31 Mayıs 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

© Bahife2 ” AKŞAM 31 Mayıs 1938 Dün Geceki ve Bu Sabahki Elfaberler Çinde harp kızıştı Japonlar Kantonu bombardıman - ettiler, 1100 ölü, Japonya Sovyet vyet Rusya ile ile muallâktaki 'bütün meseleleri halletmek istiyormuş ” Tokyo 30 (A.A) — Domel ajansı- na gelen haberlere göre 24 mayısta zaptedildiği bildirilen Hanfeng şeh- rinin etrafında vaziyet karışıktır, Son © gelen telgraf haberlerine göre ge- | neral Huntsunghan kumandasında İ bulunan 150,000 Çinli şiddetli bir | mukabil taarruza geçmişlerdir. Kanton 30 (A.A) — Japon tayya- releri Kanton üzerine üç akın yapa © rak birçok bombalar atmışlardır. 1,100 ölü ve 1,600 yaralı olduğu tahmin edilmektedir. Fransada halk cephesi sarsılıyor mu? Bir mebusluk için yapılan seçim şiddetli münakaşalara sebep oldu Paris 30 — Sentde bir mebusluk için geçen pazar günü seçim yapıl mıştı, Seçimde sosyalist Mande 7298, radikal sosyalist Delone 5456, merkez fırkalarından For 1256 rey almışlar- dı. Fakat hiç birisi lâzım gelen ekse- riyeti temin edemediğinden bu pazar yeniden seçim yapılması kararlaştı- rılmıştı. 5 Sosyalistler başta geldiklerinden, | — halk cephesine mensup fırkalar ara- sındaki anlaşma mucibince radikal- lerin ikinci defa da sosyalistlere rey vermeleri lâzım geliyordu. Halbuki © mahalli radikal merkezi namzedi Bir jandarma başçavuşu şehi edildi Firari iki kılavuz şiddetle | aranıyor İzmit 30 — Dün | Adapazarı civarında bir jandarma o başçavuşu Vazife başında şehid düşmüştür. Vaka şüyle cereyan et- miştir: Üç katil, bundan bir kaç sy evvel ha- pishane duvarmı delerek kaçmışlardı. Jandarmalar, bu fireri katillerin İzini bulmuşlar ve saklandıkları yeri de tesbti etmişlerdir. Jandarma başçavuşunun ku- mandasında 10 jandarma İle iki kılâvuz | dün gece Adapazarından 25 öaat mesa- | fede olan Yardıs mevkiinden geçerler- | kân, bir hışırtı duymuşlardır. Jandarma başçavuşu, hişırtının geldiği tarafa elektrik fenerini çevirmiş ve © anda atılan bir kurşunla Jandarma baş- çavuşu şehid olmuştur. İki kılavuz kaçmıştır. Kılavuzların büş- çavuşu pusuya düşürerek şehdi ettikleri zarnedilmekte ve yiddelle aranmakta | dırlar. İzmit valisi, jandarma kumandanı ve müddelumumi tahkikat için hadise yeri- ze gitmişlerdir. rk? İzmirde bir katil ? İzmir 30 (Telefonla) — Bugün burada Keçeciler mevkiinde sarhoş- luk yüzünden çıkan kavga bir kişi. | nin ölümile heticelenmiştir. Sabıkallardan Şerif adında biri kâvga esnasında berber Ali Ulviyi bıçakla öldürmüştür. Bankacılarımız yarın Londradan geliyor Tondrada cereyan etmiş olan kred: müzâkerelerine iştirak etmiş olan İş Bankasi umum müdürü B. Müammer Eriş ile Eti Bank umum müdürü B. İlhami Nafiz Pamirin yarınki ekspres- Je şehrimize gelmeleri bekleniyor. Bir çocuk tramvaya atlarken düştü, yaralandı Valman Osmanın idaresindeki Top- Kapı tramvayı, dün Sirkeciden geçer. ken -14 yaşlarında Necip isminde bir © çocuk atkıyarak binmek istemiş, fakat p Aim bulamıyarak düşmüş, yerini yü ralanmaştır. , 1600 yaralı var Tokyo 30 (A.A.) — İyi baber alan mahfellerde söylendiğine göre Harici- ye Nazırı Uzaki Sovyetler birliği ile Japonya arasında muallâkta kalan me- selelerin toptan halledilmesi için ya- kında müzakerelere başlanmasını dü- Tokyo 30 (A.A.) — Söylendiğine gö- re Hariciye Nazırı general Uzaki ne- yârette yapılacak bütün tayinlerin Wistesini hazırlamaktadır. Bu liste nin bilhassa Japonyanın Londra sefaretini alâkadar edeceği zannedil- mektedir, muhafaza etmiş ve merkez fırkaları da radikal namzede rey vermişlerdir. Neticede radikal Delone 11447 reyle mebus seçilmiştir. Sosyalist Mande 9614 rey almıştır. İntihabat esnasında sosyalistierle radikaller arasında şiddetli münaka- şalar olmuş, neticede mahalli halk cephesi bozulmuştur . Paris 30 (A.A.) — Komünistlerden İ Hosseran, 3179 reyle Pletans mahal- lesi belediye âzalığına o intihab edil | miştir. Sağ cenahtan Kasimir 2175 | rey almıştır. Valiler arasında nakil ve tayinler Liste yüksek tasdike iktiran etti Ankara 30 (Telefon) — Valiler ara- sında yapılacak naki! ve tayinler hak- | kında Dahiliye Vekâletince hazırla- | nan liste yüksek tasdike iktiran et- | miştir. Listeyi aynen bildiriyorum: | Çoruh valisi B, Refik Trabzona, Eskişehir valisi B. Kadri Çoruha, 'Trabzon valisi B. Yahya Sezai Eski- şehire, Konya idare heyeti âzasından B. Sadullah Hakâriye, posla telgraf ve telefon umum müdürü B. Nazif Kütahyaya, Mardin valisi B. Fehmi Sinoba, Tunçeli vali muavini B. Ömer Mardine, Kütahya valisi B. Sedad 'Tünçeli vali muavinliğine, mülkiye müfettişlerinden B, Rifat Bitlise va- Ji tayin edilmişlerdir. Hakâri valisi B. Nusret mülkiye müfettişliğine naklounmuştur. İzmir telefon tesisatı Ankara 30 (Telefonla) — İzmir te- lefon tesisatının tesellüm ve işletme muamelelerinin ne şekilde yapılaca- ğma dair bir kanun lâyihası hazıria- narak Meclise verilmiştir. Bu lâyiha- ya göre İzmir telefon servisi umum müdürlüğe bağlı bir müdürlük tara- fından idare olunacaktır. İzmirde bir sabıkalı polise karşi geldi polis sabikalıyı yaraladı İzmir 30 (Telefonla) — Hapisha- neden yeni çıkan sabıkalı Süleyman bugün metresini ölümle tehdid et- miştir. Süleymanın metresi polise şikâyette bulunmuştur, Polis Süley- manı ifadesine mürâcaat etmek üze- re karakola davet etmiştir. Süleyman polise karşı gelmiş, bıçağiyle saldır- mıştır. Polis müdafaada bulünmüş ve tabancasını ateş etmiştir. Süley- man ayağından yaralanımışlır, diğ İ vasıtalarından da hususi bir seyrüse- İ başıma şu mikdarları geçmemek üzere Başvekil bu sabah| i şehrimize geldi Haydarpaşa istasyonunda * parlak surette karşılandı Başvekil B. Celâl Bayar, bu sabah Ankara ekspresine bağlanan hususi trenle İstanbula gelmiş ve Haydarpe- şa istasyonunda parlak surette karşı- lanmıştır. İstasyonda Vali ve belediye relsi B. Muhiddin Üstündağ, İstanbu! kumandanı general Halis, Merkez ku- mandanı general İhsan Ilgaz bulunu- yordu. İstasyonda bulunan kalabalık halk kütlesi, Başvekili hararetle al kışlamıştır. B. Celâl Bayar, Acar mo- törile Dolmabahçeye gitmiştir. Hava yolları Ankara - İzmir ve Ankara - Adana hattı için para ayrildi Ankara 30 (Telefonla) — Devlet hava yolları işletmesi bu sene zar- fında işletmeye açılacak olan Anka- ra - İzmir ve Ankara - Adana hat- larında işlemek üzere yeniden dört motörlü üç tayyare satın alınmasını kararlaştırmıştır. Bunun için idare- nin yeni yıl bütçesine 120,000 liralık tahsisat konmuştur. Bundan başka 1939 senesinde iİş- letmeye açılması takarrur eden An- kara - Diyarbakır hattı için de şim- diden hazırlıklara başlanmıştır. Bu meyanda Diyarbakırda sivili hava meydanının yeri yakında İstimlâk edilecektir. Konyada da bir bava meydanı vü- cuda getirilecektir. İ| tiklâlinin Turistik yollar İzmirde yol mükellefiyetine 2 lira zammolunacak Ankara 30 (Telefonla) — İzmir vi- lâyetinde yapılacak turistik yollara aid kanun lâyihası Büyük Millet Mec- )isine verilmiştir. Lâyihaya göre, bu yolların inşa ve tamir masrafları kar- şılığı olmak üzere yol mükellefiyetine iki lira zömmeğdilerek ve ayrıca inşa ve | ikmal edilmiş yollardan geçecek nakil fer resmi alınacaktır, Seyrüsefer resmi beher kilo metre vilâyet encümeni tarafından tesbit olunacaktır: Yüklü hayvan ve arabü- lar için 1 kuruş, binek otomobilleri için 1 otobüsler için 2, kamyonlar için 3 kuruş Şampanya sürümünü temin için resmi indirildi Ankara 30 (Telefonla) — Şampan- ya ve emssli köpüren şarapların 100 kilosundan 500 lira resim alınmakta ial, Şampanya sürümünü temin için bu resmin 100 kiloda 48 Mraya indiri mesi kararlaştırılmış ve buna dair bir lâyiha hazırlanarak Büyük Millet Mec- lisine verilmi: Yangınbas Her spor teşekkülünde bunun | için teşkilât yapılacak Ankara 30 (Telefonla) — Evvelce esaslarını bildirmiş olduğum «Yangın basn itfaiye kanunu lâyihası bugün ük Millet Meclisine verilmiştir. Lâyiha evvelce de bildirdiğim gibi memlekette itfaiyeciliğin mecburt bir | hizmet ve meslek halinde tamlınini mümkün kılacak mühim hükümleri ihtiva etmektedir. Bu hükümler ara- | sında spor teşkilâlına mensub olan 15, 16, 17 yaşlarındaki gençleri» yar- dımcı yangınbas olârak yetiştirmek te vardir. Her spor teşekkülü bunun için ayrı bir teşkilât vücude getirecektir. Kanunun bir maddesine göre, yan- gınbas âmir ve efradı polis ve jandar- ma olmıyan zamanlarda ve yerlerde bu proje ile konulan hükümlerin tat- | bikinde zabıta memuru salâhiyetini haiz olacaklardır. Spor teşkilâtı lâyihası Meclise verildi Ankâra 30 — Spor teşkilâtı lâyihaşı b Mü Merin vesile kr, . 55177 Af lâyihasının esbabı mucibesi Siyasi af lâyihasının esas- larına dair yeni malümat Ceza kanununun 125 inci maddesinden 167 nci maddesine kadar olan cürümleri işliyenler affediliyor Ankara 31 (Telefonin) — Hüküme- ( Ye ve yıkılmaz prensiplere sahib oldu. timiz, senelerce vatandan ayrı ve ve- tansız yaşamanın bütün ıztırablarını çekmiş oldukları tahmin edilen yüz elliliklerle, İstiklâl mahkemesi mah- kümiarı, bazı siyasi cürüm mahküm ve maznunları, heyeti mahsusularca haklarında devlet hizmetinde istih- dam edilmemeleri için karar verilenler hakkında yüksek bir ulüvvücenab ve atıfet eseri göstermiş, bunların affı için bir kanun lâyihası hazırlıyarak Büyük Millet Meclisine vermiştir. Ka- nunun esbab mucibesinde «Türk mil- letinin beşer varlığına hâkim olan ta- rihi seyri arasında gördüğü ve geçirdi- ği muhtelif inkılâblar içinde en ağır badiresine, Osmanlı imparatorluğu- nun son devirlerinde tesadüf etmişti.» diye başlıyan mukaddemesinde bu ta- rihi seyir hakkında izahat verildikten sonra İstiklâl savaşına geçilmekte ve şöyle denilmektedir; «Türkiyeye küçük bir arazi, mah- dud bir istiklâl, nisbi sükün getirece- ği tahmin edilen mütareke ve mua- hede, Türkiyenin büsbütün harita- dan silinmesine ve Türk milletinin is- mahvedilmesine bir vesile ve bir mebde oldu, Milli cidal denilen İstiklâl savaşı, öyle bir hengâmede ve bu kadar ağır şerait içinde başladı. Bunun başlangıcındaki zorluklarım nutkunu okumak lâzım ve kâfidir, O günü yaşıyanların insanları dalma unutturucu tesellisile avutan hatıra- Jarını tazelemek ve 6 günleri bugün- lerle ölçmek için tavsiye olunabilecek en sağlam vasıta, gene o kitabdır. Fil- hakika düşmanlar, memleketin en gü- zel kısımlarını zaptetmiş, kalanlarını yıkmış, silâhlarını almış, saltanatla hilâfet makamını, devlet otoritesini temsil edenleri emeline bâdim, sefü birer vasıta haline getirmişti Bun- Jarım muzır ve menfi tesirleri, menvle- ketin en temiz ve saf kalması lâzım ge- len asli unsurlarına bile muhtelif ve müğfl propaganda vasıtalarile sira yet etmiş ve etmekle idi. Bir taraftan vatanı kurtarmak, is- tiklâli korumak için düşmanlarla çar- pişilirken diğer taraftanda içeride düşmanların gayesine bilerek, bilmi- yerek hizmet eden menfi âmillerin tenkilile uğraşılıyordu. Çarpışma ve çalışma her safhada ve her sahada bir takım radikal tedbirlerin alınma- sını icab ettirmişti. Büyük Millet Mec» Yisl kuruldu, ordu tensik edildi, kanun- suzluğtun asırlarca cari olduğu bu di- yarda mili hâkimiyetin İradesi olan kanunlar bâkim kılındı, Kanur- ların hükümlerini infaza ve memle- keti istihlâs gayesi etrafında birleştir. | meğe en müessir tedbirlerden biri ol- mak üzere İstiklâl mahkemeleri ku- ruldu. İstiklâl mahkemeleri, milli mücade- le sırasında ve cumhuriyetin ilk tees- süs devrinde milleti, inhilâlden kurta- ran yüksek bir müessese oldu. Âdil ve kati kararlarile ihtilâl ve isyanların İ önüne geçmekle kalmadı, milletin si- nesini, milletin bünyesini, ihtilâl ve isyan boğumlarından korudu ve kur- tardı. Zaferle tetevvüç ve mili hududla- rn; ve gayelerini İstihsal eden sa- vaş, kurduğu cumhuriyet rejimile İ tarihten miras kalmış ve milletin bünyesinde asli olarak yer almış zannedilen bütün kölü saik ve iti yadları ortadan kaldırarak yepyeni bir nizam kurdu. Hakka, adalete, ba- husus medeniyet ve terakkiye, müs- bet bilgilere dayanan bu nizam Türk milletinin asli karakterile tamamile tetabuk etti ve onun İçindir ki mem- lekette ve millette bugün cihanı hay- retle* takdire sevk eden müsbet eser- ler vücude geldi. Cumhuriyet reji- mi, Türk milletinin esas bünyesine sstinad ettiği için 15 senelik kısa bir müddet zarfında, sarsılmaz temele. Bu nizamın tesisi kadar bekası da elzem, hatta bekası tesisinden daha çok güç olduğuna şüphe yoktur. Bir taraftan cumhuriyet rejiminin tesi- si için kanunlar ve müesseseler ya- Tatılırken, bu kanuni müesseselerin korunması için icab eden idari, Xa- | uni tedbirler de alınmak yoluna gi- dildi. Bir inkılâbın en büyük mü- eyyidesi, milletin o inkılâba olan itikad ve itimadıdır. Türk milleti bu itimad ve itikadını cidali müllinin başından bugüne kadar fili eserle- rile isbat ve izhar etmiştir. Milletin, idealine ve karakterine en uygun olan, gaye ve ihtiyaçlarına en doğru cevab veren halkçı cumhuri- yeti herkesin bildiği ve söylediği adi- le söylenmesi lâzımgelirse Kemalist rejimi sevmesi, koruması kadar ta- bil ve daimi bir his olamaz. Bu ka- dar kavi esaslara istinad eden reji- min bin bir bedbaht salk ve sebeb- lerle kendisine bidayettenberi mu- halefet veya ihanet etmiş olanlardan artık bir endişesi kalmaması icab eder. Haksızlıklara karşı çetin ve ka- hir bir çehre gösteren cumhuriye- tin zavallı ve biçarelere karşı da merhameti yüksek olur. Cumhuriyet, muhtelif zamanlarda bu merhamet eserlerini müleaddid af kanunlanle göstermiştir.» Esbabı muücibe mazbatasının son- larında düşmana hizmet eden yüz- elliliklerden o bahsedildikten sonra şöyle denilmektedir: «Halbuki bunların çocukları ve akrabaları, aramızda oyaşamakin, memleket ve milletle beraber ve fark- sız olarak vatanın nimetlerinden İs- tifade etmekte ve külfetlerine Kkat- Janmaktadırlar. Fakat şu farkla ki onların dalma vicdanlarında şu ve ya bu karabet şaibesini taşımakta ve hicabını duymaktadır. Bu vazi- yette bulunan vatandaşlarımız, bu kadar ağır manevi iztırabdan kur tulmağı cumhuriyetin . şefkalinden bekledikleri gibi Kemalist rejiminin on beş senedenberi affı umumi hari- ci olarak memleket dışında yüz elli- Jikler hakkında merhametini esirge- memesi için hiç bir mâni ve mahzur kalmamıştır. Aifolunup fa içeriye geldikten son- ra Kemalist rejiminin, Türk kanun- larının her vatandaşa temin ettiği hürriyet ve refahdan istifadeye yal- nız kendi irâde ve hareketleri hâkim olacaktır.» Kanun hangi cürümleri effetti Ankara 30 (Akşam) — Hükümetce Meclise verilen siyasi af Jâyihasının esaslarına göre şunlar affedilecekler- Gir: 1 — İstiklâl mahkemesi mahküm- Yarı, 2 - Ceza kanununun ikinci kitâe bının birinci babında yazılı suçları işlemiş olanlar affedileceklerdir. Ceza kanununun 125 inci madde- sinden 167 nci maddesine (dahil) ka- dar olan fasla dahil olan bu suçlar, devletin arsıulusal şahsiyetine, dev- let kuvvetlerine, ecnebi devletlerle bunların reisi ve elçilerine Karşı işlen- miş cürümlerdir. Bu cürümlerin imaz- nunları hakkında takibat yapılmıya- cak, mahkümiyetler infaz edilmiye- cektir. Bu af bülün hukuki ve fer! ne- ticelere şamil olacaktır. 3 — Ancak bu af, memurin ve hf- kimler kanunlarile bunlara müzeyyel kanunlar mucibince yapılmış olan ir- zibati müamelelere şamil olmıyacak- tar. 4 — Yüz ellilikler ve haklarında he- yeti mahısusa kararı verilmiş olâular bu af kanunundan İstifade ediyorlar, Fakat 8 sene maaşlı veya ücretli dev- let hizmetlerine girmiyeceklerdir. Bu kanun projesi neşri tarihinden muteber olacaktır. i n