5 Ağustos 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 10
b 4 fut bo ını bahriyeli- lerimiz 1-0 kazandı Müsabaka samimi bir hava içinde geçti ve dostane tezahürata vesile oldu seyirci kütlesi önünde hususi bir fut- bol maçı yapmıştır, Bu müsabakayı seyre gelenler arasinda İngiliz filo suna mensup birçok yüksek rütbeli subaylar (Ove filotilli kumandanı amiral Mehmed All de bulunuyordu. Sast 17 de sahaya çıkan iki dost mil. letin denizcilerinden müteşekkil fut bolrular halk tarafından şiddetle alkışlandılar Şehir bandosunun çaldığı İngiliz ve Türk mili marşiarını müteakip İngiliz filosuna mensup bir hakemin iiaresinde müsabakaya başlandı. İki taraf da cidden güzel ve sport- mence bir oyunla birbirlerini yenmek istiyorlardı. İlk haftaym karşılıklı ve mütevazin bir oyundan sonra gol süz olarak bitdi, İkinci haftayının üçüncü dakika sında bir fırsat yakalayan Türk do- manması futbol takımının sağaçığı müdafilerin ilerde bulunmasından İs- tifade ederek sıkı bir vuruşla günün yegâne golünü yaptı. Bu golle beraber dost İngiliz takı- Dün futbol maçını seyre gelen Türk - dan aşağı komutanlar, milli marşlar dinleniyor, maçı heyecanla takib edi- muvaffak oldu ise de bu çok uzun sürmedi. Ve yine oyun üstünlüğün- nü bize bıraktılar, Maç on beşinci dakikadan itibaren tamamen müsa- vi hücumlerla ve cidden güzel ve he- yecanlı hamlelerle devam etti. Neti- cede donanma takımımız 10 galip Maçtan sonra amirsl Mehmed All İngiliz takımı kaptanına bir İngiliz bayrağı ile bir kupayı günün hatırası olarak verdi ve bu güzel jest seyir- diler tarafından samimi tezahürata İngiliz denizelleri stadyomda, yukarı. yorlar, aşağıda Yavuzdan bir çavuş İngiliz dostuna fındık ikram ediyor sebeboldu. Bundan sonra da trk bünlerde bulunan seyircilere Himona- ta ve pasta ikram olunarak İki mil letin denizci sporcuları dost ve sö- mimi bir kardeşlik havası içinde kol kola staddan ayrıldılar. Federe olmıyan klüplerin tescil emri geldi Pera ve Şişli bu sene liz maçlarında oynıyacak Federe olmayan kitiplerin haziran | bidayetinden itibaren Beden terbiye- | si teşkilâtına almarak resmi müsa, | bakalara iştirak ettirileceği evvelce bildirilmiş ise de bugüne kadar bu iş tahakkuk etmemişti. Futbol mevsimi yaklaştığı cihetle gebrimiz futbol takımlarını kümele- rine taksim edebilmek için bu kabii klüplerin teşkilâtla olan alâkalarını sarih olarak öğrenmek zaruretinde bulunan İstanbul futbol ajanlığı va- ziyeti Beden terbiyesi umum mü- dürlüğünden sormuş ve bu hususta beklenen cevap nihayet dün Anka- radan gelerek alâkaderlara tebliğ | edilmiştir. Bu emre göre şehrimizde gayri fe- dere nami altında bulunan ve vilâ- yelin müsandesini haiz bütün klüp- ler bugünden itibaren Beden ter- biyesi teşkilâtına tescili edilmeğe baş- Pera ve Şişli gibi kuvvetli gayri fe. ü teşkilâtın resmi lig maçlarında takımlarımız karşısında görmek kabil olacaktır. Tenis maçlarının programi Beden terbiyesi İstanbul bölgesi tenis ajanlığından: 5 ağustos cumartesi: İstanbul te- nis birincilikleri dömifinali, (Tr. Dağcılık klübünde şampiyonluğu unvanı için) kekler saat 2,30 da, (68 kişi iştirak etaniştir. Dömifina- 1s kalanlar): 'Telyan - Vedad Abud - Jaffe - Fehmi,.. Bugün Teiyan Feh- miye karşı, Vedad, Jaffeye karşı oy. nayacaktır, Çift erkekler: Saat 4,15 de, (33 çift girmiştir. Dömitinale ka- lanlar: (Kris . Areyyan) - (Armita, ge - Cimcoz) a karşı (Hasan - Bims) (Vedad - Cemal - Benjamin) e karşı Kadın erkek; Sant 18 de, 19 çift girmiştir. Sona kalan dört çift: (Bn. Kurtelli - Vedad Abud) a karşı (Bn. Tomkins - V. Binns) ((Binns) (Bn. Gorodetski - Hasan) a karşı (Bn. Mezburyan - Arevyan), 'Tek bayan: 14 kişi girmiştir. Bugün saat 3,30 da dömifinai oynanacaktır, Kazanan pazar günü bayan Gorodetski ile fi- nal oyanancaktır, İstanbul tek er. MEŞRUTİYETTE SARAY ve BABIALİ Yazan: SÜLEYMAN KÂNİ İRTEM — Tercüme, iktibas hakkı mahfuzdur. e Tetrika No. 77 Mahmud Şevket paşadan sonra Sald paşa da istifa etti Mahmud Şevket paşanın tereddüdü yüzünden orduda kendisi ve İttihad ve Terakki aleyhinde bir cereyan uyan. dığını Selânik vilâyetine tayini esna- sında öğrenen Hüseyin Kâzım bey Şeyh Muhsini Fani- bunu Dahiliye Nazırı Talât beye anlattığı vakıt on- dan: — Bu sözlerin hiç bir ehemmiyeti yoktur. Bunu yayan birkaç .... dır. Be- nin herşeyden haberim var. Hiç birşey yapamazlar. Şimdi Selâniğe gidiyor- sun. Orada Sald paşa ile bilittifak bu teşebbüsün önünü alabilirsin. Cevabını almış, işin bununla bitmi- yeceğini göstermek istemiş idise de sözünü tesir ettirememişti. (1) İttihad ve Terakki hükümetinin Se- lânikteki kolordunun başıma getirdi- ği Kara Said paşa bu cereyanı sevk ve idare eden en mühim bir Amil idi; hü- kümet bunu bile takdir edemiyordu! İttihad ve Terakki hayat kabiliye- tini kendi mesai ve icraatından ziyâ- de, nihayet o derecede orduda arıyor, bu kuvvetten mahrumiyete bir türlü katlanamıyordu. Başına derdin bü- yüğünü bu getirdi; ordunun vaktinde siyasetten ayrılmaması devletin başı- na da Balkan harbindeki felâketleri celb ve davet etti Manastır firarileri meclisi mebusan riyasetine ve İttihad ve Terakki /fır- kasına hitaben beyannameler neşret- mişlerdi. Kabinenin istifasını, Kâmil paşanın sadarete getirilmesini, mebu- sanın dağıtılmasını, evvelce Arnavut- Jarın ellerinden alınan silâhların is- desini istiyorlardı. İttihad ve Terakki muhalifleri Şü- rayı askeri reisi ferik Nâzım paşayı kendilerine kutup ittihaz eylemişler- di. Nâzim paşa da hükümet aleyhin- de açıktan açığa çalışıyor, etrafını al- mış ümeranın ve zabitlerin teşkil et- tikleri Hâlâskâr grupu ile gene muha- Milerden mürekkep Hürriyet ve İtilâf fırkasını hem kendisine zahir ediyor, hem onlara zahir oluyordu. İttihadeılar bir vakıt istinad ettik- leri ordunun ellerinden kaçmakta ol- duğunu hissediyorlardı. Muhalifleri İttihad ve Terakkiden aldıkları dersleri şimdi onlar aleyhine tatbik eylemekte idiler. Hâlâskâr zabitan grupu Maltepe, Bos- tancı gibi yerlerde içtimalar yapmak- tan, Mahmud Şevket paşanın çekilme. sin!, ordunun İttihatçılığa meyyai ol- mıyan bitaraf bir zat tarafından ida. resini, Said paşa Kabinesinin istifası. nı, bitaraflardan mürekkep Kabine teşkilini istiyecek derecede ileri gi- diyorlardı. Orduda vaziyet kendi aleyhine dö- ecek bir istidad gösterince İttihad ve Terakki askerlerin siyasiyat ile işti- gellerine mâni olmak üzere Harbiye Nezaretince hazırlanmış olan kanunu meclisten çıkarttı. Fakat artık pek geç kalmıştı. Mebusan meclisinde levazım reisi İsmail Hakkı paşanın muamelâtı hak- kında Harbiye Nezaretinden bir isti- zah yapılarak Mahmud Şevket paşanın düşürülmesi temayülleri hissolunu- yordu, Arap saçına dönen bu karma karı. şık işlerle uğraşmaktan ise çekilmeği muvafık bulan Mahmud Şevket paşa bu istizaha meydan bırakmadı. (Birkaç senedenberi Harbiye Neza- retinde bulunuyorum. Askerin siyasi- yat ile Çtigatini men hakkında tanzim ettiğim lâyihanın kanuniyet kesbet- mesi Üzerine bu kanun ahkâmınin baş- ka bir kumandan tarafından tatbik edilmesi daha muvafık olacağını dü. şündüm.) diyerek nezaretten istifa etti. Arkasından İsmalı Hakkı pâşa da çekildi. (9 temmuz 1912) Başmabeyinci Lütfi Simavi bey Mahmud Şevket paşanın istifası me- selesinde hatıratında gu izahatı veri- yor: (25 - 26 haziran (8-9 temmuz gecesi) sabahın ikisi raddelerinde baş- kâtip Halid Ziya bey Nişantaşındaki başmabeyincilik konağında bana tele- fon etti; bir mühim meselenin müza- keresi için vükâladan bazılarının iki. mizi ziyaret etmek istediklerini ve kem disinin uykudan uyandırıldığını bi dirdi. Hemen muttasıl olan başkâtip- lik konağına gittim. Halid Ziya bey!9 konuşurken Dahiliye Nazırı Hacı Adil, Posta ve Telgraf Nazırı Talât, Evk&f Nazırı Hayri beyler geldiler. Hacı Adil bey -Lerazım reisi İsmsfi Hakkı paşanın ihtilâsatından dolay* -âmiri sıfatile. Mahmud Şevket paşay9 Meclisi mebusanda bir sürü suale irad edilecekti ve paşa paçavraya çet“ rilecekti, İttihad ve Terakki nammfâ Mahmud Şevket pâşa nezdine gittim, yirmi dört saat zarfında istifa etme sini tavsiye ettim. Ziyaretimizden mak” sadımız Harbiye Nazırının malüm ola0 şahsiyeti hasebile zalı şahaneyi bu İs- tifaya bhazırlanmanızdır... dedi Halid Ziya beyle ben hayret içinde kaldık. Her ikimiz de bu fevkalâde hâdisenin tevlid edeceği neticelerin uzun, uzun düşünülmüş olup olmadı” ğını sorduk, Fırkadaki cereyana tâbi olan Nazır beyler bu bapta mukni ce vap veremediler, Ertesi sabah bize tevdi olunan Vö” zifeyi padişah nezdinde ifa ettik.) Muhakkak görünen birşey var ki, Mahmud Şevket paşanın istifası yalı İsmali Hakkı paşa yüzünden mebus meclisinde «paçavraya oçevrileceğin den» dolayı değildi. Ya nazırlar ba mabeyinci ve başkâtip beylere bu 58 bepleri tam olarak izah etmemişlerdi; yahud İttihad ve Terakkinin Mahmud Şevket paşaya karşı hareketini pek çit kin bulan Lütfi Simavi bey hatıratı yazarken Hâlâskür meselesinin Mah mud Şevket paşa üzerinde hasıl ettir ği tesir bahsini unutmuştu, belki hun” den haberi yoktu, Nezaretten çekilir. çekilmez âyan azalığına tayin oluna Matımud Şevket paşanın İstifası Âf“ rupa gazetelerinde muhtelif tefsirlere meydan açmıştı. Bu gazetelerden kimisi (Mahımui Şevket paşa Jön Türklerin en kuvvetli istinatgâhı idi; Jön Türkler askerleri” nin en mükemmelini feda etmekle 7â“ aflarını isbat eylediler) ve (Bu isti Kabine erkânının fikir ve temayül rinde mücaneset ve ittihat bulunmâ” dığırı gösteriyor) diyorlardı. Bir gazete de Mahmud Şevket paşö” yı (İttihad ve Terakki komitesi ale)“ hindeki hoşmudsuzluğun kurbanı) a© dediyor ve bu istifayı gayri memnul zabitlerin muvaffakıyetine alâmet tutuyordu. Mahmud Şevket paşanın istifası5! bükümetin gayri memnunlar ve âsil€" ile itilâfa temayül ettiğine delil saya” lar dahi vardı. Bu istifadan en ziyade memnu olanlar İtalyanlardı, Sadrazam S8if paşa Harbiye Nezaretini kabul et8* si için Şürayı askeri reisi Nazım paş”” ya müracâat etti. O da Manastır fir#” rilerine aid evrakı Hariciye Nazırı AS“ beyin evinde yapılan bir toplanti? tedikik ederek vaziyet hakkında bir © kir edindikten sonra Manastır firak lerinin tedibine gidilmiyerek dehalei” lerinin kabulü, örfi idarenin kaldın” ması, af ilânı, bir başkumandanlık V€“ kâleti ihdas edilerek bunun Nazırına tevdi edilmesi şartlarını veri sürdü. Bu dördüncü şart başkums”” danlığı padişaha veren kanunu esi” taallük ettiği için bir kanunu esasi 9” selesi çıkarabilirdi (Ordunun başına geçemiyen pad” bin bu işi bir vekile bırakması ta olacağından umumi harpte Enver P* şa için böyle bir makam ihdas edis? tir.) Nazım paşanın Harbiye Nezareti” getirilmesinden vaz geçildi ve bU zaret vekâleten Bahriye Nazir! pu” şid paşaya verildi, Orduda disiplinin zâafına KÜCÜĞ fakat nazara şayan bir misal ole” üzere Lâtfi Bimavi bey hatıratı” anlatıyor ki: (Arkası v9) y (1) Şeyh Muhsini Fani: 16 Tomi kilâbı ve netayici,
