12 Aralık 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

Avrupa borsalarında vaziyet - Memleketimizde esham ve tahvilât vaziyeti Almanya Hariciye Nazırı von Rib- bentrop'un Parisi ziyareti ve Fransız Hariciye Nazırı İle evvelce yam | nlan müşterek beyannamenin neşir ve ilânı, haftanın en mühim hâdise sini teşkil etti. Bu beyanname üç maddelik bir vesikadır. Birinci madde- de Almanya ve Fransa hükkümetleri, sulh ve sükün içinde cereyan edecek iyi komşuluk münasebatının, Avrupa- nın vaziyetini tarsin ve umumi sulhü vikaye eden başlıca bir âmil olduğu kanaatini izhar ile, bu münasebatı var kuvvetleri ile temin ve inkişaf et- tirmeğe gayret edecekleri; ikinci mad- dede, iki devlet arasında muallâkta kalmış hiçbir arazi meselesi mevcud olmadığı ve şimdiki müşterek hudu- Gun iâyetegayyer olarak kâbul edil. diği; üçüncü maddede, diğer devlet- lerle hususi münasebetlerin muhafa- zası kaydi ihtirazisile, iki memleket, kendilerini alâkadar eden bütün me- selelerde daimi surette temasta bulu- nacaklarını ve şayet bu meseleler ile- ride beynelmilel bir müşkilât çıkara- bilecek mahiyet iktisab ederse, her hal- de bu hususta biribirlerinin fikrini is- timzaç edecekleri, beyan ve teaahhüd olunmaktadır. Gıllügiştan âri gibi görünen bu an- Jaşma, yalnız Fransada değil, bütün dünya mali mahafili üzerinde çok mü- said bir tesir hasıl etmiştir. İlk neti- ce olarak Fransaya hariçten sermaye akını başlamıştır. Bundan başka muhtelif memleketlerden ve bilhassa İsviçreden külliyetli miktarda Fran- sız rantları İle Fransız eshamı mübe- yaası için Paris borsasına emirler ve- rilmiştir. Eğer İtalyada, hiç beklenil- mediği bir sırada Tunus ve Korsika meseleleri kurcalanmamış olsaydı, iş âlemi daha da ferah bir nefes alacak- tı. Fakat Fransanın İtalya tarafından resmen tatmin edilmiş olmasina rağ- men ortalıkta gene endişe hükümfer- madir. Fransada 30 teşrinisani günü yapı- Jan umumi grev hareketi, hükümetin aldığı ciddi tedbirler sayesinde bastı- rılmış olmakla beraber, ötede beride ve bilhassa deniz nakliyatı işlerinde ufak tefek hâdiseler devam etmekte- dir, Son zamanlara kadar mavi kur- delâyı haiz bulunan meşhur Nor- mandie transatlantiği, tayfaların va zifelerini terketmesi yüzünden, Havre Umanından hâreket edememişti. Bu- nun üzerine evvelce biletlerini almış olan yolcular bir İngiliz transatlan- tiğine binmişler, Normandie tayfaları da işlerinden çıkarılmışlardır. Havre mühim bir ticaret limanıdır; oraya bütün memleketlerin en muh- teşem gemileri uğrar. Fransız gemi- leri muattal kalırsa, yolcular tabia- tile ecnebi gemilerini tercih edecek- lerdir. Hafta zarfında kambiyo kontrolünü « tatbik eden hükümetlerin sayısı bir tane daha artmıştır; Grupa iltihak eden memleket Yeni Zelande'dir ki şimdiye kadar sterlin biokuna dahil- di. Hâdiseden bahseden Avrupa mali gazeteleri, bu tedbiri vahim gö- rüyorlar; «Totalitaire memleketlerde olduğu gibi, orada da artık cebir ve şiddet siyaseti başlıyacak, hayat se- viyesi düşecek, dahil ve hariçte ayrı ayrı kiymette birkaç nevi para teda- vül etmeğe başlıyacaktır» diyorlar. Bu aralık Dinar da (Yugoslav pa- rası) kendisinden bahsettiriyor. Şim- diye kadar resmi fiati bir İngiliz İi- rasına mukabil 207 Dinar idi. Halbuki serbes piyasada 250 Dinara kadar düşmüştü. Bu vaziyet karsısında Mil- Ji banka kambiyo kontrolünü şiddet- lendirmiş ve serbes surette harice transfer edilebilecek bloke matlubat miktarını 5000 Dinara temdid etmiş- tir, Piyasalar: Avrupa borsaları umu- miyetle faaldir; sermayelerin Fransa yolunu tutması falzin inmesine Ye bilhassa Tantların yükselmesine s8- bep olmuştur, Amerika azıcık dur- gundur. Memleketimizde esham ve tahvilât vaziyeti Ankara borsasında yüzde yedi bu- çuk falzli Türk borcu tahvilleri cüzi 7 Iktisadi ve mali hafta bir tereffü kaydederek 19,07 Yirada lar Buna mukabil dahili istik- raz kâğıtlarımızda tebeddüller var. | Bunun sebebi ikinciden dördüncü ter- tip Sıvas - Erzurum tahvilâtı kupon- larının tediyesine başlanmasıdır. Birinci tertip Sıvas - Erzurumun flati 20,32; diğerlerinin fiati 19 Mira, kupon bedeli de 140 kuruş olmasına göre, göçen hafta fiatine nazaran ge- ne 5 kuruşluk bir tereffü var demek- tir. Anadolu grupunda fiatler şöyle kaldı: Hisse senedleri: 25,40 lira, Tahviller: 39,95 lira, Mümessiller: 38,70 lira. Tahvillerin göçen hafta flatine na- saran 40 kuruş kadar noksan olması, bunların 10 adedine mukabil 17 Sıvas ile 4 Ergani verilmesinden ve bu son tahvillerin halihazır fiatine göre an- cak 39,95 lira tutmasından ileri gel- | mektedir. , İkramiyeli Evgani tahvili fiati 19,33 Hiradır. Hafta zarfında Merkez bankası his- seleri 4 puan birden yükselerek 111 lirada kaldı. Son zamanlarda mir çoğalmıştır. Endüstriyel kâğıtlarımızda hareket | yok gibidir. Aslan Çimento üzerine 9,05 liradan muamele oldu. Diğer no- | minal fiatler şunlardır; İ Tramvay 12.50 lira, Umum Sigorta | 12,50 lira, İtlihadı milli 21/75 lira, | 'Terkos 6,30 lira, Üsküdar « Kadıköy Su şiketi 2,55 lira, Bomonti 8 lira, İt- | tihad Değirmencilik 11,30 lira, Tele- | fon 8,50 lira, Şirketi Hayriye 19 Yiradır. Altın 1025 te ve Gayrimübadil bo- noları 9 kuruşta geçen haftaki fiat- lerini muhafaza ediyorlar. Misir Kredi Fonsiyelerinde gene bi- rer ikişer puan yükseliş vardır: 1903 tertibi: 112 lira, 1911 tertibi: 102 lira ediyor. —————— —— —— Meyva ve sebzeler üzerindeki mikroplarla kurd yumurtaları hakkında kenferans Türk Mikrobioloji cemiyetinden bildiri!- diğine göre 14/12/1038 çarşamba günü samt (19) de, Ktibba odası konferans sa- | lonundâ cemiyetimiz âzasından Ordinar- | yüs profesör H. Braun tarafından «Mey- ve ve sebzeler üzerindeki Patojen mik- ve kurd yumurtalarının öldü- rülmesi hakkinda» bir konferans vertle- esktir. Bu mevtu Üzerinde etüd yapan değerli profesörün çok ehemmiyeti ve istifadeli olan bu konferansında arzu eden doktorlar bulunabilirler YENİ NEŞRİYAT: ——— Ergenekon İlmi, edebi ve içiima! meselelerden bah- seden, Ankarada çıkan aylık mecmuasının 3 ci nüshası intişar etmiştir. * Bu akşam Nöbetçi eczaneler Şişik: Osmanbeyde Şark Merkez, Taksim: İstiklâl caddesinde Kemal Rebul, Beyoğlu: Tünelde Matkoviç, Yükkeskaldırımda Vingopulo, Gela- ta: Topçular enddesinde Merkez, Ka- sımpaşa; Vasıf, Hasköy: Hahesoğlun- da Barbut, Fatih: İsmall Haklı, Ka- ragümrük: Mehmed Arif, Balarköy: Hilâl, Sarıyer: Asaf, Aksaray: Nuri, Beşiktaş: Halld, Fener: Bslatta Hü- sameddin, Kumkupı: Lâleliğde Hay- dar, Küçükpazar: Hasan Hulüsi, Ba- matya: Yedikülede Teofilos, Alemdar: Çemberlitaşta Sırrı Rasim, Şehremi- ni: Ahmed Hamdi, Kadıköy: Altıyol- da Merkez, Modada Nejad Sezer, Us- küdar: İskelebaşında Merkez, Emin. önü: Hüsnü Onar, Heybellada: Halk, Büyükada: Şinasi Rıza, Her gece açık eczaneler : Pek yakında SARAY ve irEE Hinemülande e Milli sermaye ve tasarruf Tasarruf demek, bugünkü istihlâk kudretimizi, kazancımız azaldığı za- manlarda da idame ettirebilmek, nef- simizi itiyadlarımızdan mahrum et- memek, az kazandığımız günler dahi hayat çerçevemize her hangi bir dar- lik getirmemek demektir, Tasarrufu hissetle karıştırmamak gerektir. Hisset, ne kadar mezmum- sa, tasarruf o kadar merguptur, An- cak tasarrufa alışmak istediğimiz ka- dar, hayatta ikinci bir hedefimiz da- ha olmalıdır: Kazancımızı arttırmağa çalışmak, bu suretle bir taraftan tasar- ruf edebilmek, diğer taraftan da ha- yat sınırımızı genişletmek, istihlâk kudretimizi çoğaltmak ve iyi şeyler is- tihlâk edebilmek kudretini elde et- mek, Milletler arasında mukayese yapıl- dığı zaman, hayat icaplarına birçok maddi ve manevi unsurlar sokabilen, iyi yiyen, iyi yaşıyan, iyi gezen, iyi eğ- lenen, iyi giyinen milletleri ön safa ko- yarız. Türk milletinin bu bakımdan hiç şüphesiz hedeflerinden biri de Ya- kın Şarkın en temiz giyinen, en İyi gi- da maddeleri sarfeden, güzel sanatlar dan en geniş mikyasta istifade edebi- len milleti olmaktır. «Ak akçe kara gün içindir; sözü cidden vecizdir. Bir kere ferd bakımın- dan para arttırmak mubakkuk-ki Ta“ hatlıktır. Bütçesini kazancına güre sağlıyan bir aile yeryüzünün en me- sud ailesidir. «Anam babam kesem, döksem döksem yesem» diyen bir in- sanıni duyduğu huzur, alın terinin verdiği gururla beraber ne büyük, ne doyulmaz bir zevk olur. Ferdlerinin bu huzur ve gurur zöv- kini duyduğuna emin olan devletler de, daha derin bir şekle, daha büyük bir huzur ve küdretle istikbali kar. Şılarlar, Bilirler ki, kara bir gün gelip çatacak olursa, millet kendi varlığile olduğu kadar, kendi vâriyle de kendi- ni koruyabilir, tumlu yaşamağı, tasarrufa alıştırma» ğı gaye edinen Milli İktisad ve Tasar- ruf Cemiyeti bu ülküyü güderken, eko nomi siyasamızın en esaslı bir direği- | ni de sağlamış oluyor. Biz de, para art»! tırırken, bir taşla iki kuş vurmuş olu- | yoruz: Hem kendi rahatımızı, çocuk- larımızın, torunlarımızın istikbalde kimseye muhtaç olmamalarını temin ediyor, hem de memlekette milli ser- mayeyi arttırmış oluyoruz. Biz mad- deten kuvvetlenirken, pek tabii ola- rak manen Ge kuvvet buluyoruz ve bu suretle devletin msddi ve manevi kudreti biraz daha artmış oluyor. | | israfa mücadeleyi, hesaplı ve tu- | Para biriktirmeği yanlıs tefsir et- memek lâzımdır. Tasarruf demek, çok fazla kazancın nasıl olsa, kendiliğin- den artan kısmını toplamak demek değildir. Para biriktirmek demek, ka- zanılan para her ne olursa olsun, bi- | razmı bir tarafa koymak demektir. Unutmıyalım ki, her ferd ayda bir ku- Tuş bir tarafa koysa, on yedi milyon kuruş toplanmış olur, Tasarrufu mili terbiye, milli bir | itiyad haline koymamız lâzımdır; yoksa milyon kazansak bir müddet | sonra gene meteliksiz kalmamız inü- kadderdir. Biz para biriktirirken ço- cuklarımızla torunlarımıza da bu ter- biyeyi aşilarız. Medeni memleketlerin hepsinde bu terbiye ve bu itiyad vardır. Bu terbi- yeden mahrum kalan insanlar ne ka- dar çok kazanırlarsa kazansınlar, re- fah ve bolluk yüzü göremezler. Tasar- Tuf sayesinde milli bankalarında mil- Wi sermayesi olmıyan memleketin âkı- beti, yabancı bir memleketin iktisadi esareti altına girmektir. Bunun sonu Pek yakında EN BÜYÜK da izmihlâldir. Osmanlı imparatorlü- ğu bunun en canlı, en veciz misalidir ve bu acı misali biz daima göz önün- de bulundurmalıyız. Türkiye Cümhuriyetinin kurduğu bankacılık sistemi, pek az kazancı olanların bile tasarruf etmelerine im- kân vermekte, ber türlü kolaylığı gös- termektedir, Günde beş kuruş alan bir mektep talebesi bile bu paranın iste- diği kadarını bir yana koymak çare- sini elinde bulunduruyor. Aramızda tek tük kimseler var ki, tasarruf bahsinde garip hesaplar ya- pıyorlar. Mesel& diyorlar ki: Ayda yüz kuruş biriktirmek neye yarar?... Bu suretle on sene zarfında birikecek pa- ra ne ifade eder? Bunlar, tasarruf terbiyesinden mah- rum, milli sermayenin, ya ne demek olduğunu bilmiyen, yahut ta milli ser- mayeye. ehemmiyet vermiyenlerdir. Böyle düşünenlerin yanıldıklarını is- bat için, kendi milli bankalarınuzla, medeni dünya bankalarındaki mik yonları, milyarları ortaya koymak kâfidir. Bankalardaki milyonları yaratan, bir memleketin milli sermayesini vü- cude getiren, halkın bir tarafa koy- duğu küçük küçük, ehemmiyetsiz sa- nılan ufaklıklardır; çocukların kum- barâlarına attıkları kuruşlardır. Ne mutlu o yurttaşa ki, bir senede en fazla parayı biriktirmiştir; çünkü | milli sermayeyi arttıran bir yurttaş ol- | muşlur, Bu yurttaş, yurdumuzun en bahtiyar insânidir. Mili sermayemizi arttıranlara kü- çük tasarruf ashabı diyorlar. Biz de diyoruz ki, küçük tasarruf ashabı bü- | yük insanlardır, bir memleketin bel- kemiğini teşkil eden faydalı yurttaş- lardır. Hiç şüphe yok ki, birkaç sene önce milli bankalarımızdaki 17 mil yon liralık tasarruf hesabını 90 mil- yon liraya çıkarmış olanlar, değerli, yüksek vatandaşlardır. Türk milletine milli sermayesi kut- Ju ve mutlu olsun. Selâmi Sedes İkinci küme maçları İkinci küme maçlarına dün mühte- Wf stadlarda devam edilmiştir. Süley- maniye stadında yapılan Anadolühi. sar İle Feneryılmaz maçı Hisarlıların 1-0 galebesile netlcelenmiştir. Fener stadında yapılan Beylerbeyi- Anadolu karşılaşması 5-1 Beylerbeyi- nin, Altınordu - Boğaziçi maçı Boğazi- çinin 6-5 gâlebesile nihayetlenmiştir. Taksim stadında yapılan 'Galeta- gençler - Kasımpaşa maçı oyunun ni- hâyetine 3 dakika varken ve Kasım. paşa 2 - 1 galib bir vaziyette iken Galatagençlerin hakeme kızarak Sa- hayı terketmesile nihayetlenmiştir. Muhafızgücü icü - Gençlerbirli- ğine 3-2 3.2 mağlâb oldu Ankara 11 — Bugün lig maçları- na devam edildi, Muhafızgücü ile Gençlerbirliği karşılaştılar. İyi bir oyundan sonra Gençlerbirliği 3-2 ga- “lib geldi. FİLİMLERİYLE GELİYORLAR ÜÇ AHBAP ÇAVUŞLAR HAYDUTLAR ARASINDA (TÜRKÇE SÖZLÜ) nn ka <a Dünyanın en tatlı iki Sesi BENJAMINO GiĞLi ve MARIA CEBOTARY nefis ve ilâhi bir şaheserde buluştular. SAADET DÜŞMANI Çarşamba akşamı MELEK Sinemasında Yerlerinizi evvelden aldırınız. Tel 40868 gym GÜLMEYE - KIRILINCAYA KADAR GÜLMEYE - EĞLENMEYE HAZIRLAN IN, ÇÜNKÜ AHBAB ÇAVUŞLAR 12 Kânunucvvel 1938 'Türkiye Radyodifüzyon Postaları DALGA UZUNLUĞU 163$ m. 183 Kes, 120 Kw. T.A.O. i97im. 15195 Kes 20 Ke. T.A. P. 3170 m. M6 Kes, 20 Ew ANKARA RADYOSU Pazartesi 12/12/93$ TÜRKİYK SAATİLE 1240: Müzik (bir virtiluzun plâkları), 13: Saat ayarı ve haberler, 13,10 - 14: Mü- zik (kabare), 17: Celâl Bayar Büşvekli: (Dokuzuncu arlırıma ve yerli malı baf- tası) açılış söylevi, Halkevinden nakil, 18: Müzik (dans saati) ,30: Ihsan Sun- gu Kültür Bakanlığı talim terbiye dülre- si reisi, 1845: Müzik (neşeli plâklar), 19,15: Saat ayarı ve haberler, 1925: MD- zik (Volonsel - Edip Sezen konseri), | - Une pense â Françolş List - Elagie, op 17 - (A. Glazvunov), 2 - Polişinel « sere- mad (Fritz Krelsler), 3 - Piece en forme de Habanera (Moris Ravel), 4 - İspanyol serenadı - (A. Borodin, Gaspar, Kassado Çelip için terkip edilmşitir, 5 - İspanyol gerenadı - (Albeniz Kassado), 19,40: Tem- gil - hafif bir kömide - (Kuyumcuda) yö zan: (8. Moray), 20: Müzik (on dokuzun- cu asırda Türk bestekârlarından bir ka- çu, 21; Saat ayarı ve Arapça söylev, 21.10: Müzik (ince «az Taslı), 22: Konuşma, 2220 Müjik (Küçük orkestra) 1 — Persişer 'Tanz (Mussorğeki) 2 — Menbağ (Delibi 3 — Senfoni No, 2 udajyo alleğro (Haydıi) 4 — Çocuk oyunları (Bizet) 5 — Raymond - uverlür - (Tomas) 8 — Noktürn mi minör - (Şopen) 7 — Macar dansı No, 1 (Brahms) 23,15 Müzik (sinemasi melodisi) 23.45 -26 Son haberler ve yarınki program. ÖLÜM Afyon tüccarı Karahisarlı Kahve cizade Hacı Abdürrahim dünkü gün ufül etmiştir. Cenazesi salı günü - saat 11 de Babıâli caddesi Cümbhuri- yet Halk partisi karşısındaki 17 nu- maralı evinden kaldırılarak Eyüpsul- tan camisinde namazı kılmarak Eyüp İ aile kabristanına defnedilecektir. ÖLÜM 'Tıb fakültesi sabık hıfzıssıhha mü- derrisi ve çocuk doktoru Fedon Sku- ros'un pederi Doktor General ARİSTİDİ SKURO vefat etmiştir. Cenaze merasimi bu- gün saat 15 de Beyoğlu İş Bankası karşısında, Panayiya Kilisesinde icra edilecektir. Ailesi Bu gece 2040 da Dama çıkmış bir güzel gigi LOKMAN ZADE Voârlii 3 P. Mezey varyetesi, oku- İ yucu OBemiha. Loca- ! lar: 100, her yer; 20. paradi: 0 Kr... £ Vodvli 3 perde Yakında: o Büyük temsil hadisesi İNSAN MİBUT