6 Ekim 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 10

Sahife 10 Almanya, Belçika bitaraflığına artık rlayat stmiyecekmiş (Baştarafı 1 inci sahifede) | kuvvetleri toplamışlardır. Almanların | Lüksemburgun bitaraflığını ihlâl et mesi ihtimali göz önünde bulundu. rTuluyor, Bu havalide Fransız tankları Al man tanklarile çarpışmıştır. Fransız tankları Almanları püskürtmüştür. | Hollanda hududunda Alman müdafaa hazırlıkları muhabiri, Almanlar tara- hududunda başlanan mü- ve diyor ki; fından kullanılması mesini bildi «Almnay kân dahilinde rak, bitaraf & im- oprağın İngiliz kıtaları tarafından ihlâli tasavvur dahi edilemez. Biz vuracağımız zaman Fransa hudu- | dundu vuracağız ve Almanlar bunu çabuk anlıyacaklardır. Batı cephesindeki vaziyet 1914 tekinin tersinedir. Müttefileler, ordu- larının falkiyeti sayesinde Alman taprak- lârı üzerinde bulunuyor ve Alman şehirte- rinin tahliyesi devam ediyor. Almanyanın bir sürprizine maruz kalmak ihtimali ise i tasavvur ettiği muharebe tarzını -pek yakında öğrenmiş bulunacağız.» Paris 5 (A.A) 5 Teşrinievvel sa- bah tebliği: Cephenin mühtlelif nok- talarında fasılalı topçu hareketleri omuştur. Paris 5 (AA) — 5 Teşrinievvel akşam tarihli Fransız tebliği: Bugün | heyeti umumiyesi itibarile sakin geç- miştir. Cephenin muhtelif kısımla- rında iki taraf keşif unsurlarının fa- Aliyeti kaydedilmiştir Askeri faaliyet artıyor Paris 5 (A.A.) — (Havas): Ren ile Amerikan ordusunun tedbirleri Kara kuvvetlerinin makine- leştirilmesi için 329 yeni tank sipariş edildi Yaşingten 5 (AA) — Nevyork Times ga- zetesine göre, Amerika ordusu takriben altı milyon dolar kıymetinde 329 yon! tank sipariş etmiştir. Bu sipariş, Almanların Po- lonyadaki seri yürüyüşleri üzerine Ameri- kanın kara kuvvetlerinin makineleştrilme- sini tesri için attığı ilk adımdır. En yeni tipten olan bu tanklar takriben 13 ton ağırlığındadır. Askeri mahfillerden alınan o malâmata göre, Almanyanın hâlen alta bin tankla tamamen motörleştirilmiş on fırkası mey- cuddur. Bu tankların ekserisi hafif hücum arabaları ve yakut sadece zırhlı otomobil- lerdir. Amerika ordusu elzem telâkki edilen en modern mekanik teçhizatın süratle aatın alınması için bütün tedbirleri almak üze- redir. Bu siparişi diğer siparişlerin takip ede- | ceği zannedilmektedir. Amerika âyanında görüş- meler devam ediyor Henüz müzakerede bir iler- leme görü ülmüyor Vaşington 5 (A A.) — Amerika Ayanında bitaraflık kanunu görlüş- melerinde, dün de herhangi bir iler. leme kaydedilm tir, Demokrat azadan Connoliy, kanu- nun tadili ambargonun kaldırıl. ması lehinde söz söylemiş, cümhuri. yetçi parti lideri Vandemberg de in- firatçı bezi müdafaa etmiştir. Vaşington 5 (A.A.) — Demokrat âyan azası B, Connoliy,. bitaraflık kanununun tadili ve ambargonun kaldırılması lehindeki obeyanatında demiştir ki: «Almanyanın, ambargonun kâldı- rılmasından ne-için şikâyet ettiğini anlıyamıyorum. Çünkü, ambargonun kaldırılmasından sonra, Almanya bi- taraflardan si! satın alabilir» B. Connoli cevap bazı Avrupa hükü metlerinin cenubi Amerikada kendi nüfuzlarını artırmak için İsyanlar çıkarmış Olduklarını ve bunların Monroe doktrini mucibince Amerika- Yı terke mecbur edilmeleri icap etti. ğini bildirmiştir. İzmir Belediyesinin teşkilât kadroları Ankara 5 (Telefonla) — İzmir Belediye- #inin yen! Barem kanunu mucibince hazır- ladığı teşkilât kadroları Vekiller Heyetinin tasdikine iktiran etmiştir. Mosel arasında askeri faaliyet, son günlerde, ileri mevzilere keşif kolları gönderilmesi suretile, daha ziyade genişlemiştir. Bu faaliyet, düşmanın vaziyetini anlamak için yapılan kiğ- sik bir faaliyettir. Bazan oldukça kuvvetli bir keşif kolu, ya esirlerle geri dönmek veya- hut da baskınla taktik ehemmiyetli bir mevzii zaptetmek üzere, gönderil- mektedir. Düşman Pirmasens'in ce- nubunda böyle bir baskın yapmak istemiştir. Fakat keşif kolu, daha Fransız mevzilerinin yakınına gelme- den, otomatik silâhların ateşi altına alınmış ve geri püskürtülmüştür. Fransız gazetecileri cepheyi geziyorlar Paris 5 (A.A.) — Fransiz gazete muhabirlerinden mürekkep ilk bir grup, yarın cepheye hareket edecek- tir. Bunların arasında Paris - Solr'ın muhabiri Jean Kessel, Gringoire'in muhabiri B. Roland Dorgeles de bu- lunmaktadır. İngilizlerle Amerikalılar müstesna olmak üzere ecnebi gazete- cilerinin harp mıntakasına gitmeleri- ne müsaade edilmemiştir. Hava bozdu Paris 5 (A.A.) — Doğu hududu böl- gesinde İki gündenberi hüküm süren fevkalâde hava, yalnız devriyelerin pek mahdud bazı kara hareketlerini ve| nadir ve kısa topçu ateşlerini değil, ayni zamanda hava harekâtını da iş- kâl etmiştir. Filhakika, hava şartları hava faaliyetinin en ehemmiyetlisini teşkil eden istikşaf uçuşlarına mani olmaktadır. Alman - Sovyet hudud anlaşması Protokol, Molotofla Alman sefiri arasında imzalandı Moskova 5 (A.A.) — Alman. Sov-| yet dostluk ve hudut anlaşmasında ismi geçen protokol, bugün Moskova. da B. Molotof ile Alman büyük olçisi tarafından imzalanmıştır. Bugün imzalanan bu protokol, es- ki Polonya arazisinde Almanyanın ve Sovyetler Birliğinin menfaat sa- haları arasındaki hudut hattını sa rih bir surette tesbit eylemekledir. Bu protokolda tasrih edildiği veçhi- le, bu hudut hattı, 9 teşrinisanide İşe başlayacak bir Alman - Sovyet müuh- telit komisyonu tarafından mahal linde tahdit olunacaktır. Diğer laraftan öğrenildiğine göre, bir Alman heyeti, cumartesi günü Moskovaya gidecek ve Almanya ile Sovyetler Birliği arasında eşya mü. badelesinin fazlalaştırılması mesele- leri ile uğraşmaya başlayacaktır, Skandinavyada” ingiltereye ihracat Sevkiyat, kafile halinde ve muhafaza altında vapurlarla yapılacak Londra 5 (A.A.) — Skandinayya memleketlerinden birinin yüksek bir memuru Daily Herald güzetesine be- yanatta bulunarak memleketinin İn- giltere ile olan ticaretinin durdurul- masına veya zarara uğratılmasına asla müsaade etmek niyetinde olma- dığını bildirmiştir. Umumi müzakerelerden sonra İn- giltereye gidecek eşya için Skadinav- yadan kafile halinde ve muhafaza altında vapurlarla sevkiyat yapılma- sı hakkında teklifler hazırlanacaktır. Bu sevkiyat emin sahillere kadar muhafaza altında yapılacak ve orada İngiliz kafilelerine mülâki olacaktır. Londra 5 (A.A.) — Reuter ajansı bildiriyor: Skandinavya memleketleri de da- hil olmak üzere muhtelif bitaraf memleketlerin ticari eksperleri halen Londrada bulunmakta ve memleket- lerinin İngiltere ile yapmakta oldu- ğu ihracat ticaretinin istikbaldeki vaziyetini alâkadar eden meseleleri Moskova müzakereleri ve Türkiye - Ingiltere münasebetleri (Baştaraf: 1 nci sahifede) İngiliz ricalinin Türkiye siyasetini iyice anlamak ve takdir etmek husu- sunda gösterdikleri derin kiyaseti de isbat etmiş oluyor, Hakiki dostluğun şiarı, kendi menfaatleri kadar dost. larının hayati menfaatlerini de id. rak etmektir. İngiliz milletinin de- gişmez karakteri olan bu uzak gö- rüşlü, hakikatlere uygun idrak kahi- iiyeti, iki memleket arasındaki dost- İuk münasebetlerini her türlü şüphe- lerden siyıran, hâdiselerin zaman za- man araya sokmak istiyeceği pürüz. lerden temizliyen, karşılıklı duygu ve düşüncelere ancak kuvvet veren kiymetli bir âmildir. Bu pürüzsüz ve tereddütsüz dostluk tezahürünün Ankara muhitinde husule getirdiği derin memnuniyeti; ve Türkiye efkâ- rında hasıl edeceği şüphesiz olan mesud tesirleri burada (kaydetmek isteriz. İngiltere Hariciye Nazırının sözle- rinde, İngiltere ile Türkiye arasında- ki sarsılmaz dostluk rabıtalarının yeni bir tezahüründen başka, Türki- yenin takip ettiği sulhsever ve rea- Ust siyasetin takdir ve tervici mün- demic olduğunu da ilâve etmek lâ- zımdır, Bir hafta evvel, Moskova müzake. relerinin bütün dikkat ve alâkayı celbettiği günlerde burada izah et- olduğumuz gibi, Türkiyenin Sov- yet Rusya ile ananevi dostluğunda ve bu dostluğun yeni vaziyetler hâdiseler karşısında -İngiliz Harici- ye Nazırının tabirile. tazelenmesin- de, İngiltere ve Fransâya karşı ma- lüm siyasetimizle tearız eden bir va- ziyet yoktur ve olamaz. Bilâkis, dün- ya ahvali, iki büyük garp devleti ile, Akdenizin şarkında sadece sulhu ko- rumak için giriştiğimiz karşılıklı ta- ahhütlerin, sırf sulhun daha esaslı surette muhafazası endişesi ile, Sov- yet Rusya ile zaten çok eskiden mev- cut dostluk münasebetlerimizin de- vam ve takviyes le tamamlan- masını emrediyor, İngiltere ricalinin pek iyi takdir ederek söyledikleri gi- bi, İngiltere ve Fransaya sarih taah- hütlerle bağlı, Boğazlara ve Balkan- lara hâkim kuvvetli bir Türkiyenin, ayni zamanda Sovyet Rusya ile dost- luğunun idame ve takviyesi, yalnız Yakın Şarkta sulhun kuvvetli temel. lere dayanması için zaruri değil, ay- ni zamanda İngiltere ile Fransanın, bugün olduğu gibi istikbalde de en hakiki menfaatlerine uygun bir va. giyet yaratmaktadır. Nasıl ki, ihti- lâl ve inkilâptan sonra iki memleket arasında imtihanlar geçirmiş sami- mi bir dostluğun faydalarını takdir etmiş olan Sovyet Rusya, İngiltere ve Fransa İle malüm rabıtalarımız içinde, bu dostluğun takviyesine bi- zim kadar ehemmiyet vermekte, bu sahada bizim kadar hüsnüniyet göstermektedir, Herhalde Moskovada iki dost ve komşu memleketin konuşmalarında hâkim olduğu bildirilen dostane hö- va ve Londradan, derin bir samimi- yet ve İdrakin ifadesi olarak gelen sesler, bu karışık devirde, Şarki Av- rupanın mukadderatı için hayırlı alâmetler sayılabilir. Türkiyenin, dünya tarihinin bu elemli devrinde üzerine düşen büyük vazifeyi kudretle ve dürüstlükle ifa ettiğine tam kanaati vardır. Necmeddin Sadak İspanya ve İsveçle hüküme- timiz arasında yeni bir ticaret anlaşması yapılacak Ankara 5 (Telefonlâ) — İsveçle aramız- da mevcud ticaret anlaşması, İki tin ticaret münasebetlerini daha 2 kişaf ettirecek yeni bir ar mek üzere feshedilmiştir. Mefsuh bir hükme göre, anlaşma feş- itibaren 3 ay müddetle me- kalacaktır. Yeri anlaşmanın bu müddetin hitamından evvel akdine çalışı- lacaktır. Ankara 5 (Telefonla) — İspanya hükü- metile hükümetimiz arasinda bir ticaret ve kliring anlaşması akdedilecektir. Bu hu- sustaki müzakerelere yakında o Ankarada başlanacaktır. Fransadaki bi bütün Bulgarlar Bulgaristana dönecekler Solya 5 (A.A.) — Prastenici gaze- | tesi, Fransada mukim olan bütün Bulgarların Bülgaristana dönecekle- ve müzakere etmektedir. rini yazmaktadır. İ lerinin Almanyadaki muhabirleri, Al- AKŞAM 6 Teşrinlevvet 1939 Sovyat Rusya, Hindistan hududunda 300 bin kişilik bir ordu toplamış (Baştaraf: 1 inci sahifede) | sülharekelere elli tayyare ve yüzlerce hududundan Letonya hududuna 20 fırka kadar asker nakletmiştir. Letonya - Sovyet Rusya yardım paktı imzalandı Moskova 5 (A.A) — Sovyetler Birliği - Letonya karşılıklı yardım paktı bugün im- zalanmıştır. Moskova 5 (AA) Sovyetler Birliği le Letonya arasında bugün İmzalanan mua- hede beş maddeden mürekkep Munhedenin birinci madde eibince, her iki hükümet, bir Avrupa devleti tara- fından doğrudan doğruya bir hücum ve yahut hücum tebdidi takdirinde askeri yardım da dahli mucibince, yi şerait ile si- emesi verecektir, mucibince Letonya Sov- dau ve Libau limanla- rında d eri ve Sovyet hava kuvvet- leri için bazı tayyare meydanları tesisi hakkını tanımaktadır. Vindau ile Pitbago arasında Riya körfezinin müdafaası için Letonya sahilinde Sovyetler Birliği batar- yalar yerleştirmek hakkını haiz olacaktır. Sovyetler Birliği buralarda miktarı hususi | bir anlaşma İle tesbit edilecek garnizonlar bulunduracaktır. Dördüncü madde mucibince, her iki ta- raf diğeri aleyhine ittifaklar imzalamıya- caktır. Boryetler Birliğinin bahri üsler ve gamizonlar tesis edeceği erazide Leton hü- kümdarlığına halel gelmiyocektir. Paktırı beşinci maddesi bu vesikanın imu- saddak hüshalarının allı gün zarfında Ri- gada teatisinden sonra meriyete gireceğini ve müdde' sene olduğunu bildir- mektedir Munhede ile birli ine imzalanmış her — A y Ge ter lâh ve harp Üçü yetler Bi bir müşterek be- en kalkacağını bildirmektedir. . Sovyet - Letonya ticareti Riga 5 (AA.) — Bir Leton heyeti- nin, iki memleket arasındaki ticareti artırmak çarelerini tetkik etmek üzere gelecek hafta Berline g bildirilmektedir. Sovyet Rusyanın Estonyadaki! üsleri hakkında bir tasavvuru! Kaunas 5 (A.A.) — Öğrenildiğine göre, Sovyet Rusya, Estonyadaki üş- | deceği tank ve binlerce otomatik silâhlar yerleştirmek tasavvurundadır, Riga 5 (AA) — Moskovadan bil dirildiğine göre, binlerce Sovyet pilo- tu ile altı yüz tayyare, Kronstandt'da (Leningradın yanındadır) toplan- mıştır. Litvaya ile müzakere Kaunas 5 (AA) — Dituanya Ha riciye Nazırı B. Urbsys'in beklenme- dik bir surelte Moskovadan dönüşü, alâkadar mahfillerde bazı endişeler uyandırmıştır, Fakat bu mahfiller, bu mesele üzerinde büyük bir ketumiyet muhafaza etmektedir. Londra 5 (A-A.) — Reuler ajansı nın Kaunasdan salâhiyellar yarı resmi mahfillerden aldığı haberlere göre, B, Molotofun Litvanya Harlci- ye Nazırı B, Urbsysc yaptığı askert mahiyetteki teklifler, bir Sovyetler - Litvanya karşılıklı yardım paktı ak- dedilmesi ve Sovyet askeri hava kuv- vetleri emrine Litvanyada iki hava üssü verilmesidir. Kaunas 5 (AA) Kabine bugün Reisicümhur Smettona'nın başkan- lığında o boplanmıştır. e Müzakere çok gizli tutulmaktadır. B, Urbsys bugün Moskovaya hare- ket etmiyecektir. Sovyetler - Estonya muahe- desinin musaddak nüshaları teati edildi Moskova 5 (A.A.) — Dün Tallinde, Estonya Hariciye Nezaretinde, Hari- ciye Nazırı Selter ile Sovyetler Birliği diplomatik mümessili Boçarev, Sov- yet - Estonya karşılıklı yardım mua hedesinin musaddak nüshalarını te- ati etmişlerdir. Bu muahedenin altıncı maddesi hükümleri mucibince, muahede, mu- saddak nüshâların tealisi dakikâsın- dan itibaren meriyet mevkiine gir- miştir. Rayhştag toplanıyor (Baştarafı 1 inci sahifede) olmuştur. Şimdi Mussolini, sonu gel- miyecek teşebbüste bulunmak iste. miyor.» Alman halkı endişede Amsterdam 5 — Hollanda gazete- man halkının Polonyaya karşı elde edilen zaferle alâkadar olmadığını ve barış teşebbüsünün muvaffak olup ol- mıyacağı endişesi içinde yaşamakta bulunduğunu kaydediyorlar. Kont Ciano Berlinde yapılan | teklifleri kabul etmedi Roma 5 (A.A.) — Messagero ve Popolo di Roma gazeteleri, sütunla- rından birçoğunu dün Avam kama- rasında yapılmış olan müzakerelere tahsis etmekteler ise de bu müzake- reler hakkında hiçbir mütalâa ve tefsirde bulunmamaktadırlar. İtalyan mahafilinde B. Chamber- lain'in yapılacak sulh tekliflerinin ihtimamla tetkik edileceği suretin deki beyanatına işaret edilmektedir, Ancak bu mahafil, B, Chamberla. inin B, Churchill'in aâzimkârane hattı hareketini Lasvip etmiş olduğu mülalâasında ve binnetice umumi intiba, harbin hitama ermesi için da- ha pek çok zaman lâzım olduğu mer- kezindedir. İtalyada harbin temadisinin İtal. yanın bitaraflığını müteessir etmiye- ceği tahmin olunmaktadır. İtalyan gazetelerinin karileri, Kont Ciano- nun B. Hiller ile yaptığı görüşmelere âit haberlerin büyük manşetler al- tında neşredilme: olmasından do- layı hayret etmektedirler, Bundan Berlin tarafından yapılan tekliflerin İtalyaca tamamen kabul edilmesine imkân olmadığı neticesi istihraç edil. mektedir. Enternasyonal diplomatik vaziyet Berlinin istediği gibi inkişaf etmedi Bern 5 (A.A) — İsviçre gazeteleri, Ber- lindeki mubabi atfen, enternasyonal diplomatik vaziyetin Berlinin istediği gibi inkişaf etinemekte ol- duğunu tebarüz ettirmektedirler. Basler Nachrlehten gazetesine göre, sa- lâhiyettar Alman mahfüleri büyük bir ke- tumiyet muhafaza etmekle beraber, zaaf işareti gibi telâkki olunabilecek yeni sulh debileri beklenmemesini tekrarlamakta- Dominyonlar İngiltere ile ayni fikirde Londra 5 — Dominyonların dele- gelerinin iştirakile burada bir konfe- rans akdedilecektir, İngiltere ve Do- minyonlar artık Hitlerizme nihayet vermek hususunda tamamen mütle» hittir, Diğer taraftan Fransız parlâmen- tosunun kapanması Fransanın Hit- lerizme nihayet verinceye kadar har- be devam etmek azminde olduğunu göstermektedir. Fransız gazeteleri memnun Paris 5 — Fransız gazeteleri İtal. yanın bugünkü vaziyetle hiçbir sulh teşebbüsünde bulunmamak ve tama. men bitaraf kalmak hususunda ver- diği kararı memnuniyetle karşıla- makta ve alkışlamaktadır, Gazeteler ayni zamanda Almanyanın son - ziyetinin İspanyada yaplığı fena te. sirden de bahsediyorlar, Türk ordusunun Bulgar ordusuna tebrikleri Bofya 5 (A.A.) — Epey zamandan- beri ilk defa olarak, Türk hudut ımı hafız kıtasından bir heyet, 3 teşrini- evvelde, : Andrejevo Bulgar hudut muhafaza kıtasına mülâki olarak kral Borisin tahta cülüsu yıldönü- mü münasebetile Türk ordusunun Bulgar ordusuna tebriklerini bildir. miştir, Türk subayları, âyine, geçid resmine ve ziyafete iştirak eylemiş lerdir, Hitler Polomyada Berlin 5 (A.A) len haberlere göre, öğleden sonra Polonyaya edecektir, Berlin 5 (A.A) — Führer'in umumi ka- rargâlundan bildirildiğine göre, bugün B. Hitler, Varşoraya girmiş olan Alman kıta larını siyaret etmiştir. Teftişi müteakip, Varşova muharebalerine iştirak etmiş olan kıtalar B. Hitlerin önünde bir geçid resmi yapmıştır. - Almanyadan ge- B. Hitler bugün hareket