7 Şubat 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

7 Şubat 1938 AKŞAMDAN AKŞAMA» Hamam meselesi İstanbul halkının bir kısmı temizlenemiyor Senelerdenberi âdet edinmiş bulu- nuyorum: Her sabah mutlaka tıraş olurum, Bunu da mihaniki suretie, kendim bile farkında olmaksızın yar parım, Zira, yüz yıkamam arasında Sakalımı da alıvermem, yemek esna- sinda ekmek kabilinden zaruri bir kı- sım haline gelmiştir. Jiletimi yüzüm- de gezdirdiğim sıralarda başka şey- ler de düşünürüm: Mevzu ararım, ya” hut zihnen hesahlarımı yaparım, O gün zarfında nerelere gideceğimi ta- sarlarım; ilh.. Birde bakarım ki, elimde havlu, yüzümü kuruluyorum bile... Hülâsa, tam «itiyad» tezahürleri. Fakat vakta ki muhit değiştirip da- ba iptidai bir yere gittim, bu âdetim de kayboldu: Artık gün aşırı taraş ol- mağa başladım; buna bile üşendiğim, İki gün atlattığım oluyordu. — Sebebi nedir acaba? - diye ken- di kendime merak ettim. - İstanbul- da bende bir nevi «koketri» vardı da şimdi zail mi oldu?.. Yoksa buranın modasi böyledir diye mi uydum? Hayır, ne o, ne öteki! Sebeb bam- başkaydı: İstanbuldaki evimde mus- Tuğumun karşısında bir ayna asılıydı. Önünde cam bir raf, üstünde de bü- tün levazımım vardı, Işık kâfi dere ©edeydi. Hülâsa herşey «rasyonel»... Yeni muhitte ise, ayna bir tarafta, $icak su tedariki müşkül, Takımla. rım çantada. Musluktan su sicim gibi Akar. Tek kelimeyle: Konforsuzluk... m da üşenmek doğuyordu... Meşhur mısradır: Tahsili kemalât kom alât ile olmaz Onun gibi kötü tertiple de hiç bir Yapılamıyor. Falanca millet temiz. $e, Şu veya şu medeni itiyadlara sa- bipse, bu mazhariyeti, hayatını tan- im edebilişinde aramalıdır. Yukarıki uzun mukaddemeyi, çok- zihnimi tırmalıyan meseleden kimseyi rencide etmeksizin açıkça, eği dobra bahsedebilmek için yap- İkinci mevki tramvaylara ne z2- man binsem, affedersiniz burnumun. direği kırıyor. İnsana öyle his geli- Yor ki, ayda, iki ayda bir yıkanmı- | Yanlar ekseriyettir. Halbuki birinci mevki tramvaylar. da ayni vaziyet yok. İkl iktisadi sevi- Ye arasındaki halkımız, demek, biri- i çok ayrı temizliktedirler. Bunun da sebebi gayet basit; Birinel Mmevkile gidip gelenler, apartıman- larda, yahut mümkün mertebe ha- Mami olan evlerde oturuyorlar, İkin- Sideki bedbahtların nasibi ise, artık ütün köhneleşmiş, ne hamamı, ME gusulhanesi kalmış ahşap evler. Çarşı hamamlarından kiminin su- Yu kesilmiş, kimi de kapanmıştır. Dİ. Ber taraftan bizde yıkanmak, din ter. biyesine bağlı bir şeydi, Lâik temiz- ik, ancak, söylediğim gibi, asri bina- larda oturanlara has oldu. Yukarıda da anlattım ki, kimseyi yp plamıyorum: Çünkü kendi misa- şvde zikrettiğim gibi, bu, bir teşki- $, İmkân meselesidir. Teşkilât ve n olunca insan medenileşir, ol Mayınca da bedevileşir, *Herşey ucuzlasın!». deniyor; bu pe yanda içme suyu da düşünülüyor. akat her halde kullarma suyuda Liman tesisatı Simdilik yalnız rıhtım ve yolcu salonu yapılıyor Bugünkü İstarbul limanının ihti- yacı karşılıyamadığı ve Yenikapıda modern bir liman inşası lâzım geldi- gi şimdiye kadar birçok defalar ileri sürülmüştür. Şehircilik mütehassısı B. Proste ta bu fikri muvafık bulmuş- tur. İstanbul limanmın o Yenikapıya nakledileceği anlaşıldığı sırada bu- günkü limanda sekiz dokuz milyon li- | ra sarfile yeni tesisat yapılması bazı | münakaşalara sebep olmuştu. Haber aldığımıza göre, İktisad Vekâleti I- manın Yenikapıya nakli hakkında he- nüz verilmiş bir karar olmadığını göz önüne alarak bugünkü liamanda icab eden tasisat için tedkikat yaptır- mıştır. Fakat henüz tekarrür etmiş bir şey yoktur. Şimdilik yalnız rıh- | tımlar tamir edilmekte ve bir yolcu salonu yapılmaktadır, Liman Yenika- pıya nakledilse bile bu yolcu salonu- na ihtiyaç olduğu söylenmektedir, Liman Yenikapıya nakledilirse bit- tabi bugünkü limanda antrepolar, kömür depoları ve salre yapılmıyacak- tır. Bütün mesele İstanbulun imar plânının katileşmesine bağlıdır. Fuhşa teşvik | Iki kadın hakkında takibat yapılıyor Dolapderede Şetaret adında birinin evinde gizli fuhuş yapıldığı haber alınmış ve burası tarassud altında bulundurulmuştur. Tarassud müsbet netice verdiğinden polis ahlâk büro- su burasının ve civardaki Zekiye adında birinin evinin araştırılması için adliyeden müsaade almış ve bir gece iki evde yapılan araştırmada beş genç kadın ve dört aylık çocuğu- nu henüz düşürmüş diğer bir kadın bulunmuştur. Şetaret ve Zekiye adliyeye verile- rek haklarında fuhuşa teşvikten do- layı takibat yapılacaktır. #hmal edilmemeli, belki en başta gel- meli... Bu çeşmeler şehri sulak İstan- bulun her evinde gürül gürül mus- Juklar, hamamlar olmalıdır. Umumi hamamların ise ille kubbelisine de ih- tiyaç yok. Mahalle aralarında ucuz fintli yeni şekillerde belediye hamam- ları yapılabilir, yapılmalıdır da... Yoksa şimdiki vaziyette halkımızın temizliği tedennidedir. Daha doğru- su, müreffeh kısım, evlerindeki ban- yolar sayesinde, eskisinden daha iyi; müreffeh olmuyanlar ise, İstanbulun tarihinde görülmemiş derecede itina- ŞEHİR HABERLERİ Haklı şikâyetler Trabzansız vapur iskelesi Ben sik sık başı dönen bir ada- mam. Boğazın karşı tarafında oturduğumdan her gün İstanbu- la inmek mecburiyetindeyim. Bu- nun için mütemadiyen heyecan geçiriyorum. Sebebi de: Yüksekte kalan va- purdan aşağıya doğru mail bir iskele konuluyor. Bari yanından tutunacak trabzan gibi bir şey olsa... O da yok. Başım dönü yor. Hele fırtınalı havalarda... Hele elimde paket filân olursa... Bu, yalnız benim şikâyetim ol- masa gerektir. Titrek ihtiyarlar, afacan çocuk- lar vardır. Arada sırada düşerek vapurla iskele arasında kalan- ları işiliriz. Ne olur: Bir nizam konulsa, bütün biniş ve iniş yerlerinde trabaank iskele istimlai mec buri olsa ve şimdiki trabzansız- lar ancak yardımcı olarak bun- ların yanında kullanılsalar... Bunun masraf: nedir ki?... Te- min edeceği emniyet ve infizama nazaran hiç! N. Kemerci Hapishane Bir kaç güne kadar boşal- tılarak yıktırılmasına başlanacak Yeni Adliye sarayı inşaatına baş- lanmak üzere yapılan hazırlıklar ara- sında şimdiki hapishane binasının yakında yıktırılacağını “Evvelce kaydettiğimiz veçhile, hapis- hanede bulunan mahkümlardan bir kısmı tevkifhanede hazırlanan yerle- yazmıştık, rine nakledilmişlerdir. Geride kalan Birkaç güne kadar bu mahkümlar da sevkedilerek hapishane tamamile boşaltılacak ve binanın yıkılmasina başlanacaktır. Konservatuar orkestrasının konseri Konservatuar orkestrası evvelki ak- şam Beyoğlunda Fransız tiyatrosun- da bir konser vermiştir. Tiyatro ağzı- na kadar dolmuştu. Konser bir zevkle takib edilmiştir. büyük Konservatuar orkestrası geçen s6- ne geceleri sık sık konserler veriyor- du. Bu sene gece konserleri kaldırıl- mıştır. Bunun yerine hiç olmazsa ak- şam konserlerini ikame etmek çok muvafık olacaktır. Bu suretle halkın müzik ihtiyacı bir derece tatmin edi- lecektir. Evvelki akşamki konseri idare eden Seyfeddin Asal ile solist Liko Amar, bayan Rosental ve orkestra yeyeti sız... çok alkışlanmıştır. Bizimkindı beter Şark şehir- — leri vardır; em oralarda ahalinin | (Sırtta yük taşıyan 32 kişi «tablati saniyesi» olmuştur. Çok şü- yakalandı kür ki bizdeheniüz böyle bir müz- minleşme yok. Türk soyu temizliği sever, Onun bu meylini inkişaf ettir- meli; dumura uğratmamalı, aman! (V& - Nü) Şehirde umumi şekilde yapılan be- ledi zabıta kontrolunda Fatih mınta- kasında 13, Eminönü mıntakasında 19 kişi sırtta yük taşıdıklarından yaka» lanmıştır. | kilde tasfiyesi düşünülmektedir: Tak- | | Gayrimübadiller Tasfiye için düşünülen şekiller Hükümetçe gayrimübadiller işinin hazirana kadar düşünüldüğü ve Ma- liye Vekili B. Fuad Ağralının bu hu- susla meşgul olduğu yazılmıştı. Gay- rimübadiller, umumi harbin iptida- sından, yani 24 senedenberi Yuna- nistandaki emlâklerinden istifade ede-| memişlerdir. Mübadele tarihindenberi de on beş seneye yakın bir zaman geç- miştir. İçlerinde birçok kadın ve ihti- yar bulunan ve çoğu büyük sefalet çeken gayrimübadiller, istihkakları- na mukabil pek ax bir şey almışlar- dır. Haber aldığımıza göre bu işin şu ş6- diri kıymet komisyonu kaldırılacak, gayrimübadillere ald bütün emlâk hükümete geçecektir. Hükümet bu emlâk kendi vesaitile satacak veya başka suretle bundari istifade edecek- tir. Buna mukabil gayrimübadillere kısmen nakid, kismen hazine bonosu verilecektir, Oyun yüzünden cerh Galalada bir kahvede oyun oyna- makta olan İhsan ile Fikri bir aralık münazaaya tutuşmuşlar, neticede İh- san Fikriyi çakı ile yaralamıştır. İh- sa nyakalanmışlır. Alacak meselesi İki kişi kavga etti, biri yaralandı Feriköyde oturan İspiro evine git- mek üzere ilerlemekte iken Aslan is- minde birile karşılaşmıştır. Aslanla İspironun araları bir alacak verecek meselesinden açık bulunmaktadır. İki adam karşılaşınca bu meseleyi tazelemişler, bu sırada Aslan bıçağı- nı çekerek İspironun üzerine atılmış ve muhtelif yerlerinden yaralamıştır. ! Hâdiseden haberdar olan polis me- murları, vakayı müteakib yetişerek Aslanı yakalamışlar, İspiroyu da Şiş- kaldırmışlardır, li Etfal hastanesine Tahkikat ilerletilmektedir. Musevi. mekteplerinin maa- rife devri için müracaat pılmadı - istanbuldaki mauseyi mekteplerinin maarife devredilmesi için musevi ce- maati namına bir heyetin İstanbul Maarif müdürlüğüne evvelki gün mü- Tacaat ettiğini bir gazete yazmıştı. Kültür direktörlüğü böyle bir müra- caat yapılmadığını söyliyerek havadi- si tekzib etmiştir. Bu mesele hakkında hahamhane de ademi malümat beyan etmektedir. Ancak musevi camaati arasında böy- le bir temayül olduğu. ötedenberi ma- Tümdur. Bu cihet göz önünde tutulur- sa ileride cemaatın teşebbüsata giriş- mesi ihtimali vardır, * - Cins yumurtalar tevzi Vilâyet ziraat müdürlüğü, her se- Sahife $ İKTİSADİ MĞELELER Maliyet fiatinde nelere dikkat 'etraeliyiz ? Bir maddenin pahalılığından bahse- | dilirken «Ne yapalım, maliyet finti böy- le» diye cevap veriliyor. Bu tarzda ve- rilen bir cevap, bizi tatmin etmeğe kâfi değildir. Acaba maliyet fiati ne- den yüksektir? Maliyet fiatini tertip eden unsurlar nelerdir? Bu noktaları tedkik etmek mecburiyetindeyiz. Ba- s1 mdadelerin maliyet fiatini araştır» dığımız zaman, maliyet fiatini teşkil eden unsurlar arasında, idare masraf- larınm yüksek olduğunun görüyoruz. Bunun üzerinde durmak lâzımdır. Ma- kinelerin amortisman masrafları da yükletebilir mi? Bunu takyid eden ka- nuni bir mecburiyet olmadığı için, her fabrika en kısa bir zamanda makine- yu amorti etmek yolunu tutmuş- saplarında «Muhtemel zararlar» diye bir nisbet gözeterek, bunu da masrafa ilâve ediyorlar, bu muhtemel zararlar nedir? Muhtemel sararlar denildikten sonra ayrıca sigorta bedeli de maliyet fiatine ilâve edilmektedir. Hayat pahalılığı ile esaslı bir suret- mavlun vermesinde hiç bir mahzur yoktur. Çünkü bu fazla navlun, bir ka- sadan, diğer kasaya geçecektir. Fakat maliyet fiati yapıldığı zaman, her iki yor? Muayyen navlun piyasası neden göz önünde tutulmuyor, bunu bir misal olarak aldık. Maliyet finti yapılırken, muayyen piyasayı esas tutmak, iki mü- bileğinden tehlikeli surette mıştır. . Şerif, zabıtaca hastaneye kaldırıl- mış, hâdisede kimsenin sunitaksiri oi- Bay Amcaya göre e, Bizim nişanı pedere nasıl müjde- da bilmiyorum bay Amca... çekti. — Geçikir!... B. A. — Telsiz telefonla müjdele!.. — Onun da bir yolunu buluncaya kadar geç kalır! B. A. — Telefonla bildir!.. — O da gecikir!.. Ben daha süratli bir vasıta istiyorum!... B. A. — O halde azizim, sen bu işi bayanlara havale eti...