6 Ağustos 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

mi $ 1 1958 AKŞAMDAN AKŞAMA a Kahramanca ölmek ve amanca yaşamak Son gelen Ayrupa gazeteleri bir kaç Bün sıra ile Planetta meselesile meş- Zul oldular, Avusturyanın sonundan €vvelki maruf kısa boylu diktatörü Dolfüs'ü öldüren bu adam, hari ilha- kından eyvel memleketinde tel'in edili- Yordu. Hâdisenin yıldönümü, evvelce maktulün hatırasını tebcil için vesi- leydi. Şimdi, rejim değişince kabaha- bin öldürende değil, ölende olduğuna karar verildi, Suikasdi yapan Pla- netta ve arkadaşları milli kahraman- dınlarm e eilerini sıkıyor, namlarını tebeil ediyor, Gençliğe de — ayni z8- manda huristiyanlık peygamberinin Yahudi ırlından olduğu telmih edi- lerek — deniyor ki: — İsa, ağlayıp inliyerek çarmıba Kerildi. Planetta ise, (yaşasın Hitler!) diye kahramanca öldü! Tanınmış romancı Reşad Nurinin €vvelâ bir mecliste söyleyip galiba son- Tadan da yazdığı bir söz aklıma geldi. Psikoloji ile de ülteti olan edibimiz, $on dakikasını böyle cesurane sözler Söyliyerek geçiren bir idam mahkümu hakkında diyordu ki: > — Bu tavırlarına bakarak kati hük- mü vermemeli, Zira, pek korkak bir Adam da, aksi tesirle, tam sehpanın önünde kahraman kesilebilir. Ben de, hir gezetecilik vazifesi ya- parken, Menemen hâdisesini takib et- miştim. Biçare Kulglâyı elile şehid €denlerden eanavaP ii in mı çekeceği sehpayı ince Yeri yatıp yalvararak bağıra bağıra hay- kırmıştı da mahkeme esnasında en man büyükleri sırasına giren Planet- tayı istihkar etmiyorum, Tarih ne kahramanca hayatların, ne kahra- manca kapandığını da naklediyor. Bir emel uğrunda ölmek! Büyük $*Y.. Fakat ben daima bir Fransız inkılâbcıının şu cümlesine karşı bir İncizah duyarım: «Bir fikir uğruna kahrolmaktan, 0 fikre hayatını nihayete kadar vak- fetmek daha güçtür.» Bir de bunun aksi var ki maazak Abdülhamidin o sarayında otuz se- he palabıyıklarını buran bir muhafız, 31 Mart vakasından sonra yakalanıp öldürülmekten korkup bir dostunu il- tica etmiş: — Şimdi ne yapayım, more? —ön — Şaka etme, arkadaş! — Şaka etmiyorum... Senin bütün ömründeki hikmeti vücudun böyle bir günde ölmekti.. Onun için beslen- din, onun için heybetlendin... Şimdi günün geldi... Göster kabadayılığımı:... Planetta ölmek lâzımgelince vazife- sini bilmiş. Diyorlar ki, «Japonlar mü- hümdir? Çünkü torpile binerek düş“ man gemisine çarpıp patlıyacak bin- lerce fedai çıkarabilir!» Romantik hikâyeler... Ancak, beşe- Yiyetin en mühim terakkileri gösterdi- Ğİ asırlar, bu tarz ubir gaye için körü körüne ölen. evlâdlardan ziyade, “şuurla, itidalle bir gaye için bütün bir ömür yaşıyan. evlâdlar çıkardığı Fakir aşhanesi . Haseki imare- tinde açılması * . takarrür etti Sinanın mühim' eserlerinden sanli civarındaki Haseki imar reti uzun senelerdenberi metrük bir halde idi, Müzelerin eski eserleri ko- ruma encümeni tarafından yapılan teşebbüsler neticesi olarak mezkür imaretin fakirleri doyurmağa mahsus asri bir aşhane şeklinde tamir ve ihyasına karar verilmiştir. Bu gün- 1erde tamirata başlanacaktır. Hava tehlikesinden korunma Hava tehlikesinden korunma ko- | misyonu önümüzdeki szlı günü vali muavini B, Hüdainin reisliği altında toplanacaktır. Hükümet, komisyo- nun şimdiye kadar devam eden me- saj tarzını göz önüne alarak büsbü- tün yeni esaslara göre bir çalışma programı tesbit edilmesini istemiştir. Salı günkü toplantıda bilhassa bu yeni tarzı mesai tesbit edilecektir . Festival şenlikleri Bu akşam Beykozda parasız kır balosu verilecek İstanbul festival programi muci- bince dün akşam Taksim bahçesin- de Şehir Tiyatrosu artistleri tarafın- dan (Sözün kısası) piyesi temsil edil- miştir. Bu akşam da Beykozda Ab- raham paşa korusunda parasız Kır balosu verilecektir. Bu baloda bir de dans müsabakası yapılacaktır, Fes- tivale iştirak edecek olan Slavya fut- bol takımının Avrupada beynelmilel maçlara iştirak ettiği tam kadro ile şehrimize gelmesi temin edilecektir. Yarın Taksim stadyomunda yapı- lacak Kara Ali ile Amerikalı profes- yonel güreşçi Jâk Şeri arasındaki müsabakada hazır bulunmak üzere meşhur Bulgar (pelilivanlarından Dankalof da gelmiştir. Yarın Taksim stadında Mülâyim »- Babaeskili İbrahim, Molla Mehmed - Manisalı Hali arasındaki müsaba- kalardan sonra bu müsabakairın gör lipleri gelecek pazara karşılaşacak- lardır. Bu akşamki festival programı şu- dur; Gündür: Saat 18 de Fatihte İtiaiye bandosu, Gece: Beykozda Abraham paşa korusunda (Kır Balosu) dans mü- sabakası ve muhtelif eğlenceler, let Demiryolları umum Devlet dir Mezunen şehrimize gelen Devlet Demiryolları umum müdürü B. Ali Rıza dün bir müddet dokuzuncu İş- letme müdürlüğünde meşgul olmuş, Sirkeci meydanların açılmasına a- $d inşaatı tedkik etmiştir, Dokuzuncu işletme müdürü B. Nüzhet istasyon- da yapılacak inşaat ve yenilikler et- rafında umum müdüre izahat ver- miştir. Birkeci istasyonunun şehire çıkış AKŞAM ŞEHİR HABERLERİ Karilerimizin fikri Öğle tatili ve bakkallar Esnafın öğle tatili istirahatine daiş geçenlerde bir kaç emafın fikrini yazmışlak. Bunun akisleri olarak bak- kallardan uzun uzun mektublar aldık. Esaslı fikirleri dercediyoruz: # Bakkal bay İM. Akın, öğle tatiline Airaz ederek gazetemizde bir mektub neşreden meslekdaşile hemfikir de- £ildir: «Şayet veresiyelerini toplamak isti. yorsan, eumurlesi günleri fabrikanın kapısında bekleyip müşterilerinden 3ste!.. Her İnsan gibi bütün bakkal- lar da istirahate muhtaçtırlar. Gün- de on alta saat çalışılmaz. Demirin bile dinlenmesi lâzımdır! Hem bıra- kalım bu işleri hükümet halletsin. Zira o, pek iyi düşünüyor! diyor. # Kasımpaşada Turşucu sokağında 15 numaralı Doğruluk bakkaliyesinde bay H. 'Tat yazıyor: «Öğle tatilinin tatbikin! dörtgözle beklerken, bir meslekdaşınızın aleyh- de bir iddiası bizi müteessir etti Sâ- kahın karanlığından akşamın doku- zuna kadar ayakta bekleyip her ge- len müşteriye İizmete çalışıyoruz. Dalma yemeğimizi ayrı ayrı saatlerde yiyip ve ortasında İnkitaa uğratıyo- ruz. Bu yüzden iştahamız kesiliyor, , insanlıktan Çi kurtaracak sıhhatimiz bozuluyı kıyoruz. Bizi sefefet kararın tatbikini iste Bakim! B. Filip yazıyor: «Bir kaç bakkülın öğle sactlezinde hususi işleri olur bunu kendileri tanrim etsinler, Müdafaa edilecek menafi binleree çırağın menafidir. Bir tuhatiyeci de iki değil, bir saat kapanmanın kâfi olduğunu gazele nizde yazıyor. Belki kendileri için kâ- Belediyenin düşüncesi pek doğru- dür. Bunu kendi aramızda baltala- mayalım. Bizi düşündüğü için rejime minnettarız!. Üsküdarda Atlamataşında 52 nu- marada Bakarya Bâkkaliye Pazar sahibi bay Hüsnü Tarlan yazıyor: «Öğleyin iki saat tatilin ancak fay- günü alışseriş yapacaklar da, üçten sonra gelirler, İnsanisrın günde on altı saat ça- ışması eski devirlere alddir. Bakkal- isrı bu vaziyetten kurtarmak çok doğrudur. Kemalist rejimine, bizi dü- şündüğünden minnettarız Haftada 48 saat çalışma İş dairesi reisinin avdetinden sonra diğer müesseselerde de tatbik edilecek İş dairesi reisi B. Enis Behiç bugün Karadenizden şehrimize gelecektir. Mıntaka âmirliklerinde tedkikat ya- pan iş dairesi reisi İstanbulda iki gün kadar kaldıktan sonra Ankaraya dö- necektir, B. Enis Behiç buradada kanunun tatbikatı olrafında tedki- katta bulunacaktır, İş dairesi reisi Ankaraya gitilkten sonra; şimdilik yalnız sanayi mües- seselerine tatbik edilmekte olan haf- tada 4B saatlik mesai zamanının di- ğer bazı müesseselere de teşmili hak- kında beklenen genel emir mintaka âmirliklerine bildirilecektir. Müteakiben B. Enis Behiç mıntaka âmirliklerinde tedkikatına devam et- mek üzere İzmire gidecek, Ege hava- lisini gezecektir. Sahife $ Yurdda tedkikat | Üniversite vilâyetlere bir heyet gönderiyor Üniversite, memleketimizde tarihi, İçtimai tedkikat yapmak üzere mem- leketimizin muhtelif mıntakalarında bir tedkik seyahati yaptırmağa ka- rar vermiştir. Bu maksadla bir he- yet teşekkül etmiştir. Heyet üâzasın- dan tarih döçenti B. Mükrimin Ha- lil ile felsefe doçenti B. Hilmi Ziya bugün şehrimizden hareket edecek- lerdir, Bu heyete bilâhare B. Reşid Saffet ile yüksek mualim mektebi müdürü B. Hâmid iltihak edecekler- dir, Heyet evvelâ garbi, sonra cenu- bi ve orta Anadoluyu dolaştıktan sonra Şark vilâyetlerimizden şehri- müze döneceklerdir, Heyet bu yerlerde tarihi ve içti- m&i tedkiklerini yaptıktan sonra halkla da temas edecekler ve halkı irşad edici konferanslar verecekler- dir. Bu heyet 15 eylülde şehrimize dönecektir. Harf inkılâbı Üniversitede şükran toplan- | tısı yapılacak Yeni 'Türk harflerinin kabulünün 10 uncu yıldönümü . münasebetile üniversitece yapılacak şükran top- lantısı programı şudur: 1—ilksöz Üniversite rektörü namına prof. Şemseddin Günaltay, 2 — Hiç mektebe gitmemiş 6 yaşın- da bir çocuğun yeni harflerle yazıl- mış bir hitabeyi okuması. | 3 — Evvelce okuma yazma bilmi- yen bir ihtiyarın sonradan öğrendiği Türk harflerile bir hitabeyi okuması. 4 — Yüksek tahsil gençliği namı- na bir gencin Atatürke şükranı, 5 — Fener âlayile Sarayburnuna hareket. 6 — Sarayburmunda Atatürk heyke- line şukran çelengi konması ve da- ğilış. Alemdar civarındaki kavga faili mahkemede Evvelki gece Alemdar civarında oturan Sultan adındaki kadınla oğlu Ali ve amcazadesi Yaşar arasında bir kavga çıktığını yazmıştık, Sarhoşluk yüzünden bu kavgaya sebebiyet ve- * ren Ali dün malikemeye verilmiş, Sultanahmed ikinci sulh ceza mah- ! kemesinde muhakemesi yapılmıştır. Mahkemede şahid olarak dinlenen | Sultan ifadesinde (o kayınbiraerinin oğlu olan Alinin gece son derece sar. hoş bir halde eve gelerek oğlu Yaşarı sorduğunu ve kendisine bir tokat vurduğunu söylemiştir. Sultanın oğ- lu Yaşar da Alinin gece sarhoş ola- rak eve geldiğini fakat annesine to- kat vurduğunu görmediğini söyle- miştir. Muhakeme neticesinde Alinin sarhoşluk suçundan bir gün hapsine ve bir lira muhakeme masrafı öde. mesine karar verilmiştir. Beygir çiftesinden yaralandı Evvelki gece saat 21 raddelerinde Şişli Çocuk hastanesi arkasında otu- ran yük arabacısı Derviş oğlu Ab- dullah, ahırda obeygirleri çözerken, beygirin biri, karnına tekme vurmak m kapınndaki 2 apılması m Beklerim bir zafer esasen ben, miş gr yam in- Kılcından ziyade a Nü) şasına pek yakında — Öftni,,, Bu ne sıcak DAY cal Bay Amca denizde |. suretile ağırca yaralanmıştır , —a m. İsen | Yeni icadlara dair Güzetelerde sütten ipekli çorap, peynirden kumaş vesaire gibi yeni icadları okudukça sofra başında işti halı bir yemek yemek kabil olmuyor. Kahvaltıda önüme süt koysalar, içerken sanki bir çift ipekli kadın ço- rabı yiyormuşum gibi oluyorum. Ağzıma bir parça peynir atsam sanki boğazımdan sert bir kumaş ge çiyor sanıyorum. «Kasap züğürtledikçe eski defteri yoklarmış!» diye bizde eski bir söz vardır, Yer yüzünde buhran devam ettik- çe insanlar etraflarına bakıyorlar ve: — Acaba hangi maddeden, İşimize yarıyacak ne çıkarabiliriz? diye dü- şünüyorlar. Yele o zenginliği meşhur Amerika- da bu çeşitten ve sinekten yağ çıkar- mak kabilinden ne icadlar oluyor, ne icadlar... Meselâ Arizonada dağ başında ka- Jabalık bir çiftliği geziyordum. Buktım. Çiftliğin önünde bir turni- ke... içeri girmek istiyenler bu torni- keden geçiyorlar, İlem de ternike ©- kadar ağır ve müşkülütla dönüyor ki... Dayanamadım. Sordum: — Bu turn'ke nedir? Gülerek çevab verdiler: — Bu yeni bir icaddır... Çiftliğe gi- rip çıkanlar pek çoktur. Feveee... Çitilik de dağ başında... Suyu ku- yulardan alıyorlar. Bu tornikeden her geçen, otomatik bir dolap vasıta- sile kuyudan bir kova su çekmiş olu- yor. Bu sular çiftliğin haznesinde toplanıyor... Bu suretle elekirik sar- fetmeden kendiliğinden su çekiliyor. Gördünüz mü Amerikan vari icadı... Elektrik sarfiyatını azaltmak için in- sanları su dolabına koşmak... Maamafih bundan da daha Ame rikanvarisi var, Geçenlerde Şikagolu ve biraz sivri akılı bir mühendis ortaya şöyle bir fikir attı: «Amerikada bir çok kalabalık şe birler ve bunlarda da her gün mik yonlarca insanın geçtiği büyük mey danlar yardır. İnsanlar yürürken ve ayaklarını kaldırıma sürterken ayak- kabı ile basılan taş üzerinde gayet hafif bir elektrik mevcesi hasıl olu. yor. Fakat milyonlarca kişinin geçti. ği kaldırımlardan, çalışılırsa bu dek- triği bir yere toplamak mümkün- dür.» Artık sokakta adımlarımızı atar. ken bile bundan bir istifade düşüne- ceğiz demek ki... Bana öyle geliyor ki pek yakında insanlar ensesini kaşırken bile bun- dan bir kuvvet, silklikleri sızaranın külünden bir madde istihsaline ça- , Maşacuklardır. Hikmet Feridun Es U.ENA KENAR EUNEEEEEEEEEEEEE EREN EEEAAEEEEEEN Avrüpa şimendifer hattında tedkikat Devlet Demiryolları dokuzuncu İş letme müdürü B. Nüzhet dün Sirkeci - Küçükçekmece banliyö hattında ted- kikat yapmış, bazı istasyonlardaki yeni inşaatı gözden geçirmiştir. Ba- kırköy istasyonunun yanındaki Ye- nimahalle tren durağına bir istas- yon binası yapılmaktadır. İnşaat ya- kında ikmal edilecek ve yeni istasyon halka açılacaktır. v. Zaten deniz ve güneş banyoları B. A. — Bilâkisi... Akıllı olsak gü- neş yerine gece, ay banyosu yapar. ğ