30 Ekim 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 13

30 Teşrinievvel 1938 Cümhuriyet Bayramımı- |Matürke Başvekil, Ankarada Bayram Mareşal tarafından! .. zın hariçteki akisleri Elçiliklerimizde yapılan merasimlerde ecnebi devletler ricali de hazır bulundular Fransız ve Yunan matbuatı dostane yazılar yazdılar Paris 29 (A.A) — Anadolu ajan- #ının hususi muhabiri bildiriyor: Cümhuriyetimizin 15 inel yıl dö- simde bulunmuş ve Atataürkün sağ- lığına, Türkiyenin yükselmesine içil- nümü münasebetile gerek Parisi | Yunan gazetelerinin bayra- dostane gerek vilâyetlerde Fransız radyosu muhtelif postalar üzerinde bu büyük bayramımızın ehemmiyetinden ba- hisle bugün bura saatile 19 dan iti- baren dostane mesajlar verecektir. Aynı radyo postaları bu münase- betle büyük elçimizin de bir mesajımı yapacaktır. Akşam gazeteleri şimdiden uzun makaleler neşrederek , Büyük Helâs- kârımız Atatürkün Türk milletine ve bütün cihan sulhuna yaptığı büyük iyilikleri kaydetmekte ve Atatürkün yüksek adını çok saygılârla anmak- tadır. Rus devlet admaları tebrik telgrafları gönderdiler Moskova 29 (A.A.) — Tas ajansı bildiriyor: Türkiye Cümhuriyetinin 15 İnci yıl. dönümü münasebetile Sovyetler bir- liği yüksek Sovyeti riyaset divanı rel- si Kalinin Reisicümhur Atatürke bir tebrik telgrafı çekmiştir. Sovyetler birliği halk komiserleri konseyi reisi Molotof Türkiye Başve. kili B. Celâl Bayara ve Sovyetler bir- liği hariciye halk komiseri Litvinof da Türkiye Hariciye Vekili Dr. Tevfik Rüştü Arasa birer tebrik telgrafı gön- dermişlerdir. Bükreş elçiliğinde merasim Bükreş 29 (A.A.) — Anadolu ajan- sının hususi muhabiri bildiriyor: Bükreş elçiliğinde: Cümhuriyetin on beşinci yildönümü vesilesile saat 17 de bir resmi kabul yapılmış ve bu- na Türk kolonisine mensup olarilarla Türkiye muhibleri iştirak etmişlerdir. Saray erkânı, nâzırlar, eski Başvekil. ler ve nazırlar, kor diplomatik âzası elçiliğe milli bayramımız dolayısile tebrikâtta bulunmuşlardır. Bu gece Bükreş radyosu ayrıca Cümhuriyeti. mizin yildönümü münasebetile Türk musikisi parçaları çalmıştır. Matbuat dün ve bugün Cümhuriyet devrinde Türkiyenin her sahada vasıl olduğu inkişafatı takdir eden makaleler neş- retmişlir. Atina elçiliğinde Atina 20 (A.A.) — Türkiye orta el- çisi ve bayan Eşref, Türkiye Cümhu- riyetinin 15 inci yıldönümü münase. betile elçilikte bir resepsiyon vermiş. lerdir. Sofya elçiliğimizde yapılan . büyük merasim Sofya 29 (A.A.) — Hususi muhabi- rimizden: Cümhuriyetin 15 inci yıldönümü münasebetile Sofya elçiliğinde öğle- den evvel Türk vatandaşlarının teb- rikleri kabul edilmiş, öğleden sonra da büyük bir resmi kabul yapılmıştır. Başvekil, Kabine âzası, saray erkâ- nı, Sobranya meclisi reisi ve mebus- Jar, askeri ümerâ ve subaylar, ecnebi sefir ve sefaret mensupları, yerli ve ecnebi matbuat erkânı, eski Bulgar Nazır, kumandan ve sefirleri, Bulgar münevver ve sosyete mensupları res- mi kabule iştirak etmişlerdir. Merasim, neşe ve samimiyet havası içinde geçmiş ve davetliler Atatürkün sağlığına ve Türkiye Cümhuriyetinin saadetine içmişler ve uzun müddet kalmışlardır. Elçilik binası, haricen projektörler- 1€ tenvir edilmiştir. Tokyo elçiliğimizde Tokyo 29 (A.A.) — Türkiye büyük elçisi ve bayan Gerede Cümhuriyetin 15 inci yıl dönümü münasebetile Epmerial otelinde parlak bir kabul Tesmi verdiler, 8. M. İmparatorun kardeşi prens Takamatıı ve prenses bü kabulü huzurlarile #ereflendirdi- ler. Hükümet, ordu, donanma, mat- bust, malive. kültür ve müeasesler mımız yazıları Alina 29 (A.A.) — Mesajeridaten gazetesi, bugünkü başmakalesinde 29 teşrinievvel 1923 tarihinde yeni Türk devletinin teşkiline müncer olan ha- diselerin bir tarihçesini yaptıktan sonra, bu devletin Mustafa Kemalin Reisicümhur ilâhi ile kati şeklini alk dığını bildirmekte ve Kemal Atatür- kün ve arkadaşlarının icraatındaki çabukluğu sena ile kaydederek sözle- rini şu suretle bitirmektedir: «Kemal Atatürkle arkadaşlarının ne kadar baklı olduklarını bu on beş se- ne göslermiştir. Köhne imparatorlu- Zu, bütün terakkilere doğru büyük adımlarla yürüyen yeni ve kuvvetli devletle asırlar ayrılmaktadır. Eleftron Vima gazetesi de şu satır- Jarı yazıyor: «Tamamen bir milli yıl dönümü mevzuubahis olmakla beraber, bu yıl dönümünün mânası Türkiye hudud- Jarımın dişma çıkmaktadır.» Gazele, Türkiyeye yeni bir hayat nefheden ve ona medeni milletler arasında gıbta edilir bir mevki verdi Ten Atatürkle arkadaşlarının gayret- lerini anlattıktan sonra, diyor ki; sBütün bu ıslahat, bütün memle- ketlerle olan münasebetlerinde yeni bir sistem tesisine ve bugün Avrupa- da hürmet edilir ve müsavi muamele edilir ve teşriki mesaisi herkes tara- fmdan aranılan bir hale gelen Türki- yenin toprakları üzerinde her türlü yabancı hedefleri bertaraf etmeğe muvaffak olmuştur. Filhakika, yeni Türkiye, tahavvülündenberi beynel- milel manzumede mühim bir barış unsuru haline gelmeğe ve politikası sayesinde komşularının o vicdanında kendisini empoze etmeğe muvaffak olmuştur, Bu komşularla bundan “ böyle samimi ve halisane bir teşriki mesai etmektedir. Türk - Yunan dostluğu ve bu dostluğu takib etmiş olan Balkan antanlı menşelerini bu yeni zihniyete medyundur. İşte buna binaendir ki, bügün Yunan milleti ta- rafından dost Türkiyenin refahı için yapıları temenniler kendiliğinden ve samimidir. Ingiliz amele partisinin beyannamesi Parti Kabineyi tenkid ediyor ve mecburi hizmet aleyhinde bulunuyor Londra 29 (A-A.) — Amele partisi bugün mühim bir beyanname neşre- derek Çambörleyn hükümetinin her sahada başardığı işleri tenkid etmek- te ve Başvekilin çekilmesini iste. mektedir, Beyannamede sulhün Çam- börleyn tarafından kurtarıldığı in- kâr ve bu hususta Benes'in hizmeti sebkat ettiği iddia edilmektedir. Amele partisinin beyannamesinde silâhlanma sahasında hükümet ta- rafından kâfi derecede faaliyet gös- terilmediği kaydedilmekle (beraber mecburi hizmet sleyhinde bulunul- makta ve şu sözler ilâve edilmektedir: «İngiltere şimdi tecavüzü kabul etmiyen buna mukabil Milletler Ce- miyetinin ihyasını ve müşterek emi- niyet ve hakemlik sistemini kabul eden bütün milletlerle müzakereye hâzır bulunmalıdır.» Beyannamede netice olarak şöyle denilmektedir; «Yakın bir istikbalde İngiltere ta- rihinin şimdiye kadar kaydetmediği felâketlerin önünü âlmak istiyorsak, simdiden milletin vilesek bir onumak AKŞAM telgraflar çekildi (Baş tarafı 1 inci sahifede) mesud semereleri muvacehesinde Şe- fimize karşı duyduğumuz minnettar- lık hissi çok büyüktür. Bu duygu ile, yüksek bir eseriniz olan Türkiye Cümhuriyetinin 15 in- ci yıl dönümünü, Vekil arkadaşlarım- la birlikte tebrik eder, sarsılmaz bağ- hlıklarımızla hürmet ve tazimlerimi- Reisicümhur Atatürk, Başvekilin telgrafına şu cevapla mukabele bü- yurmuşlardır: Ceâl Bayar Başvekil Ankara C. Teşekkür ve ben de sizi tebrik nizden öperim. K. ATATÜRK Mareşalın telgrafı Ankara 29 (AA) — Genel Kur- may Başkanı mareşal Fevzi Çakmak Cümhuriyetin 15 inci yıl dönümü münasebetile Atatürke aşağıdaki tel- grafı göndermiştir: Atatürk Reisicümbur Dolmabahçe - İstanbul Kara, deniz ve hava ordumuzun general, Komutan ve subayları ve kahraman erleri namına axiz Cüm- huriyetimizin 15 inci yıl dönümü mü- nasebetile bayramınızı (kutlarken Cümhuriyet ordusunun bütün men- suplarının candan bağlılıkları ve sik. hat ve afiyet temennilerini derin say- Eilarımla arzederim. Genel Kurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak sekeilki kün aleni may Başkanı Mareşal Fevzi Çakma- ğın telgrafına şu cevapla mukabele buyurmuşlardır: Dolmabahçe, 29/10/1938 Mareşal Fevzi Çakmak Göhel Kurmay Başkanı Ankara C. Telgrafınudan çok mütehassis oldum. Başta siz olduğunuz halde büyük ve kahraman ordumuzun bü- tün mensuplarma teşekkür ederim, Büyük gün cümlenize kutlu olsun. K. ATATÜRK Başvekilin millete teşekkürü Ankara 29 (A.A.) — Başvekil Celâl Bayar Anadolu ajansı tarafından neşredilmek üzere aşağıdaki Uteşek- kür ve tebriki göndermişlerdir: Milli bayramımızın 15 inci yıl dö- nümü yesilesile memleketin her tara- fından aldığım tebrik telgraflarına “ayrı ayrı cevap vermeğe meşguliye- tim maalesef mani olduğu için âziz vatandaşlarımın o gösterdikleri yük- sek ve-samimi alâkaya karşı duydu- ğum şükran hislerimin ve bu büyük günün milletimiz için de kutlu, re fah ve sandetle dolu olması temen- nâerimin kendilerine iblâğına Ana- dolu ajansının tavassutenu rica ede- rim. CELAL BAYAR Samsun belediye meclisi a Samsun (Akşam) — Belediye. mizin yeni meclis âzalıklarına seçilen | zevat şunlardir: Bayan Mediha Orhon, Ayşe Yeğen, B. Rüstenı Mesud, Rıza Ergin, Yu- “ suf Kiran, Nejad Sunar, Dr. Nec- meddin Divitçioğlu, Cemal Gelişen, Arslan Bayrak, Fuad Draman, Hay- ri Kefeli, İsmail Cenani Oral, İsmail Arsal, İbrahim Doğru, İsmail Hakkı Danışman, Hayri Karaoğuz, İsmeil Yurlsever, Muammer Deriş, Mehmed Yalın, Nadir Şiper, Nebahat Erker, Mümlaz Arkayın, Baki Özmerzifon, ertik 'Tasiz İsmali ITmur (Baş tarafı 1 nci sahijede) dakikalarca alkışlamaları çok heyecanlı ve heybetli bir manzara teşkil ediyordu. Geçid resmine hava kuvvetlerinin al- kışlarla karşılanan geçişile başlanmış ve bunu müteakip gençliği temsil eden izellerimizin kara, deniz kuvvetleri- ne mensup cüzü tamlarla süvari ve motörize kıtaatın geçişleri halkın sev- gi ve takdir ve tezahüratile takip edil- miştir, Geçid resminin sonuna doğru Türk- kuşuna mensup bir filodan 18 para- şütcünün atlaması ve gene Türk- kuşuna mensup plânörlerimizin ge- çit resmi sahasında yaptıkları akro- batik harekât çok takdir edilmiştir. Hipodromdan ayrılan izciler ve kıta- at yerlerine giderken şehrin ana yol- larından geçmişler ve yollar üzerinde toplanmış bulunan halk tarafından da ayni coşkunluk ve muhabbetle s6- Jâmlanmışlardır. Şenlikler sabaha kadar devam et- miştir, Hataydan bir heyet geldi Ankara 29 (A.A.) Hatayın minnet ve şükranını Ulu Şefe ve hükümeti- mize arzetmek Üzere Hatay Millet Meclisi reisi B. Abdülgani Türkme- nin riyasetinde mebus, doktor Veği Bilgen, doktor Basil, Sami Azmi Ezer, Haçadur, Şeyh Hasan Davud, Abdür- rahman Mursal, Hacı Rezzuk, Şeyh Ahmed Tümkaya ve İsa Kazancıdan müteşekkil bir heyet bu sabah saat 8 de şehrimize gelmiş ve misafir edil- miştir, Heyete Hatay Matbuat mü- dürü Şükrü Balcıoğlunun riyasetin- de Elliva gazetesi sahibi Edvar Nun ve Suriye gazeteleri muhabiri Core Me- deniden müteşekkil bir gazeteci he- yeti refakat etmektedir. Hataylı misafirlerimiz bugün Mec- Misteki kabul merasiminde hazır bu- lunduktan sonra hipodromda geçit resmini takib etmişlerdir. Ankara radyosunun dün geceki neşriyatı Ankara radyosu dün gece uzun ve kısa dalga istasyonlarında müzik neş- riyatı arasında muhtelif Vekâletlerin mümessilleri tarafından söylenen nu- tuklar neşretmiştir. Bu arada B. İb- rahim Necmi Dilmen «Türk dil inkı- Jâbı> Hariciye Vekâleti genel sekreter muavini B. Nebil «Türkiyenin kuvveti umumi sulhı için lâzımdır.» Mevzulü birer müsahabe yapmışlar, bundan başka Nefia Vekâleti namına da «Tür. kiyenin eski ve yeni demiryolu zihni- yetis mevzulu bir konferans verilmiş- tir, İzmir (Akşam) — Kütürpark, etra- fındakl 60,000 metre murabbalık saha- - nan ilâvesile tevsi edilmiştir. 1939 fu- arı, daha mükemmel bir eser halinde açılacaktır. Hazırlıklara şimdiden baş- lanmıştır. Fuarın yeni plânı hazırlan. maktadır, Yakında Kültürpark açık hava tiyatrosunun inşasına başlana- caktır. Yeni tiyatro, anfi şeklinde ola» caktır. Fuarda bir de (Halkpazarı) kıs. mı kurulacaktır. Burada küçük esna. fin, bol ve kolay şekilde, alışveriş yap- ması için tedbirler alınacaklır, Pavi- yonlara da yeni ve cazip şekiller veri- O 'ölün arala doğ — Sahife 18 İzmirde z İzmir 29 (A.A) — Dün öğleden sonra kutlanan bayram şehrimizi sonsuz süruf içinde bırakmıştır. Hak kevi tarafından bir çok yerlere konus lan hoparlörlerle söylenen söylevleri dinliyen halk kütlelerinin heyecanit hareketleri göze çarmağa başlamıştı. Kürsülerde hatipler tarafından veri- len hitabeler samimi bir kıvanç ile dinlemiş ve alkışlanmıştır. o Semö semt tertip edilen eğlence yerlerinde davul zurna ile oynanan mili oyun- lar halk tarafından geç vakitlere ka- dar takib olunmuştur. | Saat 10,30 da Cümhuriyet alanında | İstiklâl marşile törene başlanmıştır. Marştan Sonra ilbay Fazlı Güleç ve Parti namına avukat Ekremle, köylü- ler namına da Doğanlar köyü muji- tarı tarafınllan söylevler verilmiş ve 15 yıl içlkdö Cümhuriyetin başardığı güzel ve verimli işler tebarüz ettiri- miş ve bünlatın yaratıcısı olan Büyük Şef Atatürke sarsılmaz bağlılık, sevgi ve saygılar «Yaşasın Atâtürk» avü- zeleri şuüulmuştur. Bunu mütçakib Atatürk heykeline yüze yakın çelenk konulmuş veon binleree halkım önünde geçid resmi yapılmıştır. Mim hâkimiyetimiz : ve Cümhuriyet sevgisini gösteren bu gös çide kara, deniz ve hava kuvvetleri mizle bütün okullar, sporcular, ize ler ve cemiyetlerle Parti teşekkülleri iştirak etmişlerdir. Geçid resminden sonra törene son verilmiştir. Afyonda Afyon29 (Akşam) — Bugün Cüm- huriyetin 15 inci yıldönümü Afyon vi- lâyetinin. merkez ve mülbakatında on binlerce halkın ve gençliğin büyük Şef Atatürke olan bağlılıkları, minnet ve şükran ve duygularının büyük te. zahürleri ile kutlanmıştır. Afyonda halk ve gençlik Ala türk inkılâbını, Kemalizm rejimini Atatürke bağlılıklarını bir kere daha and olarak içtiler. Müteaddid hatip- ler ve Afyon valisi nutuklar söylediler. Orduda Ordu 29 (Akşam) — Bugün saat 10 da Cümhuüriyet alanında ilk ve ors taokulları, spor klübleri izciler ve on bini mütecaviz bir halk kütlesi tara- fından Cümhuriyetin 15 inci yıl dö- nümü büyük merasimle kutlanmıştır, Bütün memleket bayramı kutluyor Ankara 29 (A.A) — Cümhuriyet- tin 15 inci yıl dönümü bayramı bü- tün memlekette heyecanla kutlar maktadır, , ! j ettirdiği kapalı atış poligoni, törenle açılmıştır. r Yeni sene fuarının esas plânma akl taslakları, Pariste bulunan mimar pfös fesör B. Gotye hazırlamaktadır. Bü- günlerde bunların İzmir belediyesine gelmesi bekleniyor. Yukarıdaki resim- de Kültürparkın maketi görünüyor. nen kısım, bu wi mubteli;