18 Kasım 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6
Sanıfe 6 AEŞAM 18 teşrinisani 1938 Ihtiram seçidi dün de devam etti (Baş tarafı 1 İnci sahifede) Atatürkün tabutunun önü bir da» kika boş kalmıyor. Bütün İstanbul, kadınlı erkekli, herkes geçiyor. ler grup grup, yaşlı gözleriş ün tabutunun önünde eğili- yorlar, İşte Çınarcık köylüleri, işte Şileliler, işte İzmirin köylüleri, işte Eskişehirliler... Bunlar tarlalarını, her şeyi bırakarak Atatürke son hür- meli göstermek için koşmuşlar. Ağlamak, onun tabutu karşısında kana kana göz yaşı dökmek, onu son bir defa selâmlamak.. İşte onların iste yalnız bu... on beş... Limanımızdaki İtal. yan balıkçı gemilerinin mürettebatın» dan yüz kişi, başlarında kumandan- arı olduğu halde saraya geldi, Büyük İnsanın mukaddes tabutu önünde eğildi. meş battı, dışarda lâmbalar yandı. Sarayın önünde kalabalık ek- nedi, arttı. Dairelerinden çıkan memurlar, işlerini bitiren işçiler, ihti- yar analarının ellerinden tutmuş genç» ler sıraya giriyorlar ve Atatürke son hürmet vazifesini ifaya koşuyorlar... yaşlı gözlerle, fakat bir vazife olmanın verdiği iç açıklığile 'dan çıkıyorlar. Bu insan seli gece yarısına kadar ve hürmetle geçti. Bugün de saat ondan itibaren ziyaret devam huş ede: Sa Geceki manzara... n gece Dolmabahçe meydanı ve a giden evvelki gece ile kı- cek derecede kalabalık- bazı yerlerde dört sıra oto- dizilmiş zarureti görül kalan halk arasında şu “ i işitiliyordu: ah, ben göremiyecek miyim? hürmet vazifemi yapama- 17. kadar beklerim... yarısına doğru belki ten- nemehal görmek, behemehal ta. tini ifa etmek arzusu bü- Kalblerde hâkim idi. Saat dokuz uğu doğru kapının tek kanadı çıldı. Büyük Önderi görememek kor« kusu © derecede idi ki İçeriye gire bilmek için halk heyecanlanıyordu. Bu arada fazla izdihamdan yere dü- şenlerde oldu. Tertibatın mükemmel. liği nde içeriye giriş intizamı tekrar temin edildi. Fakan yine de meydandaki ve yollardaki kalabalık azalamıyordu. Bilâkis çoğalıyordu .. Asıl dikkati celbeden o gezgin asap ile saray bahçesini geçen halkın Bü- yük huzura ayak basar basmaz hale- ti rulüye değişikliği göstermesi idi, Biran içinde hürmet ve huşü bütün yüzlerde bütün hallerde hâkim olu- yordu. Ağlamalar, hıçkırmalar içinde halk, geçiyor geçiyordu... Dün gecenin kalabalığı evvelki ge- ceden belki elli misli fazla idi. Ata. türkü ziyaret için İstanbula üç gün- lük bir zamanının heyhat kâfi gelme- diği anlaşılıyor... Bugün son aret günümüzdür... ın Önderimizi emsalsiz bir ihti. ram töreni ile karadan ve denizden teşyi edeceğiz. Ebedi Şefimiz Atatürkün cenaze merasimine âit tali- | mat ve program Atatürkün yarın şehrimizde yapr lacak cenaze merasimi programına ald teferruatı tanzim etmek üzere dün sabah Halk Partisi vilâyet merkez binasında Vali B. Muhiddin Üstün- dağın başkanlığı altında bir toplan- ta yapılmıştır. Bu toplantıda İstanbul Komutanı General Halis Bıyıktay, Vilâyet, Belediye erkânı, Emniyet mü- dürü diğer teşekküllerin mümes- sileri hazır bulunmuşlardır, Progra- mın her noktasının arızası ve nok- sansız olarak tatbik edilebilmesi için en küçük teferrüat tesbit edilmiştir. Progtam şudur: di Şefimiz Atatürkün cenâ- & ald esas programın İstan- Büyük Atanın kayıbı karşısında ağlıyanlar ve bayılanlar bula ald ikinci kismı bağlıdır. 2 — Bu program mucibince, tören- deyer alacak zevat ve teşekküller sabah saat 8 (sekiz) de Dolmabahçe sarayının dış kapısından Beşiktaşa doğru olan sahada protokol memur- ları tarafından gösterilecek yerlerini almış bulunacaklardır. 3 — Esas programın (21) inci mad- desine kadar törende yer alacak 26- vattan mülki erkân, silindir şapka, frak (siyah yelek beyaz kravat) ve askeri erkân büyük Üniforma giye- cekler ve İstiklâl madalyası takacak- lardır. Konsoloslar ve maiyetleri büyük üniforma giyeceklerdir, Üniforma giy- miyenler frak giyeceklerdir. Yalnız 17 inci maddedeki Üniversi- te ve Yüksek okullar talebesi bu kar yıttan müstesnadır. Bu kıyafeti lâbis olmıyanlar prog- rTamın 24 üncü maddesindeki halk İ arasında yer alırlar, 4 — Programın 16 ncı maddesinde- ki İstanbul Vilâyetinin teşrifata da- hil mülki erkânı, Cümhuriyet Bayra- mundaki tertip ve sıra üzeredir. 5 — Çelenkler saat (7.30) yedi bu- çuğa kadar muntazam ve koyu renk- te kıyafetli ve çelengi cesametine göre taşıyâcak adamlarile birlikte sarayın dış kapısının Tophane tarafındaki Trotuar Üzerinde bulundurulacaktır. Bu çelenklerden hangilerinin Üniver. #lte geçnliği ve hangilerinin getiren- ler tarafından taşınacağı protokolca mahallinde tesbit olunacaktır, 6 — Cenazenin Sarayburmnuna mu- vasalatınra, çelenklerden bir kısmı derhal istiap edebildiği kadar «Zafer» torpilosuna nakil edilecek; geriye kalanlar, oraya yanaşacak olan «Deo- nizbanks ın su gemisine taşınacaktır. Çelenkler bu gemllere naki! edildikten sonra, çelenkleri taşıyanlar karaya döneceklerdir. 7 — Güzergâhta toplanmış olan halk ve mektepiiler, yaya kaldırımla- rını katiyen aşmayacaklar ve mutlak bir süküt içinde mevkilerini muhafa- za edeceklerdir. 8 — Maarif Müdürü, hangi mek- teplerin nerelerde yer alacaklarını Beşiktaş, Beyoğlu ve Eminönü kay- makamlarile temas ederek tesbit ede- cektir. 9 — Cenaze alayının kolbaşısı, Sa- rayburmu rıhlımına geldiği vakit, program mucibince alay duracaktır. Bu vaziyette, programdaki zevattan madası, olduğu yerde kalacak ve kâ- tiyyen ileriye doğru gitmiyecektir. 10 — Sarayburnundan cenazeyi hi» mill torpitonun hareketini müteakip, Denizbankın «Suvats vapuru, duba- ya yanaşacak ve cenazeye refakat ede- cek zevatı alarak hareket edecek ve «#Yavuzun iskelesine yanaşarak bu zevatı çıkaracaktır. 11 — «Suvats vapurunun dubadan hareketini müteakib «Moda> vapuru ayni dubaya yanaşacek ve teşrilata dahll olan ve büyük üniforma ile me-. râsim elbisesini lâbis bulunan zevata hamilen mevkibdeki yerini alacaktır, 12 — Cenaze merasiminin deniz. den takibini temin için Denizbank, Kadıköyünden, bir, Sirkeci araba is- kelesinden iki, Galata rıhtımından iki, Sirketi Hayriye Kabataştan bir, Sirkeci iskelesinden iki, ve köprüden üç vapur kaldıracaklardır. Bu vapur- lar, mezkür iskelelerden saat on bir buçukta hareket edecekler ve en geç saat on üçte Fenerbahçe önünde ve ecnebi harp gemilerile, Kınalıada ara- #ında kendilerine tahsis edilen top- lanma mahallinde yer alacaklardır. 13 — Aziz cenaze, «Yavuz» a çıka rilirken, «Yavuz» zırhlısından çekile- cek beynelmilel «B» işaretinin aryası ile Yavuzdan yüz bir pare top atıla- cak, ecnebi harp gemileri de yirmi bir pare top atmak suretile bu merasime iştirak edeceklerdir. i 14 Yavuz zırhlısından çekilecek beynelmilel (C) işaretinin aryası ile Yavuz, ecnebi harp gemileri ve diğer halkı hamil gemiler demir ala- caklardır. Yavuzun hareketinden son- rTa mevki alması ile ecnebi harp gemi- leri, Türk harp gemilerinin sancağın- da ve halkı hamil, Denizbarık ve Şir- ketihayriye vapurları (o (Hamidiye) gemisinin (500) metre iskele tarafın da ve gemi aralıkları (300) metre ol mak üzere prova hattında mevki ala- kol> yazılı pazübendler taşıyacaklar- (Hamidiye) nin (o bordasın ileri geçmiyecektir, Halkı ve üniversite ta- lebesini hamil bulunan Denizbank ve Şirket vapurları Yavuzdan çeki- lecek beynelmilel (A) işaretinin ar- yası ile uç gemisini takiben iskeleden yine prova hattında olarak çark ede- rek dönecekler ve limana avdet ede- ceklerdir. Moda vapuru dönüşte Tophane rıh- tımına yanaşacaklır. Buna nazaran vapurdaki zevatın otomobilleri 'Top- hanede bulunacaktır, Bunun tanzi- mine Beyoğlu kaymakamı memur- dur. 15 Denizbank ve Şirket vapar- ları, sabah sevislerini dokuza kadar ikmal ederek köprüye geleceklerdir. Saat dokuzdan saat on dörde kadar köprüden hiçbir tarafa vapur hareket etıniyecektir. 16 — Subay ve polis âmirleri ve si. vil zevattan mürekkep ölmka üzere (40) kişilik bir protokol ekibi teşkil edilmiştir. Bunlar, kollarında «proto- kol» yazılı bazobendler taşıyacaklar. dır. Protokol memurlarının, alayın ge- rek toplanma, gerek hareketi esna- amda işaret ve tavsiyelerine tama. mile riayet edilmesi bilhassa rica olu- nur . 17 — Bu program davet makamm- dadır. Ayrıca kimseye davetname gönderilmiyecektir. Cenaze merasiminde bulu- nacak heyetler 19 Sonteşrin 938 cumartesi günü: Tabut, sabah saat 8,30 da on İki general tarafından kaldırılacak ve Dolmabahçe sarayi dış kapısı önünde bulundurulan top ara vazodilec: 1 ne açık bulun olarak, atlı polis kı Tören alyının başında atlı Tören Komutam, 8 — Mızraklı bir su (Bandosu önde çu taburu, Bir deniz taburu, (Bi ndosu önde — Cenazenin mevzu bulunduğu arabası, wp sol taraflarında al 10 — ATATÜRK'ün Harp ve İstiklâl Galyalarını taşıyan general. Ve onu taki- ben Riyaseticümhur erkânı, 1 — ATATÜRK'ün aflesi efradı, 12 — Başvekil 13 — Büyük Milet Meelisini temsilen Ankaradan gelen heyet, 14 — İstanbul Vuli ve Belediye reisi ile Mevki ve Deniz komutanları, 15 — İstanbulda bulunan ecnebi soloslar, 16 — İstanbul vilâyetinin teşrifata da- hil askeri ve mülki erkânı ile Halk Parti- si erkân, 17 — Rektör, dekanlar ve profesörler başta olmak üzere Üniversite ve yöksek okul talebeleri, 18 — Kumandanları, öğretmenleri ve subayları başta olmak üzere Harp akade- mist, 19 — Halkevleri idare heyetleri, — Mali, ticari, idari heyetler mümeş- silleri, 21 — İstanbulda mevcud izci teşekkül- leri, 22 — Yedek subay okulu talbeleri, 3 — Bir piyade taburu, (Bandosu ön” de olarak), 24 — Halk Hava filomuz törene havadan iştirak edecektir. Bu tarzda teşekkül edecek olan cenaze alayı saat 9 da hareketle Tramvay yolunu takiben Tophane, Karaköy, Köprü yolile #minönü meydanı, Bahçekapı keci ve Salkımsöğüt üzerinden Gülhaı parkma ve park içindeki yolu takiben Sa» rayburnuna varacaktır. Cenaze alayının Dolmabahçeden Saray- bumuna kadar olan güzergükinin iki ta- rafına asker, jandarma Kıtalarile mek- tepler ve halk dizileceklerdir. Cenaze alayının kolbaşısı Sarayburnu rıhtımına geldiği val > duracak, kıta” lar yolun sağ kenarma çekilecekler ve cs- pazeyi taşıyan (ep arabası geçerken res- mi tazimi ifa edeceklerdir. Alaya iştirak eden zevat ve İzciler ta» butu hümll olan top arabasım rıhtıma kadar takip edeceklerdir. Alayın sonun- daki tabur da bulunduğu yerde kalacak- tır, Tabutu taşıyan top arabası rıhtıma yaklaşscak ve tabut generaller tarafından top arabasından kuldırlarak rbtımdaki dubaya yanaşacak olan Gür veya Dum- lupmar denizaltı gemilerinden ve yahut Zater veya Tınaztepe destroyerlerinden birisine irkâb edilecektir. Tabutu hâmll bulunan denizaltı gemi- si veya destroyer Selimiye veya Haydar- paşa açıklarında ukıntısız bir mahalde demirlemiş bulunan Yavuza yunaşmağ üzere ağır ağır yol alacaktır. Tabut Yavuza naki ka taret t müfreze Ii tir. Cenazenin arında Gs (Devamı 7 inci sakifede) kons r Yavusun 8r* konulacak ve bir elinde bekliyecek- Dolmabı en hareketi kulesindeki (Vardabandra)
