27 Ekim 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5
27 Teşrinlevvel 1939 Daily Telegraph'ın bir makalesi Atatürk bir realistti Hitler de onun gibi hareket etseydi medeniyet â- leminin husumeti yerine hayranlığını celbederdi Daily Telegraph gazetesi 20 'Teşri- ti. Memleketin istikbali yalnız ken- nievvel tarihli nüshasında askeri mu- | disinin şahsına dayanamıyacağını da harririnin Türk - İngiliz ittifakı hak- | hesaba katmıştı. Kemal Atatürk es- kında bir makalesini neşrediyor. Mu- bharrir ittifakın imzasının İngiltere- de uyandırdığı memnuniyetten, Türk ordusunun muazzam kuvvetinden tahsettikten sönra diyor Ki: «Paktın imzası tabi! Almanyada boş görülmemiştir. Hitler, Alman- yayı eski vaziyetine getirmeğe giriş- tiği zaman Kemal Atatürkü kendisi- ne örnek tutmadığına nadim olacak- tır. Böyle hareket etseydi Mili Halâs- kâr ve kahraman olarak gelecek ne- siler afından karşılanırdı. Her iki adamın karşılaşmış oldu- ğu işâdeta aynıdır. Lâkin Kemal Atatürk hangi hadde kadar gitmek mümkün olduğunu takdir edebilmiş Hitler Berlinde ordu kumandanlarile | ki düşmanları ile anlaşmakla hakikt bir reslist olduğunu isbat etmiştir. Hitler de nerede durmak lâzım ge- leceğini takdir etmiş olsaydı daha çok muvaffakiyetler elde etmiş olur ve şimdiki felâketile karşılaşmış ol mazdı. Medeniyet âleminin husume- ti yerine hayranlığını celbetmiş olur- du. Kemal Atatürkün meziyetlerinden biri de kendisile beraber çalışanları intihapta gösterdiği isabettir, Haki- katen şimdi halefi itimad ve hayran- lık İle karşılanmıştır. Burada dahi | Hitler, maiyetini büsbütün başka tür- | lü intihap ederek tezudını göstermiş- | tir> uzun müddet görüştü (Baş tarafı 1 inci sahifede) Fransız tebliği Paris 26 (A.A.) — 26 ükteşrin sa- bah tebliği: Heyeti umumiyesi itiba- rile gece sükünetle geçmiştir. Paris 26 (A.A.) 26/10/939 tarihli Fransız akşam tebli; Cephenin muhtelif noktalarında keşif kolları müsademeleri olmuş, ve karşılıklı topçu #teşi tenti edilmiş- tir. Paris 26 (A.A.) — Havanın yağmur ve soğuk olmasına rağmen cephede Rhin ile Moselle arasındaki mıntaka ktadır. Keşif in mevzii fa- inzimam et- idafaa hare- er Almanya arasındaki inkıtaı ve Almanya da- ığını ve kati Henüz hiç bir r lirmemekle beri ile bitaraf memleketler telefon muhaverelerinin altına alınmas iyor (ALA) < Yorkshire Post askeri muhabiri, garp cep- izerinde beklenen Alman taar- gecikmesini şu iki sebebe at- Havanin fenalığı ve Ma- ginot hattına bir taarruzun en hafta çok şidi Londra 2 Bununla beraber, şına kadar müstabat zannediliyor. Son muharebeler Paris 26 (A.A) Havas askeri vaziyet hakkında şu tafsi vermektedir: Warmdt o: inn küçük köyüne Almanlar evvelisi gün vedün ı mükerrer ohücumlara kıtaatının gösterdiği oeldedi mukavemet muvacehesinde kati ola- k ümidlerini erdir, Bu yeni hiçbir taarruzda bulunmamışlardır. teşrinisani bâ- olomıyacağı ajansı tı Almanlar faaliyetlerinin en şiddet- Bsini Möeselle'in şarkına nakletmişler- dir. Almanlar Apach hudut köyü nün tam ilerisinde nehri boydan boya garpten şarka doğru kesen de rin uçurumun başında bulunan Yransız mevzline karşı bir müfreze göndermişlerdir. Müfreze Fransızla- rin şiddetli otomatik ateşi kı sında kolaylıkla püsi Hududun diğer kısmında faaliyet eskisi gibi muhasımların biribirini mütemadi keşif harekellerile Malarına inhisar etmektedir. lar Fransızların muhtelif mıntaka lardaki kuvvet ve mevzileri hakkın da azami malümatı elde etmeğe ça- Mişiyorlar. Fransızlar da düşman hat- Yarında vuku bulacak değişiki'kleri ve bilhassa yeni kıtaatın gelip gelme- diğini aniamak için kabil olduğu ka- dar sıkı teması muhafaza ediyorlar. | | | | | | min ediliyor. Sarbr Alman zayiatı Paris 26 — Havas ajansının askeri vaziyet hakkındaki mutad yarı resmi tebliğinde bildiriliyor: Salâhiyettar Fransız mahfilleri 16 ve 17 teşrinieyvelde yapılan taarruzlar esnasında düşmanın verdiği zayiat hakkında bazı malümet vermektedir- ler. Ölen ve yaralanan Alman askeri- nina dedi 2.000 ilâ 3.000 olarak tah- 'ün şarkındaki kıta kumandanlığırın verdiği rapora göre, yalnız bu kıtanın çok küçük olan cephesine saldıran Almanlar 150 ilâ 200 kişi kaybetmişlerdir. İngiliz hava kuvvetlerinin zayiatı Londra 26 (A.A.) — Hava kuvvet. lerinin zayiatına &it olan yedinci listede muhtelif rütbede 7 zabit ve 25 nefer gösterilmektedir. Bunlar- dan 18 i maktul düşmüş ve 14 ü kay- bolmuştur. Garp cephesinde kar yağıyor Londra 26 — Garp cephesinde ha- va soğumuştur. Kar yağıyor Cepheye Amerika seyyar hastanesi geliyor Paris 26 (A.A.) — Newyork Times gazetesinin Paris muhabiri yazıyo 20 arabadan müteşekkil ilk Ameri- ka seyyay hastanesi garp cephe. sine hareket edecektir. Bunu diğer 5 seyyar hastane takiv edecektir. Bu teşkilât, Fransiz hükümetine merbut bulnmamakla beraber, cephe- / de Fransiz ordusunun emri altında bulunacaktır. Batırılan vapurlar Londra 26 (A.A) -- Öğrenildiğine göre, Tafna vapurunun 36 kişiden Ibaret olan mürettebâtından 31 kişi kurtarılmıştır. Londra 26 (A-A.) — Clan Chisholm felâketinden hayatla kalanlar ara sında 18 Avrupalı ve 60 Hindi bu- lunmakta, Şu halde kaybolanlar ancak 20 kişiden ibarettir. Oslo 25 (A.A.) — Alftenposten zetesi, İngiliz Sönegate ve Nor Lobentzhansen vapurunu Almanya- nın Deutsehland kruvazörünün ba- tırmış olduğunu yazmaktadır. Bu kruvazör Atlantik'te Terre Ne. we'ün şarkında ve cenubunda dolaş- inaktadir “ İ Küçük Memleket haberleri Afyon 28 — Şe' olan Al! Çetinkaya & imizde inşaatı bitmiş tüsü ile lise binasi- üyük bir bi- nleri Cümhuriyei si tarafından yapti hanın açılma tör Tamında yapılacak #isparta 26 — İsparta hükümet kor yeni Halkevi, şehir su tesisuti, ERire kümet Konağı ve kaymakam evlerini ha birçok bina ve sairenin açılma tö Cümhuriyet bayramında yapılacaktır. Avrupadan gelen talebe Harb dolayisile Avrupadan gelen tale- beden 63 ünün, buradaki vesalt ile tahsil lerine devem edemiyecekleri tar, Bu gibi talebenin bitaraf memleketler. de tahsillerine devamına karar verilmiştir. Talebeler, gruplar halinde tahsile devam edecekleri memjeketlere gönderilmekledir- ler. Sai. a rum yolu nasıl yapıldı? Bir kaç sene evvel bir insanın geçeme- o... diği yerlerden bugün tren geçiyor Hat beş senede tamamlanmış, 80 milyon liraya mal olmuş, 32 kilometre uzunluğunda 153 tünel Meşa Memleketimizin en sarp arazisinde yenilmesi imkânsız gibi görünen mâ- nileri ezerek Erzdruma varan tren, demiryolu yapmak âzmimizin ka- sandığı en büyük zaferlerden biridir, Bu hattın yapılması için sarfedilen para ve gayret hakkında tam bir fikir edinmek için aşağıya alacağımız bazı rakamları gözden geçirmek kâfi ge- iecektir, Sivas - Erzurum hattının inşası hazırlıklarına 933 senesinde başlan- mış ve 940 senesinde tamamlanması kararlaştırılmıştı, Bir müddet sonra hükümet, inşaatın tacilini münasib gördüğünden Erzurum hattının ev- velce tesbit edilen tarihten 15 ay ev. yel tamamlanması için ical eden ted- birler alınmıştır. Sivas « Erzurum hattirin uzunluğu 543 kilometredir ve beş senede ikmal edilmiştir. e Hattın tam ortalarına tesadüf eden 100 kilometreden fazla bir uzunluk işgal eden dar boğazlar mntakasının fevkalâde sarp arazisi Inşaatın daha fazla tacilin: fennen imkânsız bir hale sokmuş olmasıydı. Erzurum istasyonu belki daha evvel açılabilecekti. Malatya iltissk hattı ile beraber Erzurum hattının uzunluğu 690 ki. lometreyi ve inşaat masrafı tesisat, vagon ve lokomotifler dahil olmak üzere 80 milyon )lrayı bulmuştur. Yalnız Sivas - Erzurum yolu için 70 milyon lira harcanmıştır. Bu paraya mukabil sarfedilen insan gayreti her i ölçünün dışındadır, lun en sarp arazi mın. takasından, uçurum kenarlarından ve beşer altışar dakikalık fasılalarla kayaların altında oyulmuş uzun tü- | nellerden geçerken konuştuğumuz kadar dik yamaçlarla çevrilmiş leri | anlaşılmış. | bir inşaat mühendisi yordu: — Bugün trenimizin kolaylıkla peç- tiği bu yerlerden birkaç sene evvel ameleyi geçirebilmek için aylarca ça- Mışıp bir İz açmak icab etmişti. Atma boğazı gibi iki tarafı şaküli denecek şunları söylü dar boğazlardan ilk geçen insanlar mu- hakkak ki bizim ilk istikşaf heyetle- rimizdir. Bu heyetler içlerinde meç- İ bul âkibetler saklıyan boğazlarda ilk seyahatlerini keleklerle yapabilmiş. ler, Fırat nehrinin cöşkun ve girdaplı suları içinde bir tüy gibi dolaşan bu iptidal vasıtaları müşkülâtla kul- lanmışlardı Buralarda arazi 1000 - 2000 metre rakımı arasında dolaşır, Iklim fev- kalâde sert ve inşasi için tamamen EB müsaiddir. Bazı yerlerde daha birinciteşrin ayında kar ve don baş- lar ve işler tatil edilirdi. Büyük köprüler Si Erzurum hâttı güzergâhı nın çok ârızalı ve dolamhaçlı boğaz- lar içinde Çaltı ve Firat mecralarımı sağlı sollu takib etmesi ve bilhassa heyelânlı yerlere tesadüf eden kız larda yolun emniyetini koruyabilmek için (Karasu - Firat) vadisinde gü- zergâhın sık sık bir sahilden diğerine geçirilmesi bu hat üzerindeki büyük köprülerin adedini diğer hetlarla kı- yas edilemiyecek derecede arttırmiş- fır. Yerli malzeme kullanmak maksa- dile ekserisi tercihan taştan veya be- tonarmeden yapılan köprülerin umu- ekünü 22 dir. Memleketimizde bu hat kadar çok adette büyük köp- rüsü olan hat yoktur. 32 kilometre uzunluğunda 153 tünel Sivas-Erzurum ve Malatye iltisakı hattında açılan tünellerin adedi 153 dür. Bunların teşkil ettikleri uzunluk 31949 metredir. Memleketi. mizde yapılan diğer hatlarda mev- cud tünellerin uzunluğu mecmuu 45 kilometre tuttuğu halde yalmz Erzu- rum ve Malatya illisakının tünelleri 432 kilometreyi bulmaktadır. Bu tü- nelerin açılmasına 16 milyon lira Sıvas - Erzurum hattımı muvaffakıyetle başaran müteahhidler: Soldan sağa, B. Haydar Tokay, B. Rıfkı Erenyol, B. Kâzmn Arın, B. Hulüsi Yolaç, B. Faruk Atam sarfedilmiştir, Malzeme miktarı, nakil işleri) Bu battın inşaat mıntaxası mem- leketin her türlü menbaları mahdud şark ucuna tesadüf ettiği için Avru- panın veya memleketin muhtelif ta- raflarından tedarik edilen çimento, kereste ve diğer inşaat malzemesi çok uzun mesafelerden bu mıntaka- ya bin müşkülâtla taşınabilmiştir. Bu hattın inşasına serfedilen 120 bin tondan fazla çimentonun Rusyadan celbedilen az bir kısmı müstesna Ol- mak üzere diğer kısımları İstanbul- dan alınıp Mersin, Samsun ve bâzan Trabzon yolile hat boyuna sevkedil- miştir. Sarfedilen çimento 7500 va. gon yükü tutmaktadır. Hattın bütün rayları Mersine çıkarıp taşınmıştır. İ Ray ve traverslerin ağırlığı 165,500 tona baliğ olmuştur. Kazanılan zaferin ehemmiyeti Cümhuriyet devrinde gözünü açan genç Türk nesli her hamlesi muvaf. fakıyete ulaşan zaferlerle dolu bir devirde yasadığı için demiryollarının Erzuruma varışını belki biraz da ta- bii bulacaktır. Faket saltanat devri. ni idrak etmiş, bu devrin mahrumi. yetleri içinde yıpranmış, ümumi harp- te Erzurum cephesine gitmek vazi. fesini üzerine alarak haftalarca kar- lar ve çamurlar içinde yuvarlandık- tan sonra cepheye varabilmiş, fakat o zaman da bütün takatinin yollarda eriyip bittiğini görmüş olanlar için demiryolile Erzincana, Erzuruma git- mek daima hasretle beklenecek ve asla hakikat sahasına giremiyecek bir gaye idi, Bu gaye bugün hakikat olmuştur. Italyanın vaziyeti Italya hiç bir tarafı tutmuyor, kendi menfaatleri bahsinde bir takım ihtirazi kayıdlar ileri sürüyor Temps gazetesinin Roma muhabiri. ya- siyor: Giornale d'İtalia gazetesi, Türk - İngiliz - Fransız paktına karşı faşist » Mik yarı resmi aksülâmeline ters muştur. Makale, kısadır. /Tavzihe muhtaç noktalar» serlevhası, derhal İtalya hükü- metinin vaziyetini meydana vuruyor. Ma- âmafih mevzuubahs noktalar, paklın ken- disinden ziyade paktlan doğneak meticele- re tasilük odiyor, İtalyan gazetesine göre Türk - İngiliz - Fransız mushedesile Bal- kan paktı arasındaki rabıta ve münasebet- lerin ne olacağını ve Ankara muahedesinin Sovyet Rusyada me gibi akisler uyandıra- çağını bilmek Merımdır. Pransa ile İngiltere tarafından ali taahhüdlere gelince, Roma gezetesine gö- re bunlar Akdenizde ve Balkanlarda yeni | bir vaizyet ihdas etmiyor, Zira Ankara ile Londra ve Paris arasındaki anlaşmanın ge- çen Mayıstanberi bali faaliyette bulundu- Bu malüm idi. italyanın Yaziyetine gelince, B. Musscli- ninin yal resmi naşiri efkârı, «Avrupa barbinin cereyanı arasına giren bu yeni hâdiseyis faşist hükümetinin dikkatle ta- kip ettiğini ve inkişaflarını da süküretle takip edeceğini söylemekle iktifa ediyor. Türkiyenin yalnız Boğazların bekçiliğini muhafaza etmekle kalmayıp, Balkanlarda da artan bir otorite ile tavassut ve istikrar rolünü oynümağa devam edeceği hakkında- Çocuklara mahsus maske yapılacak Ankara 26 (Telefonla) — Kızılay maske fabrikası yakında çocuklara mahsus gaz maskeleri de imal etme- &e başlıyacaktır. Bu husustaki tecrü- be ve hazırlıklar ikmai edilmiştir. Eğitmen kursu mezunları Ankara 26 (Telefonla) — Bu yl yurdun mühtelif yerlerinde açılan eğitmen kurslarından 1669 eğitmen mezun olmuştur. Yeni eğitmenleri- miz 52 vilâyette vazife alacaklar ve 1 kânunuevvelde çalışmağa başlıya- caklardır, © ki bir İngiliz gazetesinin yazısına karı Giornale d'İtalin gazetesi .Balkan'arda İtal- yasız hiç bir şey yapılamıyacağını» yazıyor ve «Bu mıntakada İtalyanın menfaatleri yalnız iktisadi değil, hayati bir mahiyette olduğunu» da kaydediyor. Giornale d'ltalla gazetesine göre İtaiy gayri muharip vaziyetini muhafaza etme! le beraber, mutarassd bir v caktır. Ilalya, Balkanlardaki rw nin kendisini durândiş davranmağa sevkef- ve, ve Ankara muahedesinin bütün meti- şimdiden tahmin edemiyeseği fik- Findedir, esasfa Talya, iki taraftan hiç bi- rine ne misald ve ne de gayri müsald bulun- mıyan bir vaziyet muhafaza ediyor; hiç biz tarafı tutmuyor, fakat kendi menfaatleri bahsinde bir takım ihtirazi Xeyıdlar ileri sürüyo! Ecnebi siyasi mabafilde, Ankara muahe desinin Balkanlarda doğurduğu vaziyetin doğrudan doğruya Roma İle Ankara ara- sında temaslara sebebiyet verip vermiyece- Bi soruşturulmaktadır. Berlinden gelen telgrsflara göre Almar- ya ile İtalya, Türkiyenin vaziyeti hakkın- da izahat almak için Ankarada teşebbüs- lerde bulunacaklardır. Fakat bu şaylayı te- yld edici hiç bir haber alınmamıştır. Bük- reşten ve Belgraddan gelen bu telgraflarde bütlin Balkan devletlerinin İtalyanın riya- setinde bir konferans âkdetmeleri ihilma» nden bahsediliyor. Bergamada 16 saat devam eden orman yangını İzmir 26 (AA) — Bergümanın Ova dere“ sinde evvelki gece bir orman yangum Gl- muş ve 30 hektarlık bir sahada tahribuğ yapmıştır. Yangınm sebebi henüz tesbiğ edilmemiştir. Yargın, 16 sat sürmüş ve bin hayli çam ziyama sebebiyet vermiştir. / İzmirde dün 10,080 çuval üzüm satıldı İ İzmir 26 (AA) — İngiteeden İ vaki siparislerin devamı ve ziyade leşmesi piyasadaki inşiram artir makta devam etmektedir. Çünkü | üzüm satışları on bin seksen çuvala | Palit olmustur, .—a
