5 Kasım 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sahife 2 AKŞAM 5 Teşrinisani 1938 Dün Geceki ve Bu Sakhahkı Elfaberler Başvekil bu sabah Anka- radan şehrimize geliyor B. Gelâl Bayar hareketinden evvel Hariciye Vekilini ve sonra da Londra sefirimizi kabul etti Başvekil Ziraat - Vekâletinde Ziraat Vekilile de zirai işler üzerinde görüştü Ankara 4 (Telefonla) — Başvekil B. Celâl Bayar bu akşam saat 19,50 de eksprese bağlanan hususi vagon- Ia İstanbula hareket etmiş, istas- yonda vekiller, mebuslar ve birçok zevat Larafından uğurlanmıştır. Başvekil bugün saat 11 de Ziraat Vekâletine gelerek üst kat holde du- vara talik edilen mermer kitabeleri tetkik etmiş ve Büyük Şefin köylüye hitap eden sözlerini okum Bunlardan biri Cümhurr traktör üstündeki fotoğraflarından iktibas edilerek tabii cesametin bir buçuk misli büyüklüğünde yapılmış olan bir kabartmanın altında idi. BR. Celâl Bayar bundan sonra Zira- at Vekilinin odasında 13,5 a kaldılar. Bu meşguliyet sırasında zi- raati alâkadar eden umumi işler kadar | hakkında Ziraat Vekili B. Faik Kurd oğlu ile görüşmüştür. Bâşvekil Ziraat Vekilinden ayrıl- dıktan sonra Hariciye Vekili B. Rüş- til Arası köşklerinde kabul etmiş ve kendisini yemeğe alıkoymuştur. B. Celâl Bayar bugün saat 16 da da Londra sefirimiz B. Fethiyi kabul etmiştir. TAkşam: Başvekili hâmll olan tren 11,38 de Haydarpaşa istasyonuna ge- lecektir.) B. Fethi Hariciye Vekilini ziyaret etti Ankara 4 (Telefonla) — Londra sefirimiz B. Fethi bugün akşam Üze- ri Hariciye Vekili B. Rüştü Arası zi- yaret ederek bir müddet görüşmüş. tür. İngiliz parlâmentosunda Kralın nutku okundu Kral son vekayii ve sulh için nasıl çalışıldığını anlatıyor Londra 4 — Pari: âmentonun içti. içti- ma devresi münasebetile okunan kra- Im nutkunda İngilterenin ecnebi memlekellerle münasebetlerinin dos» tane olmakta devam ettiği kaydedil- dikten 5 ra İngiliz hükümde: aretlerinden obahsedil, »ükümetinin ve halkının hü- kümdarlar hakkında göster i ın mütehassis olduğu mektedir, Nutukta deniii- emleketi mesud bir şekilde birleştiren bağların kuvvetini hiç bir şey daha açık bir surette göste- rTemedi.» Kral bundan sonra son beynein lel buhranın kısa bir tarihçesini yap- mış ve «Çambörleyna bir Dörtler kon- fer ti fikrini telkin cden Mus- solininin kıymetli müzaheretinden; bahsetmi: K ne devam ederek öşyle B. Çambörleyn Parise gidiyor Lord Halifaks ta başvekile refakat edecek Paris 4 (A.A.) — Havas bildiriyor: Fran, z Bilem eti, İngiliz Başvekili ile Yeti Nazırı devi et ada nları, bu daveti iyetle kabul eylemişlerdir. B. Çambörleyn, B. Halifaks, refikala- rile birlikle 23 teşrinisanide Pariste bulunacaklar ve 25 teşrinisaniye ka- dar burada kalacaklardır. Londra 4 (AA) — Dünden beri hafif bir soğuk algınlığından muzta- rip olan-B. Çambörleym bugün daha iyidir ve hafta tatilini geçirmek üzere yarın Cheguers'e gitmesi muhte meldir, Harp okulunda merasim Ankara 4 (A.A) Bugün harp oku- Yunda kıta LE em e birinci Yapıl mış ve ikinci genç arka daşlarma sınıf «Hoş geldiniz» Yeni g talebeler öğleden sonra Ulus meydanına giderek Atatürk Anıtına törenle çelenk koymuşlardır. Bu münasebetle yapılan merasimde €ski ve yeni telebelerden iki genç © aavhivar tarafndan hivam eğierlar ua. ( edilmiştir. Milletlerin harbe ten samimi hüsnü kabulden | söylemi; «Bulunan Sureti tesviye dört hükümet şefinde umumun tak- dirini kazandıran bir vakarla kabul sürük- lenmemek hususundaki arzusu âşi- kâr ve mânidardır. Her yerde kadın- lar ve erkekler, benim gibi, tehlikenin bu suretle uzaklaştırıldığından dola- yı bahtiyardırlar.» İngiliz - İtalyan münasebetlerinden bahseden kral, itilâfin meriyete gir- i nde iki memleket arasın- daki iyi münasebetlerin bir kat daha kuvvetlenöceğini söylemiştir. Kral İspanyol ihtilâfının ecnebi muharip- lerin geri alınması & inde aldığı şekilden dolayı mennu: tini beyan etmiş Çin - Japon ihtllâfının da ya- kında biteceğini ümid ettiğini söyle- miştir. Kral dahili siyaset, vergiler, mili müdafaa, sosyal ve iktisadi siyaset sahalarında alınmış olan tedbirleri Sayarak nutkuna hilam vermiş Bir Alman vapurunda infilâk 4 kişi yaralandı, vapur batıyor Okland 4 (A.A.) — Pudgo - Sun- da gitmekte olan Vankuyer adında- ki Alman gemisinin makine dairesin de bir infilâk vukua gelmiş Vapur, yavaş yavaş batmaktadır. Dört kişi yaralanmıştır. İnfilâkin pek esraren- giz bir surette vuku gemiş olduğu söylenmektedir. Meçhul bir şahıs Okland'da bir gu zeteye telefon ederek gemide bir filâk vuku bulmuş olduğunu bildir- miştir Halbuki infilâk bu telefon muhu- beresinden birkaç dakika sonra vu- kun gelmiştir. Emden Köstencede Bükreş 4 (A.A) Alman Emden kruvazörü, Köstenceye gelmiş ve kru- vazör kumandanı, veli ve askeri ma- kamları ziyaret ve bü ziyareti iade olunmuştur, i Gümrük İnhisarlar Vekâleti tetkik heyeti riyaseti Ankara 4 (Telefonla) — Açık bu- lunan gümrük İnh x Weki tecikik heyeti riyasetine İstanbul güm- rüğü bax müdürü R. Mustafa Nuri Trabzon - Erzurum yolunda hir kaza Bir otobüs hendeğe devrildi, 4 ölü, 18 yaralı var Trabzon 4 (Akşam) — Erzuruma gitmekte olan bir otobüs yolda bir hendeğe yuvarlanmıştır. 4 ölü, 18 ya- ralı vardır. Yaralılar hastaneye kal- dırılmışlardır. Olgunluk sınavları Bir gruptan muvaffak ola- mayanlar üniversite ve yük- sek okullara devam edemi- yecekler Ankara 4 (A.A.) — Kültür bakan- lığından; * Olgunluk sınavlarında bir gruptan muvaffak olmıyanların üniversiteye veya yüksek okullara devamlarına müsaade edilmesi hakkında bakan. hığa bir çok müracaatlar vaki olmak- tadır. Bir sene için yapılan tecrübe tamamen menfi netice vermi ğundan artık bu gibilerin üni ye veya yüksek okullara devamlarına müsaade edilmemesi bakanlıkça €v- velce kararlaştırılmış ve kararın de- Biştirilmesine de sebeb görülmemiştir. Başvekil Celâl Bayarın Basın Kurumuna telgrafı Basın kurumunun kongresi müna- sebetile çekilen tazim telgrafma Baş- vekil şu cevabı vermiştir: Hakkı Tarık Us, Basın kurumu başkanı Kongrenin duygularıma teşekkür eder başarılar dilerim. Başvekil Celâl Bayar Avrupaya gönderilecek talebe Ankara 4 (Telefonla) Maarif Vekâleti hesabına Avrupaya gönde- rilmek üzere açılan imtihana 5$ genç girmişti, Bu gençlerden 15 i imti- handa uvalfak olmuş Bunlar Fransa, Almanya ve Belçikaya gön- derileceklerdir. Kimlerin hangi mem- lekete gideceği benüz tesbit edilme- miştir. İmtihanda kazananlar; bildi- | rTiyorum: Siyasal Bilgiler okulundan Muam- mer Erongun, Halit Başar, Tayyar Emre, Cahit Talas, Şakir Alan, Barı- kuluğ, Cenap Yazansoy, Süleyman Barda, Enver Demirtaş, Ömer Cahit Kayra, Zeyyat Baykara, Tarık Uluğ, Lütfi Gücer, İbrahim Demir, Burhan Şemi, Dün sabah bir zelzele kaydedildi İstanbul 4 (A.A.) — Rasadhanenin verdiği malümata göre bu sabah saat beşi 51 dakika 50 saniye geçe şiddetli- ce bir zelzele kaydedilmiştir. Merkez üstünün İstanbuldan © 880 kilomı mesafede olduğu tahmin edilmektedir. Son dakika Amiral Horti,nin Macar ordusuna emri Budapeşte 5 — Amiral Horti, bu- gün eski hududu geçerek Macarişta- na verilen eraziyi işgal edecek olan Macar ordusuna şu emri yevmiyi neşretmiştir: «Trlanon muahedesinin zincirle- rinden kurtulan ve basübadelmeyte mazhar olan ordumuz, dalma muvak- kat olarak telâkki etliğimiz hudud hattın bugün geçiyor. Yurdunuza, ecdadımızın Kanlarile bir çok defa sulanmış olan Şimali Macar topraklarına dönüyorsunuz. Bu topraklarda yaşıyan bütün hal kı, ister Macar olsun, ister Slovak kardeşler, Rütenler ve Almanlar ol- sun göğüslerinizde bastırınız. Allahın emrile ileriye!s Bir İspanyol vapuru infilâk ederek yandı Paris 5 — Fransanın Sete lilmanin- da mahrukat yüklemekte olan bir İtürmerl sapumanda, İndilik olm , Japonlar dünkü muhare- bede 600 ölü bıraktılar Çindeki Japon harekâtı Amerikada endişe uyandırdı. Amerikanın müsbet yol tutmasından bahsediliyor Hongkong 4 (A.A) — Çin ajansı bildiriyor: OHankeunun © şimalinde Huang - Pi'de bulunan düşman kıla” atı Pighan demiryolu ©Oüzerinde Hua - Yuan - Tse'nin batı bölgesine karşı taarruza girişmişlerdir. 24 sant Süren bir çarpışmadan sonra Japon“ lar 600 ölü bırakmışlardır. Vaşinglon 4 (A.A.) — Japon Baş vekili prens Konoye'nin nutku mü- | nasebetile Hariciye nezareti mahafili, Amerkanın daha müsbet bir hattı hareket ittihaz etmesi lâzım olduğu mütalâasında bulunmaktadır, Amerika, bir çok hal suretlerinden | birini intihap etmelidir: 1 — Alâkadar başlıca Avrupa dev- letlerile müşterek bir cephe vücude getrmeğe çalışmak, 2 — Tamamile Amerikayı alâkadar eden menfaatleri müdafaa için mün- ferit icraata bulunmak, 3 — Japonların İddialarını kabul €derek Çindeki ananevi Amerikan Nevyork 4 (A.A.) — Filistinin bir yahudi yurdu olması hakkındaki Bal. four deklarasyonunun muhafazası lehinde Amerika yahudilerinin teza- İ hürleri devam etmektedir. Mrkka havrasında yahudilerin yap-, tıkları büyük bir toplantıda Nevyork i Laguardia söz alarak İngiliz setinin ne için Filistinde değişti. ğini kimsenin anlayamadığını söyle- miştir. Haham başı Viese de, yahudi mu- inin durdurulmamasını iste- tecemmü kampına gönderildi Kudüs 4 — Yafada evlerde araştır. | 100 kişi Hava taarruz- İngiltere | yeniden mühim tedbirler alıyor Londra 4 — Dahiliye Nazır Sir Samuel Hoare, Avam Kamarasında hava hücumlarından korunma hak- kında beyanalına devam etmiştir. Nazır alâkadar servislerin daha mü- tekâmil bir sığınak sistemi hazırla. dıklarını kaydetlikten sonra hava müdafaa işlerinin pasif müdafaa için devamlı surette 500,000 kişinin kul- lanılmasını icap ettirdiğini ve bunla- ra bu sıfatla yevmiye verilmesi lâzım geldiğ söylemiştir. Nazır, İngilterenin sivil halkın tah- liyesi için hazırladığı plân sayesinde Londradan 500,000 çocuğu tahliye elmek imkânı hasıl olduğunu kaydet- miştir. Nazır, pek müessir bir teşkilât vü- cuda getirmek için hükümetin bütün gayretlerini sarfedeceğine dair mec- ise teminat v tir. Maarif müdürü İstrancada Maarif müd B. Tevfik Kut dün etmek Üzere JIstran- Bir siliğa müfettişi Vekâ- let emrine alındı Ankara 4 (Telefonla) — Üçüncü sınıf mülkiye müfettişletinden B, non gi m ide 213 İ hedesi, ameli yasetinden vazgeçmek. Daha sarih bir siyasi hattı hareket tayinine kalkışmadan evvel Limadaki Amerika ittihadı konferansı neticele- yinin beklenileceği zannolunmakta- dir. Bir Japon diplomatının sözleri Tokyo 4 — Gazeteciler tarahndan Çinde Japonyanın niyet ve tasavvur- ları ne olduğu hakkında sorulan bir suale cevaben Har kânından bir zat şöyle dei «Japonya İçin dokuz devlet mua- bakımdan ölmüştür. Çin hükümdarlık haklarına malik bir devlet sıfatile diğer devletlere mü- rTacaalla iki taraflı müzakereler yolu ile bu muahedenin yeniden gözden geçirilmesini isteyebilir. Açık kapı prensipi, iktisadi sahada muhafaza edilse bile, siyasi sahada tatbik edil- IK n yoktur» Filistinin bir Yahudi yurdu olması isteniyor Bu istek etrafında Amerika Yahu- dileri tezahürata devam ediyorlar malar devam ediyor. İlk defa olarak yakalanan 100 kişilik bir Arap kafi- lesi tecemmil kampına sevkedilmiş- tir. Yeniden yüz kadar tevkif yapıl- mıştır. Yala yolunda tanki zırhlı otomobillerin iştirakile & bir nümayiş yapılmıştır, Nablus civarında Tinelatta köylü sorguya çekilmiştir. iltica ettikleri iki ev halka 200 Miralık nakdi cezu tarhedilmiştir. Ramle - Tülkerim yolunda birçok polis karakollarına ve bir istasyona tecavüzler yapılmıştır.. Arap komitesi üç gün öçinilân etmiş olduğu grevi uzutmuştur, 34 milyon lira larından korunma Son babe ml) İngilterenin masrafı bu kadarı bulmuş Londra 4 (A.A.) — Avam Kama- rasında bir susle cevap veren Maliye Nazırı Sir Con Simon geçen eylül ayındaki bulıran dolayısile alınan hü susi tedbirlerin maliyeye 975 milyon franga (34 milyon lira) mal old ğunu söylemiştir. B. Mussolininin nutku Roma - Berlin mihverinin kuvvetinden bahsetti Roma 4 AA.) — Vittorio Veneto zaferinin yirminci yıldönümü münâ- sebetile B, Mussolini bir nutuk irad ederek Roma - Berlin mihverinin se- lâbelini methetmiş ve şu sözleri Mâ- ve eylemiştir: «Hakikaten muslihane, Avrupai ve insani dürüst bir siyasetten kendile- rini usanmış hissederek muhal bir takım intikamlar hülyasında bulu- nan kimseler vardır, Onların yüzün den #iperlerde olduğu gibi Insanların başlarını çantalarına dayıyarak uyu” maları icap ediyor.» Duçe, sözlerini vazife, şecant V& vatana sadakat mânasma gelen 2 fer zihniyetini ineth ve sona etme”