6 Mart 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5
POLİTİKA Fransız - Italyan gerginliği İspanya meselesi halledilmiş, Almanya ve İtalya gibi İngiltere ile Fransa da Franco hükümetini tanımıştır. Sovyetler birliği Londradaki ademi mü- dahale komitesindeki murahhasını geri çekerek İngiltere ile Fransanın vaki hareketini protesto etmiştir. Sovyet matluatı İspanyadaki Cümhuriyet hü. kümetini ortadan kaldırmak hususunda Fransa ile İngiltereyi İtalya ve Al- manya İle âdeta ittifak yapmakla itham etmektedir. Lâkin İspanya meselesinin kpanmış olmasına zağınen İtalya ile Fransa arasındaki zıddiyet ve gerginlik günden güne Avrupa sulhü Için tehlikeli bir hal alıyor. İtalya üstüste Tarabulusuzarbe asker yığıyor. Filvaki Fransa Tumusun Tarabulusugarb hududundaki müdafaa hattını iki taraf kuvvetlerinin tesadüfen çarpışmamaları için geriye almıştır. Fakat tedbir aradaki ihtilâtı halle kâfi gelmiyecek gibi görünüyor. Şimdiye kadar İtalyanlar neler istediklerini yalnız mebuslarnn işareti ve jestleri ve İtalyan güzetelerinin neşriyatı ile ihsas etmişlerdi. B. Mussolini yakında söyliyeceği bir nutark ile bu emellere sesmi bir formül ve şekil verecektir. Bütün dünya bu nutku bekliyor. Lâkin bu arada iki tarafın Afrikanın şimaline asker yığmağa devam et- meleri İtalyanın emellerini resmi olarak tayin etmezden evvel bir harbin çıkmasına sebeb olabilir. Bunun için İngiltere araya girmeği ve iki tarafın teklif etmeği ciddi olarak düşünmektedir. İngiltereyi tavassuta sevkeden bir düşünce de Fransanın Tunus, Cezayir ve Masa mühim kuvvetler göndererek Avrupadaki kuvvetini zaafa uğratma Sıdır, İngiltere, Fransanın Almanyaya karşı zayıf bir mevkide kalnasını Bü. yük Britanya adaları için bir zarar ve tehlike adietmektedir. Olimpiyatlar 1940 olimpiyatlar Helsinki'de yar İ Pılıyor. Her memleket yaz müsabakaları- ma 450, kış müsabakalarına 70 atlet- | ie iştirâk edebilecek. i Fransa bülçesine olimpiyat mas- rafı olarak iki milyon beş yüz bin frank koydu. Üniversite müsabaka. larma iştirik içinde ayrıca bir mil. yon sarfedecek. Fransızlar bu parayı çok az bulu: yorlar ye misal olarak Almanyayı gösteriyorlar, : Almanya olimpiyatlara on milyon İrank harcayacaktır. Esperanto Esperanto llsanını 1887 de doktor Zamenhof icad etti. 1887 denberi her sene gerek Avru» pa ve gerek Amerikanın birçok büyük gehirlerinde Esperantocular kongre. | #l toplanmıştır. ei 1937 de bu lisanın 50 nci yıldönü- münü kutladılar, Aleksandır Düma Aleksandır Düma yeryüzünün en velâd muharrirlerinden biridir. 257 xomun, 25 dram yazmıştır. Çok para kazanmış olan Düma paraların f8- | Birlere ve tiyatro müesseselerine ye- ülrmiştir. i Trakyada ipek böcekçiliği mezun olan gençler Edinme (Akşam) — Trakyada şar Yanı memnuniyet bir surette ilerle- mekte olan ipek böcekçiliğine halk Ve köylümüzün gösterdiği alâka her Eün biraz daha ziyadeleşiyor. Geçen Yü Edirme kozacılık mektebinde aç Jan kozacılık ve böcekçilik kursunda © Türk genci yetiştirilmiş ve diplo- Man almıştı, Böcekcilik ve kozacılığın Teni tarzda inkişafı için mektepte Du yıl bir kurs açılması kararlaştırı- AKŞAM Jül Vern Seyahat romanlarile meşhur olan Jül Vern evvelâ tiytaro eserleri yaz- mıştar. İlk eserini 1850 de yazdı. Bu bir perdelik bir komedi idi, Bu eser vod- vil tiyatrosunda oynand. Ondan sonra opera komik yazdı. Üç tane opera komiği vardır. Nihayet 1881 do 3 perdelik bir komedisi temsil edildi. Jül Wern 1863 de «Balonla beş haflas romanını yazdıktan sonra meşhur oldu. «Seksen günde devri âlem; eserini e Döveri ile beraber yazdı ve bu eseri 1874 de Port - Sen - Marten tiyatrosunda oynandı. Hayvanlarda hamil Geyik 40 haftada doğurur. 1 yav- Tu. Yaban domuzu 20 haftada doğu- Tur. 5 - 9 yavru. Keçi 20 haftada do- gurur. 1 - 2 yavru. Tavşan 14 hafta da doğurür. 6 - 9 yavru. Elektriği keşfeden İlk elektriği, kehribarı bir yere sı. Ki sıkı sürlmekle kadim Yunan fiziş- yeni Tales İsanın doğumundan 600 sene önce keşfetti, Bugünkü elektiriğin kâşifi de Fran- az Voltadır. B ukâşli 1807 de öldü. Gekirik ancak 20 nci asrın başlangı- cında hayatta işe yaramağa başladı. 31 bin pilot İngilterede tayyareciliğe rağbet artıyor Londra 8 (A.A) — Hava Nazırı, 31 bul muamelesine devâm edildiğini, çünkü önümüzdeki sene ihtiyacatınm pek mühim olduğunu beyan etmiştir. Nuzır, geçen haziran ayında B. Kin- gsley Wood'un yeniden 31 bin kişi bu- lunup kaydedilmesini taleb etmiş ol- duğunu hatırlatmıştır. mış ve Ziraat Vekâletinden icab eden Kurs nisan ayı içinde açılacağı için şimdiden hazırlıklara * başlanmıştır. Geçen pazartesi gününden İtibaren #dirne böcekçilik mektebinde bu işin ekonomi ve ticari bakımdan olah ehemmiyeti hakkında böcek besleyen- lerle hasbihal yapılmağa başlanmış- tir, Aym zamanda böcekcilik mekte- bi bu yıl koza müstehsillerine, fenni şartlar dahilinde yetiştirilmiş ipek böceği tohumlarını parasız dağıtacak- tır. | Bir ottan yemek sayesinde Li . e . insanlar iki yüz elli sene ŞERİ SPOR YEME MERE MENEM; yaşıyabileceklermiş Canlı mahlük. ii amında © £ İngiliz âlimlerinin tetkikleri fillerin yüzlerce sene Yar İ me mim man dan bile gidi, | gazsasının esrarını meydana çıkarmıştır. Filler Fu Ti | kendn ke e mii Tieng adlı bir ottan yemek sayesinde bu kadar uzun | yo bahsetmemiş, ler fillerin birkaç | püddet yaşıyorlarmış. Bu ot insanlarında uzun ömürlü kendisi 250 sene yüz sene yaşadık. olmalarını temin edecekmiş. yaşadığı halde ka- larını meydana gi- rıları kendisine nis. karmıştır. Acaba dillerin bu kadar Birçok âlimler bunu tedkik etmiş- lerdir. Bilhassa İngiliz âlimleri bü- nunla çok alâkadar olmuşlar, Asya- da, Afrikada uzun tetkikler yapmış» lardır. Bu tetkikler neticesinde çok dik. kale şayan bir nokta keşfedilmiştir, | , i | İ İngiliz âlimlerine göre filin uzun müddet yaşamasına sebep Hindistan ve Çinde bulunan ve Fu 'TI Tieng adı verilen bir nevi otlur. Bu ot radyo aktivitesi olan yerlerde biler. Fi ler bu ottan bol bol yemek sayesinde bu kadar uzun müddet yaşıyorlar. mmiŞ, İngiliz âlimleri bu iddianın doğru tuğunu şu suretle isbat ediyorlar; Fu TI Tleng Hindistan ve cenubi Çinde Afrikaya nisbetle dâha çoktur. Bu. nun için buradaki filler, Afrikadaki. lerden fazla Fu Ti Tieng yiyorlar, Netice itibarile bu ottan daha fazla yiyen Hindistan filleri, Afrika fllie rinden daha uzun ömürlü oluyor. Âlimler bu neticeyi elde ettikten sonra Şöyle düşünmüşlerdir Fil in- san gibi, memeli hayvanlar sınıfına mensuptur. Binaenaleyh filler için faydalı olan bir şeyin ayni smıfa men» sup olan insanlar için faydalı olma. masına sebep yoktur, Âlimler bu düşüncenin ne derece doğr uolduğunu anlamak için Fu TI. 'Tleng yetişen yerlerde tetkikler yap- mışlardır. Bu İetkikler neticesinde Fu TI Tieng yiyen insanların da yüz- dirfem hanım, pek erken vefat etmiş; Halide Edib, çocukluğunu büyük ba- basile büyük annesinin yanında gö- girmiştir. Biri Kemahlı, diğeri de çok eski bir türk ailesine mensup olan bu iki ber - filosof Rıza Tevfikten öğrenmiş. Bonra Amerikan kız kolejine girmiş, tahsilini orada bitirmiştir. Halide Edibde tik edebiyat hevesi On İki yaşında uyanmıştır. Meşruti- yet inkılâbından itibaren Tanin, Va- kıt, Akşam, Resimli kitap, Yeni meç- mua, Haber, Yedigün gazete ve meç- NA yi ei ize Yüzlerce sene yaşayan fillerden biri lerce sene yaşadıkları meydana çık» mıştır. Bundan altı sene evvel vefat eden Chan Li Lun adında Çinli bir profe- Sör uzun ömür otunun kiymetini her kesten evvel takdir ederek her yeme. ğinde bu ottan da bol bel yemiş ve metlcede 250 sene yaşamış... Prole- Şör öldüğü zaman 26 yaşına basmış imiş... Yine âlimlerin tedkiklerine göre Çinli Chan Li Lum çok egoist, yal Günün Ansiklopedisi Fransadan Türkiyeye avdet eden tanınmış romancı HALIDE ED Eserlerinin bazısı, ilk sevel meşhur Tiyaziyeci Salih Zeki beyin ismine çocuğu dünyaya gelmiştir. Halide Edibin masrife hizmetleri de vardır. Kız lisesinde tarih "okut- muş; Evkaf mekteplerinde muallim. 4k ve müfettişlik etmiş; Darülfü- munda da garp edebiyatı tarihi mu- sitimliğinde bulunmuştur. Amerika Colombia üniversitesinde 1931 senesinde «misafir profesör» si- fatile, altı ay müddetle, yani bir sö mesir, «yakın şarkta fikir ceryan- darı» dersini vermiştir, Halide Edib kadın muharrir oldu- ğu için değil, umumiyetle pek kud- retli ve kültürlü kalem sahibi olduğu için Türk romancılarının en başında gelir. Doğrudan doğruya İngilizce olarak çıkan diğer eserleri şunlardır; «Halide Edibin hatıralar», <Tür kün çektiği., «Türkiye garba dönü. yor>. 'Türkçe eserleri; «Raikın annesis, «Seviye talip», «Harap mabedler, «Yeni turan (bu roman Almancaya, Sırpçaya tercüme edilmiştir.), <Han- dans, «Son eseri», «Mead hüküm, «Ateşden gömlek; (İngilizceya, Al mancaya, İsveççeye, Rusçaya, Arap- çaya ve Orducaya tercüme edilmiş tir.), «Vurun kahbeyes, «Dağa çıkan kurt>, (bu küçük hikâye külliyatı. betle çocuk denilecek bir sinde, ya- ni 70-80 yaşlarında ölmüşler... Çinli prefesör bu sebeple 23 defa evlenmiş, ve her defasında genç bir kız almışi.. İngiliz âlimlerinin keşfi doğru çı- karsa bu garip isimli ot birdenbire kıymetlenecek, her tarafa taze taze sevki için tertibat almacaktır. İnsan. lar başka taraftan masraflarını kısa- rak, me kadar pahalı olursa olsun, Fu Ti Tieng tedarikine çalışacaklar. âır, 'Tabil o zaman insanlar 250 sene yaşayabilereklerdir. Bu takdirde bu gün yaşlı addettiğimiz insanlar da adeta küçük çocuk nazerile bakıla. caktır. Meselâ şöyle konuşmalar du- İyidir. 147 yaşını bitirdi. Bu hafla yüz kırk sekize bastı. Yahut da: — Bu işe talipsiniz, acaba yaşınış müsait midir? Kaç yaşındasınız? — İki yüz dokuz! — Henüz kâfi derecede tecrübeniş yök demek... Fu Ti Tieng insanlar için bulun. maz bir nimet olacak.. Fakat acaba filler ne yapacaklar?.. İnsanlar bü. fin Fu 'Ti Tiengi ele geçirince bu otu bulamayan ve bol bol yiyemiyen za. vallı hayvanlar ihtimal birdenbire pek erken ölmeğe başlayacaklar, bu Suretle insahler filin, filler insanm yerine geçecekleri.. den halâ hassasiyetle me Yangıcından #onuma kadar milli mü. cadeleye İştirâk eden Halide Edib, 8on seneler zarfında zevci doktor Ağ- nanla birlikte Pariste bulunuyor; an- Yağmur ve fırtına Birkaç gündenberi İstanbulda ha- vâ yağmurlu ve soğuk geçmektedir. fir. Vakıt vakıt yağmur yağmıştır. Anadolunun bir çok yerlerine kar yağmaktadır. Orta Anadolu vilâyet- lerinde termometre sıfırdan aşağıdır.
