15 Eylül 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5
Satye davası Mevkuf üç maznun kefaletle tahliye edildi B. Malik Kevkeb, Atıf Ödül ve Yusuf Ziya Öniş'in dünkü ifadeleri Zarfla gönderilen para meselesi Salıpazarındaki Satye binazinın Deniz- bank tarafından satın alınması işinde yol- suzluk yapmaktan mazmun sabık Deniz- bank umum müdürü Yusuf Ziya Önlş ile diğer on iki mazmunun muhakemelerine dün ağırceza mahkemesinde devam edil- miştir. Dün istievap edilen maznunlardan De- nizbank umum! kâtibi Sadun Galip, sah- tekârlık işile alâkası olmadığını, rapor de» Eiştirme meselesinde dahli bulunmadığını, binanın satın alınması ve sair hü da alâkadar bulunmadığını söyler Bundan sonra Denizbank Idare meclisi | reisi Ziya Taner, İdâre meclisi âzasından Kemal Şahingiray, Sedad Ödül d bankın antrepoya Ihtiyg&i öldüğü İçin, Sat- ye binasının satırı alınması hususunda mü- , Deniz- | diriyeti umumiyeye salâhiyet Yerdiklerini, | böyle bir ihtiyaç karşısında Denizbank ka- | nuhunun 21 inci maddesinin behemehal tatbikine lüzum olmadığı kansatinde bu- Yundukları cihetle, binanın istimlâk yolle alınmayıp pazurlıkla alındığını, bu işte ne kadar komisyon alındığından malümatları | olmadığını söylemişlerdir. Diğer maznun Jerans şirketi müdür mu- avini Malik Kevkep şunları anlattı; — Denizbankla benim alâkam yoktur. Bir gün Yusuf Ziya bi masını satın almak İ mutabık kaldık, fakat yorlar. Bunun muamele Tahkik ettim. | ta bulundum. Makbuzun imzasında tehdi- hih edilmesi Jâzımgeldiğini öğrendim. İs- | mail İsaya anlattım. beyannameyi verile Bu işte 2 Nu Ütüciyana — gittim, Bu işten Ödül muhtelif sünllere ka: Yattı Benim Satye bina, de alâkam, Bi 1 beni Refi Ba- ki odasma çağır la, Malik Kevkep vardı. «Malik Kevkebin Refi Bayar bana: Bana mazruf olarak | | Bir musuhabe esnasında da Satye vereceği makbuzu imza etmeni rica ede- | rim.. dedi, Makbuzda Elektrik şirketi bina- mizbanka «satış işinde mesbuk me- vekâlet Üereti olarak 6250 lirayı Jerans şirketinden aldım» ibaresi Y: ılı idi. Refi Bayarın beni fena bir yola sev- ketmiyeceğinden emin olduğum için, büy- le bir parayı almadan ve tereddüd etme- den ben makbuzu imza ettim. Bu hidisş 22/11/938 tarihinde olmuştur. Bu parayı da almadım. Sataş muamelesinde benim hiçbir emeğim geçmemiştir. Hattâ satıştan haberdar da değildim. Sonra öğrendi göre Refi Bayar Atipada iken Jerans $ keti müdürü Pi Refi Bayara, Salye bi- nasının Denizbanka satılması için teklif Yapmasını söylemiş. Çünkü Satye (şirketi bu iş için Jerans şirketine vekâlet yermiş | imiş. Refi Bayar da musahabe esnasın- da bunu Yusuf Ziya Önişe teklif etmiş. | 5250 liranın bu suretle alınıp taksim edil- diğini Tevkifhanede bana Malik Kevkep anlattı. Malik Kevkebin anlattığına göre, satış muamelesinden sonra bir gün Ütüci- yan tarafından kendisine bir mazrof gön- derilmiş, İçinde beş bin lira ve bir mektup varmış, Malik Keykep te bunu Refi Baya- ra götürşüş. Mektupta: «Paranm beş yüz Hrasını Papazyana verdim, 250 lirasını da ihtiyacıma binaen ben aldım.» ibaresi ya- nhı imiş. Sonra Refi Bayar, Ütüciyan için 750 liranın az olduğunu söyliyerek zarflar beş yüz lira daha çıkarıp ayırınış. Müte- baki 4500 liranın ne olduğunu bilmiyorum. Malik Kevkep bi paradan hiçbir şey alma- dığını söyledi. Birkaç gün sonra Ütüelyan; biraz evvel anlattığım makbuzu getirmiş ve imzalanması lizımgeldiğini söylemiş. İş- te © zaman aksi bir-tesadüf olarak beni bulmuşlar, imzalatmışlar, Bilâhare bu iş | üzerinde tahkikat başlayınca, Malik Kev- kep, müteaddid defalar bana gelerek bu işin tamamile kanuna uygun yapıldığını, şayet sorarlarsa ime: makbuz mu- kabilinde parayı aldığımı söylememi rica etti. Ben de müfettişlere o yolda beyanat- de maruz kalmadım. Refi Bayar, çalışm. | &ım şirketin müdürü idi. Makbuzun İmza- i benden rica etti, Ben de, ona itima- eltim. Ben Reasürana yan- gından mütevellid bazı karışık düvalara beni sokmıyacak kadar beni himaye eden bir âmirimdir Bilâhare müfettiş tahkikat yaparken fi Bayarla Malik Kevkep bana yedi bi: ra verdiler ve, şayet müfettişler kbuz mukabilinde aldığım parayı ne yaptığımı ! sorarlarsa bu yedi bin lirayı göstermemi r. Birkaç gün sonra bu parann in lirasını Refi Bayara inde ettim. — Size Satye binasının n teklifini Refi Bayar mı yaptı? — Refi Bayarla ber zaman kaluşürdük. binasi- at vir tek- alınması Bun! Malik Kevk ğı şekilde cereyan ettiğini söyledi. Vakit İlerilemiş, sant 18 1 geçmişti, Mahkemenin | rüyet edeceği diğer mühim dâvalar da ol- duğundan, iddia başka güne bırakıl Mevkuf mazmun Tahir Kevkep ve Neşet Kasımın vekilleri müekkillerinin tahliye edilmelerini istedi- | ler. Mahkeme, uzunca bir müzakereden sonra mevkuf üç maznunun ikişer bin lira | nakdi kefaletle tahliyelerine ve gorgulara devam edilmek üzere muhakemelerinin bi- rinelteşrinin allıncı cuma gününe bırakıl- masına karar verdi, | Yeni muallimler İstanbul kız ve erkek muallim mekteplerin- den mezun olanların tayinleri ikmal edildi Ankara, (Akşam) — yılı haziran devr 938 - 939 ders sinde muallim mek- un olanların tayin- tetince ikmal edil. miştir, İstanbul kız ve erkek müual- lim mekteplerinden mezun olanların ri vilâyetler şunlardır: ri Maarif Vel ühibe hat Mollaoğ ve Nezihe Takmak Alarkteroğ- Zongul Mediha Amasya, 8 üzin Koereli, İsmet Birkay M nev ver Eskişehir, Ayşe lmet Sum Taşan Samsun, Ni- ya Koç ve Muazzez Se- | de teftiş etmiştir. Anatalya, | fikaya İstanbul, Kadriye Kastamonu, Ba- fiye Akar Çanakkale, Safiye H Ege Bursa ve Mebruke Sa: rine İstanbul erkek öğretmen okulundan mezun olanlar Istanbul Erkek öğretmen okulu mezun- | iarından a Basri Okul Zonguldak, Kâmil Göksal | Es kişehir, Nure: in Elmah Çarini, Mürteza mkrı, Aymi Baytere A, Sarıkaya Çorüm, Mehmed Y Ziya ığ ve Zekeriya leri Maarif müdürlü lerdir. , Adliye Vekilinin dünkü teftişleri Evvelki gün Ankaradan şehrimize gelen Adliye Vekili B. Fethi Okyar dün öğleden evvel Adliyeye gelerek muhtelif adli meseleler etrafında müddeiumumi B, Hikmet Onat'la gö- rüşmüştür. B. Fethi Okyar,.müddelumumi ile beraber muhtelif mahkemeleri ve ka- lemleri teftiş ettikten sonra Tapu da- iresine giderek yeni mahkeme teşki- lâtı üzerine Tapu dairesinin alt katı- na taşınan on hukuk mahkemeşini Zonguldak viliyet- 4 emrine verilmiş» 15 günlük muhare Şarkta Polonyalıların ricati, garpte Fransızların ileri hareketi 2 Hadise: Almanlar Polonya ordusunu imha edememişlerdir. Garpte henüz Siegfried hattına taarruz Bağtepe Şark cephesinde 914 hududu ile bugünkü cej cepheyi 1 takribi surette gösterir harita ve garp cephesinde taarruz yapıla, Almanlar, ağustosun otuz “birinci günü akşamı geç vakit dört noktadan hududu tecavüzle Polonya toprakları- na girdiler. Şu halde on beş günden- beri Almanya ile Polonya srasında harp devam ediyor demektir. Alman- Jar harp harekâtına başladıkları za- maa muharebeyi pek kısa bir zaman netieelendirmi âdeta bir i yapmak Düşün- lonya ordusunu harp edemiyecek bir hale getirmek ve İngiltere ile Fransa henüz harekete geçmeden Polonyayı sulh istemeğe mecbur etmek.. Almanya, İngiltere ile Fransanın ! derhal müdahale edeceklerini tahmin. etmiyordu. Böyle bir müdahale olsa bile garp cephesinde müdafaada ka- larak Polonya ordusunun biran evvel işini bitireceğini ümid ediyordu. Bu- nun İçin kuvvetlerinin büyük bir kıs- mmı Şark cephesine, Polonyaya karşı sevketmişti. Bu küvvetler, bilhassa mühim motörlü fırkalardan terek- küp ediyordu. Bundan başka tayya- relerin de kısmı azami Polonyaya kar- şı gönderilmişti. Almanlar bu suretle kahir bir faikiyetle işe başlamışlardı. Almanlar şarkta biran evvel işi bi- tirmek İstedikleri halde Polonyalılar bunun tamamen aksi bir yol tutmuş. Jardı. Bunlar bilâkis harbi uzatmak, bu suretle Alman kuvvetlerinin yıp- ranmasını temin etmek istiyorlardı. Harbin uzaması Fransa ve İngiltere- nin müessir'bir surette müdahlaesine imkân verecekti. Bunun için Polonya başkumadanı, faik Alman kuvvetleri. le harbe girmiyerek ricat edilmesi em- rini verdi. Harp Polonyalılar için çok müşkül şeralt içinde başlamıştı. Polonyalılar üç taraftan, yani şimalden, garpten ve cenuptan taarruza uğramışlardı. Bü vaziyet karşısında en büyük tehlike ihate edilmekti. Polonya ba: danlığı ricat emri vermekle ayni manda bu ihatadan da kur olacaktı, Polonyalılar, şimdiye kadar gelen haberlerden anlaşıldığına göre, umu- mi harpte Rus ordusunun çekildiği müdafaa mevzilerine doğru ricat et- mişlerdir. Bu mevziler yarım daire şeklindedir. Şimalde Rus ve Nerey, merkezde Vistül, cenupta San nehir- lerine istinad etmektedir. Polonya kuvvetleri bu hatta çekilir. ken şiddetli muharebeler olmuştur. Almanlar motörlü kıtalarile ricat eden Polonya fırkalarının yolunu kesmeğe çalışmışlardır. Bazen buna muvaffâk olur gibi görünmüşlerdir. Fakat gör- dükleri şiddetli mukavemet, benzin ve sair malzemelerinin bitmesi üzerine bunu temin için dönmeğe meebur ol- a muhasaraya imkân vermemiş. za- kurtulmuş Polonyalılar çekildikleri yeni hatta başlıca iki menfaat elde etmişlerdir: 1 — Cepheyi kısaltmışlar, bu suret- le ellerindeki kuvvetten daha iyi isti- afde etmek İmkânını temin etmişler- dir. 2 — Bu cephe tabil manialara da- yandığından zorlanması daha güç bir hatta yerleşmişlerdir. Bugünkü cephe, harbin iptidasın- dakine nisbetle 400 kilometre daha kısadır. Nehirler umumiyetle geniş, geçilmesi güçtür. Şimalde birçok ba- taklıklar vardır. Almanlar, Polonyalıların yeni cep- hesine karşı Makenzenin 915 mayıs ve haziranında yaptığı manevrayı tekrara yani cenuptan Vistülü çe- virmeğe teşebbüs etmişlerdir. Her tarafta muharebeler devam ediyor, Son haberler Almanların iki nokta- dan Vistül nehrini geçtiklerini ve epeyce İleride Siedlice civarında mu- harebeler olduğunu bildirmektedir. Bu suretle Varşova cenuptan çevrik mek tehlikesine maruz bulunuyor. Bugün Şarkta hakiki bir cephe çiz- mek çok güçtür. Polonyalılar yukarı- da söylediğimiz hatta çekilmekle be- raber bu hattın dışında kalan Gdinia- da, Modlin'de, Lodz'da şiddetli muha- rebeler oluyor. Lodz birkaç defa elden ele geçti. Bunun sebebi bu barpte ilk defa ol&rak motörlü kıtalar kullanıl- masıdır, Bu kıtalar cephe gerilerine kadar gidiyorlar, şiddetli mukavemet görünce oradan çekiliyorlar, başka bir tarafta görünüyorlar. İşte bu se- beple asil cephenin ilerisinde ve geri- sinde de vakit vakit muharebeler olu- yor. Şark cephesinde bügünkü vaziyet şudur: Polonyalılar faik kuvvetler kar. şısında ricat etmişlerdir. Fakat mane- viyatları bozulmamıştır. Malzemenin büyük bir kısmı nakledilmiştir. Harp devam etmektedir. Garp cephesi Garp cephesinde vaziyet büsbütün başkadır. Burada iki ordu karşı kar- şıya yapılmış müstahkem mevkilerde bulunuyor. Fransızlar Majinot istih- es nas Üniversite Rektörl kâm hattında, Almanlar da Siegfi hattı adım verdikleri istihkâmla' yerleşmişlerdir. Bu istihkâmlar İs re hududundan Ren nehrinin $ döndüğü yere kadar nehrin iki sa linde ve karşı karşıyadır. Buradan baren Lüksemburg hududuna ka aralarında oldukça geniş bir mesi vardır, Bazı yerlerde bu mesafe 20 kilometreyi bulmaktadır. Almanlar asıl istihkâm hattını g« yapmakla beraber aradaki araziyi tahkim etmişlerdir. Burada siper dikenli tel manlaları, sahra istihki ları yapılmıştır. Siegiried hattına arruz için evvelâ bu sahanın temi mesi lâzımdır. Harp başlayınca Fransız ordusu sahada harekete geçmiştir. Hare tankların, sahra toplarının hima altında kuvvetli müfrezeler tara dan yapılmaktadır. Fransızlar ya fakat metodik bir şekilde ilerliyere istihkâm hattı arasındaki arazi mühim bir kısmını ele geçirmişler Bilhassa Warmdt ormanının İş ehemmiyeti haizdir. Çünkü bu Fransız toprağına doğru bir gil teşkil ediyordu. İçinde mitralyöz vaları, yeryer torpiller vardı. Ft sızlar uzun ve devâmlı mesaiden | ra ormanı ele geçirmişlerdir. Bu © 15 kilometre genişliğinde ve 12 | metre derinliktedir. Ormanın zaptı ve daha şarkta |) bach istikametinden yapılan tag Sarrebruck'u tehlikeye koymu; Sarrebruck, Sarre havzasinin me zidir. 133 bin nüfuslu mühim bir nayi merkezidir. Burada mühim tayyare karargâhı vardır, Maam bu şehirde Siegirled hattının iler de, yani hudud ile Sicgiricd hattı sındadır. Garp cephesinde bu hareket « ziyade şark cephesinin yükünü b letmek içindir. Asıl istihkâmlara, ni Slegirled hattına taarruz şim mevzuu bahis değildir. Bunun içi yük hazırlık yapmak, tahşidatı 4) etmek lâzımdır. Halbuki bu ha: ve tahşidat henüz bitmemiştir. a ea üğünden: Askerlik dersleri imtihanları 21 eylülde başlıyacak ve 15 ilk teşı bitecektir. Alâkadarların üniversite talim taburu komutanlığına müracaş (72 Üniversite rektörlüğünden: İnkılâp tarihi ikmal salonunda yapılacaktır. Askerlik ikmal imtihanları 21 eylülden 15 birinciteşrine caktır, imtihanı 21 eylül perşembe saat 8 de koni kadar yi (0 İstanbul elektrik, tramvay ve tünel işletmelei umum müdürlüğünden ilân: 20 Eylül 939 tarihinden itibaren Tünelin olunur. (7249) saat 21 de kapanacağı Umum müdürlük
