2 Eylül 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

z Dün Geceki ve Bu Sahahki Haberler Son dakika Ren sahillerinde topçu | düellosu oluyor Fransız tayyar eleri topçulara mühim yardımda bulunuyor Paris 26 (A.A) — Almanlar, son iki gün zarlındaki mukabil taarruzları Fransızlar larafından geri püskürtülmüş olduğu için ümideizliğe düşmüşler ve yeni teşebbüslere girişmemişlerdir. Şimdiki halde Zweibrücken mıntaka- sında topçu ateşine devamla iktifa eylemektedirler. Şimdiye kadar müsademeler nadiren vukubulmakta idi. Fakat bugün Ren sahillerinde şiddetli bir topçu düellosu vukubulmaktadır. Alman hatlarının üzerinde cereyan eden hava muharebeleri Fransız tayyarelerinin mükemmel olduğunu göstermiştir. Havalar pek İyi giltiği için Fransız tayyâreleri keşif uçuşları yaparak topların bulundukları noktaları tesbit etmişler, fotoğralla- rını almışlardır. Tayyareler topçulara da yardım etmişlerdir. Keşif tayyareleri muharebe tayyarelerinin refakatinde olarak Alman hatlarının üzerinden uçmuşlardır. Alman tayyareleri ile vukubulan düellolar esnasında yülnız Fransız muharebe tayyarelerinin kuvvetli ve süratli olduk- ları meydana çıkmamış syni ZAMAYİR bombardıman tayyarelerinin de Alman bombardıman tayyarelerinden daha süralli oldukları isbat edilmiştir. Bu mu- harebelerde Almanların zayiatı mutedil bir hesapla hiç olmazsa Fransızların zayiatına müsavidir. Avrupada tahsilde bulunan ta lebelerimiz Maarif Vekâleti hangilerinin dönüp hangilerinin kalacaklarını tayin etti Ankara 25 (A.A) — Maarif Vekâ- etinden bildirildiğine göre: 1 — Almanya ve Fransada resmi ve hususi surette tahsilde bulunan talebelerimizin yurda dönmeleri. 9 — İsviçre, İtalya. İngiltere ve Belçikadaki devlet talebelerinden fen şubelerinde ve teknik sahada tahsil görenlerin tahsillerine devam- Jar, 3 — Amerikada bulunan devlet ta- Jebesinin hangi şubede olursa olsun | tahsillerine devamları, 4 — İsviçre, İngiltere, Belçika, ve İtalyada bulunan Jenni ve teknik mahiyette olmayan şubelerde tahsil- deki devlet talebesinin yurda dön- meleri, ; : Amerikada bitaraflık .) kanununun tadili Pittmanın hazırladığı lâyiha ittifakla kabul edildi Vaşington 25 (A.A.) — Ayan mec- Tisi Hariciye encümeni, müzakereye tsas olarak, ambargonun kaldırlma- sı, peşin para ile mübayrat yapılması hususalı ihtiva eden Piltman Yâyihasını ittifakla kabul etmiştir. Normal surette encümenin mÜ7a- kere esası olarak, geçen içtima dev- resinde ambargonun ibkası bakkın- da mebusan meclisince verilen kararı ele alması lâzımgelirdi. Bulgar hava kuvvetleri ku- mandanı Moskovaya gitti Sefya 25 (A.A) — Bulgar hava kuvvetleri kumandanı general Lojof yanında hava kuvvetlerine mensuh dört subay olduğu halde bugün tay- yare ile Moskovaya hareket etmiştir. General Bulgaristan ile Sovyetler Bir- diği arasında bir hava yolu açılışı hu- © susunda müzakerelerde bulunacak- tır, Tasarlanan hava yolu Moskova - BHarkof - Odesa - Vama - Solyadır. Almanyada Yahudilerin radyoları alındı Amsterdam 25 (AA) — Niewes Vanden Dağ gazelesinin Berlinden bildirdiğine göre yahudilerde »bulu- van radyolar, Almanyanın her tara- fında ve Alman işgali altında bulu- nan mmtakalarda hükümet makam- Yarı tarafından müsadere edilmiştir. ağir 5 — Fransa ve Almanyadan gayri memleketlerde kendi (hesaplarına okuyan talebenin ailelerinin, yoksa kendilerinin arzu ve muvafakatlerile bu memleketlerde tahsillerine de- vamları kararlaştırılmıştır. & — Tahsillerini devlet veya dev- Tete bağlı müesseseler hesabına Al manya ve Fransada fen şubelerinde ve teknik sahada yapmakta iken İ yurda celbedilmiş olan talebeden İ tahsiilerini hayli İleri götürmüş olan- ların İsviçre, İngiltere ve Belçikada tahsil sahalarına göre hangi fakülte veya yüksek mekteplerde tahsiilerini ikmal edebileceklerinin tayinile Ma- arif Vekâletine bildirilmesi İstanbul üniversitesinde müteşekkil komisyo- na havale edilmiştir. B. Ghamberlain bugün izahat verecek Başvekilin B. Mussolininin son nutkuna da temas etmesi muhtemel Londra 25 (A.A.) — Press Assosia- tion'ın parlâmento muhabiri yazıyor: Chamberlain yarın öğleden sonra A- vam kamarasında harbin geçirdiği safhaları kısaca mütalân edecektir. Başvekilin Polonya istilâ ordusu ve Rusyanın (o harekeli (o hakkında daha lafsilâtlı beyanatta bulunabil- mesi muhtemeldir. Yine öyle benziyor ki, Chamberlain Mussolininin sulh ve orduların şim- di bile çarpışmasına mani olmak im- kânları hakkındaki nutkunu mevzuu bahis eyliyecektir. Rumen ticaret heyetinin gelmesi teahhura uğradı Ankara 25 (Telefonla) — Alâkadar makamlara gelen son malümata göre, Romanya ile aktedeceğimiz yeni tica- ret anlaşmaları müzakerelerinde bu- lumacak Rumen ticaret heyetinin mem. leketimize gelmesi yeniden terhhura uğramıştır. Ticaret heyetinin birinci- teşrinin 15 inden evvel gelemiyeceği anlaşılmaktadır. Stokholma üçüncü bir Po- lonya tahtelbahiri iltica etti Stekholm 25 (AA) — Üçüncü bir Polonya tahtelbahiri Stokholm Ymanına iltica etmiştir. Tahtelbahir müsadere edilmiş ve mürettebatı di- ger iki tahtelbabirin mürettebatı gi- bi tevkif edilmiştir. “yg Milli Şef Dün Yugoslavya bi elçisini kabul etti Ankara 25 (A.A) — Reisicümhur İsmet İnönü bugün saat 1630 da Yugoslavya elçisi olup bu sefer bü- yük elçiliğe tayin edilmiş bulunan B. Sumenkoviçi mutad merasimle ka- bul etmiştir. B. Sumenkovi Reisi- cümhura büyük elçi sıfalile itimad- namesini takdim eylemiştir. Kabul esnasında Başvekil ve Hariciye Ve- kâleti vekili doktor Refik Saydam hazır bulunmuştur. z Reisicümhurun İzmir Bele- diye reisine telgrafı zmir 25 (A.A) — Reisicümhur İnönü fuarm kapanışı münasebetile Belediye relsi doktor Uz tarafından gönderilen telgrafa karşılık olarak şu telgrafı göndermişlerdir: «Fuarın kapanması münasebetile hakkımda izhar olunan duygulardan dolayı teşekkür ve gayri müsait hal ve şartlara rağmen fuarın kazandığı muvaffakiyetten dolayı fuar komite- sini tebrik ederim.» 1): Milli müdafaaya . : 20 milyon lira Meclise sevkedilen kanun dün kabul edildi Ankara 25 (Telefonla) — Büyük Millet Meclisi bugün Dr. Mazhar Ger- men'in başkanlığında toplanarak Ma- liye Vekili B. Fuad Ağralının talebi üzerine 58 milyon 917 bin liralık fev- kalâde tahsisat yerilmesine ait kanu- na ek lâyihayı ruznameye alarak ter- cihan ve müstacelen müzakere ve ka- bul eylemiştir. Bu kanuna nazaran, Milli Müdafaa Vekâleti ihtiyaçlarına sarfedilmek ve fevkalâde menbalardan hasl olacak parularla karşılanmak üzere verilmiş olan 85 milyon küsür bin liralık tah- sisuta ilâveten Milli Müdafaa bü sine 20 milyon lira konulmaktadı Meclis bundan sonra arazi vergisi hakkındaki kanunun ikinci maddesi- ne bir fikra ilâvesine, mazbut vakıf- lara ait akarların tamir ve ihyaları için sarfına mezuniyet verilen 150 bin Hranın ödenmesine ve yalnız bir yıl için dışarıdan getirtilecek anasonların gümrük resminir. indirilmesine dair Vekiller heyetince alınmış olan kara- rın tasdikine ait kanun lâyihalarını müzakere ve kabul etmiştir Meclise verilen lâyihalar Ankara 25 (Telefonla) — Türkiye - Fransa ticaret ve seyrisefain mukave- Jenamesine müzeyyel anlaşma ile te- diye anlaşması mütemmimatının tas- diki hakkındaki kanun lâyihası hükü- metçe Meclise verilmiş, lâyiha harici- ye ve iktisad encümenlerine havale edilmiştir. Lüzumu halinde yeni askeri muha- scbecilikler teşkili için Maliye Vekâle- yet verilmesi hakkındaki kanun hası Meclise gelmiştir. B. Nurullah Ataç Ankaraya gidiyor Ankara 25 (Telefonla) — Pertevni- yal lisesi fransızca muallimi muharrir B. Nurullah Ataç Gazi Terbiye ensti- tüsü fransızca ve edebiyat muallimi. gine tayin edilmiştir. Kendisinden Ve- kâlet tercüme heyetinde de istifade edilecektir. Estonya Hariciye Nazırının seyahati B. Selter dün ansızın Mosko- vadan geri döndü Riga 25 (A.A.) — Estonya Harici- ye Nazırı Selter ansızın Moskovadan dönmüş ve bugün Rigadan gelmiş. tir, Hiçbir beyanatta bulunmamıştır. Letonya hükümet merkezindeki ecnebi mahafil Selterin bu ansızın dönüşünü bedbin bir surette müta- lâa eylemektedir. Paris 26 — Estonya Hariciye Nazı- rmm Meskovadan birdenbire avdeti hakkında şu malümat veriliyor: Nazır evvelki akşam Operada verilen tem- silde bulunduktan sonra Kremlin'e davet edilmiştir. Burada yapılan gü- rüşmeden sonra erlesi sabah tayyare ile Moskovadan hareket etmiştir. KIZILORDUNUN İLERİ HAREKETİ Dün bir çok yerler ele geçirildi, on bin esir alındı Moskova 25 (A.A.) — Tass: Kızılor- du genel kurmayının tebliği: 24 eylül pazar günü, tahdid edilen hatta doğ- ru ilerliyen Kızılordu kıtaları, Seiny, Avgustov ve Grubeşev şehirlerini al mışlar, Brestlitovsk'un 40 kilometre şimali garbisinde Avgustov - Kuyechine- briansk - Rassno hattını tutmuşlar, Brestlitöyek'un 20 kilometre cenubu garbisinde ( Plehtehats'ı, Tulbomil'i, Grubeşov'u, Cunauv'u ve Lwow'un 20 kilometre şimeli garbisinde Yanouv'u ele geçirmişlerdir. Lwow'un cenubu garbisinde, Ko- marno, Dragobyteh ve Boryslâv alın- mıştır. Garbi Bielorüsya ve garbi Ukrayna da Polonya ordusunun bekayasını (e- mizlemekte olan Kızilordu kuvvetleri, Brestlitovsk'un cenubu şarkisindeki Polonya kıtaları grupunun tasfiyesi esnasında on binden fazla er ve subay ve Grubeşov'un cenubu şarkisindek* grupun tasfiyesinde de bir piyade #' yı ve bir motörlü livayı esir almişlaı- dır. | Sovyet - Alman ademi teca- vüz paktının musaddak nüs- haları teati edildi Berlin 25 (A.A.) — Alman istihba- rat bürosu bildiriyor; Berlindeki Sov- yetler Birliği elçisi ile von Wiezbacker, dün neşredildiği tarihten itibaren mü- teber olan 25 ağustos 1959 tarihli Alman - Sovyet ademi tecavüz misa- kının musaddak nüshalarını teati et- mişlerdir. Şarki Avrupa w Balkanlar Fransız gazeteleri, Son vaziyetin yeni bir takım meseleler çıkardığından bahsediyorlar Paris 25 (A.A.) — Havas: Fransız | kurulmuştur» matbualı, «Sovyetlerin yeniden Av- rupaya duhulüs mevzuu ile meşgul olmaktadır. Gazeteler, Panslavizm'in bu yeni akını ile yeni iki meselenin ortaya çıktığını tebarüz ettirmektedir. Bu iki mesele, Akdeniz meselesi ile Bal- kanlar meselesinin o gösterdiği vazi- yette değişiklik hasıl olması ve Çer- manizm İle Slavizm arasındaki mü- cadelenin yeni bir safhaya girmiş bu- Tunmasıdır. «Journal, gâzetesinde Saint - Brice, diyor ki: «Bu meselede en kârâkleristik va- ziyet, Bulgarların haltı hareketidir. Bulgarlar, Rusya ve Almanyanın Po- lonyadaki müşterek hareketlerini ve- sile ittihaz ederek Dobruça üzerinde- ki taleplerini ileri sürmektedir. Şu- resimi da unutmamalıdır ki Balkan antantı, bu tadildi programa karşı Ingiltere - Sovyetler Londradaki mülâkat hakkın- da yeni bir haber Londra 25 — Sovyet sefirinin İn- gütere Hariciye Nazırı ile mülâkatı, Nazır Lord Halifax'ın teşebbüsü üz€- rine vukubulmuştur. Nazır temmuzdanberi sefirle gö- rüşmemişti. Bu nokta mülâkatın ehemmiyetini göstermektedir. Londra 25 (A.A.) — Lord Halifax ile Sovyetlerin Londra büyük elçisi B. Maiski, dünkü görüşmeleri esnasında, vaziyetin son İnkişaflarını uzun uza- dıya tetkik etmişlerdir. Daily Mail gazetesinin dipleomalik muharririne göre, Sovyet büyük elçisi derkal hükümetile temasa geçerek Soryetlerin müslakbel hattı hareket- leri hakkında lord Halifax'# mümkün olduğu kadar çabuk cevap vermüyi vadeylemiştir. Roma mahafili ne diyor? Roma 25 Sovyet Rusyanın Lon. dra sefirinin İngiliz Hariciye Nazırı ile mülâkatında sefir Sovyet siyaseti hakkında izahat vermis, bunun Al manyaya yardım mahiyetinde olmaâ- dığını, Sovyetlerin Almanyayı Kara- denizde nuzaklaştırmak istediklerini denizden uzaklaştırmak istediklerini ve bunun tam bitaraflığa uygun oldu- drada memnuniyetle karşılanmıştır. Fransız Hariciye müsteşarı Sovyet elçisile görüştü Paris 25 (A A.) — Hariciye müsle şarı Champetier de Ribes bugün öğle- den evvel Sovyet büyük elçisini kabul etmiştir. Dil bayramı Bugün dil bayramıdır. İlk dil ku- rullayı 26 eyiülde toplanmıştı. Bu münasebetle Halkevlerinde merasimi yapılacaktır. Journal gazetesi, baş makâlesinde de ayni mevzua temas eylemekie ve İ şöyle demektedir: «Epey zamandanberi Almanya ts- rafından açıkça tehdid edilmekte olan Yugoslavya, yeni vaziyeti o derece iyi görüyor ki sanıldığına göre, yakında Moskova hükümetini tanıyacak ve Sovyetler Birliği ile diplomatik mü- nâsebet tesis eyliyecektir. Excelslur gazetesi, diyor ki: «Sow yetlerin oyunu sarihtir. Son yirmi se- ne zarfında, Sovyetler, Almanların elinden mümkün olduğu kadar çok Şey almağa, fakat ne müttefik, ne de düşman olarak Almanya ile yalnız başına karşı karşıya kalmamağa ca- nışmıslardır.» 'Excelsior, makalesini şöyle bitiri- yor: «Panslavizm'in bir tek tehlikeli düşmam vardır ve o da Prusyadır» Berlinde suikasıller Bir çikolata fabrikasında da infilâk oldu Kaunas 25 (A.A.) — Berlinden ge- len .haberlere göre Tempelhof'da bir çikolata fabrikasında bir infilâk vu- kubulmuş ve arkasından yangın çık- mıştır. Bu hadise bir kaç gün içinde vukubulan «kaza» ların dördüncüsü- dür. Hükümet makamları bu suikasdle- rin bir teşkilât tarafından tertip edil diğini zannetmekledirler. Hanovrde infilâk oldu Londra 25 — Almanyada Hanovr- de bir infilâk olmuş, 15 kişi ölmüş, 17 Kişi yüralanmıştır. İnfilâkların ; General von Fritz Meğer harbe bir nefer olarak iştirak etmiş Berne 25 (AA.) — General von Prliz'in ölümü şeraiti, bütün İsviçre. de büyük bir sürpriz uyandırmıştır. Geazetta de Zürich'in yazdığına re, general, mecburi ataletten kur. tulmak için Polonya harbine 12 inel topçu alayında bir nefer gibi iştirak etmiş ve kıtanın başında kumandan olarak değil fakat basit nefer olarak harp eylemiş ve böylece ölmüştür. Berlin 25 (A.A.) — General von Fritz'in cenazesi bugün Berline ge- tirilmiş ve Harbiye Nezaretinde tabu- ta konulmuştur. Merasime bir çok generaller iştirak eylemiştir. Romanyadan gelecek muhaciler Ankara 25 (Telefonla) — Roman- yadan getirilecek olan muhacirlerin orta ve gürbi Anadoluda yerleştirik meleri kararlaştırılmıştır.