30 Mayıs 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

2 AKŞAM 30 Mayıs 1938 an Dün Geceki ve Bu Sabahki Elaberler Yüz elliliklerin affı meselesi Hükümetin hazırladığı siyasi af projesi Yüz ellilikler, İstiklâl mahkemeleri mahkümları ve haklarında heyeti mahsusa kararı verilenler effediliyor Cümhuriyetin ca beşinci yıldönü- | mü münasebetle afilin edileceği yüzelliliklerin de bundan istifade edecekleri geçende rivayet oşeklind3 yazılmıştı. Cumburiyet hükümeti bu hususta bir kanun projesi hazırlamış ve Meclise vermiştir. Proje mucibin- ce yüzellilikler, İstiklâl mahkemeleri mahkümları ve heyeti mahsusaca haklarında karar verilmiş olanlar af- dan istifade edeceklerdir. Yüzelliliklerden elli “kadarı ölmüş- tür, Hayatta kalanlar, konsolosha- nelerden vize aldıktan sonra memle- kete dönebileceklerdir. Hükümetin Meclise verdiği lâyiba, Adliye Encümeninde tedkik edilmek- tedir, Bugünlerde Meclis heyeti umu- miyesine sevkedilecek olan lâyihanın esbabı mucibesinde vatan dışında olanlardan bir çoğunun evlâdı, aile- leri ve akrabaları memlekette bulun- dukları ve Türk rejiminin artık kafa larda ve yüreklerde istikrar bulmuş olduğu kaydedilmektedir, Kuvvet ve resaneti ile bütün dünyanın gözlerini kamaştıran, tak- dir ve hayranlığını celbeden cumhuri- yet rejimi, şimdi bu yüksek atıfetile yurd haricindekilerin dahi nimetlerin- den faydalanmalarını esirgemiyor Gene yüksek bir âlicenablık eseri ola- rak derpiş edilen af için 29 teşrinievvet cumhuriyet bayramı beklenilmiyecek ve kanun neşri tarihinden itibaren muteber olacaktır. Kanun lâyihası se- kiz maddeden mürekkebdir. Xüz ellilikler, yurda döndükten son- ra sekiz sene müddetle devletin maaş- ı ve ücretli hizmetlerinde kullanılmı- yacaklar, haklarında heyeti mahsusa kararı verilmiş olanlar da dört senc maaşlı devlet hizmetine giremiyecek- lerdir, “Türklerin Avrupaya gelişi olmasaypı Avrupa en iptidai medeniyette kalacaktı,, Cenevre 29 (A.A.) — Cenevre tarih ve arkeoloji cemiyetinin son celsesi Tuznamesinde bayan Afet ve Pr. Pi- tart'ın isimleri yazılı “bulunuyordu. Fakat bayan Afet rahatsızlığı dolayı” gile toplantıya yetişemediğinden kon- feransı tehir edilmiştir. Pr. Pitart'a gelince, konferansçı Türkiyenin mazisini öğrenmek için bugün sarfstmekte olduğu muazzam gayretleri ehemmiyetle kaydetmiş ve bu mazinin beşeriyetin ilk anlarına rücu ettiğini ve bugünkü asri Türki- yeye eriştiğini söyliyerek demiştir ki: «Bugün pek az memleket vardır ki “Türkiyenin yaptığı gibi ilme bu kadar kişi tahsis etsin ve para koysun. Ata- türkün himayesinde kurulan Türk tarih cemiyeti Reisicümhurdan en yüksek müzahareti ve kudretli teşvik- leri almaktadır. Pr. Pitart çok kalabalık ve derin bir alâka ile dinliyen bir samiin kütlesi | | önünde nazariyesinin başlıca unsur- larını izah etmiştir. Bu naariye me- Solotik devresinin sonunda ve neolo- tik devresinin başlangıcında garbi As- yadan Avrupaya akın eden İnsanlar. Pitart demiştir ki: «Eğer Bu insanların - ki Türklerin ecdadıdır - Avrupaya gelişi olmasaydı « bunların anarmludan geldiğine şüp- he yoktur - ve onların beraberlerinde getirdikleri ziraatçıhk ve hayvanların eblileştirilmesi bulunmasaydı belki de Avrupa daha uzun müddet en ipti- dai medeniyetinde, taş kesmenin baş- lıca endüstri ve hayvan ve balık av- larile meyva toplamanın yegâne ya- şama unsurunu teşkil eylediği o saf- hada daha uzun müddet kalacaktı. Zamanımızın keşifleri sayesinde, «Ex Oriente Lux» formülü gibi eski bir tabir yeniden canlanmış oluyor. Kü- çük Asyada seyahat eden Avrupalılar kendilerini bir nevi ana toprakta bu- Tuyorlar, Fransadaki hava üsleri İngiltere bunlardan istifade edebilecek Londra 29 — Fransız hava erkâ- nıharbiye reisi general Vilemen beş tayyare zabitile buraya geliyor, Dey- li Herald gazetesi diyor ki : «Bu seyahat, nezaket seyahati ol- makla beraber mühim müzakereler yapılacaktır. İngiltereye doğru uçan tayyareleri Fransadan kalkacak tay- yare filoları daha çabuk durdurabi- Jir. Harb zamanında düşman memls- ketleri bombardıman için Fransadan hareket edecek tayyareler daha mü- sald vaziyettedir . Fransada çok güzel hava üsleri vardır. İngiltere bunlardan istifade edebilecektir.» Bu yâzidan anlaşıldığına göre İn- giltere Fransada tayyare filoları bu- Tundurabilecektir. İngilterede hava günü Londra 29 — İngilterede hava gü- nü münasebetle 1000 tayyare göste- rişler yapmıştır. Halk tayyare mey- danlarını doldurmuş, uçuşları, tay“ yareleri temaşa etmiştir. Hiç bir ka- za olmamıştır. Yalnız bir tayyare ye- Te İnerken toprağa çarpmış, tayyare» ci hafif surette yaralanmıştır. — - | | Müstemleke isteği Alman sistemle birliği âzasinin Romiâyı ziyareti Roma 29) — Alman müstemleke birliği azasından âmirsl Rucman buraya gelmiştir. Bu münasebetle bir toplantı yapılmıştır. "Toplantıda müstemleke (o birliği şefi general Vonepp, Dük de Koburg ve Von Rib- bentrop tarafından gönderilen bir murahhas bulunmuştur. o General Vonepp demiştir ki: «Lâzım olan şey hazır olmaktır, Bi- zim iptidai maddeler için bir depo ve istihsalâtımız Için bir mahrec olacak olan müstemlekelerimiz üzerinde mu- ruru zamana tâbi olmıyan bir hakki- mız vardır.» Amiral şu sözleri ilâve etmiştir: «Almanya, Führer'in müstemleke sa- hasında dahi Alman milletine şeref ve hukuk müsavatı temin edeceğin- den şüphe etmemektedir.» Sovyet Rusyada casus bir Ermeninin mahkümiyeti Moskova 30 — İpek Ermeni tröstü. nün relsi Ermeni Kamutes sapotaj ve Japonya ile İtalya hesabına casusluk yapmak tömetile idama mahküm edilmiştir. Biri kadın olan iki şeriki onar sene küreğe mahküm olmuşlar- dır. : | kurumu başkanı Fuad Buler olduğu İ daki tesisatını gezmiş ve yapılan W- Türkkuşu uçuşları Prens Bibesko dün takib ettiği uçuşlardan sonra pilotlarımızı tebrik etti Ankara 29 (A.A) — iki günden | beri şehrimizde bulunan entemasyo- nal hava federasyonu başkanı prens Bibesko, bu sabah beraberinde h haide Türkkuşunun Ergazi kampın- çuşları takibetmiştir; Prens bu sırada antrenmân Uçuşları yapmakta olan genç pilotların uçuşlarını takibet- tikten sonra sırasile yapılan pars- şüt atlayışları, romork uçuşu ve filo uçuşlarını takibetmiş ve kurum baş- kanı tarafından kendisine izahat ve- | rilmiştir. Bu sırada bir Habik yüksek rTököor plânörü İle akrobasi mümare- seleri yapmakta olan Türkkuşu öğ- Son dakika B. Hitlerin beyanatı “Bana harp niyetleri atfedenler zekâvetime hakaret etmiş olurlar,, Tondra 30 Sunday Grafik gâze- | tesi, son Çekoslovak ohadiselerinden evvel B. Hitlerin kendisine vermiş ol * duğu bir mülâkatı neşrediyor. B. Hit- ler, Almanyanın sulhsever niyetleri- nİ teyid ettikten sonra demiştir ki; — «Yeni Almanya sulhü asla ihlâl etmiyecektir. Zira harbin ne demek olduğunu biliriz. Harb görülmemiş | ve işitilmemiş bir felâkettir. Bana harbcü maksadlar atfeden- ler, zekâvetime hakaret etmiş olur- Jar. Eski Alman müstemlekelerini $ırf iktisadi sebebler ve müsayat hissi yüzünden istiyoruz. Cebir ve kuvve- tin işe karışmasını men için bu hu- susta süralle müzakereye girişilme- Hdir.» “wt Nazi konsresinde Yot Âli Yıldızın yaptığı son derece ma- hirane fikürleri gördükten sonra ken- disini hararetle tebrik etmiştir. En son olarak hava başkanına hangarlar ve tesisat gezdirilmiş ve prens Bibes- ko burada gördüğü yüksek disiplin, fevkalâde organizasyan o mükemmel talim heyeti ve mükemmel surette yetişen talebelere malikiyetinden do- layı memnun olduğunu başkan Fu- ad Bulcaya bildirmiş,ve kendisini teb- rik ederek Türkkuşu ekipinin beynel- milel konkurlarda kendilerini göster- melerini tavsiye etmiştir. Meydandan ayrılırken genç talebe- ye dönerek: «En kısa bir zamanda elde edilen ba- şarılardan dolayı hayretler içerisin- deyim, Bana bugün güzel saatler ge- çirttiniz. Hepinize teşekkür ediyor | ve yarınınızın başarılarla geçmesini diliyorum.» demiştir. | Turizm ve otomobil klübü Ankara merkezi yeni idare heyeti seçildi birçok karar- lar verildi | Ankara 29 (MA) TE üremi ve oto- mobil klübünün Ankâra merkezi ida- re heyetini teşkil etmek üzere Anka- rapalasta bir içtima yapılmıştır. Bu toplantıda eski idare heyeti âzalarile diğer alâkadar bazı zevat bulunmuş ve netice olarak aşağıdaki zevat heye- ti idareye seçilmiştir: | Doktor Zekâi Tahir Burak, mühet- | dis Etem Mihrab, Necati Topçuoğlu, Mazlum Ataman, Şevket Süreyya, Mecdi Kut. Yeni heyet, Ankarada adedi gittik- çe artmakta olan otömobilciler ara- sında propagandalar yaparak memle- ket dahilinde ve Avrupada müşterek seyahatler tertib etmek, Ankaraya turist celbine çalışmak, Ankara için yeni bir rehber vücuda getirmek gibi bir çok mühim vazifelerle meşgul olacaktır. Yugoslavyada Bir çok yerlerde müteaddid zelzeleler oldu i İ Belgrad 29 (A.A) — Gündüz ve gecenin muhtelif saatlerinde Yugas- lavyanın birçok yerlerinde ve bilhas- sa orta Sırbistanda Rudniken dağı civarında Kotor nehrinin menba ci- hetinde birkaç zelzele kaydedilmiş- tir. Zelzeleler dolayısile hasarat vuku- bulmadığı zannedilmektedir . | İ | Prens Bibesko bu sabah tayyaresile geldi Geçenlerde tayyarösile Ankaraya gitmiş olan Romanyalı prens Bibeskö bu sabah tayyaresile Yeşilköye gelmiş- tir, Prens yarın Bükreşe dönecektir. Yugoslav - Yunan ticaret itilâfı Belgrad 29 (AA) Yugoslav - Yunan ticaret itilâfının müddeti, 31 mayısta biteceğinden yenisini imza- lIâmak üzere bir Yunan ticaret heye- iin yakında Belgrada geleceği ba eki iy B. Göbelsin bir nutku “Almanya her ne pahasına hayati haklarını elde etmeli, Almanyanın keskin kılıcı bizim müdafiimizdir,, diyor Desau 30 — Propaganda nazırı B. Göbels, Mağdeburg nazi kongresinde İ irad ettiği bir nutukta ezcümle demiş- | tir ki: | — Dahilde tam bir sükün ve huzur | içinde bulunuyoruz. Fakat harici sulh, dlğer devletlerin arzusuna bağlıdır. Bunun içindir ki, Almanyanın keskin kılicı bizim en büyük müdafilmizdir. Diğer taraftan şimdi emin dostları- mız vardır. Bunlara güvenebiliriz, San üç ayda kazandığımız muvaffakıyet- eri, bunların müzahereti olmasaydı elde edemiyecektik. Bir kaç hafta evvel nüfusumuz 60 milyondu, şimdi 65 milyonu buldu. Bu neticeyi, tek kurşun atmadan elde et- tik, Almanya her ne bahasına olursa olsun bütün hayati haklarını istihsal etmelidir. Fakat İlalyanınki gibi kars şılıklı bir dostluk istiyoruz.» Çekoslovakyada intihabat Südet mıntakalarında Henlein fırkası kazandı Komünistler ile sosyal demokratlar intihabatta büyük bir mağlübiyete uğradılar Prag 30 — Dün yapılan intihaba- tın ilk neticelerine göre bütün Südet | mıntakalarında Henlein taraftarla- n mühim 'muvaffakıyetler kazan- mışlar, komünistler ve sosyal demok- ratlar büyük bir hezimete uğramış- lardır. Çekler ile meskün omıntakalarda ehemmiyetli değişiklikler olmamış- tır. Pek mühim bir sanayi merközi olan Sabloksta oHenlein taraftarları 18,000 rey, yani reylerin yüzde 78 ini kazanmışlardır. Halbuki 1931 int& habatında reylerin yüzde yetmişini almışlardı. Liberette (Komünistler o-reylerin Üçte Ikisini kaybetmişler ve Henlein-” ciler kazanmışlardır. Dün akşam Dişavoda hadiseler ol- muş 65 kişi tevkif edilmiştir. Bata kundura ofabriklarının bulunduğu Napazetlada komünistler kazanmış- lardır. Cenubu şarki Bohemyada Çekler 8 sandalyeye karşı 10 sandal- ye kazanmışlardır. Berlin 30 — D. N. B ajansma gö- re Henleinistelrin bütün Südet mmn- takalarında muvaffakıyetleri tam ve katidir. Paris 30 — Çekoslovakya sefiri B. Osuüski Pragdan buraya dönmüş ve B. Bonneyi ziyaret ederek Prag hü- kümetinin Südet meselesini süratle halletmek ve Südetlere geniş mü- sâadelerde bulunmak niyetinde bu- İunduğunu,' Südet mıntakalarında Almancayı resmi lisan olarak kabul edeceğini, mahalli idareye hürriyet vereceğini, kültür için bir statü ha- zırlıyacağını tebliğ etmşitir. İspanyada şiddetli muharebeler Frankocular Valensiya yolunda son istihkâmı aldıkları iddiasında Paris 29 — Frankistler Teruel - Valâns yolunda son istibkâm olan Puerto oEscandonu ele ( geçirmiş- lerdir. Bu münasebetle şiddetli mu- harebeler olmuştur. Akdeniz sahilin- deki cephede de mühüm muharebeler olmuştur. Burada hükümet Kıtaatı birçok hücumlarda ( bulunmüştur. Frankistler bunların otardedildiğini bildiriyorlar. Barselon hükümeti açık bir şehir olan Alikânte'nin tayyareler tarafın: dan bombardımanını şiddetle protes- to etmiştir. General Mariç Belgrada vardı! Belgrad 29 (A.A) — Yugoslavya Harbiye Nazırı general Mariç bu sabahı Türkiyeden Belgrada dönmüştür. General Cedillo vaz geçmiyor Birkaç sene çarpışacak vazi- yette olduğunu söylüyor San - Anlonio (Amerikâda) 29) A. A.) — Meksika'da isyan eden Cedillo firar ederken Somevehr'de durmuş ve radyo vasıtasile Amerikan mat- buatına beyanatta bulunmuştur. General, isyan birkaç aydanberi hazırlandığı için federal kıtalara birkaç sene çarpışacak vaziyette bu- lunduğunu söylemiş ve hükürnet darbesinin muvaffalıyetsizliğini fe- deral kıtalarla çarpışmak İstemiyen San-Lüi-De Potosi halkına atfetmiş- tir. Cedillo'nun dostları generalin Tek- sas hududundan kaçmağa teşebbüs edeceğini zannetmektedirler . Generalin Xizile ailesinden bam kimselerin Teksas'da bulundukları iii ii i