30 Temmuz 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4
VİDE EE Kr Maarif şürası (Baş tarafı 1 net sahifede) Plân komisyonu raporunun geçen toplantıdan kalma yüksek öğretime aid kısmı hakkında komisyon reisi Biyasal bilgiler okulu direktörü Emin Erişirgilin izahatı dinlendi. Bu kısım Şu esasları ihtiva ediyordu. A — İstanbul Üniversitesi Tıp ve Fen fakültelerindeki klinik ve labo- ratuvar sıkıntısınm izalesi için Anka- ra Tıp fakültesinin inşası işinin tacili “ve Ankara Zirsat enstitüsünde bir ta- bii ilimler fakültesinin tesisi. B — Bütün fakülte ve yüksek mek- teplerin bir elden idare eğilerek kuv- vet tasarrufunun temini, C — Bütün yüksek mektep ve fa- kültelere şamil bir kariyer akademik nizamının tesisi için kanun hazırlan- maSI, D — Ankara Üniversitesinin tesisi Me müvazi olarak Ankarada bir milli kütüphane teşkili. E — Üniversite şehirlerinde tale- benin yeme ve yatma ihtiyaçlarını karşılayacak tedbirlerin bu şehirler belediyeleri ile müştereken alınması. F — Aynı mesleğe eleman yetişti. ren fakültelerde sınıf ve tedrisat ba- kımından birlik temini, G — Yüksek mektep ve fakülteler. de asistan miktarının artırılması ve asistanlığın yalnız döçentliğe münte- hi bir kariyer sayılmaması ve asistan- hıkta geçirilen müddetin staj sayıl ması için kanuni mevzuatta tadilât .yapılması. 'H — Fakülte ve yüksek mektep gençlerine âmme hizmeti zevkini tat- tıracak, onları halk ve köylü ile ya- kında temas ettirerek faydalı olmak imkânma eriştirecek tedbirlerin dü- şünülüp organize edilmesi, İ — Her yıl Ankara, İstanbul yük- sek mektep ve fakülteler mümessille- rinin toplanarak memleket tedkikleri için aralarında iş bölümü yapmaları- na ve fikir testi etmelerine zemin ha- zırlanması. J — Devlet dairelerinin tamamen ©bjektif olan tedkik meselelerinde Üniversiteden istifade etmesi, K — Ankara ve İstanbul Üniversi- te mahallelerinin toplu bir şekilde tcessüsü için tedbir alınması. Bu mevzular üzerinde delegeler söz almışlar ve mütalâalarda bulunmuş- Jardır, Bundan sonra plân komisyo- nunun raporu reye kondu ve aynen kabul edilerek celse saat 14 de tatil edildi. Öğleden sonra Öğleden sonra celse saat 16,30 da Maarif Vekili Hasan - Âli Yücelin relsliğinde açıldı. Plân komisyonu ra- porunun teknik ve mesleki tedrisata aid kısmı hakkında mesleki ve tek- nik tedrisat umum müdürü Rüştü Uzel izahat verdi. Raporun bu kısmı şu esasları muh- tevi idi: A — 1936 yılında Başvekilliğin em- rile Maarif Vekilliğinden alâkadar Vekilliklerin mürfessillerile birlikte tanzim edilen mesleki ve teknik tedri- satın inkişafı hakkındaki plârin der- hâl tafbikine geçilmesi ve yalnız mes. leki tahsil müesseselerinin açılacağı yerlerin memleketin yeni iktisadi bün- yesine göre tekrar gözden geçirilmesi. B — Heriki yüz ilkokul mezunu olan yelerde mesleğe müteveccih muhtelif sınıflı meslek kurs veyâ okulları açılması. C — Orta tcaret okullariyla lisele- rinin çoğaltılması, D — Orta ticaret okullarının muh- teli ticari mfesseselere tezgâhdar ye- tişdirecek şekilde tensik edilmesi ve ticaret liselerinde de memur yetişti. recek şubeler açılması, E — Ticaret okullarına muallim yeğiştirmek üzere yüksek ticaret ve Jktisad mektebinde bir şube açılması. F — Ankarada bir yüksek iktisad ve ticaret mektebi açılması imkân. Dın tedkiki. Rels, meslek müesseseleri mevzuu- nun çok etüd edilmiş ve plânının da- ha evvel bir mütahassısa yaptırılmış olduğunu, maddi hayata taallük etti- ği için medeni dünyada mevcut bol ömeklerden faydalanmış bulunduğu- Du, bu itibarle plân komisyonunun meseleyi kolaylıkla ele alabildiğini söyledi. Söz alan yüksek tedrisat umum müdürü Etem Menemencioğlu mer- giyer m m mann, dolayı duyduğu hazı ıfade etti Plân râporunun mesleki tedrisata âid kısmı reye konarak ittifakla ka- bul edildi. Bundan sonra plân komisyonu Ta- porunun metkez teşkilâtına aid son kısmının müzakere: geçildi. Rapo- Tün bu kısmı Maarif Vekâleti merkez teşkilâtile vilâyetler teşkilâtınm ye- niden gözden geçirilmesi, vazife sa- hiplerine daha geniş salâhiyetler ve- rilmesi, eski maarif eminleri teşkilâ- tanın aksayan tarafları etüd edilerek Türkiyenin muhtelif mıntakalarında geniş salâhiyetli maarif mümessilleri bulundurulması gibi meseleleri ihti- va ediyordu. Neticede raporun heyeti umumiyesi reye konarak kabul edildi. Hür ve demokratik bir hava içinde muhtelif maarif meselelerini mem- Jeket davası halinde en kıskanç bir Mhtimamla, geceli gündüzlü mütalâa, eden şüranın mesaisi hitama eriyordu. Aza arasından bir çok zatlar edindik- eri müsbet ve yüksek intibaları ifade için tehalük gösteriyor ve söz istiyor. ardı. Bu zatlardan Maltepe askeri li- sesi edebiyat öğretmeni yarbay İsmail Hakkı Önderdoğan 32 senelik süren muallimlik hayatının en mesud 2a- manıni şüra münasebetile idrak bah- tiyarlığına erdiğinden bahsetti, Şüra müzakerelerini başından itiba- ren yakın bir alâka ile dinleyicilere mahsus sıralardan takip etmiş olan Manisa mebusu Kâzım Nami Duru da hissiyatını ifade etmek ricasında bu- Tundu ve kürsüye gelerek şüranın hür ve demokratik bir hava içinde aldığı netitelerin ehemmiyetinden, ilim adamlarnmızla terbiyecilerimizi karşı karşiya koymak mazhariyetinden bah- setti ve Maarif Vekilini bundan do- layı öğdü. Profesör. Sadettin Celâl Antel de şüra azasının hislerine ter- cüman olarak söz ve fikir hürriyetine | büyük bir saygı gösteren Maarif Ve- kiline heyecanla teşekkür ettiler, Maarif Vekilinin nutku Bundan sonra şüra reisi Maarif Vekili Hasan - Âli Yücel sürekli ve candan alkışlarla karşılanan bir nu. tuk irad ederek şüra mesaisine son » | Maarif Vekili şüra azalarının geceli | gündüzlü çalışmalarından büyük bir haz duyduğunu söylemiş ve takdire lâyık olan bu çalışmaları tebarüz et- tirdikten sonra nutkunu şöyle bitir- miştir: pe , dolgun bir çalışma ruzna- mesi takdim etmiştik. Bütün bu mev- zuların lâyık olduğu dikkatle bir hal le vardırılması, biz de biliyorduk ki bir toplanma devresinde niümkün olamıyacaktır. Fakat kanun muci- bince de bunları size vermek mecbu- riyeti vardır. Onlardan muhtelif ana meseleleri ve mâarif plânı gibi esaslı bir davayı incelediniz, 23 talimatna- me hakkında kararlar aldınız. Bu ça- lışmalar ve elde edilen neticeler, emek- lerinizin verimini göstermeğe kâfidir. Bu kararları tatbike başladıktan son- ra memleket maarifinde hasıl olacak yeni inkişafların semeresini şimdiden tahmin etmek güç değildir; Sayın arkadaşlar, Maarif şürasının, mühim kültür İ nin 85 bin liralık bir kısmı dün eksilt- i meye konmuştur. Hastanenin yakm. davalarımızı tetkik mevzuu olarak ele #lmâsi, bütün memleketin alâka- sını şüramızın çalışmaları üzerine celbetli. Yüksek heyetinizin almış ol duğu kararlar, memleketin en uzak köşelerinde bile çok sevindirici akis- ler bıraktı. Bu, yaptığımız işlerin, memleketin hakiki ihtiyaçlarına ne kadar sıkı sıkıya bağlı bulunduğunun en canlı işaretidir, Aziz meslekdaşlarım, Bütün hayatını Türk milletine iler. leme ve yükselme yollarını açmağa ve bunda en tesirli vasıtaları yarat- mağa hasreden Milli Şef ve Reisicilm- hurumuz -Büyük İsmet İnönü, yük- sek heyelimizin bütün çalışmalarile çok yakından alâkalandılar, Müzake- releri, burada konuşulan bütün me- seleleri dikkatle takip ettiler. Bütün şüra üyelerini yüksek huzurlarına kabul elmek lütfunu bize bağışlama» ları, maarif mensuplarına, öğretim ve eğitim mesleğine karşı teveccüh etmiş asil ve. yüksek bir sevginin gu- rurunu hepimizde yaratmıştır. Yük- sek heyetinizin şümullü ve isabetli tedbirlerile en uygun hal şeklini bu. lan ve bulacak olan her maarif dava- Başvekil ile Hariciye Vekili Ankaraya gittiler (Baş tarafı 1 inci sahifede| Doktor Refik Saydam, yanında ka- Jemi mahsus müdürü B. Hasan Şükrü olduğu halde Köprüden 18,30 da kal- kan Suvat vapuruna binerek Haydar- Paşaya geçmiş, B. Şükrü Saraçoğlu Başvekile Haydarpaşada mülâki ol- muştur. Başvekil ile Hariciye Vekili, Hay- darpaşa garında İstanbul Vali ve Be- lediye reisi B. Lütfi Kırdar, İstanbul Komutanı korgeneral Halis Bıyıktay, Ziraat Vekili B, Muhlis Erkmen, Güm- rük ve İnhisarlar Vekili B. Raif Ka- Tadeniz, Üniversite rektörü B, Cemil Bilsel, Cümhuriyet Halk Partisi umu- mi sekreteri B. Fikri Tuzer, İstanbul Parti müfettişi B. Tevfik Fikret Silay, İstanbul Vali muavini B, Hüda! Ka. rataban, şehrimizdeki mebuslar ve kalabalık bir halk kütlesi tarafından teşyi edilmiştir. İstasyonda bir kıta askeri müfre- ze ihtiram resmini ifa etmiş, bando muzika selâm marşını çalmıştır. Mı- sırın yeni Ankara sefiri B. Abdurrah- man Azzâm da Başvekil Refik Say- İ dama, Pendiğe kadar refakat etmiş- tir. Başvekilin dünkü tedkikleri Doktor Refik Saydam, dün sabah 10,30 da Galatasaraydaki 11 inci Yerli mallar sergisini ziyaret etmiştir. Bu- rada bir saat kadar tedkikatta bulu- nan Başvekil, öğleye doğru tekrar Perapalasa dönmüştür. Ziraat Vekili baytar mektebini gezdi Ziraat Vekili B. Muhlis Erkmen, dün sabah Selimiyedeki küçük sıhhiye baytar mektebini ziyaret etmiştir. Yarın akşam Ankaraya gidecektir. İzmir Çocuk hastanesi İzmir 29 (A.A.) — Belediye tara- fından yaptırılmakt& olan hastane- da tamanılanmasına çalışılmaktadır. Rumen yelkencileri fırtınaya tutuldular Romanya Yat klübü âzaları dün hususi bir vapurla şehrimize gelmiş. ler ve Deniz klübü idare heyetile âza- | ları tarafından karşılanmışlardır. Ru- menler beraberlerinde starbot tekne- | leri de getirmişlerdir. 40 yelkenciden mürekkeb kafile ara- sında Romanyanın tanınmış simaları da vardır. Eski Bahriye Nazırı da mi- safirler arasında bulunmaktadır. Hususi vapurla beraber Romanya- | dan altı kolra da hareket etmişti. Bun- lardan dördü gelmiştir. Kotralardan ikisi Karadenizde fırtına yüzünden gelmemiştir. Bunlardan birisi Varna- ya, diğeri de Karadenizde bir limana iltica etmiştir. Varnaya İltica eden kotranın geri döndüğü akşam geç va- kit örenilmiştir, Diğer kotra en bü- yükleridir. Bunun bugün gelmesi bek- lenmektedir. Müsabakalara bugün saat 15 te Moda koyunda başlanacaktır. Deniz klübü tarafından dün akşam misafirler şerefine bir çay ziyafeti ve. rilmiştir. Bu akşamda bir suare ter. tib olunacaktır. ....zrarr seansa BEN SEN AEEESENEEE çe sarfedeceğimiz cehtin, İsmet İnönünün nur verici önderliği ve yüksek müzaheretlerile bizi teşvik etmesi, çalışmamızın en verimli bir başarı ile neticeleneceğinin en kati teminatıdır. Maarif allesine hitab eden yüce sözleri, bana, Cümhuriyet maarifinin yepyeni bir inkişaf dev. resine girdiğini anlattı. O günün ta- rihi, tarihimizde hayırlı ve feyizli bir başlangıç olacaktır. Bütün varlığını, Türk milletinin irfamna hizmetkâr etmekte hayatının gayesini bulanlar, bu sözleri gönüllerinde tekrat ederek, bizim gibi bahtiyar olmalıdırlar. Aziz arkadaşlarım, işte bu duygularla işlerinize dönüyorsunuz. Buradaki çalışmalarınızla milletimizin maarifi- ne büyük hizmetler ettiniz. Kıymet, hizmetle ölçülür. Çalışmak, her şeyi elde ettiren en verimli vasıtadır, Can- dan çalıştınız. Hepinize, bütün yü- reğimle, ayrı ayrı teşekkür ederim, Temennilerim, yakın bir zamanda sizinle yine beraber çalışmak ve maa- rif davalarımızı beraberce halletmek fırsatını bulmaktır, Maarif şürasının birinci toplantısını kapıyorum.» 4 ie me Di 30 Temmuz 1939 an Reisicümhurun kamp gezisi Reisicümhur İsmet İnönü, evvefMi gün Ankara Hukuk fakültesi Kampını gezmiştir. Yukardaki iki resim, Mimi Şefi kampı gezerken ve kamp kumün- danından izahat alırlarken göstermektedir. Romanya Kralı (Baştarafı 1 inci sahifede) İzmir 29 (Telefonla) — Majeste kral Karol otorayla Selçuka giderken yolân biriken halk tarafından ha- raretle alkışlanmıştır. Otoray 11,30 da Tepeköy istasyonundan geçmiş ve | 12 de Selçuğa varmıştır. Dost ve müt- tefik devlet hükümdarı Selçukta Kuş | adası kaymakamı, Parti başkanı ta- | rafından karşılanmışlardır. Kral bu- radan otomobille Efes harabelerine çıkmıştır. 25 kişilik maiyeti de ken- dilerini takib etmişlerdir. Majeste Eral Karol, harabelerdeki eserler üzerinde alâka ile tedkikat yapmış, dönüşte Selçukta istirahat ederek öğle yemeğini burada yemiş- tir. Geçen sene Bergama harabelerini gezdiğini ve buradaki eserleri çok zen- gin ve kıymetli bulduğunu söyliyen Kral, Efes eserlerinin de Bergamadan geri kalmadığını söylemiş, bu arada otoray servislerinin intizamını da be- ğendiğini bildirmiştir. Kral Karol ve maiyeti yine otorayla Saat 16,45 de Alsancak istasyonuna dönmüşlerdir. Majeste Karol sabaha karşı lima- nımızdan hareket ederek Korfu ada- sına gidecek ve orada Yunan Kral na mülâki olacaktır. Ingiliz istihbarat nezareti (Baş tarafı 1 inci sahifede) İngilterenin Almanyayı çember içine almak istediğine dünyayı inandırma- | ğa uğraştığını söylemiş ve sözüne de- vamla demiştir ki: «— Biz, Almanyayı çember içine al- mak İstemiyoruz. Bütün milletlerle beraber sulhü korumak için tedbir alıyoruz. Alman hükümeti cebir, taz- yik ve tecavüz siyasetinden vazgeçer- se, biz.de tedbirlerimizden vazgeçme- ğe hanrız» Müzakere, Hariciye müsteşarı B. Butler'in müdahalesi ile bitmiştir. Ha- riciye müsteşarı demiştir ki: «— Lord Halifax, nutkunda İngik terenin siyasetini sarahat ve katiyetle tayin ve tesbit etmiştir. Almanya, si- ,yasi, iktisadi ve kültürel bakımlardan kendisini tecrid ediyorsa, kabahat bi- zim değildir. İngiltere, dünya sulhü- rumak için bütün milletlerle tesriki mesaiye hazırdır.» Diyanet işleri reis muavinliği Ankara 29 (Akşam) — Diyanet iş- leri müşavere heyeti azasından B. Hamdi Akseki 100 Jira asli maaşlı Dİ- yanet işleri reis muavinliğine tayin olunmuştur. nn Sabırsızlıkla beklenen BEŞİKTAŞ “BAHÇE Sİ ve Sineması açıldı. ik m BÜYÜK VALS Büyük mutajfakıyetle devam ediyor. 1 Ağustos Salı günü akşamı sanatkâr HAZIM ve arkadaşları BİR MUHASİP ARANIYOR 29 Temmuz 939 Esham ve Tabviât Ergani 1925 Sıvas - Erzutum 5 1997 PARA ve ÇEKLER (Kapanış fiatleri) Londra 1 Sterlin 49015 New-York 100 Dolar 12662 100 Prank * 335 66575 209673 #3 50815 2151 108 156 100 Çekoslovak Kr 4325 10 Pezeta M3 100 Zioti 18125 100 Pengo 24515 100 Ley 0905 100 Dinar 289 100 Yen 34.606 100 İsveç Pr 297715 100 Ruble 7 Yokohama Btakhoim Moskova Kızılay Kadıköy şubesinin balosu Kınlay Kadıköy kaza şubesinin her mevsim yaptığı ve dalma gelenler üzerin- de derin ve zevkli bir intiba bırakmış olan balolarının sonuncusu $ ağustos 939 da Fenerbahçede Belvü gasinasunda verile- cektir, Tertip heyeti feşkalâde bir prog- ram hazırlamış, beynelmilel şöhreti haiz varyete sanatkârları angaje edilmiştir. Müsamereli sünnet düğünü Kadıköy Kızılay semt şubeleri tarafın- dan 19 ağustos 939 dr Küçük Moda ga- zinosunda verilecek zengin programlı mü- samerede çocukların sünneti de icra etti- TİYATROLAR: SEHZADEBAŞI - TURAN 2 filim birden MAHİMANLILARIN SONU MEŞUM KADIN p Pazartesi, sah, çarşamba bayanlara 5 kuruş Tepebaşı Belediye yazlık bahçesinde Naşid Özsan ve arkadaşları FETTAN KADIN 3 perde, EGE TİYATROSU Nuri Gençdur ve arkadaşları Gündüz Üsküdar Bahçesinde AZRAİL Gece Yenişehir Cümbhuriyet Bahçesinde OTELLO İ Ertuğrul Sadi Tek, Halide Pişkin birlikte Şenyol Çınardibi Alle Bahçesinde bu gece rAaTOş HALK TİYATROSU Kenan Güler ve “arkadaşları Gündüz Yedikule Pınar bahçesinde Gere Ortaköy Emek Bahçesinde KARNAVAL KOKOZLARI Vodvil 3 perde. Sabriye Bağdadi beraber CEMAL SAHİR Bu gece Yedikule Pinar bahçesinde RAMONA 3 perde. Balkondan yuvarlandı Fatihte Sangüzel mahallesinde bir evin balkonunu tamir eden Davud adında bir işçi, dün beş metre yük. seklikten düşerek başından ağır suret rilecektir. Kaydedilmek istiyenlerin Ka- | te yaralanmıştır. Davud ifade veremi. dıköy Halkevinde m merkezine her | yecek bir halde Cerrahpaşa hastöne- sabah sant 9 dan 12 ye kadar müracaat sine kaldırılmıştır.
