26 Ekim 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

i Alie Prag 26 — Kabine, Slovak ve Kar- pat - Ukrayna nazırlarının iştirakile, dün saat üçten gece yarısına Kadar toplanarak Macar nolasmı tedkik etmiş ve cevabını hazırlamıştır. Prag hükümetinin cevabı bu sabah Macar — Macarista- nın Prag elçisi, dün öğleye doğru Çekoslovak hükümetine, Macar hü- kümetinin bir hotasını tevdi etmiştir. Bu nota, Çekoslovakyanın geçenler- de yapmış olduğu teklifin mufassal bir cevabidir. Macar hükümeti bu notasında, cu- marlesi günü tevdi edilmiş olan tek- beyannamesini tekrar etmekte ve şöyle demektedir: 1 — Macar hükümeti, Macar me- talibatırın mühim bir kısmı hakkın- | , da iki hükümet arasında bir İtilâf mevcud olduğunu memnuniyetle kay» deder. Binnetice, Macar hükümeti, Macar kıtaatımın münaziünlük ok muyân araziyi kısa bit müddet zar- fında isgal etmesini teklif eder. Ma- “car hükümeti, bu babda Vukur gele- “cek her türlü taahhuru esbabı muci- beden âri addeder. 2 — Macar hükümeti, iki taraf ara- sında esaslı noktai nazar ihtilâfları mevcud olduğunu ve bü ihtilâfın fe- rağ edilmekten istisna edilmiş olan erazinin ehemmiyetine müteallik bu- Tunduğunu beyan eder. Bu noktâi nazar ibtilâfları, evvelâ Pozoni müstesna olmak üzere 1819 tarihinde Macar ekseriyetile meskün bulunmuş olan şehirlere müteallik bu- Tunmaktadır. Macaristanın bu şehirden vazgeçmiyeceği bedihidir, Maamafih, uzlaşmak için çok büyük bir arzu bes- lemekte olduğunu bir kere daha isbat €tmek istiyen Macâr hükümeti, ken- disinin teklif etmiş olduğu etnografik hudud hattı İle ahiren Çekoslovak hükümeti tarafından terki teklif edil- miş olan erazi hududu arasında kâin İngiliz kabinesinin mühim bir toplantısı Orta Avrupa, İtalya anlaş- ması meseleleri görüşüldü Lonâra 25 (A.A) — Bu hafta zar- nazırların bir kısmının iştirakile top- lanan Kabineye riyaset etmiştir. İç- timada hazır bulunan nazırlar arasın- da müzakerelere iştirak etmek üzere bütün gece seyahat cderek İskoçya- dan gelen lord Halifaks ile Dahiliye Nazırı Samuel Hoare bulunmakta idi. | Hariciye Nazırının buğünkü ' içti- | mada hazır bulunması, Kabinenin Münih itilâfınm ferdasında Orta Av- | Tupada hasıl olan vaziyeti tedkik etti- | diğine göre, içtima esnasında İngiliz - | İtalyan itilâfmın yakında tasdik edil- mesi meselesi meyzuubahis olmuştur." Bu iki meselenin yarın toplanacak olan Nazırlar meclisi müzakereleri- nin mevzuunu seçki sdeçeği saltık, Çekler, Macar notasına bugün cevap verecekler | Prağ hükümeti, Macarların iste- diği dört şehri vermek istemiyor Macarlar, ihtilâflı yerleri ay başına kadar Çeklerin tahliye etmesini talep ediyorlar erazl aksamında bir plebisit yapılma- sını teklif eder, Bu plebisitlerin en ge- ci, 30 sonteşrine kadar yapılması icab eder. Bu plebisitlere iştirak hakkına yalnız 28 ilkteşrin 1918 de bu erazide Sakin bulunmuş olan ve yahut bu ta- rihten evvel buralarda doğmuş bulu- nan kimselerle bunların çocukları malik olacaklardır, Macar notasına bir harita raptedil- Bu harita, iki hükümet arasında münaziünfih olan eraziyi sekiz kısım olarak göstermektedir. Çekoslovak kıtaatının 1 sonteşrine kadar bu eraziyi terketmesi lâzım gel- mektedir. Bu erazinin idaresi, 15 son- teşrine kadar beynelmilel teşkilâtla- ra tevdi edilmek icab eder. 3 — Macar hükümeti, müstakar ve Merkezi Avrupanın bu kısmında yer- leşmiş milletlerin buradan başka yer- Tere gitmelerine mani olacak bir va- ziyetin temellerini atmak arzusunu Nota, şöyle devam ediyor: Maama- fih, Macar hükümetinin fikrince bu gaye, bütün milletlere ve bittabi Rü- tenlere beynelmilel bir kontrol altın- da yapılacak bir plebisit yolile kendi mukadderatlarını tayin etmek hakkı- nin bahşedilmesi çan yo edile- bilir. ii Macar hükümeti, ancak bu şart ye- j rine getirildikten sonra Çekoslovak- | yanın yeni hüdüdlarını zâman altına ir. pedi hakkında yukarıda serdedii miş olan tekliflerin kabulünü imkân- siz bulması halinde Macar hiköreti, Presburg da dahil olduğu halde mü- naziünfih erazi için ve milletlerin kendi mukadderatlarma sahip olma- ları hakkile ihticaç etmek üzere ha- keme müracaat edilmesini kabul et- meğe âmadedir, Bu hakemlik, garp- teki mıntakalar için İtalya ve Alman- ya tarafından, şarkta bazı erazi âksa- mı için de Almanya ve Polonya tara- fından yapılacaktır. Her iki taraf, ha- kem kararına tebaiyet etmeği evvel- den taahhüd ederler. Prag 25 (A-A;) — Nazırlar meelisi, Macar notasına verilecek cevabı ha- zırlamak üzere bugün saat 13 te top- lanmıştır. Toplantıya Slovak ve Kar- pat - Ukrayna nazırları da iştirak et- mektedir. Gekoslovakvada yahudi düşmanlığı Sokollar komitesi büyük bir program hazırladı Prag 25 (A.A.) — Sökollar komite- si, Yahudiliğin şiddetle aleyhinde bir program kabul etmiştir. Son zaman- lara kadar bu geniş jimnastik teşek- külünün siyasi bir mahiyeti yoktu. Fa- kat birkaç haftadanberi parli mese- lelerine karşı gittikçe büyük bir alâka" ! göstermektedir, Sokollar komitesi, şimdi 1914 ten sonra Çekoslovakyada yerleşmiş olan Yahudilerin memleketi terketmeğe davet edilmesini ve 1914 ten evvel Çekoslorakyada yerleşmiş olup ta Çek tabiiyetine girmemiş olanların da gel- hi kanaatini hani etmektedir. Böyler-| Ori memleketlere o dönmelerini teklif etmektedir. Bratislava 25 (A.A.) — Pragda çık- makta ve kismen yahudice intişar etmekte olan Alman demokratlarının organı Prager Tagesblat ve Prager Mitteg adındaki iki Alman gazetesi- | 3in Siovakyaya. girmesi menedilmiş- “dığını ve bu iki milletin birbirinden Büyük bir Alman — Çekoslovak hükümetinin ple- vapurunda yang ın A İY e YANE AKŞAM .. Çek - Slovak anlaşması Sena rava bunu h hararetli bir lisanla alkışlıyor Belgrad 25 (A.A.) — Samupravâa ga- zetesi «'Tisso'nun gösterdiği misale baş- Jığı altında neşrettiği bir makalede Çe- koslovakyanın şimdiki vaziyetini ted- kik etmekte ve ezcümle şöyle demekte- dir: «Bugünlerde Slovak milleti, Çekler- le bir #tilâf akdederek yapıcı zekâsmı ve bütün slyasi şuurunu göstermiştir. Slovkların, Çeklerin lisanını konuşma- tayyaresini Prag 25 — İki Macar tayyaresi, | Slovakyada, Macar - Çek hududun- dan 12 kilometre mesafede bir Çek | âskeri tayyaresini düşürmüşlerdir. | Tayyarenin pilotu ölmüştür. | Budapeşte 25 (A.A) — Dün Prag- da tevdi edilmiş olan Macar notası münasebetile, Başvekil İmredi, mat- buat mümessillerini ksbul ederek şu beyanatta bulunmuştur: «Meselenin muslihane yoldan ve Münihte tesbit edilmiş olup Macaris- büsbütün ayrı tarihleri olduğunu unut mamak lâzımdır. Bununla beraber, Slo- vaklar tarzı hareketlerile Pragın itima, dım kazanmışlar ve Çekler Slovakların bazı taleblerini kendiliklerinden kabul etmişlerdir. Slav milletlerinin tarihinde Slovak- ların gösterdiği kadar yüksek mint şu- ur ve hareretlivatanperverlik misal- leri azıdır. Slovaklar, menfaatlerinin Çeklerle itilâf ve ittihad etmekte oldu- ğunu görmüşlerdir. Bu anlaşma Çe- koslovak buhranında aydınlık bir nok- tadır. Ayni zamanda orta Avrupanın bulutlu havasında bir aydınlık ve Çe- koslovakyanın vahih bir buhranı mu» vaffakıyetle geçirdiğine ve bugün tam bir nekahat devresine geldiğine işaret- tir. Slovakların bu'muvaffakıyet ve nekahatte büyük bir hisseleri vardır. Onlara lâyık olduklari hürmeti güs- termelidir.» Başvekil B. Celâl Bayar Bâşvekil B. Celâl Bayar Cümhuriyet bayramı merasiminde bulunmak için yarın ve yahud öbürgün Ankaraya dö- necektir. Şehrimizde bulunan: mebus- lar da Cümhuriyet bayramı merasimin- Saya Mel pinine bebden dolayı hakikaten muslihane olan Macar teklifini kabul ettiremiye- cek olursak, Macar hükümeti, haklı olan davasını milletin malik olduğu bütün vesaite müracaat ederek ta- hakkuk sahasına isal etmeğe sarsıl- maz bir azimle karar verecektir.» Hududda çarpışmalar Budapeşte 25 (A.A.) — Hudud mın- takasından alınan son haberlere gö- re pazartesi gecesi Çek işgali altında ve İpolisag yakınında bulunan İpoli- balog mıntakasından takriben bir buçuk saat devam eden top ve mit- ralyöz sesleri işitilmiiştir. Çeklerin Macar milletine mensub olan birçok Çekoslovak askerlerinin firar etmelerine mâni olmak istedik- leri söylenmektedir. “Kassa'dan gelmiş olan mülteciler, Çeklerin 'şebri, askeri noktal nazar- dan tahliye etmiş olduklarını, yalnız Üç tedhişçi idam edildi Kudüs 25 (A.A.) — Dün üç tethişçi idam edilmiştir. Bunlar 1/10 tarihin- de Ramallah muharebesine İştirak eylemişlerdir. Dün, bir çarpışma esnasında iki İngiliz askeri yaralanmıştır. İngiliz makamları, Kudüsde gece sokağa çıkmak yasağının devamma karar vermişlerdir. Bu yasak, eski şehirde saat 19 dan surlar haricindeki şehir- de ise saat 23 den itibaren tatbik olu- nacaktır. Kudüs 25 (A.A) — Naplus eşrafı Kudüsteki Amerika bir telgraf çekerek Amerika hüküme- tinin Filistin meselesindeki hattı ha- rTeketini RE protesto etmişlerdir. 4 Çekoslovakya vakya ile Almanya arasında bir tediye anlaşması Prag 25 (A.A) — Çekoslovakya ve Almanya mümessilleri dün Çekos- lovakya ile Südet mıntakaları ârasın- da bir tediyat itilâfı imza etmişlerdir. Bu münasebetler, prensip itibarile es- ki Alman devleti ile Çekoslovak Cüm- huriyeti arasındaki (o münasebetlere uygundur. Vapur telsizle etraftan imdad istedi Berlin 26 — Hamburg - Amerikan Lâyn kumpanyasına mensup Doyçland transatlantiği Nevyorka giderken için- de yangın çıkmış ve gece yarısı kap- tan telsizle etraftan imdad istemeğe başlamıştır. Başta Alman Bremen vapuru olmak üzere bu İstimdad işa- retini duyan birçok vapurlar, tehlike- de bulunan geminin imdadma koş- muşlardır. Doyçlanddan elli mil uzak- ta bulunan Norveç bandıralı Europa ve Amerikan bandıralı Kolon vapurla» rının şefak sökerken yanına “vârmış olacağı tahmin ediliyor. Maamafih vapur acentesinin istih- baratına göre Dayçland vapuru, ken- di veşsitile yangını tahdid etmeğe mu- vâffak olmuştur. Doyçland 21,046 ton hacminde olup, 22 mil süratindedir. Ve 1923 senesinde inşa edilmiştir. X Ziraat Vekâleti hizmetine alınan yeni mütehassıs Ankara 25 (A-A.) — 15 senedenberi beynelmilel zirai tedrisat komisyonu relsliğinde bulunmakta olan Louvain üniversitesi profesörlerinden ve Bel. çika Ziraat Nezareti kâtibi umumisi , Resim ve heykel galerisi bay Vander, başmütehassıs sıfatile açıldı Ziraat Vekâletinin hizmetine girmiş-,| O Ankara 25 (A.A) — Ankara Hal kevi resim ve heykel galerisi bugün saat 16,15 te B. Nafi Atuf Kansu'nun bu çok mühim teşebbüsünden dolayı Halkevine ve cidden güzel salonu bu işe tahsis ettiğinden dolayı da Bele- diyeler bankasına teşekkür eden bir nutku ile açılmışlır. Açılış törenin- de yüze yakın davetli hazır bulun- muş ve davetlilere sigara ve şeker İk- ram edilmiştir. Çok muvaffak olmuş olan galeride 39 resim ve beş heykel teşhir edilmek- tedir. Halkın gezip görmesini ve iste. diği eseri salın almasını temin için galeride dalmi bir memur vardır, Ga- leri saat 10 dan 12 ye ve ldtenl9a kadar halka dübuliyesiz < tir. Mumaileyh bugün şehrimize gel- miş, Zirsat Vekâleti ve Ziraat ensti- tülerinin alâkalı erkânı tarafından karşılanmıştır. Bu kıymetli mütehassıs aynı 28- manda Paris, Stokholm ve Prag 2i- Taat akademileri azasındandır. Almanya, bir Yugoslav Na- zırına nişan verdi Belgrad 25 (A.A.) — Alman devlet reisi Adolf Hitler, Basvekâlet emrinde bulunan Nazır Miletiç'e Alman kartalı nişanıni Gran Kruva rütbesini tevcih etmiştir. Bu yüksek nişanın tevcihi münasebetlel Almanyanın Belgrad elçi- si von Keeren, sefarette bir öğle; yeme. 26 Teşrinievvel 1938 Dün Geceki ve Bu Sabhahki EHfaberler Macarlar, bir Çek askeri düşürdüler B. Imredi icabında her türlü vasıtaya baş vuracağız diyor, hudud civarında çarpışmalar oldu Macar arkerlerinin terhis edilmiye. rek Rütenyaya güönderildiklerini söy- lemektedirler. Rülenyada kâin Jüblonka nahiyc- sinde ahali, Çek jandarmalara ve bir Çek piyade bölüğünün kamplarına hücum etmiştir. Bunun üzerine bir tüfek ateşi başlamıştır. 30 dan fazla insan telef olmuştur. Pazartesi günü isyanı bastırmak üzere Nagimihali ve Angvar'dan kuy- vetli müfrezeler gelmiştir. Vilg nahiyesinde ahali ile asker arasında kanlı bir muharebe . olmuş ve her iki taraf mühim zayist ver- Ungvar'daki 19 uncu piyade ala- yında da bir isyan çıkmıştır. Takri- ben 60 Macar askeri, silâhlarını asi- lete karşı kullanmaktan imtina et- miştir. Macar askerlerin ( silâhların- dan tecridi tüfek kullanılmasına $5€- bebiyet vermiş ve birçok kişi ağır sü- rette yaralanmıştır. Budapeşte 25 (A.A.) — Macar ajan- sı bildiriyor: Hududdan alınan haberlere güre, cumartesiyi pazâra râpleden gece zarimda Beregszasz ve Tiszaujlak'da infilâklar vukua gelmiş ve Bereysz437 cihetinden devamlı surette top sesleri işitilmiştir. Meçhul kimseler, Bereps- zası - Nagyszeoellos demiryolunu üç noktada berhava etmiştir. Çek güm- rük memurları, İpolysakallo Kışla- sini tahliye etmişlerdir. Çekler Be- yegszasz şehrini tahliyeye hummalı bir faaliyetle devamdadır. Filistinde vaziyet Fransız kabinesi Başvekil, “Cümhuriyet fede- rasyonu reisile reisile görüştü Paris 25 (A.A.) — Başvekil Daladije dün akşam saat 18,30 da cümhuriyet federasyonu reisi bu Maren ile görüş» müştür. Bu mülâkattarnı sonra federas- yön reisi beyanatta bulunmaktan im- tina etmekle beraber Başvekil ile mali ve iktisadi vaziyet hakkında görüştü. ğünü ve bu meyanda harici meselelere de temas edildiğini söylemiştir. Lui Ma» ren'e göre Başvekil bütün meseleler hakkında sarih ve kati mütalâalar der. miyan etmiştir. Alman Hariciye Nazırı Romaya gidiyor Berlin 25 (A.A.) — Hariciye Nazırı Von Ribbentropun perşembe akşamı kisa bir ziyaret için Romaya gideceği resmen tidiriimekkediş. > Asiesika daki casusluk davasi Nevyork 25 (A.A.) — Casusluk da» vasına pazartesi günü devam edilmiş- tir. Rumrich, isticvabı esnasında cü- rüm ortaklarını ve bilhassa Amerikan ordusunda askerliğini yapmış olan Gla- eser'i itham etmeğe devaz devam etmiştir. Irak Hive Ni Nazırı Bağ- dada döndü Bağdad 25 (A.A) .— Avrupaya yaptığı seyahatten avdet eden Irak Hariciye Nazırı Tevfik Sueydi, bu sâ- bah iayyare ile Şamdan mp gelmiştir... Cenubi Amerikada bir ihtilâl Nevyork 25 (A.A.) — Lima'dan alı- nan resmi haberlere göre Pacasmayo eyaletinde küâin San Pedro'da bir isyan hareketi olmuştur. Bütün Peruya san- sür konulmuştur. İsyan hareketinin şefi tevkif edilmiştir. Yunan kralı bugün Londraya gidiyor Atina 25 (A.A.) — Gazeteler, kralın çarşamba günü akşamı Paris yolu id J Londraya gideceğini ve mütenekkirei olarak aşık vuku bulacak olan bu seyahatin bir le