23 Haziran 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

* Uzak Şarkta müdafaa tedbirleri alınıyor Japonlar Svatov limanındaki ecnebi harb gemilerinin çekilmesini istediler Paris 22 (A.A.) — Uzak Şarkta gü- bur eden vahim hâdiseler, Singapur konferansına büyük ehemmiyet ver» dlirmektedir. Exelsior gazetesinin Lon- dra muhabiri, bu münasebetle görü- gülecek meseleler hakkında diyor ki: 1 — Uzak Şarktaki İngiliz ve Fran- Mz deniz kuvvetlerinin müttehid kus Zannolunduğuna göre bu kumandanlık, bir İngiliz kuman- damna verilecek ve karargâh, Singâ “pur olacaktır. 2 — İbtilAf halinde, fki milletiri harp malzemesi bakımından mevcut olan vesaitin ve iktisadi kuvvetleri- nin birleştirilmesi, 3 — Japonyanın Uzak Şarktaki bahri faikiyeti nazarı itibara alınmak şartile, Japonyaya karşı mukâvemet usulleri, 4 — «Fransız Singapur» u haline gelmek üzere olan Camrham Fransız imanının inkişafını temin. 5 — Çindeki imtiyazlı Fransız ve İngiliz mıntakaları ticari müessesele- rinin himayesi. 6 — Ticaret gemilerinin himayesi, 7 — Siyam, Felemenk Hindistanı ve Amerika ile münasebat tesisi. Ayni muhabir, Fransızlarla İngiliz. ler arasında Singapurda cereyan et- mekte olan müzakereler hakkında Amerika ile Hollandaya malümat ve- Tilmiş olduğunu ilâve etmektedir. Japonların bir ültimatomu Londra 22 (A.A) (Reuter ajansı. nın Svatovdan öğrendiğine göre, Ja- pan deniz makamatı bugün Svatov I- manında bulunan ecnebi harp gemi. lerine bir ültimatom vermiştir. Bu ültimatomda, ecnebi gemileri İngiliz destroyeri ile 1 de Amerika deströyeri bulunmaktadır. Reuter ajansı, bu iki harp gemisi. nin limandan ayrılmıyacaklarını ve orada kalarak İngiliz ve Amerikan menafiini himaye edeceklerini ilâve eylemektedir, İngiltere Polonyaya para veriyor Polonya, bu parayı yeniden silâhlanmağa tahsis edecek Londra 22 (A.A.) — News Chronicle gözetesi, İngiltere hükümetinin Po- Jonyanın yeniden silâhlanması için lâzım olan parayı temin etmek mak- #ndile Varşova hükümetine ikrazatta bulünmak tasavvurunda olduğunu haber vermekledir. Bu istikraz, Polonya hükümetinin İngiltereden harp malzemesi ve ipti- dai mâddeler satın almasına medar olacaktır. İstikraza aid teferruat, halihazır. da Londrada bulunmakta olan ve aj bay Koçun riyaseti altında bulunan Polonya heyeti tarafından müzâkere edilmektedir. 5 Ingiltere Kralı Halkın alkışları arasında dün Londraya döndü Zondra 22 (A.A) — Saat 15,30da Southampton da karaya çıkan İngil tere kral ve kraliçesi, trenle 17,25 de Londraya gelmiş ve Waaterloo İstas- yanunda Başvekil, hükümet azası, bütün mülki ve askeri rical ve kor. diplomatik tarafından karşılanmıştır. Kalabalık bir halk kütlesinin alkış- ları arasında açık bir saltanat ara- basına binen kral ve kraliçe, yine al- kışlar arasında istasyondan Bucking- ham sarayına gitmişlerdir. Fransız kabinesi Paris 22 (A.A.) — Nazirlar Meclisi Cumartesi günü sabahleyin Reisicüm- hurun riyasetinde mühim bir toplan- tı yapacaktır, © < | nihayet öğleden sonra saat bire kadar Ymandan çıkmış olmaları lâzım gel diği tebliğ edilmektedir. Bimanda 1 B. Hull'ün beyanatı Vaşingten 23 — Amerika Bahriye Neza- mt Olimanda bulunan Amerikan tor- pldosunun, Jeponların talebi veçhile ora- dan geri çekilmiyeceği gibi ikinci bir Amerikan torpidosunun oraya gittiği ve Amerikan harp gemileri Amerikan te- baasinm icap ettirdiği müddetçe Çin su- larında kalacağımı tebliğ etmiştir. Amerika Harteiye Nazırı B. Hull, Japon- ların Svatovdaki ecnebi harp gemilerine oradan çekilmek İçin yaptıkları tebliğ bakkında. demiştir ki: — «Bu ihtar, evvelce Japonların yap- taklarına müşabihtir. Amerikan âmiral Yarnelin de Sratovdari çekilmiyeceğine dair boyanma da bu kabil ahvalde yapılmış olan beyanata benzer.» İngiliz gazetelerinin endişesi Londra 22 (A.A.) — İngiliz matbu- atı, Uzak Şark hâdiselerini, artan bir endişe ile mevzuubahis eylemektedir. Gazeteler, Tientsindeki vaziyetin fii- len değişmediğini ve diğer taraftan Çinin Svalov limanını kaybetmekle son mühim limanını da kaybettiğini kaydeylemektedir. Gazetelere göre, bir Britanya piya- de bölüğü Japonların imtiyazlı mm. takaya karşı bir taarruzda bulunma» si ihtimaline karşı, Pekinden İngiliz sül eylemişlerdir. 5 Daliy Mail gazetesi, Uzak Şark hâ- diseleri hakkında diyor ki: «Japon militaristleri, resmi Japon makamatının düşüncelerine tercüman oluyorlarsa, Tientsin, Uzak Şarktaki İngiliz vaziyetinin bir tecrübe tahta- sı olacaktır. Eğer Japon militaristlerin taleplerini terviç etmi- yorsa, bu talepleri.derhal geri alma. ndir. Lord Halifax'ın bir nutku Londra 22 (AA) — Dün akşam muhafazakârların ziyafetinde bir nu tuk söyliyen Lord Halifax, Tientsin hadisesinin, Japonya tarafından Uzak Şerktaki İngiliz menaflinin tahribi arzu edilmemekte olduğunun beyan ediimesi şartile, dostane bir su- rette halledilebileceğini söylemiştir. Ankara ve Adana elektrik! ve havagazı Şirketleri Hükümetçe satın alınma mukavelesi dün imzalandı Ankara 22 Ankara Elek. trik ve Havagazı ve Adana Elektrik Türk anonim şirketleri hisse sened. leri ile bu şirketlerde Alman Didier ve E. 1. G. şirketlerinin matlubatı, hü- kümetimiz tarafından satın alınmış ve bu husustaki mukavele bugün saat 19 da hükümet namına Nafia Vekili Konya mebusu general Ali Fuad Ce- besoy ile bu şirketlerin ve İngiliz R. Benson Limtad şirketinin mümessil. leri arasında, Vekâlet salonunda im- yalanmıştır. Bu mukavele esaslarına göre, mü. bayan bedeli üç milyon yüz bin Türk #irasıdır, Satın alınan hisse senedleri. nin itibari kıymeti mecmuu dört mil. yon ve alacakların mecmuu 6,616,131 Türk lirasıdır, Satınalma bedeli olan iç milyon yüz bin liranın 45 - dört yüz elli - bin lirası peşin ve mütebaki 2 milyon 650,000 Tirası yüzde beş faizle yirmi sene zarlında ödenecektir.” Hisse senetleri ve alacaklar, mahalli Belediyelere devir ve temlik edilecek ve bu müesseseler onlar tarafından işletilecektir. Gazi köprüsü Yeni yapılmakta olan Gazi köprüsünün açılıp kapanacak olan mütahayrik kis- mının inşaatı da bitmiş olduğu cihetie bu #abah yeni köprü kapal bir vaziyete ges tirilmiştir. Buradan geçecek vapurlar, badema Ka- raköy köprüsü gibi muayyen eçılıp ka- panma saatlerine tabi olacaktır. nü? " “aj mese V Son dakika Türk - Fransız anlaşmaları Bugün saat 18,30 da Ankara ve Pariste imzalanacak Paris 23 (Radyo) — Bugün saat 18,30 da Türk - Fransız karşılıklı yar- dım anlâşması Hariciye nezaretinde, ve Hatayın Türkiyeye terki anlaşması da ayni saatte Ankarada imzalana. caktır. Mısır Hariciye Nazırı Bursaya gitti Şehrimizde bulunan Mısır Hariciye Nazırı Abdülfettah Yahya paşa mai- yeti erkânile beraber bu, sabah saat sekizde Trak vapurile ve Mudanya ta- rikile Bursaya gitmiştir. Muhterem misafirimiz, kısmı mahsusumuzda yaz dığımız veçhile, bu akşam Bursadan İstanbula dönecektir. Devlet limanları İşletme umum müdürlüğü- nün bütçesi Meclis ruzna- mesine alındı Ankara 22 (Akşam) — Devlet i- manları işletme umum müdürlüğü 1939 mali yılı bütçesi Meclis ruzna- mesine alınmıştır. Denizbankın yerine kaim olmak Üzere kurulan idarelerden biri olan bu umum müdürlüğün 11 aylık mu- hammen varidatı 6 milyon 235 bin 333 lira olarak tahmin edilmiştir. Bütçe projesinin Süncü mad- desine memur ve müstahdemlerin kadrosunu havi bir cedvel bağlanmış ise de bütçe encümeni devlet memur. ları aylıklarının tevhid ve teâdülü hakkındaki kanun projesinin Büyük Millet Meclisinde müzgkefe edilmek- te olduğumu ve bu pröjenin 1 'Teşri- nisaniden itibaren meri olacağını na- garı dikkate alarak bu'projeye müte- nazır yeni bir kadro hazırlanmak Üzere; o tarihe kadar Münakale Ve- kâletinin mesuliyeti altında muvak- kat bir kadro 'le işlerin yürütülmesi- ni muvafık görmüş te mezkür mad- deyi bunu temin edecek şekilde tadil etmiştir. Yeni teşkilât dolayısile açıkta ka- lacak menwrlara hususi hükümlerine tevfikan verilecek tazminat için Ida- renin yeni yıl bütçesine 30 binlira tahsisat konulmuştur. İstanbul Uman tahmil ve tahliye amele teavün sandığına yardım ola- rak da 2292 lira ayrılmıştır. Tozkoparanda feci bir kaza Bir kadın öldü, bir posta müvezzii yaralandı Dün akşam Torkoparanda feci big kaza Olmuştur. 3644 numaralı kamyon kum yüklü olarak Mehmedağa yokuşun- dan Kasımpaşaya inerken İrenleri tutma- dığından yokuş aşağı süratle kaymağa başlamış ve posta müvezii Ahmede çar- parak yaraladıktan sonra Eliza namındı bir Ermeni kadınını ezerek öldürmüş, ba» gı evleri de hasarı uğratmıştır. Şoför Yusuf Kemal henüz hali firarda olup ya- kalanmamıştır. Dün akşam hususi bir otomobil, Tünel- başında bir süthanenin vitrinini parça» lamıştar, Milli takım atletleri Ankara 22 (Akşam) — Atletizm federasyonu mili takım atletlerini Balkan! oyunlarına hazırlamak için İstanbulda 16 temmuzda yapılmak üzere beynelmilel bir" müsabaka ha- urlamıştır. Bu müsabakalara Yuna- nistandan 5, Romanyadan 5 ve Mi- sırdan da $ atlet davet edilmiştir. Müsabakalara Türk atletlerinden aşağıda İsimlerini: bildirdiğim genç- Jer iştirak edeceklerdir. İrfan, Cihad, Vedad, Fikret. - Gü- ven, Cemal, Galip, Galip Darnlmaz, Riza Maksud, Adan, Mustafa, Hü- seyin, Ali, Faik, Vasfi, Yavru, Süha, Muzaffer, Ömer, Vakur, Süreyya, Za- ri, Pulad, Ateş İbrahim, İrfan, Yu- 'suf, Veysi, Arat, B. Roosev reisicümhur elt tekrar olacak mı? Demokrat âyandan biri bunun lehinde beyanatta bulundu Vaşington 22 (A.A.) — New » Jer- Sey'in demokrat âyanından B. Smat- hers, gazetelere beyanatta bulunarak B, Rooseveltin üçüncü defa Reisicüm- hur olmasına taraftar bulunduğunu Böylemiştir. Mumaileyh, demiştir ki: «New - Jersey'in demokart murah- haslarından 32 si demokratların 1940 tarihinde aktedecekleri kongrede B. Roosevelt lehinde rey vereceklerdir.» B. Smathers, B. Roosevelt'in üçün- çü defa, olarak. Reişicümhur intihab edilmesini açıkça İşteyen ilk senatör» dür. Mumaljleyh, şu. sözleri ilâve €tmiş- tir: Fransız hariciye nazırı «B. Roosevelt, 1940 senesinde New Yörk hükümeti dahilinde demokrat” ları galib çıkarabilecek yegâne d& mokrattır, Zira kendisi terakkiperve” lerden B. Laguardia'nın Dewey'e ve ya her hangi bir Cümhuriyetçiye Kur şı müzaharet edeceği yegâne demok” rattır. B. Roosevelt, siyasi mahafiide kem disini üçüneü'defa olarak Reisicüni” Kur intihab “edilmesi lehinde yapır makta olan Şiddeli o propaganday$ rağmen bunu kabul edib etmiyeceği” ni söylemekten bu ane kadar imtina etmiştir. mühim beyanatta bulundu Fransa uzak şarkta İngiltere ile tamamen mütesaniddir. Sovyetlerle müzakereler ilerliyor. İspanya yapılacağını Paris 22 (A A.) — Dün akşam me- busan meclisi hariciye encümeninde beyanatta bulunan Hariciye Nazın B. Bonnet, Uzak Şark meselesinde Fransa hükümetinin İngiltere ile ta- wiamile mütesanit olduğu rioktatinda ısrar etmiştir. B. Bonnet, 9 nisan'ha” diselerindenberi vöziyette basil olan | inkişafları izah ve teşrih etmistir. Lord Hallfax'ın geçenlerde! Lordlaf Kamarasında yapmış olduğu beya- nata telmih eden B. Bonnet, 'Tientsin hadisesinin dostane bir surette halle- dileceği ümidini izah eylemiştir. Nazır, Sovyetlefle yapılmakta Olan müzakerelerin ne derecede ilerlemiş olduğundan da bahsetmiştir. Mumaileyh, birçok noktalarda üç devlet arasında tam bir itilâf olduğu- nu, yalnız yardım istemiyen bazı dev- letlerin hususi vaziyetleri dolâyısile henüz bir çok müşkülâlın mevcut ol- duğunu söylemiştir, B, Bonnet, bu müşkilâtı bertaraf etmek için müzakerelere devam edil mekte olduğunu ilâve etmiştir. Nazır, Bohemyadaki yahudiler ile mesai birliği ümid ediyor şöyle demiştir: «Fransa hükümeti, mümkün oldur ğu kadar mükemmel bir itilâfa seri bir surette vasıl olmak için hiçbir j goz esirgememeğe azmetmiştir İtlâf, taarruza mukavemete azmei” miş olan bütün. devletlerin girişecek* leri teahhüdlerin tamamile yekdiğe rine mümasil ve mütekabil olmasını temin edecektir.» “. İspanyadan bahseden Nazır, İkİ memleket arasında ihlâs ve itimad esaslarma istinad eden bir mesai bir” liği yapılacağından emin olduğunu beyan etmiş ve şöyle demiştir: «Fransa, Berard - Jordana itilâf) ahkâmına sadikane riayet etmiştir» B. Bonnet, kuvvete müracan: için yapılacak her türlü muhtemel teşeb- büse karşı koymak üzere Fransanın bütün diplomatik ve askeri tedbirleri Almakta devam ettiğini göyliyerek be- yanatını bitirmiş ve sonunda «sulhü teminin en iyi çaresi budur; demiş" tir, Türkkuşu Adanada filo şerefine bir ziyafet verildi Yeni kanun lâyihası bir çok kayıdlar koydu Prag 22 (A.A.) — Bohemya ve Mo- ravya Yahudileri hakkındaki yeni kanun Jâyihası, Yahudilerin ve Yar hudi müesseselerinin hususi bir me- zuniyet almaksızın arazi, iktisadi müesseseler, her nevi aksiyonlar ve esham satın almalarını ve ârazi ve- ya müesseseleri Kiralamalarını me- nelmekteğir, Hususi mezuniyetler, protektör ta- rafından verilir. Yahudiler, 31 tem- muzdan evvel bütün altin, plâtin, gümüş eşyalar ile kıymettar taşları hakkında beyanname vermek med- buriyetindeğdirler. Üç büyük baba ve annesi olan ve- yahud iki büyük baba ve annesi Ya- hudi olub kendisi de Yahudi. dinine mensub olan her şahıs, Yahudi ad- dolunur. Bir müessese, bir Yahudiye atd ol. duğu takdirde o müessese Yahudi te- lâkki edilir. Bir şirketin Azasından bir çoğu Yahudi ise o müessese 'Ya- hudi addolunur. Alman ceza Kanunu, derhal meri- yet mevkiine girecek olan bu kanun hilâfına vaki hareketlere tatbik olü- Adana 22 (AA) —Dün aksim yeni olelde Belediye tarafından TürW kuşu #losu şerefine mükellef bir Zi“ yafet verilmiş, ziyafette vali, tüm ku” mandanı İsmali Hakkı, Belediye reisi ve bütün teşekküller mümessilleri hazır bulunmuşlardır, Ziyafet çok sa“ mimi ve neşeli bir hava İçinde geç miştir. Türkkuşu tayyareleri her yef” de olduğu gibi burada da bu sabah meydanı dolduran büyük bir halk kütlesi önünde heyecanlı ve çok al kışlanan hava hareketleri yapmışlar” dır, Uçuşların yapıldığı sahayı halk daha sabahın erken saatlerinde dok durmağa başlamıştı. Bugün Adanada hava kapalı oldu” ğundan Kayseriye yarın hareket edi- lecektir. ingiltere ila Almanya arasında bir hadise. 'Börlin 22 (A.A.) — Diplomasi mah” filler, Alman hükümetinin Viyan İ daki İngiliz jeneral konslosu B. S int - Clâir'in geri çağrılması için in gillere hükümetine vaki olan mür&” caatın Liverpoldaki Alman konso losu B. Walter Relnhart'ın geri çağ” nlimasına karşı bir mukal i | tedbiri olduğunu beyan etmektedir. i lam üm dala 2 Ü mmm