19 Şubat 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

| b j j Sahife 2 < AKŞAM , 19 Şubat 1939 kam. Dün Geceki ve Bu Sahahki Elfaberler Filistin işinde Yahudiler Fransaya satılan Ameri- kan tayyareleri meselesi Ayan Meclisi ordu encümeni, Fransaya tayyare inşa edilip edilmediğini tahkik ediyor Vaşington 18 (A.A.) — Ordu en- cümeni, Fransaya satılan tayyareler işinde muhetlif nezaretlerin oynadığı #ollere dair gizli celse esnasında ya- pılan tahkikat hakkındaki İlk rapo- runu neşretmiştir. Âyandan Clark ve Nye tarafından Borulan suallere cevaben Amerikanın hava kuvvetleri başkumandanı gene ral Arnold, «Douglas» tayyarelerinin Fransaya satılması keyfiyetinin bu kümpanyanın Amerikan otdusu için yaptığı inşaati mutazarrır etmiyece- gin! beyan etmiştir. General Arnold ve yüzbaşı Krausun şahadetleri Los Angeles'te sukut eden «Douglas» tipindeki tayyareniri or- duya aid sırları ihtiva etmediğini te- Raisicimhurla Mısır Kralı arasında telgraflar Ankara 13 (A.A.) — Misir Kralı Farukun doğduğunun yildönümü münasebetile aşağıdaki telgraflar te- ati olunmuştur: Majeste birinci Faruk Kahire Doğduklarının yıldönümü müna- sebetile majestelerine en hararetli tebriklerimi ve şahsi saadetlerile asil Mısır milletinin refahı hususundaki çok samimi temennilerimi arzetmek- Je derin bir zevk duymaktayım. İsmet İnönü Ekselâns İsmet İnönü Reisicümhur Ankara Doğduğumun yıldönümü münaâs betile ekselâsınızın gönderdiği lü kâr telgraf beni fevkalâde mitehas sis etmiştir. Ekselânsınıza candan teşekkür ederken gerek şahıslarına, gerek asil Türk millçtine en samimi temennilerimi ârzederim / Kral Faruk Adliye Vekâleti hususi kalem müdürlüğü Ankara 18 (Telefonla) Adliye Vekâleti hususi kalem müdürlüğüne seferberlik müdürlüğü birinci şube ş€- | ifi B. Celâl tayin edilmiştir. Suriye Kabinesi istifa etti Nasyonalist blok, bütün mebusları içtimaa davet etti Şam 18 (A.A.) — Havas: Mardam Kabinesi istifa etmiştir. Hükümet, Reisicümhura gönderdiği bir mek- tupta «Siyasi vaziyetin inkişafı do- Jayısile vazifesine devam etmek im- kânı kalmadığını; bildirmektedir. Nazyonalist blok, Büyük Milet Meclisi için bir içtima tertib etmek- tedir. Suriyenin bütün mebusları bu içtimaa davet edilmektedir. Ziraat Vekili ile general Kâzım Karabekirin tedkikleri Ankara 18 (Telefonla) — Ziraat Ve. kili B. Muhlis Erkmen İstanbul me. busu general Kâzım Karabekirle bir. likte Ziraat enstitüsüne gitmişler ve enstitüde tedkikler yapmışlardır. İngiliz kralı Irak başvekilini kabul etti Londra 18 (AA) Kral Georges dün Irak Başvekili B. Nuri Essaldi kabul etmiştir. Bankaların bütçeleri Akar 18 (Telefonla) — İktisad . ile toprak mah. inin yeni yıl bütçelerini tas. Ae atletin yid etmektedir. Harbiye müsteşarı Johnson, Fran- siz askeri heyetine karşı gösterilen kolâylıklar dolayısile Woodring ile ara- sında ihtilâf çıktığına ve bu kolaylık- ların yapılması için Bulütt'in müda- hale ettiğine dair dolaşan şayiaları tekzib etmiştir. Encümen yarın ayni mevzu hak- kında Morgenthau tarafından yapı- Jan şâhâdeti neşredecektir. New - York 18 (A.A.) — Cümhur- reisliği treninde seyahat eden Roose- velt, Fransaya yapılan askeri tayyâ- reler satışının tamamile meşru oldu- ğunu ve hükümetin bu satışı yapma ğa salâhiyettar bulunduğunu beyan etmiştir. Beden terbiyesi ve spor klüpleri Klüpler ihtiyaca göre yeniden kurulacak Ankara 18 — Beden terbiyesi umum müdürlüğü spor işlerimiz etrafında tetkiklerine devam ediyor, Şimdiye kadar klüpler federe veya gayri federe diye ikiye ayrılmıştır. Bu ikilik kaldırılmaktadır. Klüpler ihtiya- ca göre yeniden kurulacak, beynelmi- İ lel teşkilâtla temas umum müdürlük | vasıtasile yapılacaktır. Bu hususta bir nizamname hazırlanmaktadır. Nüfusu nisbetine göre memlekette 943 şehir, 34,376 köy klübü teşkili Jâ zım geliyor, Fakat şimdilik b kân yoktur. 12 yaşından 45 kadar her erkek ve 12 yaştan 30 yaşi- nâ kadar her kadır. beden terbi, ve spor mükellefiyetine tabidir. Şimdilik 12-23 yaş arasında erkeklerin bestiye- sile meşgul olunacaktır. Bu yukarı olanların klüplere şimdilik ihtiyari olacaktır. Teşkilât için lâzım gelen muallim- leri temin etmek “zere orduda bir be- den terbiyesi mektebi açılacağı gibi Maari! Vekâleti de eğitmenler kursu- na devam edenlere beden terbiyesi dersi verecektir... Paris büyük elçiliği- mizde kabul resmi Paris 18 (A.A.) — Türkiye büyük elçisinin refikası bayan Davas, bü- yük elçilik salonlarında, Fransa Rel- sicümhurunun refikası bayan Leb- runun şerefine büyük bir kabul res- mi tertib etmiştir. Davette bütün elçiler ve nazırlar refikalarile birlikte hazir bulunmuş- lardır, Diğer davetliler arasında âyan ve mebüsan reislerile bir çok parlâ- mento azası Riyaseticümhur ve Ha- riciye nezareti erkânı, akademi âza- ları ve Parisin tanınmış şahsiyetleri de göze çarpıyordu. Şimal memleketleri konferansı Stokholm 18 (A.A.) — Hariciye Na- sın B. Sandler, Şimal memleketleri Hariciye Nazırlarının 20 şubattan 22 şubata kadar sürecek ölan toplantı- sındâ hazır bulunmak üzere pazarle- si sabahı Helsingforsa hareket edecek- tir. Yugoslavyanın harici siyaseti değişmiyecek Belgrad 18 (A.A. )— Hariciye Na- sırı B. Markoviç, yerli ve yabancı ga- zetecilerin resepsiy kadar takib edilen dış politikada hiç bir değişiklik olmadan devam edile- ceğini bildirmişti Atinadan Beli dönen prensesler Balarad 14 (A.A.) — Prenses Olga Cümhurreisimiz Amerikaya hita- bede bulunacak Hitabe Türk - Amerika dost- İuğunun tezahürüne vesile teşkil edecek Ankara 18 — Ankara radyosu ev- velki gece Amerikaya doğru kısa bir tecrübe neşriyatı yapmıştı. Bu tecrü- be muvaffakıyetle neticelenmiştir. Haber verildiğine göre Cümhürrel- imiz İsmet İnönü yakında radyo va- Sıtasile dost Amerika milletine bir hitabede bulunacaktır. Cümhurreisi- miz Türklerin Amerika hakkındaki samimi bislerine tercüman olacaktır. Hitabenin irad edileceği gün, mem- leketimizde ve Amerikada ilân edile- cektir. Dünkü kabul resmi Ankara 18 — Cümhurreisi ve ba- yan İnönü tarafından üçüncü ve dördüncü derecedeki vekâletler me- mMurlarile refikalanna bu akşam #aat on yedide Çankayada bir çay zi- yafeti verilmiştir. Kabul resmi saat on dökuza kadar devam etmiştir. Son dakika İalyanın Suriyede propagandası ' Bari radyosu on gündenberi bu hususta neşriyatta bulunuyormuş Paris 19 — Suriye kabinesinin isti. fası siyasi mahafil tarafından ehem- miyetle karşılanmıştır. Bu mabfik lerde deniliyor ki: «İstifa Akdenizde vaziyetin çok nazik bir safhaya girdiği sıra da oluyor. Fransız - Süriye anlaşma- sının tatbiki Fransa ile Surlyeyi alâ- kadar eden bir meseledir. Fakat İtal- ya da bu işe karışmakladır. İtalya, Fransayı Suriyedeki üslerinden mah- rum etmek istiyor. Bunun için Bari radyosu on gündenberi yaptığı Arap- ça meşriyatta Suriye hükümetile Fransa arasında müzakereye taraftar olanların arasını. açmağa çalışmak. tadır.» B. Rooseveltin mühim bir natku Vaşington 19 — Amerika Cümhur- relsi' B. Roosevelt bugün radyoda söylediği bir nutukla San Fransisko sergisini açmıştır. Cümhurrelsi de- miştir ki: «Sulhün muhafazası ilk düşünce. miz olmalıdır. Amerika halkı ara- arındaki tesanüdü muhafaza ederek bugün endişede bulunan insanlığı ve ötokrasıye karşı demokrasiyi mü- dafsa cd Amerikan silâhların tahdidi proj i memnuniyetle ka- bul eder.» Münihte duvarlara eski Al- man bayrakları yapıştırıldı Münih 19 — Burada duvarlara beyaz, siyah, kırmızı renkte küçük eski Alman bayrakları yapıştırılmış- tır. Polis bunları kaldırmıştır. Bu bayrakların teoloji fakültesinin ka- patılmasını protesto için duvarlara yapıştırıldığı zannediliyor. Hitler - Mussolini - Franko mülâkatı haberi doğru değil Berlin 10 — Salâhiyettar mahfiller B. Hitler, Mussolini ve Franko arasın- da yakında mülâkat olacağı haberini tekzip ediyor. Bu mahfilleri ka vaziyeti dolayısile bu üç hü reisinden hiçbirinin memleketinden ayrılamayacağı bildirilme! ir, Filistinde 18 yaşından aşağı gençlere dayak Kudüs 18 A.) — Resmi gazete bugün neşreti bir karamame ile 18 yaşından aşağı gençlere dayak ce- arasında ihtilâf çıktı Müdafaa sermayesi teşekkülünün binasına karşı tecavüzlerde bulunuldu Kudüs 18 (A.A.) — Dr. Welzman- n'ın siyasetine müzahir olan mute- dil Yahudi elemanlarile müfrit sağ cenaha mensub siyonist rövizyonist- ler partisi arasındaki ihtilâl, Filistin Yahudilerinin emniyeti için vücude getirilen müdafaa sermayesi teşek- külü meselesi dolayısile hâd bir saf- haya girmiştir. Rövizyonistler, Filistin Yahudileri- nin menfaatlerini tamamile temsil etmeyen bu teşekkülden - sistematik bir şekilde uzaklaştırıldıklarını iddia etmektedirler. Bunlar, pek menfi bir tarzı hareket ittihaz edildiği kanaa- tindedirler, «Müdafaa sermayesiz teşekkülünün binasına karşı tecavüzlerde bulunul muştur. Yahudilerin ekseriyetle dok- tor Welzmann'a müzaheret etmeleri- ne rağmen Londrada bir konferans akdedileceği haberi üzerine müfrit elemanların nüfuzu fazlalaşmağa baş- Jamıştır. Siyonist teşekkülünün İcra reisi Benzeviye göre, Londra konferansı- nın hitammnda yapılması muhtemel olan intihabat neticesinde milli Ya- hudi meclisinde ve milli Yahudi kon- seyindeki parti mümessilleri arasın- da değişiklikler olacaktır. Roma, Berlin ve Tokyo | Benesin Şigagoda arasında askeri anlaşma Metin üzerinde mutabık kalınmış fakat Japonya imzada müt&reddid Tokio 18 (A.A.) — Havas: Eniyi kaynaklardan alınan malümata göre, Roma, Berlin ve Toklo hükümetleri- nin mümessilleri aylardanberi üç ta- raflı bir askeri anlaşma için çalış- makta ve metin üzerinde mutabık kalmış bulunmaktadırlar, Bununla beraber, Japonyanın ha- len imzada mütereddid bulunduğu kaydediliyor. Bunun sebebi, demok- rasllere karşı ihtiyatlı bir siyaset ta- kibine taraftar olan mutedil mahfil. lerin ekalliyette olan mufrit milliyet- perverler tarafından Toklioda derpiş edilen slayeste mukavemet vermekte devam etmeleridir. Tokioda iyi malümat alan mâhfili- ler, nasyonalist mücadelesinin mu- vaffakiyet veya akametinin hiç şüp- hesiz mevzuubahis üç taraflı askeri anlaşmanın akibetine bağlı buluna- cağı kanaatindedir, Ayni mahfillerde şurası da ilâve edilmektedir ki, bu anlaşma, kominlerne yani Sovyetler birliğine karşı bir müdafaa anlaşması şeklinde görünmekle beraber, haki- katta diktatörlerin o demokrasilere karşı müşterek isteklerinde tesanü- dünü temhir eden çok geniş bir askeri anlaşma imkânını açacaktır. Kont Cii Ciano 25 şubatta n refikasile birlikte Varşovaya gi gidiyor Varşova 18 (A-A.) — Resmen bil. dirildiğine göre: kont “Clano ile" refi- kası dört gün kalmak üzere 25 şubaf- ta Varşovaya geleceklerdir. italya Hariciye Nazırı 1863 te Po- lonya asilerile birlikte mücadele eden İtalyalı demokrat Francesco Nullo'- nun statüsünü açacak ve Bielowic- za'dâ Reisicümhur tarafından tertib edilen bir av partisine iştirak edecek- tir, Varşova 18 (A.A.) — Matbuat, re- fikası ve maiyeti İle birlikte 20 şubst- ta Varşovaya gelecek olan İtalya Ha- riciye Nazırı Kont Cianonun ziyaret programını neşretmektedir. İtalyan Nazırı, Varşovada Blank sarayında iki gün kalacaktır, Son zi- yareli esnasında Von Ribbentrop da bu sarayda misafir edilmişti. Kont Ciano, Reislcümhur Mosciki ve Hariciye Nazırı Beck tarafından kabul edilecektir. Mumaileyh meçhul askerin ve İtalyan askerlerinin me- zarlarına çelenkler koyacaktır, Nazır, bundan sonra 1877 isyanı esnasında ölen İtalyan miralayı Nullo'nun hey- kelinin açılma merasiminde hâzır bulunacaktır. Kont Ciano, Varşovadan Bialowieza ormanına giderek bir av partisine iş- tirak edecektir. Nazır, nihayet Kra- ilk hitabesi Sabık Reisicümhur demokra- si zihniyetinin neticede gale- be çalacağından emin bulunuyor Chicago 18 (A.A.) — Chicago üni. versitesinin himayesi altında ilk umu- mi hitabesini irad eden Benes, Avru- pada cereyan edecek hadiselerin mar hiyeti ne olursa olsun demokrasi zih- niyetinin neticede galebe çalacağını söylemiştir, Mumaileyh Avrupa galeyanının ilerideki muhtemel tezahürlerini tah- Ki ettikten sonra Almanyanın ve Ttak- yanın «Sözde muslihane, bir şekild Akdenizde elde edecekleri nüfuz ve Japonyanın Uzak Şarkta temin ede- ceği vaziyet neticesinde muazzam bir ihtilâf çıkması ihtimalini derpiş ede- rek bu halin belki de büyük devlet- ler arasında bir çarpışmaya müncer olacağını kaydetmiş fakat bunun ya- kın bir istikbalde görüleceğini ümi etmediğini ilâve etmiştir. Benes netice olarak dünya demok- rasisinin zaferi için yapılan mücade- lenin başında bulunan Amerikadan sitayişle bahsetmiş ve Amerikanın verdiği misalin dünya ihtilâflarını halletmek suretile dünyada bir ahenk husule getirebileceğini söylemiştir. Emir eri Tekaüd mareşal ve ve general- lere birer emir eri verilecek Ankara 18 i Çrelefön) - — Mili Mü- dafaa Vekâleti, emirberler ve seyis erleri hakkındaki kanuna ek olarak yeni bir proje hazırlamıştır. Bugün yürürlükte olan 1600 sayılı kanuna göre Cümhuriyet ordusunda emir eri yalnız Teğmenden Mareşala kadar verilmektedir. Ordumuzda yüsek makam ve hiz- metlerde bulunan mareşal ve general İere tekaüd olduktan sonra hiç bir hiz met eri verilmemekte ve bu yüzden ordunun çok emekli ve şerefli birer uzuvları olan bu zatlar tekaüdlükles rinde sıkıntı ve zorluğa düşmektedir ler. Bütün ömrünü ve tükenmez me- saisini ordu ve memlekete vakfelmiş ve bu sayede büyük makamlar almış olan mareşal ve generâllarimizin bü ihtiyaçları kanuna konacak yeni bi hükümle karşılanacaktır, İktisad Vekâleti teftiş heyeti takviye olunuyor Ankara 18 (Telefonla) — İktisad Vekâleti müfettişlerinden B. Hülüsi iç tlcaret umum müdürlüğü dahili Ülcaret müdürlüğüne tayin Gdilmiş- tir. “ Öğrendiğime göre, İktisad Vekâleti maliyeden bazı unsurlar almak sur&-