21 Nisan 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

21 Nisan 1989 AKŞAM mm m AKŞAMDAN AKŞAMA Pazarlıksız satış meselesi Esnaf etikete yazdığından aha ucuza mal sattığı için değil, etikete fazla fiat yazdığından dolayı cezalandırılmalı «Kanun çıktı; fakat gene de pazar biksız satışa riâyet edilmiyor!» diye şikâyet edip duruyorduk. Gazetelerden öğreniyoruz ki tedbir alınmış: müşterilerle pazarlık eden esnaf cezalandırılıyormuş. Bunların isimlerinden mürekkep koskoca bir liste intişar etti. Hem iyi, hem fena, İyiliği: Kanunun peşi bırakılmı yor; nizamlar kitapta kalmıyor; ris- yet etmiyenler takibata uğruyor. Fenalığı: Tatbikattaki yanlışlık. Ne demek istediğimi kısaca formül- leştireyim: Esnaf, «etikette yazdığından daha ucuza mal sattığı için» değil; cetike- te fazla yazdığından dolayı» takibata uğramalı; görecekse, bunun için ceza görmelidir. Misaller söyliyeyim: Ayni cins portakal, Beyoğlunda 20, Sirkecide 15, İstanbul Balıkpazarın- da 12,5. Ayni yerde, ayni günde tutulduğu- nu tahkik ettiğim ayni cins balık, Be- yoğlu Balıkpazarında 80, İstanbulda- kinde 50. — Almam... Pahalıdır!.. - dediği niz vakit, Beyoğlundaki esnaf fiatten tenzilât yapıyor da, öbür piyasaların seviyesinde satıyor, diye kendisini ce- zalandırmak doğru değildir. — Seksen yazmışsın; daha ucuza satıyorsun! - diye ceza verecek yerde: — Bu malı elliye satman lâzımken etikete seksen yazmışsın! - diye ta- kibata uğratmalıdır. Ehemmiyetli nokta, bu farktadır. Gerçi güç... Lâkin koskoca bir mem- leketin teamülünden kırk yıllık - ha- yar dört yüz yıllık » bezirgânlığı söküp atmak kolay değildir. Şöyle düşünmek pek safderun- Tuktur: — Etiket koydurduk. Piyasadaki ceknbet kaideleri sayesinde fiatler iner, Zira müşteri en ucuzunu tercih edecektir. Bunun böyle olmadığı muhakkak- tır. Zira, piyasa rekabet kaldelerile ihtikâr, serbes piyasalarda daima bir- likte yaşıyabilmişlerdir. Dükkâncılar aralarında anlaşmak usullerini bulu- yorlar. Etiketler, asgari fiatlerden pek yükseğine yazılıyor. Bir aydanberi bir malın üzerinde 85 kuruşluk bir etiket duruyor. Ben onu 60 a alıyo- rum. 25 liraya koltuk aldım; etiketi 35 lira idi. Binaenaleyh, esas, etiket fiatlerini kontrol etmek olmalıdır. Bunu da resmi elbise giymiş, yahut o sahada tanmmış memurlara yaptırmamalı, Gıda maddeleri için Balıkpazarla- rında, giyecek ve sair kullanılacak meyad için de en can alıcı büyük bir iki piyasada, ciddi kontrol temin et- mek şimdilik kâfidir. Diğer satış yer- leri, bizzarure buralara uyacaktır. Ve buralardaki kontrol pek güzel tertip edilmiş olmalıdır. Öyle ki, her içeri giren müşterinin bir müfettiş olabileceğinden şüphe edilmelidir. Her halde şimdiki alışveriş rejimini makul bir yola sokmalı. Zira muhak- kak ki bu usul, samimiyetle «pazar- lık kalktı» zannedip te etiketlerdeki fiatleri kuzu kuzu ödeyenlerin aley- hine oluyor. (VA - NO) Belediye kadrosu Yeni bütçe muci- bince 80 memur açıkta kalacak Dün bir gazete Belediyenin yeni 8- ne bütçesile yüz elli kadar memurun açığa çıkarılacağını yazmıştı. Belediyenin yeni bütçesile istihlâf edilen gaye, son senelerde muhtelif vesilelerle genişletilen kadronun ma- kul bir hadde indirilmesidir. Kadro harici kalacak memurların miktarı henüz belli olmamakla bera- ber seksen kadar memurun sene ba- şından itibaren kadro harici kalaca- ğı tahmin ediliyor. Maamafih Belediye bu memurla- rın mağdur olmamaları için kendileri- | ne tazminat verecektir. Yeni Muhafaza genel komutanı General Seyfinin mebusluğa seçil mesile boşalan Muhafaza genel ko- mutanlığına tümgeneral Lütfi Kara- pınar tayin edilmiştir. Adalar, Yalova hattı bahar tarifesi Şirketi Hayriye Mudanya yolcularını Boğaza taşımak üzere vapur kaldıracak Denizbank yakın sahiller vapurla» rının (Eski Akay) ilkbahar tarifesi 30 | Nisanda tatbik edilmeye başlanacak- tır, Bu taribten itibaren tatbik edil- mek üzere Şirketi Hayriye ile Deniz- bank arasında bir anlaşma yapılmış- tar, Bu anlaşmaya göre gece Mudan- yadan gelecek olan yolculardan Bo- gaziçine gideceklere mahsus olmak üzere Şirketi Hayriye 22,35 de Üskü- dardan itibaren Beykoza kadar bü- tün Anadolu hattına ve 2230dada Rumelihisarından itibaren Yenima- halleye kadar Boğazın Rumeli yaka- Halkın şikâyetleri Hususi otomobiller nerede dursunlar Bir kariden aldığımız mektupta deniliyor ki Belediye Seyrüsefer şubesi taksilere Yapıldığı gibi, hususi otomobilleg için de mukyyen mahaller tahsis ederek her birinde kaç araba bulunabileceği- Bi havi lâvhalar tâlik etmiştir. Bu meyanda Himidiye türbesi meydanlle Yeni postanenin karşısında beşer oto- mob!! durabileceğini konmuştur. Hamidiye türbesi meydanında bir sobacı mağazasi vardı. Bu mağaza sobacının tahtı Isticarında bulunduğu gösterir lâvha İÜ müddetçe ötedenberi bu mahal husus |) otomobillere melce olmuştur. Son | | günlerde sobacı çıkarak yerine şap- kacı geldi. Bu tahavvülü müteakib derhal lâvha kaldırılmış ve otamobli- lerin orada tevakkufu menedilmişlir. Evvelki vaziyetin devam etmekte olduğu zannile bir otomobil durdu mu derhal meskür mağaza -memur- ları gelerek gitmeleri lüzumunu ihtar İğ etmekte ve bu ihtarı dinlenmediği İğ takdirde telefonla müracaatları (eo- rin& resmi bir memur gelerek oloimo- w kaldırmakta veya ceza yazmakta- ir, Daha garibi şudur ki, Postahane karşısındaki mahalde (5) araba bulu- İğ rabileceğini havi lâvhaya rağmen merkür mahalde iki arabadan ziyade- #ine müsaade edilmemekte ve lâvha- yı gösteren goförlere (bize emir böyle- dir) denmekle iktifa edilmektedir. Buralarda duran otomobillerin sahip- leri heran ve acilen bu vesatte ihti- yaşları olan zatlardır. Bahçekapı civarında otomobil ga- rajı bulunmadığından goförlerin (ne- rede duralım) sualine (nerede durur- san dur) cerabını veriyorlar. Halk hükümetinin şıarı halkın hakiki ihti- yacına hâdim olmaktadır. Binaen- aleyh makamı aldince bu ihtiyacı tat- min edecek bir çare gösterilmesi Jâ- zamdır. Pazarlıksız satış, Yakında malların fiatları İ resmi makamlarca kontrol edilecek Pazarlıksız satış kanununun tatbi- kinden müsbet bir netice alınabilmesi sına birer vapur kaldıracaktır. Mudan-| için ile Belediye İktisad Vekâleti kon- ya vapuru geç kalırsa bu iki vapur ha-| trol dairesi müşterek mesailerine devam. Teketlerini Mudanya postası gelince- ye kadar tehir edeceklerdir. Diğer taraftan 30 Nisanda tatbiki- ne başlanacak olan yakın sahiller va- purlarının ilkbahar tarifesinde, kış tarifesine nazaran çok değişiklikler vardır. Yalova hattına sabah ve ak- şam olmak üzere iki vapur tahsis edil- miştir. Sabahleyin Yalovaya giden vapur ayni gün akşam üzeri Köprüye döne- cek; akşamları Büyükadaya direkt postasını yapan vapur Yalovaya da giderek geceyi orada geçirecek ve sa- bahleyin erkenden Köprüye yolcu ge- tirecektir. Büyükadadan Köprüye son vapur 19,30 olmak üzere nisbeten geriye alınmıştır. Boğazda ilkbahar tarifesi bugün başladı Şirketi Hayriye ilkbahar târifesini bugünden itibaren tafbike başla- mıştır. İlkbahar tarifesi Haziran or- talarında meriyetten kalkacak ve yaz tarifesinin tatbikine geçilecektir. Bu seneki yaz tarifesi hazırlıklarına ehemmiyetle devam olunmaktadır. ediyor. Şimdiye kadar yapılan çalış malardan iyi neticeler almmış, bir çok esnaf cezalandırılmıştır. İ Fakat maktu flat mecburiyetile bera- İ ber bir çok müesseseler mallar üzeri- İ ne değerlerinden fazla flat koymuş- İ Jardır. Bu yüzden halk kandırılmak- İ ta ve keyfiyet şikâyetlere yol açmak- tadır. İ Yakında giyecek maddelerinden işe başlanarak bir çok emtlanın fiati kontrol edilecek ve piyasa hergün muntazaman kontrole tabi tutula- caktır, 24 parça emlâk istimlâk ediliyor Beşiktaşta Barbaros Hayredin per şa türbesinin etrafının tanzimi için 24 parça emlâkin istimlâki hakkında alınan «menfaati umumiye: kara- rı Dahiliye Vekâletince tasdik edil- mişlir. Şimdi bunların tapu ve vergi kayıdları çıkarılmak suretile kıymet. leri tesbit edilecektir. Kıymetler çıka- rıldıktan sonra sahiplerine tebligat yapılacaktır. Konservatuvar Şehzadebaşındaki bina yalnız mektep olacak Eski Vali ve Belediye Reisi B, Mu- İilddin Üstündağ, 800 kişilik birti- yatro salonunu da ihtiva etmek Üze- Te Şehzadebaşında büyük bir konser- vatuvar binası yaptırmağa karar ver- miştir. Bu bina için 700 bin liralık tahsisat ayrılmıştır. z Vali ve Belediye Reisi B. Lütfi Kır- dar, şehrin müstakbel tiyatrosunu şimdiki Taksim stadyomunun bulun- duğu Taksim kışlası arsasında yap- tırmak istediğinden Şehzadebaşında böyle büyük bir bina yaptırmak fik- rinden vazgeçmiştir. Prost plânına göre Şehzadebaşında konservatuvar binası yapılması kabul edildiğinden buraya yalnız konservatuvarın mek- tep kısmını ihtiva edecek aşağı yuka- rı yüz elli bin liralık bir bina yapıla- caktır. Şimdi Belediye imar müdür. lüğü Şehzadebaşında küçük mikyas- lamak ve hesaplarını yapmakla meş- ser salonu bulunacaktır, Çocuk bayramı hazırlığı Bayram, bütün vilâyette ge- niş mikyasta kutlanacak 23 Nisan Çocuk bayramının vilâ- yetin her tarafında bütün çocukların iştirakile kutlanması için geniş bir program hazırlanmıştır, Bu programa göre vilâyetimizde Çocuk haftası ve Çocuk bayramı me- rasimine önümüzdeki Pazar günü saat 10 da Beyazıd meydanında baş- lanacak, Eminönü kazasının ilkokul ikinci devre talebesi | öğretmenlerile beraber meydanda toplanacaklardır. Merasime İstiklâl marşı ile başlana- cak, bu esnada hazırlanan direğe Türk bayrağı çekilerek salâmlana- caktır, Bunu müteakib nutuklar söy- lenecek ve buradan Taksim âbidesine | çelenkler götürülecektir. Beyoğlu kazasında da merasime saat onda başlanacak, 29 uncu ilk- okulda toplanan 1000 kadar çocuk İ buradan Taksim âbidesine gidecek- İ | simde Çocuk bayramile beraber Hâki- , lerdir. Burada yapılacak büyük mera» miyeti Milliye bayramı da tesid edile- cektir. Çocuk bayramı için diğer kaza ve nahiyelerde de ilkokul talebeleri saat 11 de müsaid meydanlarda toplanıp merasim yapacaklardır. Aynca geceleyin (o Halkevlerinde temsiller verilecektir. Piyasaya fazla kuzu geldi Belediye kuzu mevsimi münasebe- tile et satış fiatlerini tedkik etmiştir. Yapılan tedkikata göre, piyasaya 15 Nisanda 7000, 17 Nisanda 2600, 19 Nisanda da 5000 kuzu gelmiştir. Son zamanlarda paskalye münase- betile et sarfiyatı arttığından fiatler artmıştı. Maamafih bugünde bir parti geleceğinden fiatlerin düşeceği muhakkaktır, ta yapılacak binanın plânını hazır. | gul olmaktadır. Bu binada birde kon- | I »lir çırpıda Onlar da öğrendiler Maymunlar üzerinde büyük bir «26 kâ tecrübesi» yapılmış. Bu zeki hay- yanların insanlar tarafından kullanı. lan paranın kıymetini takdir edip et- miyecekleri araştırılmış. & Neticede Şempanze cinsinden maymunların in- sanlar gibi paranın kıymetini öğren- dikleri görülmüş. Doğrusu maymunların paranın kıy- metini öğrenmeleri hiç de hoşuma git- medi. Zaten yeryüzünde birçok fena- lıkların sebebi olarak para gösterilir. Para yüzünden insanların başına ne- ler gelmemiştir ki... Zavallı maymun cuklar parnın kiymetini öğrenmeden evvel rahat rahat yaşıyorlardı. Herhal- de paranın kıymetini öğrendikten san« Ta eski rahatlarını bulamıyacaklar sa- nırım. Bu yüzden kimbilir aralarında ne hâdiseler, ne kavgalar, ne gürültü- ler, ne didişmeler çıkacaktır, Gazetelerin yazdıklarına göre bu pa- rayı öğrenen maymunlar lokantalara giriyorlar, şıkır şıkır paraları sayıp ye- meklerini yiyorlarmış... Artık gazetelerin zabıta sütunların- da bazen şu tarzda havadisler görür. sek pek hayret etmiyelim: «Dün bir maymun kalpazan maki- nesinin başında sahte para basarken suç üstünde yakalanmıştır. Kalpazan maymun bastığı sahte paraları şaşı- lacak bir tarzda hakiki paralara ben- zetmiştir.» İkinci bir havadis: «Dün ikinci mevki bir tramvay ara- basında bilet almak için elini cebine atan bir yolcu cüzdanının yerinde yel- ler estiğini görmüştür. Bu adanın cüz- danını parayı çok seven bir maymuna çaldırdığı anlaşılmıştır.» Maymunların parayı öğrenmeleri bir cihetten daha onların rahatını kaçıra- caktır. Bu hayvanlar böyle insanlara aid herşeyi yavaş yavaş öğrenmeğe kalkarlarsa kendileri için hakiki bir felâket olacaktır. İnsanların para kullanma âdeti filân derken onlar da bizim gibi harbe he- ves ederlerse işte o zaman halleri du- Hikmet “İş yerleri mayısta mümessil seçimine başlayacaklar İşçilerle patronlar arasındaki ihti- lâfları hal işin hazırlanan nizamna- darlara bildirilmiştir. Mayıs sonuna kadar intihebat işleri bitirilecek ve bü- tün mümessiller seçilerek İş dairesi mınteka âmirliklerine bildirilecektir. 2/8213 numaralı kararname muci» bince pamuk ipliği ithali mukabilin- de, talepnamede gösterilen pamuk yerine başka madde de ikame edile bileceği dün alâkadarlara bildirilmiş» tir. Şimdiye kadar pamuk ipliği, pa muk ihracı mukabilinde ithal edile- biliyordu. Yeni kararla bu madde hes hangi bir emtianın ihracı mukabi. linde ithal edilebilecektir. 17 — Belediye bu faaliyeti on beş se nedenberi gösterseydi İstanbul şimdi kimbilir nasıl olurdu bay Amca... |... Şu Taksim - Harbiye caddesine | (... Bugün asfalt üstünde yürüye | | bak hele! On gün evvel buradan , topraktan geçilmiyordu... Bay Amca Harbiye “caddesinde!... xi ruzi.. receğiz... > f