8 Mart 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2
SR sez AKŞAM .. 8 Mart 1939 Dün Geceki ve Bu Sahahki Eaberler j Madrid hükümeti teslim oluyor Komünistler, Madridde yeni hükümete karşı ayaklandılar Madrid sokaklarında kanlı müsademeler oldu Cümhuriyetçi filo Fransızlara teslim oldu Berlin $ — Buraya gelen haberlere meral Miajanın muvafakatı ile şehrin teslimi müzakerelerinde bulunmak için nasyonalist hatlarma gitmiştir. Madriddeki komünist isyanı henüz bastırılamadı Burgos 8 — Madridde komünist alayların isyanı henüz. bastırılama- mıştır. Bazı komünist alayları teslim olmuşlarsa da komünistler Madridin cenup mahallelerinde hâlâ mukave- met gösteriyorlar. Bunlar, binalarda tahassün ederek general Miaja kuv- vetlerine ateş ediyorlar. 50 komünist Madridde kurşuna dizilmiştir. Hükümet komünizm ile mücadele edebilmek için halka silâhlar tevzi edi- yor. Komünistlerin bu isyanmdan mak- sad, Madridde bir komünist hükümeti tesis etmektir, Miaja Başvekil oldu Madrid 7 (A.A.) — Yeni hükümet, paganda Nazırı: Sol cenah elimhuriyet- çilerinden San Andrey, Münakalât ve Na- Ha Narın: Mill iş komfederasyonundan #narşist Eduardo Vals, Maliye ve İktisad Kazırı: Mill iş konfederasyonundan erar- #lat Gonzales Marin, Maarif Nazırı: 7088 del Rin. Madrid 77 — Başvekil general Miaja, radyoda söylediği bir nutukta bilhassa demiştir ki: «Biz sulh istiyoruz. Fakat bu suk hün İspanyol silâhları için bir şeref olan bu harbe lâyık şerefli bir sulh ol- masını arzu ediyoruz. Hiçbir muhale- fet karşısında kulmadığımıza bakıla. cak olursa, yeni hükümetin halkın ar- rusuna uygun bir hükümet olduğuna hüküm vermek lâzımdır.» Miaja netice olarak demiştir ki: «Başkaları bu kardeş kavgasnma de. vam etmek istiyorlardı. Fakat biz sulh istiyoruz ve bu harpten sonra İspan- i yolların refaha kavuşacaklarını ve Zâ- feri elde edenler kim olursa olsun neticede vatana zarar getirecek olan mücâdelelere sürükleneceklerini ümid etmiyoruz. İspanyollar, yaşasın İspanya.» Komünist merkezleri işgal edildi Valans 7 (A.A.) — Müdafaa mec- Misi makamları bazı emniyet tedbirleri almışlardır. Bu meyanda komünist merkezlerile bunlarla alâkadar teşek- küllerin merkezleri askeri işgal altına alınmışlır. Yapılan bazı tevkifata rağı men, ameliyat esnasında hiçbir hâdise kaydedilmemiştir. Eski Başvekil İsviçreye gitti Paris 7 — İspanyanın eski Başve- kili Negrin, Hariciye Nazırı Del Vayo ve eski nazırlar tayyare ile Fransaya itica etmişler ve Toulouse'da karaya inerek oradan Parise hareket etmiş- lerdir. Birçok İspanyol komünist me- busları, içlerinde Passlonera denilen kadın da bulunduğu halde Cezaire il- tica etmişlerdir. Paris 7 — Negrin bu sabah buraya gelmiş ve İsviçreye hareket etmiştir. Franko taarruza hazırlanıyor Burgos 7 — Madridde, bazıla- rının kanaatnie göre, Franco İle sulh müzakerelerine girişmek üzere, askeri bir şüra teşekkül etmiş olma- Sına rağmen, Frankistler merkez mın- takasına karşı umumi taarruz hazır. lıklarına devam etmektedirler, İspanyol filosu Bizert'te Bizert 7 (AA.) — Cümhuriyetçi İspanya filosuna mensub on bir ge- mi, refakatlerinde bir Fransız kruva- zörile bir kaç muhrib bulunduğu halde bu sabah saat 8,30 da limanm önüne gelmişlerdir. Polişlerle sıhhi- ye servisi memurları İspanyol gemi- lerine çıkarak bunların mürettebatı- nın silâhlarını almışlar ve sıhhi bir muayeneye tâbi tutmuşlardır. İspanyol filosu, zannedildiğine gö- re öğleden sonra limana girecektir. Anadoluda kar Sivas - Malatya ar: arasında şi- mendifer hattı kapandı Sivas 7 (Akşam) — Yeğan fazla kardan Sivas « Malatya demiryolu Zara - Hafik arasında kapanmış, mü. nakalât durmuştur. Yolun açılması için çalışılıyor. İstanbulda hava lodos Dün İstanbulda oldukça şiddetli bir lodos esmiştir, Karadenizde fır. tına devam etmektedir. Vapurlar dün de Büyükdere önlerinde beklemiye mecbur kalmış, Karadenize açılama- mişlardır. Evkaf umum num müdürlüğü ğü büt- alum mind 1080 ill bütçe projesi hazırlanmış, varidat ve mâsrafı denk olarak 2 milyon 789 bin lira tahmin olunmuştur. Bu miktar 1938 mali yılı bütçesinden 100,000 1i- ra kadar noksandır. Bu azalışın 50 bin liraya yakın kısmını, yıkılan Va» ide hanının icar bedeli teşkil etmek- tedir. İzmirin imar plânı Nafia Vekâleti İzmir beledi- Dolmabahçe hâdisesinin tah- kikatımdaki noksanlık tamamlanıyor Ankara 7 (Telefonla) — Döolme- bahçede 11 vatandaşımızın ölmesine sebep olan izdihamı hâdisesi hakkın. daki tahkikat evrakı noksanlığı do- Jayısile devlet şürasınca Dahiliye Ve- kâletine iade edilmişti. Dahiliye Ve- kâleti bu evrakı, devlet şürasınca noksan görülen noktaların tekem- mül ettirilmesi için tahkikatı yapan müfetlişlere tevdi etmiştir. Müfettiş- ler, İstanbulda bu noksanlıkları ik» male başlamışlardır. 335 Mülkiye müfettişlerinden B. Cavid İle B. Abidin bu mesele için dün An- karadan İstanbula gelmişlerdir. . Bu- günden itibaren hâdise hakkında ba- zi zatların malümatına müracaat ede- ceklerdir, Son dakika Bifaraflhk kanunu sulhe yaramadı Amerika Cümhurreisinin bir suale verdiği cevap nun sulh davasına hizmet edip etme- diği hakkında sorulan suale şu ceva- bı vermiştir: — Eğer bu suale evet ve yahud ha- yır sözlerlle bir cevap vermek lâzım gelirse hayır diyeceğim. Fransız Atlantik filosu manevrada Manevralar 17 hazirana kadar sürecek Paris 8 — Fransanın atlantik filo- su 17 hazirana kadar sürecek olan bü- yük manevralara başlamak üzere dün denize açılmıştır. Amiral gemisi Dunkerk gırhlısıdır. Bu inanevralara, ikinci hattı harp filosu, 4 üncü Kru- vazör filosu, ikinci hafif kruvazör filo- su, ikinci torpido muhribi ve $ üncü tahtelbahir filotilâları iştirak edecek» lerdir, Filistin meselesinde hâlâ uyuşulamadı yesinin teklifini kabul etmedi Dünkü umumi içimaa dört Ankara 7 (Telefonla) — İzmir be- lediyesi, İzmir şehrinin imar plânının şehirci B. Le Corbusier ile istişare ve şehir kuruluş tekniği hakkında mü- tehassıs Elgötz'ün tecrübelerinden is- tifade suretile İzmir belediyesi fen heyetince mevcut elemanlardan teş- kil edilecek imar bürosu marifetile tanzimini istemişti. Bu tekli! Nafia Vekâletince kabul edilmemiştir, Vekâlet, İzmir gibi büyük ve milli varlığımızda yer etmiş bir şehrin imar işinin belediye #en heyetine tevdi edilmiyeceği mütaldasındadır, Nafia Vekâletinin bu kararı valilik vasıta» #ile İzmir belediyesine bildirilmiştir, Viyana operasının Primadon- nası Ankaraya geliyor 'Ankara 7 (Telefonla) — Ayın on birinci cumartesi akşam Ankerapa- Jas salonlarında Kızılay menfaatine verilecek balo hazırlıklarına devam ediliyor. Viyana, operasının dünyaca tanınmış primadonnası bayan Relhy Kınlayın davetini kabul etmiş ve ba- loda bulunmak üzere Viyanadan ha- İngiliz nazırı iştirak etti Londra 8 — İngiliz Hariciye Nazırı Lord Halifaks, dün Pilistin meselesinin halli için burada toplanan Arap - Ya- hudi - İngiliz murahhaslarının umu- mi içtimaına riyaset etmiştir. Bu içti. mada Müstemlekât nazırı B. Makdo- nald, Hariciye müsteşarı B. Botler ve Müstemlekât müsteşarı hazır bulun. muşlardır. Bu içtima esnasinda da Fi- Mistin meselesinde tarzı hallinde uyu- şulamamıştır. Fransız - Japon paktının feshi 'Tokyo 8 — Hariciye Nezareti ma- hafilinde söylendiğine göre Japonya hükümeti 1907 senesinde Japonya ile İtalyan bütçesindeki açık 16 milyar liret Paris 8 — Romadan bildiriliyor; 1936-1937 bütçesi hesapları neşredil. miştir, Bu hesaba göre 1938-1937 se- nösinde varidat 24 küsür mliyar iiret, masraf da 40 milyar küsür Mrettir. Açık miktarı 16 milyar küsür Yirettir, (On bir vatandaşın ölümü! Amerika bahriyesi Guam adasında deniz üssü yapılmasında israr ediyor "Deniz erkânıharbiye reisi âyan deniz encümeninde uzun beyanatta bulundu Vaşinglon.7 (A.A) — Guam ada- | ında deniz üssü tesisi projesinin par- Jâmento tarafından reddedilmesine | Tağmen deniz “erkânı harbiye reisi Leahy, 'dün'âyan meclisinin deniz encümeninde Guam üssünün ıslahına müsaade edilmesi için wrar etmiş ve bu husüstaki ameliyatın beş milyon dolara baliğ olacağını söylemiştir. Amiral Leahy, Bahriye Nezaretin. ce derpiş edilen ameliyat ile adanın tahkimi değil, dalga Kıranlar inşasi istihdaf edildiğini beyan elmiştir. Bu dalga kıranlar, deniz tayyare- rinin hareketini kolaylaştırıcakatır. Amiral, Guam tshtelbahirler için bir Üs olarak kullanıldığı takdirde bü- yük bir ehemmiyet kesbedeceğine işaret ederek demiştir ki: «Bu sayede endüstrilerimiz için O kadar lâzım olan iptidai maddeleri bize temin eden Hollanda Hindistan'ı ile yaptığımız ticareti hini hacette himaye edebiliriz, 1946 senesinde Fili- pin adaları istiklâllerine kavuştukları zaman Guam üssü Asya filosu için mühim bir deniz üssü teşkil edecek- tira- Amiral, Amerikaya karşı hasmane bir harekette bulunacak €cr.ebi dev- lete karşı bir müdafaa üssü olarak Guam'ın oynıyacağı role işaret ede- rek adanın sevkulceyş vazıyetinin ehemmiyetine -nazaran . dikkati cel- Vaşington 1. (A.A.) — Ayan mecli- ordü Oencümeninde amiral Leahy tarafından verilen izahatı mü- teakib encümen reisi «Walsh, maibu- atta beyanatta bulunarak Guamda bir üs tesisi tasavvuru, halihazırdaki mini müdaa kanunu projesine dahil bulunduğu takdirde âyan meclisine bu tasavvurun kabul ettirilmesine imkân olmadığım söylemiştir. Mumaileyh, şimdiki münakaşalar nihayet bulduğu zaman Guam'a dair aynca hazırlanacak bir projeyi ka- bul ettirmeği ümid ettiğini ilâve ey- Jemiştir. Irakta karışıklık | Örfi idare ilân edildi tevkifler yapıldı Bağdad 7 — Irakta bazı karışıklık- lar çıkmış, hükümet örfi idareyi ilâ- na, sansör tatbikine ve bazı tevkifat yapmağa mecbur kalmıştır. Hükü- met bir beyanname neşrederek mem- leketin dahili emniyet ve üsayişini bozanları şiddetle cezrlandıracağını bildirmiştir. Bağdad 7 (AA) — Gazeteler, kralın ikinci emirnamesini neşret- mektedir. Kral emimameleri, Erre- şid mıntakssmda örfi idare ilân et- miskte, «hödbin sebebler “ dolayıslle karışıklık çıkarmak (istiyen: eşhas- tans bahsetmekte ve nizam ve sükü- nun Hainlere karşı alınacak şiddetli tedbirlerle idame olunacağını bildir. mektedir. Kral, radyo İle neşredilen bir nu- tuk söylemiştir. Bu nutukta, orduyu siyasete her hangi bir suretle ka- Trışmaktan menetmiş, tazyikten şikâ- yeti olanlara sarayın kapısının âçık olduğunu söylemiş ve halkı müteyak- kız davranmağa davet etmiştir. Fransız maliyesi Altın mevcudu 937 senesine nisbetle 10 misli 10 misli fazla Paris 7 (LA) — Maliy Maliye Nazırı B. Raynaud perakende ticüreli müdafaa komitesinde dün akşam bir nutuk söy- lemiştir. Nutukta mali sahada elde edi. len neticeleri anlatmış ve bilhassa memlekete çok miktarda âltın geldiği- ni kaydetmiştir. Nazır İngilterede ol- duğu gibi her ay kambiyo muvâzene tir. Kambiyo muvazene sermayesi- nin altınları şimdi mart 1937 deki mik- tara nisbetle on misli fazladır. İskon. to faizi yüzde 7 buçuktan 2 buçuğa in- miştir. Yeni İstanbul Vali muavini bir iki güne kadar geliyor Ankara 7 (Telefonla) — Dahiliye Vekâleti nüfus umum müdür mua- vini B. Muzaffer Akalının İstanbul Vali muavinliğine tayini yüksek tas- dika iktiran etmşiti B. Muzaffer ğine tayin edilen B. Vasil Stoyka cu- ma günü Romanya vapurile İstanbu- la gelecektir. Rumen - Macar anlaşması Romanya Hariciye Nazırının beyanatı Peştede iyi karşılandı Budapeşte 7 (A.A.) — Macar ajan- sının diplomatik muhabiri yazıyor: Romanya - Macaristan mukareneti hakkında Romanya Hariciye Nazırı Gafenkonun Varşovadaki beyanatı resmi Macar mahafilinde memnuni- yetle karşılanmıştır. Hususile ki, Ma- Car Başvekili Teleki ile Hariciye Na- zirı Csaky tarafından Macar hü meti namına buna benzer niyetler iz. bar olunmuştu. Macar hükümet mahaflli, Galen. konun beyanatı münasebetile, müte- addit defalar teyid olunan hüsnüni- yeti Rumen hükümetinin bilfiil ta- hakkuk ettireceği ümidindedir. Fransada Reisicümhur intihabı Paris 7 (A.A.) — Söylendiğine göre, Reisicümhur seçimi, 4 veya 5 nisanda yapılacaktır, Amerika 6060 tayyare yaptıracak Âyan meclisi bu husustaki Vaşington 7 (A) — Ayan mecli- sinin altı bin tayyare inşasına dair olan projeyi kabul etmesini siyasi mah filler, hükümetin bir zaferi telâkki et. mektedir, Âyan ve mebusan meclisle- rinin murahhasları her iki meclisin kabul ettiği metinler arasında bir 5,500 olarak kabul etmesine rağmen bu miktarın neticede 6,000 e çıkarıla- cağı tahmin edilmektedir. 'Tunusta yaşayan İtalyan ahalinin vaziyeti Roma 7 (A.A.) — Gazeteler, Tu- nusta yaşayan İtalyan ahaliye karşı Fransız makamlarının hattı hareke. tini yeniden büyük bir şiddetle ten- kit etmekte ve Fransız tabiiyetine geçmekten imtina gösteren İtalyan amelenin kütle halinde dışarı çıkarıl- dığımı tebarür ettirmektir. Çarşıkapıda yangın Bu gece sabaha karşı Çarşıkapıda Çorlu medresetinin içinde Aliye aid | tek katlı terlikçi dükkânından yangın çıkmış, dükkân içinde terlik, kalıp ve #aire gibi bazı eşya yandıktan sonra itfaiye tarafından söndürülmüştür.
