25 Ocak 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Koş ai İz j İ | ne Gl el — > lak Sahife 2 AKŞAM 25 Kânunusani 1938 Dün Geceki ve Bu Sahahki Haberler Bursanın imarı için 1,5 milyon lira ayrıldı Çekirgede 500 odalı halk 300 odalı lüks iki büyük otel ve Uludağda da elektrikli şimendifer yapılacak Hükümet, İstanbulun o imarı işini birinci plâna alacağı şu sırada Ya- lova, Bursa ve civarının imarı ve mükemmel bir turizm mıntakasına ifrağı için esaslı tedbirler ve karar- lar almıştır. Yeşil Bursanın imarı için beş yıl. hk bir program hazırlanmıştır. Şe. hirellik mütehassısı OB. Vanderberg Bursanın müstakbel imar plânını Plânı tedkik ve tasvip edil- mek üzere Dahiliye Vekâletine gün- dermiştir. Bu imar plânının tatbi- kine bizzat Vanderberg nezaret ede- cektir. Bursada yeni caddeler açılacak, elyevm mevcut olanlar tevsi edilecek ve asfalte çevrileceklerdir. Belediye bütçesinden bu iş için yarım, vilâ- yet bütçesinden bir milyon lira ay- rilmiştar. Çekirgede elyevm 53 yerde akmak- ta olan banyo suları bir yere topla- nacak ve yeniden yapılacak olan iki büyük otele akıtılacaktır, Bu iki bü- yük otelden 500 odalısı Halk, 300 odalısı Lüks oteli olacsktır. - Yalova yolu 6 metre ge nişletilecek, Uludağda kış sporları için yeni bir çok modem tesisat ya- pılacak, 350 bin liraya 20 kilometre uzunluğunda elektirikli bir hava treni tesis edilecektir. Italya, Afrikada Almanya ile birlikte hareket edecek Fakat Italyanın Almanyaya arazi terkedeceği şayiası doğru değil Roma 24 (A.A.) — Havas ajansının muhabiri bildiriyor: İyi haber alan mahfellere göre, İtalyanın Afrika im- paratorlüğunun kuruluşunun ikinci yıldönümü münasebetile mayıs ipti- dasında Hitler ile İtalyan ricali ara- sında yapılacak olan görüşmelerin başlıca mevzuunu müstemleke mese- Jesi teşkil edecektir. Siyasi mahfeller, İtalyanın Afrika müstemlekelerinin şimdiden İtalya ile Almanyanın müşterek siyasetine amade bulundurulduklarını kaydet- mektedir. General von Blomberg, son seyaha- ti esnasında mareşal Balbonun neza- reti altnda Libyada yapılan sevkül- ceyş ameliyatı görmüştür. Alman as- keri ataşesinin de bu yıl ayni mınta- kayı ziyaret ettiği söylenmektedir. Bir İtalyan - Alman kumpanyası- nın Habeşistan madenlerini işleteceği rivayet, edilmektedir. Amele teatisi behanesile 30,000 İtal- yan ziraat amelesi yakında Almanya- ya gidecektir. Birçok Alman işçileri şarki İtalyan Afrikasının cenup mün- tehasında bulunmaktadırlar. Bunlar, Alman malzemesi kullanrhaktadırlar, Buna mukabil diplomatik mahfel- ler, İtalyanın Fransa ve İngiltereye bir misal göstermek üzere 1924 öene- sinde İngiltereden aldığı arazi ve bil- hassa Djoubaland'ı Almanyaya terke- deceği hakkında dolaşan şayialara inanmamaktadırlar. Ayni mahfeller, 1924 senesinde im- zalanan itilâfların İtalyanın bu ara- ziyi başka bir devlete terketmesine mâni olduğunu ve bunlardan vaz geç- tiği takdirde gene İngiltereye inde et- meğe mecbur bulunduğunu beyan ete mektedir. Diğer cihetten Alman devlet adam- ları başka arâzi parçalarını değil, yal- nız eski Alman müstemlekelerinin ia- desini istediklerini sık sık tekrar et- miş oldukları için bunların İtalyaya ald araziyi kasdetmedikleri aşikârdır. Zannedildiğine göre şimdiki şayialar sadece İngiltereyi endişeye düşürmek ve onun daha uzlaşlırıcı bir hattı ha- reket takip etmesini. temin etmek maksadile çıkarılmıştır, B. Rüştü Aras Hariciye Vekili Sofyadan geçerken B, Köseivanofla görüştü Sofya 24 (AA) — Cenevreye git- mekte olan Türkiye Hariciye Vekili Dr. Aras bugün saat 14 de Sofyadan geçmiştir. İstansyonda Başvekli ve Hariciye Nazırı Köseivanof, Kralın müşaviri Gruf, Siyasi Daire Şefi Ça- makof, matbuat direktörü Balaba- mof, protokol şefi Belinef, "Türkiye elçisi Berker ve sefaret erkânı tara fından selâmlanmıştır. Trenin tevakkufu esnasında Aras ile Köseivanof garın salonunda gö- rüşmüşlerdir. Ankarada sektei kalbden vefat Ankara 24 (Telefon) — Hacı Ah- med adında bir ihtiyar bugün Sa manpazarında kalb (o durmasından vefat etmiştir, üm Nafıa Vekili geliyor Ankara 24 — Nafia vekili B, Ali Çetinkaya bugünlerde İstanbula gi- decektir, Vekil, muhtelif meseleler arasında elektrik şirketinin vaziyeti ile de meşgul olacaktır. Bankalardaki mevduat Bankalardaki mili tasarruf 90 mil- yon lirayı bulmuştur. Hesabı cariler- de dahli olmak üzere bütün banka- Jardaki mevduat 260 milyon Türk Bulgar dağının altın ve gümüşü Merkez bankamızda sak- lanacak, madenlerimiz döviz ihtiyacımızı temin edecek Memleketimizdeki iş hacmi gün- den güne genişlediği için, dö- viz ihtiyacı da artmaktadır. Evvel ce kâfi gelen döviz tedarikimiz, her yeni hamlemizde kâfi gelmemeğe başlamakta ve yeni yeni tedbirler al- mak zarureti duyulmaktadır, Bu cümleden olmak üzere, maden- lerimiz, tabil bir döviz karşılığı bu- günkü günde ne kadar kömür istih- sal etsek hepsini bu gaye ile kullana- biliyoruz. Bu sebeble maden teşkilâtımızı genişletmek i duyuyoruz. Bulgar ından #enede bir mil- yon liralık istihsalimiz olacağı ve bu- nun da yansının altınla gümüş ola- kâğıd paramıza karşılık tutulacaktır. Devlet ziraat işletmeleri kurumunda tayinler Ankara 24 (Telefon) —Devlet Zi. raat işletmeleri kurumu idare mecli- si reisliğine Kastamonu mebusu B. 'Tahsin Coşkan, âzalıklarına da eski ziraat umum müdürlerinden B, Re- şid ve Kavalalı İsmail Hakkı tayin GÜNÜN HADİSELERİ Gizli yahudi mektebi Bir kaç gün evvel Bursada bir gizli yahudi mektebi basıldı, Çocuklar, gene ların arkasında gizlenmişler, muattimle ödü kopmuş Acaba ne okutuyorlardı? Acaba bu memleketin Tesmi mekteplerinde ne ek- #ik görülmüştü? Belki belletilen dini mevsulardır. Fakat Musa'nın | #lmihali «on emir» içine sıkıştırılmış olduğuna gör re, zeki Beni İsrail küçükleri bunları ko- Jayca, evlerinde büyükannelerinden de öğrenebilirlerdi. Demek ki başka birşey belletiliyor! Bunlar da Anlık usülleri olsa gerek: Yani rejimin istemediği şekilde iktisad yaa Sonra bu memleket halkından şiyade kozmopolik âlemdeki 8 inen bağlılık; mütekabil yardım ve- "Eliza © geyler ki, yahüğileri bütün memleketlerde herkesden ayrıgayri ya gatmış ve nihayet islenmiyen unsurlar haline getirmiştir. Pu barada. terbiye veren gizil bir Ahı di mektebine Türk hükümetinden ve Türk halkından evvel bizzat akılı yahudiler hiddet püskürmelidirler kanaatindey'm. Türkiyeye her göçmen 100 liraya mal oluyor Devletin yaptığı bir hesaba nayaran hep muhacirin Türkiyeye gelerek yerleşmesi 100 liraya malolmaktadır. Bulgaristanda bir iddiaya göre 900,000, diğer bir iddiaya göre de 600,000 Türk olduğuna ve başka memleketlerde de anavatana kavuşmak istiyen on binlere göçmen mamzedi bu- Tunduğuns nazaran, tarihin omuzlarımıza yüklettiği bu taxfiyeyi yapabilmek için kaç paraya muhtaç olduğumuz kesab edilme- Mdir. Hükümetimiz muhacir işlerini bir plân dahilinde ve mali, teknik imkânların mü- #aadesi nisbetinde tanzim elmek istiyor ve bunda ne derece muvaffak olduğunu, istatistikleri tekzib etmiyen “Trakyanın yesair iskân mıntakalarının manzaraları isbat etmektedir. Şayed zaman zaman bir intizamsızlık söze yarpıyoran, bunun sebebi, anavatana göçmen alma plânımızın haricinde göğ- menlerin varlarını yoklarını satarak, manlara tehacüm etmeleridir. F. Tanur Son dakika Meçhul üç tayyarenin Fransız torpidosuna Atılan bombalâr torpidoya isabet etmedi Berlin 25 (Akşam) — Meğhul üç tayyare İspanya sahillerinde Cerbere civarında La Paursuivante namında- ki Fransız torpidosuna hücum ede- rek bombalar atmışlardır. Bombalar, torpidoya fsabet etmemişlerdir. Alman meclisi 30 kânunusanide Içtimaa çağırılacak Berlin 25 (A.A) — İyi malümat alan mahafilden öğrenildiğine göre Hitler, relehstaği, nasyonal sosya- şinci yıldönümü olan 30 ikincikâ- nunda içtimaa çaj K, Hitlerin ipeği ink bilias- sa, dahili siyaseti istihdat edecektir. Relchstgin son toplantısıda 1937 ikincikânunun 30 unda olmuştu. Helsingforsda bir infilâk Helsingfors 25 (A A.) — Helsinki şehrinin karşısında Harraka adasın- da kâin askeri fabrikalar lâboratuva» rında yüksek rütbeli zabitler, küçük küçük bir bomba topu üzerinde tecrü- belerde bulunurken bir infilâk vukua gelmiştir. Piyade umumi müfettişi general Hakinhemo ölmüş, topçu umumi müfettişi miralay Svanströnm fle diğer iki topçu zabiti ve bir mü- hendis oldukça ağır yaralanmıştır. Şanghayda bir suikast daha Şanghay 25 (A.A) — Burada çıkan Suhni Vanpan adındaki Çin gazetesi idarehanesine nasyonalist Çinli tara- fından bomba atılmıştır. Üç kişi yara- Yanmıştır. Bunların ârasında on yedi yaşında genç bir kız vardır Dün gece ii; oldu Dün gece şehrimizde saat ikiyi yirmi dakika geçe şiddetli bir zelzele hisse- dilmiştir, Bunu kısa fasılalarla iki ha- DE mim ai. Fransa Hatay | ntihahatı işinde itilâfkâr davranacak B. Eden bugün Paristen geçiyor, İngiltere ile Fransa küçük ve orta hükümetlerden ne istiyecekler Paris 25 (Akşam) — B, Chautemps ve B. Delbos İngiltere ile Fransanın Milletler cemiyetinde hatlı hareket- lerini tesbit için bugün Paristen geçe- cek olan B. Edenle görüşeceklerdir. Fransa ile İngiltere, Cenevrede küçük ve orta devletler nezdinde kollektif emniyet meselesinde Milletler cemiye- ti prensiplerine sadık kalmaları için teşebbüste bulunacaklardır, Milletler cemiyetinin bu içtimam- da görüşülecek meseleler arasında Hatayda vazedilen intihab sistemi hakkında Türkiye tarafından ileri sü- Tülen itiraz da vardır. Bu mesele 'Tür- kiye ile Milletler cemiyetini alâkadar etmekle beraber, Fransa, Suriyede mandater devlet sıfatile bu ihtilâfın balli için elinden geleni yapacaktır, Norveçin Milletler cemiyetine bir müracaati Londra 25 (Akşam) — Oslodan bil- diriliyor: Norveç hariciye nazın, Norveçin Milletler cemiyeti kitabetine pak- tın tadili için bazı teklifler bildirdiği- ni beyan etmiştir. Norveç, Milletler cemiyetine cihanşümul mahiyetinin iadesi için Asamblenin icab eden ted- birleri derhal almasını taleb ediyor, Nazır, Norveçin Habeşistanın flhakını tanımak üzere olduğunu tekzib etmiş- tir, Teruelde kanlı harb devam ediyor Frankocular bu cepheye 40 bin kişi getir- mişler, büyük taarruza hazırlanıyorlar Madrid 24 (A.A.) — 'Teruel etra- fında, kanlı muharebeler devam et- mektedir. Asiler bir ay uğraştıktan sonra Cumhuriyetçilerin altı günde zaptettikleri şehri istirdad edeme- mektedirler. Halbuki asiler, Teruel önühe Guadalajara cephesinden 400 bin kişi ve Saragosse'dan da İtalyan takviye kıtaları getrimişlerdi. Bu- nunla beraber Teruel şehri şimdi asi topçu kuvvetlerinin ateşi altındadır. Tervel'e karşı yapılan mukabil ta- arruz çemberinin başlıca noktaları- nı Campillo, Sanblas, Voncud vela Mucala teşkil eylemektedir, Asiler, Campillo - Concud - Villaster yarım çemberini teşkil ettikten son- ra şehri ihata etmeğe ve Sogonte yolunu kesmeğe uğraşmaktadırlar. Teruei'in takriben beş kilometre şimali şarkisinde bulunan ve Rio Alfambrer geçidine hakim olan el Muletom civarında üç gündenberi kanlı muharebeler cereyan etmekte- dir. Pek yakında 'Teruel'in zaptı için büyük muharebeler olacaktır. Bu mıntakaya pek mühim kuvvetler ge- tirmiş olan asilerin mücadeleye şid- | detlie devam edetekleri muhakkaktır, Loyd Gore Mussoliniye hücum ediyor B. Mussolini blöf yapıyor- muş, birgün bu blöflere nihayet verdirilecekmiş Cannes 24 (A.A.) — İzdivacının 50 nci yıldönümü münasebetile gazete- de kabul eden Loyd Corç demiştir ni neslin beşeri hürriyeti "in giltere, Fransa ve Amerikanın hare- ketlerine bağlıdır. Bu devletler ken- di hürriyetlerini muhafaza ve sulhu idame edecek kadar kuvvetlidirler.» Loyd Corç, Fransaya bir taarruz vukubulduğu takdirde hiçbir İngiliz partisinin derhal Fransaya yardım edilmesine itiraz etmiyeceğini kay- detmiş ve: «Avam kamarası, bu hususta müt- tefikan hareket edecektir.» demiştir. Lonyd Corç netice olarak, Mussolini- ye hücum etmiş ve onun «Daima en fena kâğıdlariâ blöf yaptığını teba- rüz ettirdikten sonra buna mukabil demokrasilerin elinde tefevvuku te- min eden hakiki kâğıdtar bulundu- ğunu ve bir gün bunları göstererek oyuna nihayet vereceklerini. ilâve etmiştir. Sovyetlerdeki Okonsolosluk- larımız Sovyetlerde B, Molotofun Türkiye ile Rusyanın mütekabilen konsolos» tuklarını azaltacağını söylemesine rağmen, bu tasavvur henüz katiyetle 'kuvveden file çıkmamıştır, Mamafih, bu tahdid Türkiyeye müteveccih bir tedbir değildir. Sov- yetler, bütün harici münasebetlerini merkezleştirdikleri için, bütün dev- letlerle mütekabilen birer konsolos bulundurmak esasına doğru gitmiş- lerdir. İstanbulda bir konsolosları bulunacak, bizimde biri Odesada, bi- ri Batumde ger 2 iki konso- Bulgar kabinesin- de değişiklik Harbiye ve Dahiliye Nazırları istifa ettiler Sofya M — Harbiye Nazım ge neral İvan Lukovile Dabiliye Na- arı İ. Krasnoski'nin istifaları üzreri- ne bu sabah Bulgar kabinesinde bir değişiktik yapılmıştır. Bu iki nazırın yerine Plevne garinzonu kumandanı general Deskalof ile eski kabinede Maarif Nazırı olan doktor Nicola€v getirilmiştir. Sofya üniversitesi rektörü profesör Manev, Maarif Nazırlığına tayin edil- miştir, Öğrenildiğine göre, gelecek martın 6 sında yapılacak umumi in- tihabat dolayısile kabinede değişiklik olmuştur. Solya 24 (A.A) — İyi haberalan menabiden bildirildiğine göre, kabine» nin kısmi değiştirilmesinden haberdar olan Ticaret Nazırı B. Baroff da isti- #asmı vermiştir. Bugün öğleden sonra bir iki nazırın, ezcümle Adliye Nazırı Onianof'un da istifa etmesi beklen- Adada yangın Aydoğdu sokağında iki ev tamamen yandı Dün gece & yarısından sonra Bü- yükada mübim bir yangın tehlikesi geçirmiş ve iki ev tamamen yan- mıştır. Ateş, Karanfil ; mahallesinin Aya doğdu sokağında 52 numaralı tah- sildar bay Kemalin evinden çıkmış ve bu ev tamamen yandıktan sonra, bitişiğindeki bay Nikolaya alt 50 nu- marali ev de tamamen yanmıştır. Yangından geç haberdar edilen Ada itfaiye grupu yetişinceye kadar iki ev kül olmuş, alınan tedbirlerle ateşin daha fazla genişlemesinin önü- ne geçilmiştir. Yangınn nasi çıktığı zabıtaca