınlar- dan mürekkeptir. Fakat bunlarda da erkekler gibi teşkilât vardır. Dorothy esasen Abramsın nişanlısı idi, Nişan- hsı askere alınınca o da muavin teş- kilâtına girmiş ve çavuşluğa terfi et- miştir. İki çavuşun evlenmesi çok neşeli olmuştur. Şimdi bunlar, hangisinin daha evvel başçavuş olacağına merak ediyorlar. Gaz maskesini kaybeden 30 lira ceza verecek İngilterede hükümet ve belediye. ler herkese birer gaz maskesi tevzi tniştir. Halk sokağa çıktığı zaman maskesini yanında taşımağa mec- burdur, Son zamanlarda briçok kim- seler maskelerini tramvayda, trende, gurada burada unutmağa başlamış- Jardır. Bunlar toplanarak polise tes- Bim ediliyor. Polis bulunmuş eşya dairesinde gaz maskeleri o kadar ço- galmıştır ki hükümet bir tebliğ neş- | geçende bir Alman tahtelbahiri ta- | Lord Nuffield yeni bir paviyon yap- tırdığı bir hastaneden çıkarken retmiştir. Tebliğde gaz maskesini şurada burada birakan kimselerin | «hükümete ait eşyay: ziyaa uğrat- mak» cürmile mahküm edilecekleri bildirilmektedir. Bu cürmün cezası 5 İngiliz lirası, yani 30 lira kadar- dır. Pantalon istiyen ahçıbaşı! İngiliz bandıralı Bermont Yapuru rafından torpillenmiştir. Vapur tor- piilendiği sırada uykuda bulunan ahçıbaşı ancak uyanarak denize atı- lacak kadar vakit bulabilmiştir. Ahçıbaşı mutfağın yanında hemen tamamen çıplak bir halde yatıyordu. Denize atılınca vaziyeti aklına gel- miş ve o sırada kendisine pek yakın bulunan tahtelbahirden bir panta- lon verilmesini rica etmiştir. Tahtel- bahir kumandanı bu garip talebi ye- rine getirerek bir pantalon atmıştır. Ahçıbaşı bir vapur tarafından kur- tarıldıktan sonra İngiltereye bu pan- talonla gelmiştir! Letonya kanunuesasisi değiştirilmiyor Paris 29 (A.A.) — Parist'e bulunan Letonya heyeti, Sovyetler Birliği hü- kümetinin Letonya'dan Letonya ka- nunuesasisinde değişiklik yapılması için parlâmentonun ikinciteşrinin 20 sinden evvel içtimaa davet edilme- sini istediğine dair dolaşan şaylaları katiyetle tekzip etmektedir. Letonya'- da parlâmento olmadığı ve yalnız bir | cemiyetler meclisi mevcud olduğu tas- rih edilmektedir. Vefat Gazi Hüseyin paşa ahfadından merhum Konya mektupçnsu Yusuf Hümü haremi, Maliye Nazırı sabıkı Yusuf paşa yeğeni Selânik Evkaf muhasebecisi merhum Ab- dülkadir kım salihattan bayan Cemile Hayrünnisa vefat ermiştir. Cenazesi bu- gün ikindi vakti Büyükadada sokağı 28 numaralı hânesinden kaldırıla- rak Adadaki medfeni mahsusuna defnedi- lecektir. Cenabı bak mağfiret ihsan bu- E. 1149 117 449 939 1200 132 Vu. 46 6771158 1449 1108 184l İdarehane: BabıAli civarı Acımusluk sokak No. 15 İ son kararnamede bu madenler Bir Kızılhaç rozeti için d Çumisadi meseteler || İhracat kararnamelerini değiştirmek lâzım İngiliz ve Fransız anlaşmasının Piyasalarda derin bir alâka uyandır- dığından bahsetmiştik. Anlaşmanın ekonomik bir cephesi de, ihracat mallarımızın İngiltere tarafından sa tın alınacağına dair çıkan haberler- dir. Bu münasebetle evvelce beynel- milel vaziyetteki tahavvül üzerine, ihracat hakkında alman kararlar üzerinde tekrar durmak lâzımdır. Bu kararnamelerden birinde, maden kö- mürü, krom, manganez mâdenlerile yiyecek maddelerinin ihracı menedil- mişti. Bu karar, beynelmilel vaziye- tin değiştiği bir sırada verilmiş isa. betli bir karardı. Şimdi ihracatımızı drüst ve mantıki memleketlere art- tırmak için, bu kararı değiştirmek icab ediyor, Bilhassa maden ihraca- tana dair olan kısmını... Malümdur ki, Türkiye krom, man- gânez istihsalâtında pek ileri gitmiş bir memlekettir. Memleketimizin her tarafından büyük sermayelerle işleyen krom madenleri vardır. Krom ihra- catı menedildikten sonra krom İs- tihsalâtı birdenbire durmuştur. Kü- tahya civarında, Fethiyedeki krom ocakları, işlerini tatil ederek, amele- sine yol vermişlerdir. Krom muhakkak surette ihraç edil. | meğe mahsus bir madendir, Memle- ketimizde krom madenini işliyecek tesisat ve buna ald lüzumlu bir en- düstri mevcud olmadığına göre İstih- sal edilen kromun iç piyasada is tihlâki de hatıra gelmez, Bu itibarla krom cevheri yalnız ihraç etmekten başka çare yoktur. Krom demir istih- salâtı, dolayısile harb endüstrisinde işe yarar bir madde olduğu için, bu- nu yalnız müttefik memleketlerin sanayii hesabına ihraç etmemiz Jâ- zımdır. Krom; maden kömürü gibi maden- lerin ihracı meselesi, Osmanlı borç- larının tesviyeslle de alâkadardır. Son Paris anlaşmasında, Osmanlı borçlarının dövizle değil, yüzde yüz malla ödenmesine karar verilmişti, borçlara mukabil Franco - Türk şir. keti bizden madeni kömürü, krom, manganez gibi maden almaktaydı, racı menolunduğuna göre, borçları- mızı ihracı serbes olan maddelerle | mi ödiyeceğiz? Bu mesele son günlerde Ankarada bulunan dayinle vekilimizle Franco - Türk şirketi mümessilleri arasında görüşülmektedir. Netice itibarile, gerek ihraç, ve ge- rekse borç ödemek suretile krom, manganez satışlarına müsaade eğil mesi bu endüstrimizin tekrar canlan- masma sebebiyet verecektir. Hüseyin Avni Üzüm piyasası İngilterediii ikin sipariş- ler başladı, pi piyasa canlandı İzmir (Akşam) — — Üzüm piyasa- sında büyük bir canlılık başlamıştır. Borsada mevsim açılalı beri görül memiş derecede mübim satışlar ol- maktadır. Evvelki gün 8500, dün de 10080 çuval üzüm satışı kaydedil- miştir. Bu miktarlar, mevsimin Te. korlarını teşkil ediyor. Üzüm flatle- rinde derhal yükseliş başlamıştır. Bazı nuinaralarda bu yükseliş otuz paraya çıkmıştır. Satışların hararetlenmesinin sebe- bi, İngiltereden İzmir ihracatçılarına gelen mühim ( siparişlerdir. Üzüm fiatlerinin daha yükseleceği muhak- kak addediliyor. Fransadan da sipa- rişler gelmeğe başlamıştır, İncir sa- tışları da normale doğru gitmektedir. İzmir piyasasında insirah ve mem- nuniyet başlamıştır. Bugün: SARAY yı İPEK sinemalarında birden ahın Cenneti Polonya Türkleri Bugün Polonyada 7000 kadar Türk vardır. Bunlar Wilno, Bialystok ve Nowogrodek taraflarında oturuyorla Polonyalılar, Türkiyeye karşı mu- | ları, din bakımından Kırım müftülü- habbetlerini göstermekten hiçbir za- | güne tabi idiler, 1925 senesinde Dr. man vâzgeçmemişlerdir. Zira Polon. | B. Yakup Szynklewlez'i kendi müftü. yanın 18 inci asrın sonunda komşu- | lüklerine intihap etmişlerdir. Elyevm ları olan Rusya, Almanya ve Avustur- | Polonyada 19 müslüman cemaati ve ya tarafından taksimini tanımamış | bunlardan 16 sının camileri vardır. olan yegâne devlet Türkiye idi. Hattâ | Bu camilerin muhafaza ve tamiri, Türkiye, Polonyanın istiklâl ve bü- | imamların, müezzinlerin maaşları, tünlüğünü korumak için ikinci Kate- | Polonya hükümeti tarafından verilen rina zamanında Rusyaya karşı har. | tahsisat ile temin olunuyor. Bü tah- betmişti. sisat, cami adedi itibarile katolik ve Polonyalılar, Türkiyeye karşı iyi diğer dini cemaatlere verilen tahsisat- hislerini beş asırdanberi Polonya top- | tan fazladır. Diğer Avrupa hükümet raklarında yaşamakta olan Türk ır. | merkezlerinde camiler bulunduğu kından kendi yurddaşlarına iyi mua- | halde Varşovada cami yoktu. 1928 melelerile isbat etmişlerdir. Bu 'Türk- | senesinde Varşovada bir cami ler, Polonyada öz Polonya vatandaşı | etmek maksudile bir cemiyet kuruk gibi yaşıyorlar. Maalesef Polonyalı muştur. Bu cemiyet, Polonya hükü- Tatarlar, uzun zamandanberi kendi | metinin ve Varşova Belediyesinin yar- ana dillerini unutmuşlardır. dımmı görmüştür, Varşova Belediye- Vaktile hanedan ve siyaset rabıta- | si, cemiyete bu caminin inşası için sile Polonyaya bağlı bulunmuş olan | şehrin en iyi mahallelerinden ikisi Lituanyada ilk Tatar kolonilerinin | olan «Mekkes ile «Medine: caddeleri yerleşmesi tarihi, 15 inci asırdan baş- | arasında güzel bir arsa vermiştir. lar. Bundan başka Polonya Tatarlan, Lituanya grandükü Witold, Tölen- ya şöralyelerile harbetmek için Kırım hanı Toktamişin dört alayını imda- dına çağırmıştı. Bu alayların başında ; Dağıstan prensi Timur ve Han Mirza bulunuyordu. Bu alaylar, 1410 tari. hinde Grünvalden muharebesine işti- rak etmişlerdir. Bu muharebede müt- tefik Polonya ve Ltuanya orduları, Almanlara karşı kati bir muzafferiyet kazanmışlardır. Grandük Witold, Polonya - Lituan- ya dâvasına büyük hizmetler ifa et- miş olan Tatar süvarilerini, kendi kendi milli ve dini birliklerini koru- lar, konferanslar, içtimalar tertip etmişlerdir. Bu cemiyetin müs- ve süire lüman bulunan her yerde şubeleri vardır ve cemiyet vasıtasile Polonya Tatarlarının vaziyetine dair kitaplar ve risaleler neşredilmiştir. Bu neşri. yat arasında şimdiye kadar iki cildi neşredilmiş olan «Tatar yılığı:, «İs lâm mecmuası» ve «Tatar hayatı» eserlerini zikretmek lâzımdır. Yukarıki malümat, harbin patla- masındân evvelki zamanlara aittir. , memleketinde ahkoymuş, onlara top- Aik rak vermiş ve harp zamanında askeri DE yardımda bulunmaları şartile onları İngiliz - Fransız hava kuvvetleri Paris 29 (A.A.) — Bir kaç ay sonra Fransa ve İngilterenin müşterek hâ- va kuvvetleri Alman tayyareleri ades dinin üç mislini bulacaktır — m m TİYATROLAR HALK OPERETİ - Bugün Gece 21 de KADINLARIN EE Wilo civarında ve Niemen kiyıların- da iskân cimiş, bunların zabiti olan mirzalara ve beylere imtiyazlar ve büyük çiflikler vermiştir. Asekerler ise, köloniler balinde yerleştirilmiş. lerdir. Bunlar askerlik yapacaklar ve Oghlan alaylarını teşkil edeceklerdi. Bü tatar muhariplerin torunları, za- manımızda cedleri gibi ayni mıntaka- larda oturuyorlar. Zamanla ve muh- telif tarihlerde Kırımın, Şimali Kaf- kasyanın, Volganın ve hattâ Avrupa. daki Türk muntakalarından gelen muhacir dalgalarının tesirile müslü- Raşid Dıza - E. Sadi 'Tek Tiyatrosu - Bu gece - Üsküdar Hale sinemasında - TAŞ PARÇASI - Ayrica: Vodvil. Yarın gece: Kadıköy Halde GAİP ARANIYOR man Polonyalıların miktarı, 1631 ta. | İsmail Dümbüllü temsilleri - Bu akşam R9Şİ e Bakırköy Miltiyadi sinemasında rihinde 100,000 kişiyi geçmiştir. Bun- İki YOZLÜ KADIN lar, harp zamanında altı bayrağa münkasem 10,000 kişilik bir süvari kuvveti çıkarıyorlardı. Bu tarihten sonra Polonyadaki Omüslümanlar Türkiyeye ve Kırma göçetmişler, Türkiyede 'Tuna boylarında ve Ana- doluda yerleşmişlerdir. Şimdiki halde Polonyalı Tatarların miktarı yedi bi- ni geçmiyor. Bunların kolonileri şark mıntakalarında Wilno, Bialystok ve Nowogrodek taraflarında bulunuyor. Bir kısmı, Umumi harpten sonra Po- lonya Cümhuriyetinin hududu hari- cinde ve bilhassa Lituanyada ve Sov- yet Rusyanın Minsk havalisinde kal mışlardır. Harpten evvel Polonya müslüman- Komedi 3 perde. Zengin varyete, ... ŞEHİ; o TİYATROSU İstiklâl eWi, Komedi kısmı Gece saat 2030 da Hindistan Cevizi GRAGE MOORE İK Fransızca ülârak çev- ilk büyük Opere Filmi LUiz Fransada en çok okunan Roman... Avrupada en fazla oynanan Piyes... HENRY BATAİLLE'in ŞAHESERİ ÇILGIN BAKİRE Fransanın en büyük artistleri yarattı VİCTOR FRANCEN - ANNİE DUCAUX e ALE Senenin ilk büyük TÜR K FİLMİ