10 Mart 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

Reza al id | SİYASI İCMAL: Ingiliz politikası İngiliz Başvekli B. Çemberlayn, İn- Yüterenin sulh samanında, tarihte misli görülmiyen muazzam teslihat ve ayni zımanda yarın ken- düşman olabilecek devletlerle Malaşmak çarelerini aramak üzere g&- Niş mikyasta diplomasi müzakerelere başladığı bir sırada dahile ve harice Karşı kabinesinin düşünce ve göyeleri- Mi izah etmiştir. Her şeyden evvel kendisinin ne f&- fist ve nazi, ne de komünist taraftarı olmayıp İngiliz rejiminin temeli olan Jerdi hürriyet imanına bağlı bulun- duğunu ve ferd kendi düşüncesinde, sözünde ve hareketinde serbes bulun- Madıkça hakiki demokrasi olamıya- Pağını söyliyerek, kendisine atfolunan temayül ve fikirleri reddetmiştir. Bundan sonra Milletler Cemiyeti- hin bugünkü hali ile hiçbir küçük devleti büyük bir devlete karşı himd- ve edemiyeceğini ve kilçik milletleri bu milesseseden, sulhun muhafazası- n: beklemeğe iknaa çalışmak doğru olmadığını bir daha kaydetmiştir. Şimdi İngiliz hükümetinin bütün düşündüğü Britanya adalarının ve bunlara erzak ve ham madde getiren yolların ve müttefik memleket Pran- sanın muhafazasıdır. Hariçteki sev- kulceyş noktalarının muhafazası en sonraya geliyor. İngiliz cihan impara- torluğunun can alacak noktası Bri- tanya adaları, suları ve civarıdır. İngiltere dünya işlerine bir gün umumi bir harbe sebep ve ocak ol maması düşüncesi ile alâkadar olmak- tadır. Bu isahat, İngiliz efkârı umumiye- sinin kancatlerine çok uygun düştü. günden, İngiliz kabinesi, bu defa ka- hir bir ekseriyet ile itimad kararı al- mıştır. Feyzullah Kazan a Siciller üzerine | yapılacak tekaüdler Gizli tezkiye varakalarında ne gibi sualler bulunacak, bunları kimler dolduracaktır? Ankara - (Akşam) — 1633 numa Talı tekaüd kanununun üçüncü mad- esine eklenen bir fıkra ile mülki Memurların, askeri memurlar gibi, Sicilleri üzerine tekaüd edilebilmeleri #sası kabul edilmişti. Bu esasın tatbik suretini gösteren Ye dünden itibaren meriyet mevkil- zamnamenin belli başlı telefon haberi olarak Ve bu itibarla her memuru yakından &lâkalandıran bu nizamnamenin ih- Yiva ettiği bütün hükümleri aşağıda kaşdediyor Gizli tezkiye varakaları Nizamnameye göre her memur İçin her sene gizli bir tezkiye vara- kası doldurulacaktır. Gizli tezkiye Yarakasının ne gibi sualleri ihtiva #deceği nizamnamede aynca göste- rilmiştir. Memurların idari, içtimai Ye siyasi vaziyetlerini daimi bir mü- Takabe altında bulundurmağa yarı- Yacak olan bu sualler arasında çok dikkate olanları vardır; «Zekâ derecesi ve kavrayış kabili- yeti; lerine karşı muamelesi, ddeti, vatani duygu- erakkiye taraftar'ı- cumhuriyete sadakati; yları; menfaati zatiye- #ine düşkünlüğü derecesi; hafifmeş- Tebliği veya a aşlılığı; işret, ku- Mar ve sa ere meyli ve bunlar Tın vazife: > bulun- duğu yerde e ailevi rabilası plup olmadığı; muktesid veye, müsrif Olduğu; varidatile malşet tarzı ara- Sında müva: t olup olmadığı, zati Ve ailevi bulunup bulünmadı- rad edinip edinmediği, karısının mahrem Sİ- sam eden fiil ve ha- Teketleri, a riayeti derecesi, £ Biyinip g he muvaffalıyet derecesi, korkaklı- Ğı ve mütereddidiiği, cesareti. * Gizli tezkiye varakalarını kim dolduracak? Gizli tezkiye varakaları; Başvekil, Vekiller, vekâlet müsleşarları, umum Müdürler, müdürler, şube müdürleri, umumi . müfettişler, valiler, elçiler, | daimi maslahatgüzarlar, elçilik müs- | İeşarları, teftiş heyeti reisleri, mü- | İettişler, kaymakamlar, vilâyetlerde Merkez teşkilâtına mensub en yük- 8ek âmirler, başkonsoloslar tarafın- ,dan doldurulacaktır ? Müfettişler muamelelerini teftiş €ttikleri memurlar hakkında gizli tezkiye varakasının ihtiva ettiği su- ailer dairesinde bir rapor kaleme ala» tak bu raporu o memurların sicille Tinin saklanacağı makama gönder- Mmeğe mecbur olacaklardır. Sicil üzerine tekaüd yapıl- sını icab ettirecek haller? Nizamnamede sicil üzerine tekaüd miz ve muntazam yapılmasını icab ettiren hallerin ne- ler olduğu gösterilmiştir. Bu haller şunlardır: i — Memurin kanununda ihracı istilzam edeceği yazılı haller haricin- de kalan ve memurluk haysiyet ve şerefine uymıyan kötü itiyad ve ha- reketleri gizli tezkiye varakaları ile sabit olacaklar. 2 — İrtikâb ve irtişa şüphesi al- tında bulunanlarla kumar oynamayı itiyad edinenler ve kendisinin veya karısının emlâk ve serveti her günkü sarfiyatları ile mütenasip olmıyan- lardan sahib oldukları serveti haklı bir surette ihraz ettiklerini isbat ede- miyenler. 3 — Hırsızlık, emniyeti sulstimal, iftira gibi suç mahiyetinde olan fill ve harekette bulundukları şayi ok makla beraber maddi ve kanun! kâfi delil bulunmamasından dolayı hak- larında takibat yapılamıyan ve fakat bu fiil ve hareketleri gizli aynı iki tezkiye varakası ile teeyyüd edenler. 4 — Cumhuriyet rejimine mügayir ve memleketin içtimai nizamını boz- mağa.müsaid ekideleri yapmağa ça- lışanlar, 5 — Gizli tezkiye varakası doldu- ran âmirlerle bu yolda rapor kale- me alan müfettişlerden garaz veya hususi bir maksada hakikate uy- gün olmıyan mütalâa yürüttüğü an- Tağılanlar, Nizamnamenin bir maddesine gö- re sicil itibarile tekaüde sevk edilen- lerin hangi fiilden dolayı tekaüd edil. dikleri kendilerine blldirilmiyecektir. Birinci derecede âmir, vekil olan memurlarla umumi müfettişlerin, müsteşar, vali, sefirlerin sicilleri te- küüde sevkleri icra vekilleri heye tihce ve diğer derecedeki memurlar nn sicillen tekaüdlükleri de salâhi- yetli inzibat komisyonlarınca yapıla- caktır. Devlet şürası, muhasebat divanı reisi ve âzaları nizamname hükümle- Almanyada filim; ile tedrisat işi git- tikçe inkişaf et- mektedir. Son üç sene zarfında 43640) Aleti tevzi edilmiş- tir. Bugün bütün Alman mekteple- rinde filim yardımile tedrisat yapıl maktadır. Sinema âleti mevcud olmı- yan mekteplerin üçü bir sinema âle- tini aralarında nöbetle kullanmakta» dır, Alman maarif idaresi bundan sonra her sene mekteplere 800 sinema, makinesi tevzi edeceğinden birkaç s6 ne sonra makinesi olmıyan mektep kalmiyacaktır. Bir taraftan memleket dahilindeki mekteplerin filim ihtiyacı bu suretle tatmin edilirken diğer taraftan ecne- bi mekteplerde bulunan Alman mek- teplerine de filim makineleri verilmiş- tir. Şimdiye kadar umümi tedris mek- tepleri için 178 ve ihtisas ve meslek mektepleri için de 38 filim yapılmış- tır. Yüksek tahsil mektepleri şimdi 200 den fazla filme maliktir. Bunlar tıp, biyoloji, coğrafya, jeoloji, meteoro- loji, motematik, fizik, kimya, mimar- lık, makine, elektrik, madencilik ve demircilik fenlerine ve ilimlerine aittir. Alman maarif idaresi bugüne kadar İKTİSADİ MESELELER Yeni ticaret kanununda taçirin tarifi Yeni bir ticaret kanunu için zırlıklar yapılmaktadır. Şehrimizde hukukçulardan ve ticaret işlerile alâ- kadar avukatlardan mürekkep bir ko- raisyon bir proje hazırlamaktadır. Ye- ni ticaret kanunu bugünün ihtiyaçla rına uygun bir tarzda tanzim edik mektedir, Yeni kanunda «tacir; Ata- türkün nutuklarında işaret buyur- dukları şekilde tarif edilmektedir. Bu tarife göre, hukukçular, «taciriz şu su- retle izah etmektedirler. «Tacir, cemi yetin kendisine 8osyal vazifeler tahmil ettiği bir yurddaştır.» Bu manaya gö- re, tacir, yalnız kendi hesabına kazanç temin eden ve kesesini dolduran bir adam değildir. Mili tacir tipi, bugün- kü iş bölümünde, kendi zekâ ve ka- biliyeti sermayesile, sosyal bir vazife alan bir adamdır. Bir tacir bu vazi- fesini yaparken, her şeyden evvel için- de yaşadığı cemiyetin menfaatlerini de hatırdan çıkarmıyacaktır. Memleketin zararına olarak spekü- Misyon yapan ve bu uğurda büyük kârlar temin edeni milli tacir ok maktan ziyade, memlekete ve umumi menfaate zarar verdiği için mücrim addetmek lâzımdır. Bugünün hukuki telâkkisine göre, tacir, memlekete faideli olan unsur- dur. Yalnız kendisine faidesi olan ve rine tâbi tutulmamışlardır, Ondülâsyon makineleri ıslah edilecek Berberlerin kullandıkları ondülâş- yon makinelerinin fenni evsafı hak- kında şehir meclisince kabul edilen talimatname (berberler cemiyetine gönderilmiştir. Cemiyet berberlerin ellerindeki saç makinelerini tadil ve ıslah etmelerini temin edecektir. 'Talimatnamedeki mevcut mühlet bittikten sonra makinelerini talimat- nameye uydurmıyanlar hakkında ta- kibat yapılacaktır, Bir çocuk merdivenden iner- ken düşerek yaralandı Kasımpaşada dokuzuncu ilkmektep- tep talebesinden Hulüsi, merdivenler- den inerken muvazenesini kaybederek düşmüş, muhtelif yerlerinden yaralan: dığı cihetle Şişli çocuk hastanesine ya- tarılmıştar, memlekete zararı dokunan insanı, ta- cir kabul edemiyoruz. ii Hasılı yeni ticaret kanunu, Atatür- kün irşadlarından ilham alan ve en yehi hukukt telâkkilerle ortaya çı- kan bir kanun olacaktır. — H. A, m amaaa Buğday ihraç nizamnamesi hakkında rapor hazırlandı Buğday ihraç nizamname projesi üzerine (o tacirlerin (o mütalâalarını tesbit etmek üzere yapılan toplantı- lar bitirilmiş ve dünden itibaren ra- porun hazırlanmasına başlanmıştır. Vekâlet nizamname hakkında ta- cirlerin mütalâalarına azami ehem- miyet vermektedir. Bu münasebetle zahire borsasına yapılan tebliğatta ekalliyette dahi kalsalar nizamname- nin bazı cihetlerine muhalif olan ta- cirlerin mütalâalarının sarahaten tes- biti bildirilmektedir. Rapor o bu- gün Ankaraya gönderilecektir, usulü kabul etmişlerdir yapılan 416 filimden 130,000 kopye yaptırmıştır, Bu kopyelerin uzunlu- ğu 15 buçuk milyon metredir. Bun- dan başka 216 esas filim de hazır lanmaktadır. Alman maarif idaresinin takip et- tiği gaye ve erişmek istediği inkişaf hedefi her mektebin tedrisatı . için mühim olan filimden birkopyeye ma» lik bulunmasıdır. Şimdilik her maarif mıntakasına çok miktarda her türlü filimden göndermiştir. Bu mınta- kalar mektepler tarafından ihtiyaç gösterildikçe mevcud filimleri o mek- teplerin emrine muvakkat bir zaman için tahsis etmektedir. Yüksek tedri- sat için de lâzım olabilecek bütün mev- zular ilmi filimlere alınacak yüksek tahsil gören talebeye gösterilecektir. Filim ile tedris usulünün Alman- yada bu suretle taammüm etmesi ha- riç memleketlerde büyük bir alâka uyandırmıştır. Bir çok memleketler, Almanların filim ile tedris usulünü tedkik ederek kendi memleketlerinde de bu usulü ileri götürecek tesisat vü- Mekteplerde filim vasıtasile ders verme usulü her tarafa yayılıyor Almanyada filim ile ders vermek usulü çok ilerle- miştir. Hemen her mektepte bir sinema makinesi bulunmaktadır. 416 filimden 130 bin kopye yapılmış, 15 milyon metrelik filim dağıtılmıştır. Almanyadan sonra Macaristan, İtalya, İsveç ve Amerika da bu cude getirmişlerdir. Buralarda filim ile tedris usulü esaslı bir surette hazır. lanmaktadır. Bir çok © memleketler. den gönderilen mu- rahhaslar Alman mektep filmi mer- kezini ziyaret etmişlerdir. Alman filim "merkezi bugün 65 memleketle bu Iş için temasta ve muhaberede bulun- makladır. Almanların tedris filimleri Paris ser- gisi esnasında gösterilmiş ve içlerin- den İkisi büyük madalya ve diğerleri de,altıh madalyalarla taltif edilmiştir. Almanca tedrisi için yapılan filimler Paris sergisinde o kadar elâka uyan- dırmıştır ki, Fransiz mekteplerinde almanca okutmak için bu filimlerden gönderilmesi arzusu izhar olunmuş- tur. Macaristan orta tedrizatta filim arlıkları ikmal etmek üzeredir. İtal- usulünün tatbiki için lâzım gelen ha- ya, İsveç de Almanyada fi'im ile ted- ris usulünü esaslı bir surette tedkik ettikten sonra ayni usulü kendi mem- leketlerinde tatbike karar vermişler- dir, Amerika hükümeti de mekteple- ri için 200 bin sinema âleti hazırlar mak üzere bulunuyor. Cağaloğlunda yangın Bir ev tamamen iki ev kısmen yandı | Bir itfaiye neferi başına düşün kiremitle yaralandı, hastaneye kaldırıldı Cağaloğlunda dünkü yangında Itfaiye ateşi söndürmeğe çalışırken Dün saat on ikide Cağaloğlunda bir yangın olmuş, bir ev tamamen, iki ev- de kismen yanmıştır. Ateş çıkan ev, Bakırköy belediye doktoru B. Necibe sid 11 nümaralı dört katlı içi ahşap, dışı kârgir evdir. Evde bay. Necibin ailesi oturmaktadır. Ateş ikinci kat- tan ve âni olarak çıkmış, birdenbire genişlemiştir. Ateşi, B. Necibin zevce- si Hasibe farkedememiş, komşuların görmesile haberdar olabilmiştir. İtfa- iyeye geç haber verildiğinden yangın çabuk büyümüş, bütün ev, hiç bir eş- ya kurtarılamadan yanmıştır. Bu sr- rada su sıkıntısı da baş gösterdiğin- den bitişiğindeki 13 numaralı ev de kısmen yanmış, bir aralık kıvılcımla- rın sirayetile 6 numaralı evde kapla- malarından tutuşmuştur. Söndürme işi bir saat kadar sürmüştür. Eminönü kaymakamı, Alemdar ve Eminönü nahiye *müdürleri yangın yerinde bulunmuşlardır. Ateşin neden çıktığı araştırılmaktadır. Yangının söndürülmesi işi esnasında itfalye gru- pundan 324 numaralı Şükrü başına düşen bir kiremidle oldukça ehemmi- miyetli şekilde yaralanmış ve Cerrah- Paşa hastânesine dasdeclmağlar. . Diğer iki yangın Dün öğleye doğru Kadıköyde de bir yangin olmuştur. Yoğurtçu parkı caddesinde B. Şefiğin isticarında bu- OLGA de SOMOGYİ NOVOTNİ'de seanslarına başlıyor. Sofralarınızı evvelden tutunuz. lu şam SS A DERİN Raki alınma pek ramen ii hedi ed > Breamaza TEEN 79 Priene —— ves,