31 Ekim 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sahife 2 AKŞAM 31 Teşrinievvel 1938 1 m Dün Geceki ve Bu Sahahki Elaberler Son dakika . Italyan-Alman konferansı Viyanada toplanıyor Von Ribbentrop ile kont Giano Macar - Gek ihtildfında hakem vazifesini görecekler Roma 90 (A.A.) — Almanyaile İtalya, Macar - Çekoslovak ihtilâfın- da hakemlik yapmayi esas İtibarile kabul etmiştir. Bu karar, Mussolini - Ribbentrop mülâkatı esnasında verilmiş ve Ma- caristan İle Çekoslovakyanın, .Roma- daki elçilerine bildirilmiştir. Roma 31 — İtalya Hariciye Nazir Kont Ciano ile Almanya Harleiye Na- Karpatlaraltı Rusyasının eski Başvekili tevkif edildi Prag 30 (A.A.) — Bir tebliğde, me- buslardan Karpatlaraltı Rusyası muh- tar kantonunun sabık Başvekili B. Andre Brdi'nin tevkif edilmiş olduğu- nu bildirmektedir. Bir İtalyan gazetesinin mütaleası Roma 30 (A.A.) — B. Mussolini ile Millet Meclisi yarın açılıyor eis ve riyaset divanı intihap edilecek Ankara 31 (Telefonla) — Meclis, 142 günlük bir yaz tatili devresinden sonra beşinci içtima devresinin dör- düncü toplantı yıl çalışmalarına yarın başlıyacaktır. Yoklamadan ve açılış nutkundan sonra ruznamenin maddelerini teş- kil eden meclis reisinin intihabile ri- yaset divanı seçimi era edilecektir. Öğrendiğime göre B. Abdülhalik Reri- da yeniden riyasete namzed gösteri Jecektir. Parti Kamutay grupu, bügün saat 16 da Loplanacaklır. Basın kurumu Yunan, Yugoslav ve Bulgar gazetelerinin hararetli makaleleri “Atatürkün eseri bütün Türk tari- hinde nurlu bir devre teşkil eder,, Sofya 30 (A.A) — Bülgar ajansı | bildiriyor: Bulgar matbuatı, Türk milletinin kalkınma hareketinde onun kurta- rıcısına uzun yazılar tahsis etmekte- tine de her an artan bir refah dile- riz> Yunan gazetelerinin makaleleri Atina 30 (A.A.) — Türkiye Cüm- dir. X z i huriyetinin on beşinci yil ümü Yarı resmi-Dines gazetesi ezcümle ineiibetliğ e Ki pe diyor ki: * ve müttefik Türkiyeye Yunan mille. | tinin hararetli tebriklerini izhara de- vam etmektedir. «Türkiye Cümhuriyetinin bu on beş senelik devresi, şümülü itibarile bü- tün medeniyet dünyasının hayranlı- zırı fon Ribbentrop haftâya Viyana şeh i rinde toplanarak Çek - Macar ihtilâfı- k ran halli için bir karar vereceklerdir. Çekoslovakya ile Macaristan, Almanya ğını celbeden tarihi ıslahat ile dolu- dur. Atatürkün eseri bütün Türk ta. rihinde nurlu bir devre teşkil eder. B. Von Ribbentrop arasındaki görüş- meler hakkında mütalealar serdeden Voce d'İtalla, diyor ki: Dahiliye Vekili ve Parti genel Gazeteler, -Cümhuriyet -rejiminin "Türkiyede kurulmasının yalnız Türk milleti için değil bütün Balksn millet- leri için bir sevinç vesilesi olduğunu «Roma ile Berlinin Macar » Çek me- sekreterinin telgrafı ile İtalyanın verecekleri hakem kara- rını kayıdsız ve şartsız kabul ve tatbik edeceklerini taahhü” etmişlerdir. Macar ve Çekoslova': Hariciye nazır. ları da Viyana konferansına davet edi- Jecekler, iki tarafın askeri müşavirleri de iştirak edeceklerdir. Bugün Macar ve Çekoslovak askeri müşavirleri Bratislava şehrinde topla- z narak Macâristana verilecek arazinin 4 devir ve teslim muamelesini tesbit ede Münih a Fransız meclisi har muavini bu fikirde olduğunu söyledi Kastr (Fransa) 30 (A.A.) — Umu- mi bir toplantı esnasında bir nutuk söyliyen mebusan meclisi Hariciye en- cümeni reis muavini B. Grümbah, Münih itilâflarmdan sonra, sulhün kati surette istikrar kesbedeceği mü- li talâaları karşısında bedbinliğini izhar t etmiştir. Hatip demiştir ki: «Sulhün muhafazası, nazarımızda en kiymetli bir şeydir. Fakat bütün devletler, Milletler Cemiyeti prensip- lerinin en sade ve en açık bir surtte | ifade etmekte olduğu beynelmilel sulh disiplinlerine tabi olmadıkça sulhün muhafazası mümkün olacağına kim inanabilir? Bu prensipleri, bütün mil- letler vacibüllera bir kanun addetme- dikçe, su veya bu milletler mili ta- lepterinin tatmini için Seferberlik İlâ- nına kıyam ettikçe beşeriyet, Münih itlâfınm maalesef kendisini götür müş olduğu uçurumun kenarında Kalacaktır. Büyük harp makinesini durdurmak için beynelmilel bir gayret sarfının . . Müstemleke isteği Polonyanın bu hususta şim- diden harekete geçmesi isteniliyor Varşova 30 (A.A.) — Kurir Kodzi- yeni gazetesi, 35 milyon nüfusu olan ve iptidal maddelerden mahrum bulu. nan Paolonyanın mahreçlere malik ol- madığını tasrih ederek şöyle diyor: b «Polonya daha şimdiden, kati su- | relte müstemlekeler istemelidir.» Bu husus hakkında Polonya ile İtalya arasında müzakereler başlamış olduğu ve İtalya hükümetinin Leh metalebatına müzaheretinin temin edilmiş bulunduğu rivayet olunmak- tadır, Ankara İngiliz sefirt Romaya tayin edilecek Roma 31 — Londradan buraya ge- len haberlere göre tekaüde sevk edi- lecek olan Roma, İngiliz sefiri lord Pertin yerine Ankara İngiliz, sefiri - sulhü kuvvetlendirmemiş Basin kurumunun senelik kongresi münasebetile çekilen telgrafa Dahi- liye Vekili ve Parti: genel sekreteri B. Şükrü Kaya şü telgrafla muka- selesi hakkındaki vaziyetletinin üç noktasında mutabakat vardır: 1 — Macaristan, Polonya ve Çe- koslovakya arasındaki ihtilâfin Çe- koslovakyanın ve Tuna havzasında | bele etmiştir: sulh ve huzurun menfaati namına sü- Hakkı Tarık Uz, Basın birliği Tatle halledilmesi lüzumu, kurumu. başkanı Atatürk inkılâbı o hamlelerinin hızlanmasında ve yapılmasında müs- bet ve mes'ud vazifesini muvaffakı- yetle başaran, dün ve bugün olduğu gibi, yarın da Alatürk emrinde ve izinde yürüyenlerin fikir ve dilek yoldaşlığını yapacak milli Basın üye- lerine sevgi ve saygılarımın iblâğını rica ederim. Dahiliye Vekili ve Parti genel sekreteri Şükrü Kaya Matbuat umum müdürü de şu tel grafı göndermiştir: . “ Kongreye muvaffakıyetler diler, arkadaşlarımla beraber saygılarımızı sunarız, 2 — Macaristanin meşru menfaat- lerine karşı en büyük sempati ve te- sanüdün gösterilmesi, 3 — Yeni Çekoslovak rejimine kar- şı dostluk. nlaşması iciye encümeni reis Matbuat umum müdürü Naci Kıcıman Ankarada şehitliği ziyaret - Ankara 30 (A.A) — Bugün saat 12,30 da önlerinde çelenkler ve mu- zika olduğu halde izciler ve bir piya- de bölüğü bir alay halinde*Cebecide- ki şehitliği ziyaret etmişler ve bir kız ve bir erkek talebe tarafından hita- belerle aziz şehitlerimizin hatıraları taziz ve takdis edilmiş ve şehitliğe çelenkler konulmuştur. İzciler, Kırıkkale ve Kay- seriye gittiler Ankara 31 (Telefonla) — Şehrimiz. de bulunan izciler, bu sabah yedi tre- nile Kırıkkaleye ve Kayseriye hareket etmişlerdir. İzciler, fabrikaları gezdik- ten sonra memleketlerine dönecekler. dir. Amerika Yahudi- lerinin kongresi Amerikadaki Nazi propa- gandası da görüşülecek Neyyork 30 (A.A.) — Amerikanın 30 hükümetinden gelmiş olan 550 mu- rahas, Amerika Yahudi kongresinin dünkü açılma celsesinde hazır bulun- muştur. Kongre, üç gün devam ede- cek ve bütün dünya Yahudilerinin hukukunu muhafazaya müteallik bir program tanzim edilecektir. Kongre liderleri, ilk defa olarak, nazi propagandasının Amerikaya gir- mesi ve iş sahasında Yahudiler hak- kında farklı muameleler (yapılması hususunda ileri gidilmesi yüzünden, Amerika Yahudileri için tahaddüş et- miş olan vaziyeti tedkik edeceklerini söylemişlerdir. Murahhaslar, bir takrir kabul et- mişlerdir. Bunda kendilerinin Avru- pada yapılmakta olan cebri muhacs- rete karşı mücadele ve Yahudilerin Filistindeki vaziyetlerini müdafaa için demokrasi kuvvetlerine iltihaka #ma- muhtemeldir o. İ de olduklarını beyan etin lüzumuna kail bulunuyoruuz. Fakat beynelmilel bir konferansın faydalı olacağı hakkır.da beslemekte olduğu- muz itimad, Almanyanın bu konfe- ransa Münih zihniyeti ile ; yani ica- bında cihan harbi muhtırasını tehdid | makamında ileri sürerek dilediğini el- | de etmek maksadile iştirak etmesi ha- : İ dinde, mahdud olacaktır. Maamafih, Fransa ile Almanyanın mesai birliği yapmalarının sulhün en esaslı zâmanlarından olduğu fikrin- İ deyiz; yalnız şartı .Fransanın berri Avrupada tamamile tek başına kal- ması olursa bu mesai birliğine imkân yoktur.» B. Grümbah, tensik edilmiş bir sulh arzusunda bulunan ve teslihatın tah- “didine isal edecek yegâne yol olan kol- Jektif emniyeti zâman altına almak için cebir ve şiddet istimalini bertaraf etmek istiyen bötün memleketlerin bir araya gelmelerini yeni baştan il. tizam etmek suretile sözlerine nihayet vetmiştir, Yunan kralı Parise vasıl oldu, Londraya hareket etti Paris 30 (A.A.) — Yunanistan kra- hı, bu sabah saat 840da Semiplon ekspresle Parise muvasalat etmiştir. Liyon istasyonunda trenden inmiş olan hükümdar, sefir B, Politis bera- berinde sefaret erkânı olduğu halde | salon vagonunda selâmlanınışlır. Kral, saat 9,45 de Kale tarikile Londraya hareekt etmiş ve kendisini Reisicümhur B. Löbrön ile B, Bone- nin. mümessilleri uğurlamıştır. Londra 30 (A.A.) — Yunan kralı Yugoslav Başvekili, Bulgar Başvekilile göröşecek Belgrad 30 (A.A.) B. Stoyadinoviç, intihabat münasebetile, Tuna nehri Üzerinde ve Bulgar hududu yakının- da kün Negoten'de bugün bir nutuk | söyliyecektir, Kendisinin bu münase- | betle hudud üzerinde kâin bir mahal- de B. Köseivanof iie bir mülâkat yap- Türkiye ile Bulgaristan arasındaki münasebetler çok döstanedir. İki memleket sulh eserinde ve Balkanla- rın umumi refahında samimiyetle teş- riki mesaide bulunmaktadır. Türki- ye, Bulgaristanın dostluk ve ademi tecavüz paktı akdetmiş olduğu ilk memlekettir. Türkiye devlet adamla- rının Sofyaya yaptıkları son ziyaret bu dostluğu her iki milletin ve sulh eserinin nefine kuvvetlendirilmiştir, Bugün Balkan hükümetleri tarafın- dan takib edilen kiyasetli siyaset sa- yesinde Avrupanın bu çok nazik nok- tasında sulhlun ve huzurun bozulma- $ı tehlikeleri tamamile zall olmuştur.» Zarina gazetesi, neşrettiği makaleler serisinde yeni Türkiyenin büyük ku- Tucusu Atatürkün idaresi altında ta- hakkuk ettirdiği terâkkilerin merha- Telerini çizdikten sonra Türkiye «mil- li misakın» bütün ümdelerini fazla- sile tahakkuk ettirmiştir, demekte dir. Müstakil Slovo gazetesi, Türk mil- Jetinin kurtuluşuna, yeni Türkiyenin kuruluşuna müncer olan Atatürkün kahraman mücadelesini uzun uzadı- ya anlatmaktadır. Ayni gazete, eski Başvekillerden Andro Toşefin oimzasile neşrettiği başmakalesinde şöyle yazıyor: «Atatürkün imzası Türk tarihinde ebedi olarak altın harflerle yazılı ka- lacaktır; Çünkü bu âdı taşıyan adam, çünkü bu mesut büdise sayesinde 'Türk siyasetinin yeni cereyan aldığı- nı ve Balkan milletleri arasında an- Yaşma imkânlarının hasıl olduğunu yazıyorlar, Belgrad 30 (AA) ajansı bildiriyor; Bütün Yugoslav matbuatı Türkiye Cümhuriyetinin on beşinci yıl dönü- müne uzun makaleler tahsis eylemek- te ve Türk milletinin bir kütle halin- de sarsılmaz muhabbet ve bağlık gösterdiği Atatürkün resimlerini der. ceylemektedir. Yarı resmi Samuprava gazetesi, ilk sahifesinde yazdığı bir makalede «Atatürkün, memleket mukaddere- tını ele aldığı vakit Türk milletinin maruz bulunduğu (dahili ve harici müşkülüâtı kaydettikten sonra diyor kir N «Türkiye bugün dünyanın bu kıs- mında teşkilâtlı bir devlet, parlak bir medeniyet ve sulh merkezi olmuştur. Son üç $ens içinde, Stoyadinoviç hükümeti iktidara geldi geleli Türk - Yugoslar münasebatı daha ziyade tarsin edilmiş ve daha samimi ve dos- tane bir şekil almıştır. Türk milletinin refahı için bugün bütün şartlar başarılmış bulunmak- tadır. Türk milletinin şarkta ve yakın şarkta bir kültür ve medeniyetçi va- zifesi vardır. Bu vazifeye Türk mil leti tamamile lâyıktır.» Yugoslav en buhranlı anlarda yalmz memle. | o Macarorta elçiliğimizde ketinin şeref ve namusunu kurtar- bir kabul resmi yapıldı Budapeşte 30 (A.A) — Türkiyo Cümhuriyetinin on beşinci yıldönü- mü münasebetile Türkiye orta elçi- liğinde parlak bir kâbul resmi yapıl mıştır. Mebus general Galuntai, -Atatürkün eserinden ve Türk - Macar dostlu- gundan hararetle bahsetmiştir. Turan cemiyeti namına Keöpe Türkiyeyi tebrik eylemiştir. Türkiye elçisi bu nutuklara cevab vererek gösterilen dostluk hislerin- dan dolayı teşekkür eylemiştir. makin kalmamış, nisbeten çok kısa bir devrede memleketini yükseltmiş ve mliletini umumi terakki yolunda ilerletmiştir. Atatürk, tarihin yılmaz islâhatçılarından biridir. Atatürk, es- ki hurâfelerle yaşamış olan rejimi gömmekte asla tereddüd .etmedi. Yeni Türkiyenin yakın komşusu, kendisile ebedi olarak dost geçinmek istediğimiz Türk milletine karşı sa- yaimi dostluk hisleri besliyen biz Bul- garlar, Büyük Atatürke sağlık ve sa- adet, sevk ve idare ettiği Türk mille- Üç Çin hükümeti |Ispanyada sonuna birleşiyor kadar harp İN Başvekil hükümetin kararıni Japonya merkezi Çin hükü- Va bildirdi le ile sulh müzakerelerine katiyetle etle bile girişecek Barselon 30 (A-A.) — B. Negren, radyoda söylediği bir nutukta hari“ ci ve dahili siyasetin prensiplerini izali etmiştir. Bu prensipler şunlardır: Sonuna kadar mukavemet, hiçbir tavassutu kabul etmemek, İspanyol kümetinin bütün hukukunun beynel* milel tanınması, Hankovw 30 (A.A.) — Japonlar Han- kova girer girmez orada muvakkat bir Çin hükümeti teşkli etmişlerdir. Bu hükümet âzasının ekserisi şimali Çinden gelmiştir. Hükümet relsliğine general Upeifar tayin olunmuştur. Alınan bazı malümata göre, Pekin, | o Almanve Çek hükümetleri Nankin ve Hankov muvakkat hükü- mühim anlaşmalar yaptılar metleri pek yakında birleştirilecek ve Japonya bu yeni merezi Çin hükü- metile sulh müzakerelerine girişe- cektir. Berlin 30 (AA) — Alman - Çek anlaşmalarının tatbiki cümlesinden olmak üzere Çekoslovak o Kükümeti Almanyaya 6000 eşya vagonu ve yü” lerce lokomotif ve yolcu arabale”i Jade etmiştir. Bu vagonlar ve 104 matifler Südet mıntakası Almanlafi tarafından işgal edilirken Çek maks” >. © Cİ matı tarafındı türülmüştü ğ j A İtalyada bir kamyon kazası Roma 30 (A.A.) — Spnassola'da bir kamyon devrilmiş, 4 kişi ölmüş, 9 kişi ır surette yarı i