18 Mayıs 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sehife 2 yi AKŞAM v — 18 Mayıs 1939 , Dün' Geceki ve Bu Sahbahki Elaberler Son dakika İngiltere ile Fransa, Sov- yetlere karşılıklı yardım paktı teklif edecekler Sovyetler de garanti edilen memleketlere taarruz vukuunda yardım edecekler B. Potemkinin C. Cenevreye | gitmemesi Londra siyasi mahafilinde hayret uyandırdı — İngiliz kabinesi dün top- Mnarak Sovyet ORusyanın — cevabını görüşmüştür. Kabinenin içtimamı müteakip Bovyet sefiri B. Malski Hariciyeye giderek Hwrd Halifaks e görüşmüştür. İngütere B. Malski ile yapılacak müza- kerelerin neticesine intizaren Moskovaya cevabın irsalini tehir etmiş- tir. Bu müzakerelerden sonra İngütere, Bovyetlere cevap verecektir. Londra 17 (A.A) — Star gazetesinin diplomatik muhabirinin çok iyi bir mem- badan aldığı malümala istinaden bildir- diğine göre bu akşam B. Molotova gönderi- ecek olan yeni İngiliz teklifleri Sovyet plânına doğru ileri bir adım teşkil eyle- mektedir ve Meskovanın karşılıklı taah- bütlere varmak arzusunu tatmin edici mahiyettedir. Star diplomatik muhabirine göre, bü ye- ni İngiliz tekliflerinin esası, üç tarafı bir karşılıklı yardım paktıdır. Tekliflerde Bal- tık devletlerinden birisi tecavüze uğrar ve Sovyetler birliğinin yardımını isterse İngütere ve Fransanın derhal Baltık dev- ellerinin ye Sovyetler birliğinin yardımı. na kuşacağını tasrih edeceklerdir. Buna mukabil de Pransa ve İngiltere, Roman- ya ve Polonyaya verdikleri garantilerin tatbiki için Sovyetlerin yardımma güve- neceklerdir. Paris 17 — İngiliz nazırları Fransız tek- liflerini tetkik ettikten sonrü Moskovaya yeni tekliflerde bulunmağa karar vermiş- lerdir. Bu yeni teklifler 24 saat içinde Sov- yet hükümetine bildirilecektir. Bu yeni plâna göre, Fransa ve İngiltere Sovyetler birliğine karşılıklı bir Yardım paktı tek- Şimal memleketleri Ber- line menfi cevap verdiler Almanya ile ademi tecavüz pakt- ları aktetmeği kabul etmiyorlar Peris 18 — &8tokohlmdan Havâs ajansına bildiriliyor: İsveç, Norverç ve Fenlandıya memleketleri, Almanya ile ademi tecavüz paktları akdetmek için Berlin hükümeti tarafından ya- plan teklife dün cevap vermişlerdir. Üç'simal memleketi ayni mealde olan bu cevaplarında Almanya İle arala- rnda mevcut olan dostane münase- betler böyle paktların akdine lüzum bırakmadığını ve Almanya ile böyle paktların akdedilmesi, diğer memle- ketlerle de akdını icab ettireceğini bil- dirmişlerdir. Eerlinden gelen haberlere göre Al- manya siyasi mahafli, bu cavabın mürettebi olarak telâkki etikleri Is- veç Hariciye Nazırı B. Sandlere karşı çok hiddetli görünüyorlar. Türk - İngiliz itilâtının ecnebi memleketlerde akisleri Hollanda ve e Estonya gazeteleri itilâfın büyük ehemmiyetini tebarüz ettiriyorlar Lahaye Vi (AA) — Hususi mu- habirimiz bildiriyor: Bura matbuatı 'Türkiyenin coğrafi ve askeri bakım- dan vaziyetini tedkik ettikten sonra Türkiye ile İngiltere arasında yapı- ! lan itilâfın çok ehemmiyetli olduğu- | nu, İngiltere için bunun bir muvaf- fakiyet ve Almanya için bir mağlü- biyet teşkil ettiğini, Avrupanın şar- kında yıkılması çok müşkül bir blok kurulmakta bulunduğunu yazmak- lerde bu eden a ve İtalyanın istilâ ju ileri sürülmektedir. ası bir dönüm nokta- n ütün Balkan devlet» leri ve müslüman âlemi Türkiyenin iv “ W 1 tevlit MI edeceklerdir. Şu şartla ki, Sovyetler biR. karşı ri olan Litvanya, Estonya ve Letonyayı gü, yanti edecektir, Bu yolda alınacak ilk tedbir Fransa, İngiltere ve Bovyetler birliğinin bir be- yanname imsalıyarak Rusyanın bir ta- arruz takdirinde Franm ve İngiltereye en YEAR, bulunması olacak- İngiliz EE ne diyor? Londra 17 (A.A) Bu sabahki İngiliz gazeteleri Sovyet Hariciye Ko- miser muavini Potemkin'in Milletler Cemiyeti konseyinin toplantısında bulunmıyacağı haberini hayretle kar- gilamaktadır. Çünkü konseyin İçti- ma Moskovanın talebi üzerine ve münhasıran Potemkin'in iştirakini te min için bir hafta geri bırakılmıştı. Gözeteler o Halifax - Bonnet - Po- | temkin mülâkatının yapılmıyacağı- nı yazıyorlar, Bazı gazeteler de hattâ Halifaxın Cenevreye gitmek- | ten vazgeçmesini istiyorlar, 'Times gazetesine göre, Sovyet hü- | kümetinin Potemkini Cenevreye gön- dermemesine sebep, Cenevre mülâkatı nın normal diplomatik müzakerelere kaim olmaması içindir. Letonya - Almanya misakı | Varşova 17 (A.A.) — Dobry Wiec- | zor gazetesinin bir muhabirine be- yanatta bulunan Letonya sefiri B. Ekis, Letonya ile Almanya arasında bir ademi tecavüz misakının imza edilmek üzere olduğunu ima etmiş- tir. Mumaileyh demiştir ki: — Böyle bir siyaset bizim tam biter raflıkatn ibaret olan harici siyaseti- mizin açık hatları arasında bulur maktadır. Bir ihtilâf zuhuru halinde Leton- ya'nın hattı hareketi ne olacağı hak- kında sorulan bir suale cevaben B. Ekis, Letonya'nın bitaraf kalacağı Ti, yalnız taarruza uğradığı takdirde kendisini müdafaa edeceğini beyan etmistir. bü kararmın tesiri altında kalacağı ve hattâ Yugoslavyanın dahi bundan ce- sarei ulacağı ve bu anlaşmanın Sov- yet - İngiliz müzakeratı üzerinde iyi netice vereceği de ilâve olunmakta- dır. | Taliin 17 (A.A) — Hususi muha.: birimiz bildiriyor: 'Tallin gazetelerin- den «Paevaleht» Türkiyenin coğrafi vaziyeti dolayısile Türk - İngiliz ân- laşmasının ehemmiyetli askeri neta- yici mucip olacağını ve Kudüs ve Mw pılacak bir tecavüze karşı Tür- kiyenin yardımını temin etmesi ha- sebile de başka bir ehemmiyeti haiz bulunduğunu diğer taraftan her be- | kımdan tecavüz niyetlerini tam ün- | lediğini yazmaktadır. Meclis âzasile memurlar bazıları bir Ev kooperatifi kuruyorlar Ankara 17 (Telefonla) — Büyük Millet Meclisi Azasile memurlarından bazıları, aralarında bir ev kooperatifi yücude getirmek üzere bugün Büyük Milet Meclisi kütüphanesinde bir toplantı akdetmişlerâir. Yeni kooperatifin, Vekâletler ma- hallesinde yapılmakta olan yeni Bü- yük Millet Meclisi binası yakınlarında alınacak büyük bir arsada Meclis ma- hallesi adile yeni bir mahalle kurmağa çalışacağı Anlaşılmaktadır. Yangın sigortaları tarife- sinde tenzilât yapılması kararlaştırıldı Ankara 17 (Telefonla) — Ticaret yekâletinde sigorta tarifelerini tetkik etmek üzere teşkil edilen komisyon çalışmaların bitirmiştir. Öğrendiğime göre komisyon yangın sigortalarında sigortaların hevilerine göre yüzde 15 ilâ 30 nisbetinde tenzi- lât yapılmasını kararlaştırmışır. Ten- zilâtlı tarife 1 Haziran 1939 tarihinde meriyete girecektir. İstanbul ile Berlin arasında tayyare seferleri haziranda başlıyor Ankara 17 (Telefonla) — Berlin e İstanbul arasında başlıyacağı yazı. lan muntazam tayyare seferlerine ha- ziranın ikinsiden itibaren başlanıl ması takarrür etmiştir. General Veygandın bir nutku «Harp istemiyoruz, fakat harbe hazırız» diyor Londra 11 — Buraya gelen Fran- sız ihtiyat zabitleri şerefine dün ak- şam bir ziyafet verilmiştir. General Veygand, İngilizlerin motörleştirme, tayyarecilik, denizcilik sahasındaki terakkilerinden ve İngilterenin mec- buri askerlik meselesinde gösterdiği | enerjiden dolayı takdiratını beyan et- miş ve demiştir ki; Dünya bilir ki, İngiltere ile Fransa İhiç bir zaman kendi kuvvetlerini bir te. İ cavüze âlet yapmayacaklardır. Fakat bü iki devlet, her hangi tahakküm te. şebbüsüne karşı koyacak bir vaziyette bulunmak İsterler.> General Veygand, sarsılmaz İngi- liz - Fransiz dostluğu şerefine kade- hini kaldırmış ve nutkuna devamla demiştir ki: — Her ne olursa olsun müttehit kuvvetlerimiz, şimdi sulhü ihlâl et- mek istiyenlerin kuvvetlerine üstün bulunuyor, Lord Derby de nulkunda demiştir | ki: — Eğer harbden kaçınmak kabilse kaçımacağız. Fakat bu, şeref ve hay- siyetimiz pahasına olmamalıdır. Ha- zir bulunuyoruz. Harbin neticesinden şüphe etmiyorum, Zaferi kazandığı- mız takdirde sulhü dikte edecek olan- Jar siviller değil, fakat askerler ala- caklardır.» İngilterede askerlik başlıyor Londra 17 (A.A) — Silâh altına alınacak olan sınıfın fik efradının 15 temmuzda çağırlacağı dün Avam Kamarasında beyan edilmiştir. Diğer davetler, her iki ayda bir vaki ola- caktır. Umumi davet halinde derhal seferber edilebilen bahriye ihtiyat sını. fının yarisıda üçaylık bir talim devresi için 15 haziranda çağırıla- caktır. Diğer yarısı, 15 eylülde davet edilecektir. Iendâra hava kuvvetlerinin mum vin ihtiyat efradı da 15 haziradan İtibaren tedrici surette davet oluna- caktır. Madridde yedi resmi yarın Burgos 17 (A.A.) — Maörldde ya- pılacak oln büyük zafer geçidinin tarihi kati surette 19 Mayıs olarak tespit edilmiştir. İ kanun projesi | maktadır. /Meclismahallesi| Balkan iktisad meclisi dün Bükreşte açıldı B. Gafenco Bulgaristanın bulunmamasından mütevellid teessürlerini bildirdi Bükreş 17 (A.A.) — Romanya, Yu- goslavya, Yunanistan ve Türkiye ars- mnâaki mübadelelere müteallik me- selelerle iştigal edecek olan Balkan İktisad Meclisi bü sabahi açılmıştır. B. Gafento, mühim bir siyasi nutuk irad ederek bilhassa yekdiğerini seri #uretie takib etmiş olan hadiselerin dört dost milletin vahdetine daha sa- rih bir mâna izafe ve.daha büyük bir ehemmiyet atfedilmesini âmir olduğu- nu söylemiştir. Nazır, Balkan antantı devletlerinin sulh, emniyet ve istiklâl ideallerini de teyid ettikten sonra antantın Bulgar milletinin mesaisine iştirak etmemek- te olmasından müteessir olduğunu bir kere daha beyan etmiştir. Maama- fih antant Bulgaristanı ikna etmek ümidini kaybetmemiştir. Antant, Bul- garistana Selânik itilâfı ile daha şim- enaleyh, Bulgaristanın antantın me- #aisine iştiraki, onun ne prestijine, ne de menfaâtlerine mugayirdir. Hatip, netice olarak, antantın n6 iktisadi, ne de siyasi bâkımdan biç kimse aleyhine müteveccih olma dığını söylemiştir. 'B. Gafenconun bu nutkuna Türk be yeti namına cevap veren heyet reisi 'B. Hasan Saka Balkan antantının yati ehemmiyetini tebarüz ettirmiş ve ezcümle demiştir ki: — <Eğer, bu sene içinde vukua gele9 bazı siyasi hâdiselerin antantımızn selâbeti hakkında bazi şüpheler do- Zurmuş olduğunu bilmeseydim, buna biç telmih bile etmezdim. Fakat, yak- laşmamızı mucip olan bütün sebepler, zayıflamak şöyle dursun, bu sene vi kua gelen hâdiselerde bu yaklaşma da haklı olduğumuzun parlak isbati rını bulmuştur.» Türk delegesi B. Hasan Saka B. Gafenconun (sözleri ile hemfikir bulunduğunu ilâve etmiştir. Mütee kiben Yunan ve Yugoslav murahhas Yarı söz almışlardır. Orman umum müdürlüğ teşkilâtı genişletiliyor Yeniden dört şube ihdas edilecek, Yüksek ve orta orman mektepleri de ihtiyaca göre genişletilecek Ankara 117 (Akşam) -— Ziraat Ve | kâleti; orman umum müdürlüğü teş- kilât kanununa ek olmak üzere bir | azırlamıştır. Yeni proje İle umum müdürlük teş- kilâtı genişletilmekte (merkezlerde; hukuk müşavirliği, zat işleri ievazım, evrak müdürlükleri olmak üzere dört şube ihdası teklif olunmaktadır. Bun- | lardan başka yüksek ve orta orman “| mektepleri ihtiyaca göre genişletil- mekte ve bu mekteplerden diploma salacak mühendis ve mühendis mua- Yinlerinin orman kadrosunda tav- gifleri temin olunmaktadır. Ayrıca orman teşkilâtında çalışan kâtiplerin ayni zamanda muhasib mutemedi vazifesini de gördükleri nazarı dikkate almarak bunların ma- aşları arttırılmakta ve orman mesul muhasibleri de ücretten maaşa alm- Projeye bağlı kadro cedveline gö- re.merkez teşkilâtında yeniden ihdas edilecek memuriyetlerin adları ile bu memuriyetlere muhassas maaşlar şöy- ledir: 90 lira maaşlı bir hukuk müşaviri, 35 er lira maaşlı bir hukuk müşt liği tedkik memuru ve üç hukuk mü şavlriiği şefi; 55 er lira maaşlı bir zat işleri ve levazım müdürlüğü; 45 1Wa maaşlı bir varidat ve tahsilât müdü- | rü; 40 lira maaşlı bir ayniyat m sibi; 30 lira maaşlı on bir, 25 lira ma aşı dokuz memur ve bir mutemed Yeni proje ile umum müdürlük vi yet teşkilâtında istihdam edilecek mühendis ve mühendis vinleile omuhasib ve kâtiplerin adetleriyve maaşları şu mikdarlar ü- zerinden tesbit edilmektedir: 35 lira maaşlı 116 üçüncü sımf orman mühendisi, 30 Jira maaşlı elif üçüncü sınıf, orman mühendis mua vini; 25 lira maaşlı iki yüz yetmiş dördüncü sınıf orman mühendis mu” avini; 20 lira maaşlı yetmiş beş beşin €i sınıf orman mmühendis muavini; 25 İ Hira maaşlı otuz (iki başkâtip ve muha” İ sib mutemedi, 35 lira maaşlı yedi, 30 Bra maaşlı on sekiz mesul muhasib, 20 Vira maaşlı 64 Ya muhasibii£ memuru, Filistin on sene sonra müstakil bir devlet oluyor Beyaz kitabın neşrini müteakib Kudüste muhaceret bürosuna bombalar" atıldı Londra 18 — Filistin meselesi hak- kında İngiltere hükümetinin beyaz kitabı neşredilmiştir, Bu kitaba göre Filistinin istiklâli ilân edilecek ve Manda vesayeti kalkacaktır. Maama- fih bu yeni rejim, on sene sonra tatbik edilecektir. Bu intikal devresi esnasım da, Araplar ve Yahudiler, devlet ida, | bildiriliyor. Beyaz kitabın neşrini mü teakip nümayişçiler Yahudi ajansıni gitmişler orada nünayişler yaptıktsi sonra muhaceret bünpsuna uğryarsi yangın bombaları atruışlardır. BA bombalardan hâlâ devanı eden veri bir yangın çıkmıştır, resinde ihtisas kesbedeceklerdir. Ye. | Soğukpınar hudi muhaceretine ancak beş sene müsaade edilecek ve her sene onar bin Yahudi Filistine hicret edebilecektir, Bu beş sene zarfında Filistine gide. cek olan elli bin Yahudiden başk 25,000 Yahudi daha maişetleri temin edildikten sonra Filistine hicret ede- bilecektir, Araplar, devamını talep etmezlerse bu beş seneden sonra Ya. hudi muhacereti menedilecektir. Paris — Kudüsten havas ajansına öldüren Kadri ve m panb küm edildi Bursa 17 (Telefonla) «e Boğukpunf nahiye müdürü B. Muslih iddini vas je esnasında öldürmekten suçlu t0 tün kaçakcısı Kadri ve arkadaşı e tafanın ağırcezada devam e;den mür hakemeleri bitmiştir. Katil Eadri idama, arkadaşı Mustafa daa altı ağ hapse mahküm edilmişlerdir.