23 Ağustos 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

Sahife 4 AKŞAM Iktisadi ve mali hafta Herkesin gözü çine dikildi Istanbul borsasında vaziyet Japonya, 1905de Port Arthur 1907 de Kore kıtasını, 1934 te Man- çukuo'yu, bu sene zarfında Şimali Çini istilâ ettiği vakit Avrupa ve -Amerikalılar bu harekâta uzaktan se- yirei kaldılar. Frerikler «yedikçe iştaha açılır» derler. Vaktaki Japonya, bu iştahe neticesi, bir haftadanberi Şanghay'a da saldırmağa başladı. İşte o vakit Avrupa ve Amerikalılar telâşa düş tüler. Nasıl düşmesinler ki, Japon- ların bu sefer koparmak istedikleri parça, bizzat Avrupa ve Amerikalıla- Tın lokmasını teşkil eder. Avrupadan bu hâfta zarfında ge- len gazeteleri okuyunuz: Yukardan Aşağı, Şanghay vasıtasile Çine yapı- Jan ithalât istatistikleri ile doludur. Bilmem hangi memleket şu kadar ton manifatura, şu kadar ton maki- ne, mevaddı İspençiyariye ilh. Sevkedi- yör, “bunlara mukabil şu kadar ton mevaddı iptidaiye veya çay alıyor. Bu mübadele neticesinde «yağma Hasanın böreği» tabirine masadak olacak surette herkes her sene Çin- den bir fazlai temettü elde ediyor. 'Bu alış verişler de münhasıran Şang- hay yolile yapılıyor. Avrupa ve Ame- rikalılar böyle mühim bir yerin, Ja- ponların yeddi inhisarına geçmesine nasıl razı olabilirler? İşte Avrupa ve Amerikayı düşünce- ye sevkeden yeni bir gaile; o derece- de ki İspanya ahvali ve meçhul tah- telbahirlerin güpegündüz İspanyol ticaret gemilerini batırması hadisele- ri hâlen ikinci derecede haizi ehem- miyet telâkki ediliyor. Avrupa borsalarında Çin ve Japon eshamı sukut etti. Çin ile mali ve iktisadi münasebatı bulunan mücss6- selerin esham ve tabvilâtı da mühim surette gerilediler. Buna mukabil harp sanayii kâğıdları ile petrol: ve maden fiatlerinde - Aksayı şarkta harbin tevessüü ihtimallerine meb- ni - oldukça tereffüler vukubuldu. “ Amerikada ecnebilerin esham ve tahvilât şeklindeki sermayeleri üzeri- ne tesisi düşünülen ağır vergiler hak- kında mütalâasına müracaat olunan New - York Stock Exchange (borsa) reisi » B. Gay, meli - piyasanın lüzu- mundan fazla takyidata tabi tu- tulmasını tenkid ederek, bundan biz- zat hükümetin zarar göreceğini, çün- kü. bu takyidat yüzünden piyasa elâstikiyetini kaybederse, bir buhran zuhurunda, borsa tamamile felce uğ- rıyacağını bidirmiştir ” Bir kaç hafta evvelki icmallerimiz- de Almanyanın, memleket dahilin- de kâfi derecede bulamadığı demir ve sair miadenleri hariç piyasalarda ko- laylıkla - elde edebilmek omaksadile bazı Gcnebi memleket maden Şirket- leri eshamını satın almağa teşebbüs ettiğini yazmıştık. Bu hafta zarfın. da Almanyanın mühim sermayeli bir maden şirketi Yugoslavya dahilinde Bosna'daki çinko, kurşun ve gümüş madenleri sahipleri ile yaptığı bir anlaşma neticesinde bu madenleri sa- tin alımşıtır. Hafta zarfında Almanya, nafıa iş leri ve harp tedarikâtı için yeniden 700 milyon marklık bir istikraz ak- detmiştir. Almanyada bildiğimiz Reichsmark, Registermark ve daha bir takım kle- TİE veya esham ve tahvilât satışın- dan münbals marklara zamimeten, bir müddettenberi, yeni çeşid bir mark daha ihdaş olunmuştur. Buna Haaryara e yahut yahudi markı di- yorlar. Bunlar memleketten hicret eden yahudi ve sair eşhasa ait mark- lardır Ki ayda iki yüz marktan fazla olmamak şartile muhacirlerin hısım ve akrabalarına devren tediye edile- biliyor. Yahudi markin kiymeti alelâ- de Relehsmarkın kıymetinin yarişın- dan biraz fazladır. l » Hafta zarfında Paris borsası Şang- bay hadisatı dolayısile âdetâ faaliyet- siz geçti. Borsanın daimi müşterileri Aksayı şarktaki vaziyetin. inkişafını bekliyerek yeni işlere atılmağa ce: ret edemiyorlar. İşsizlik dolayıslle mişlerdir. $ İstanbul borsasında vaziyet Geçen hafta yüzde yedi buçuk faiz- Mi Türk borcu tahvillerinin Pariste klotür fiati 208,50 frank idi. Burada ise fiat 14,90 lirada kalmıştı. Bu cu- marlesi günü Paris 261 frank, yani 7 buçuk frank daha sşağı flat derece- sine mukabil borsamızda tahviller 15 lirada kaldı; hattâ hafta zarfında bir aralık 15,25 liraya kadar bir tereffü de gösterdi. Bu neticeye göre piyasa- mız önümüzdeki kuponun sureti te- diyesini daha emniyetle telâkki edi- yor demektir. Alışverişler hararetli değildi; fakat şikâyet edilecek derecede de az değil- di, yalnız cumartesi günü hemen he- men muamele olmadı gibi Son kapanış flatleri şunlardır; Birinei seri: 15-lira, İkinci se Üçüncü seri: 14,55 lira. Ergani ve Sıvas . Erzurum gibi da- hili istikraz kâğıtlarımız üzerine hayli muamele cereyan etti, Birincilerin fi- ati 95, ikincilerin 97,550 de © sabittir. Anâdolu grupunda da mahsus bir de- recede ilerilemeler vardır: Hisse senedleri: 24,40 lira, Tahviller; 41 lira, Mümessiller: 38,70 lira, Haydarpaşa tahvili: 44,25 lra, Haydarpaşa mümessili: “ 42,50 lira ediyor. Merkez bankası 25 kuruşluk bir te- reftü ile 90 lirada kaldı, Endüstriyel kâğıtlarımız meyanın- da Aslan Çimentolarda zaaf devam ediyor. Son muamele 12,65 lira üz#- rinde vuku buldu ki bir haftadanberi 35 kuruş kayıp demektir. Diğer kâğıtlarda değişiklik yok gi- bidir: Üsküdar - Kadıküy Su şirketi tahvili 45 lira; İstanbul rıhtımı 11,30 Hira; Tramvay 12,75; Umum sigorta 11 lira; Terkos 7,25 lira; Bomonti 9,15 lira; Ittihad Değirmencilik 10,80 lira; Şark Değirmencilik 0,80 lira; Telefon 71,25 lira; Şirketihayriye 15 lira; Om- nlum 0,70 lira; Şark ecza deposu 2 lira etmektedir. Borsa harici muamelât Türk altını 5 kuruş kadar kaybede- rek 10,50 de kaldı. Mısır Kredi fonsiyelerinin fiati şun- | lardır; 1903 tertibi: 92 lira, 1911 tertibi: 84,50 Jia. Kızılay balosu 28 Ağustos cumartesi akşamı Anadolu * klübü Büyükada şubesinde verilecek Sü Bakanı Kâzım Özalpın himayesinde ker yaz mevsimin en zegin, en nezih ba- losu olan Kizlay balosu, bü yıl da Ana- dolu klübü Büyükada şubesinde verilecek tir. Baloda şehrimizin en kiymetli sanat- küârlarından mürekkep bir caz takımı bu- lunacağı gibi balonun tükemmeliyeti için heyeti tertibiyece fevkalâde mesai sar- Tolunacaktar. e bir çit çin, 8. Min, Dir, Bl için Bilet ii yeri Anadolu klübü Büyükada şubesinde. Türkiye © Ecnebi SENELİK (1400 kuruş 2700 kuruş GAYLIK 750 » 1460 » SAYLIK 40 » 80 » JAYUK 189 » — » Posta ittihadıma dahil olmıyan ecnebi memleketler” Seneliği 3600, altı aylığı 1900, fiç aylığı 1000 kuruştur. Adres tebdili için yirmi beş kuruşluk pul göndermek Hzımdır.. Cemaniyelâhir 16 — Ruzhuzır 110 & İmsak Güney Öğle İkimdi Akşam Yal E. 830 1020 519 95 IM 139 Ya. 328 5181217162 1857 2037 'Türk borcu kâğıtları da biraz gerile- | İ din): İ 1 Andre Budin İ Olga (Mehmed Çelebinin): Dünkü at yarışları Üçüncü koşuda Asidre Budin Ganyanâ 3650 lira verdi | ! Seyirciler arasnda Başbakanımız İsmet İnönününde bulunduğu dün- kü at yarışları Veliefendiye bir hayli kalabalık toplamıştı. Yarışlar güzel ve heyecanlı oldu. Koşular ve neticeleri Birinci koşu: Mesafe: 1400. Üç ve daha yukarı yaştaki halis kan İngiliz at ve kısrakları arasında, 1 Copalne (Prens Halimin); 2 Bekâr (Bürhan Işılın); 3 Sülün (T. A. Çınarın). İkinci koşu: Mesafe: 1600. Yerli ya- rım kan arap ve halis kan arap erkek ve dişi taylar. arasmda. 1 Karakuş (Prens Halimin): 2 Nazima (Ahme- 3 Ceylân Tevfik Devrimin). Üçüncü koşu: Mesafe 2600. Dört ve daha yukarı yaştaki yerli yarım kan İngiliz at ve kısrakları arasında. (Fabri Atlının); 2 3 Ceylân (Temel) in. Dördüncü koşu: Mesafe 2000. Üç ve daha yukarı 'yaştaki yerli halis kan İngiliz at ve kısrakları arasında 1 Baylan (Fahri Yamanın); 2 Dafıya (A. Atmanın); 3 Girgin (S. 'Temelin). Beşinci koşu: Mesafe: 3500. Dört ve daha yukarı yaştaki halis kan arab at ve kısrakları arasında. 1 Ben- li Bor Ahmed Boğun); 2 Ünlü (Emin Uruşun); 3 Vura (Şükrü Koçakın). Altıncı koşu: Mesafe 1400. Üç ve daha yukarı yaştaki yerli yarım kan arab ve saf kan tay, at ve kıs- Takları arasında."1 İnce (Naci Baba- eskinin); 2 Düman (Mehmed Çelik tabanın); 3 Gülüzar Il (Özkahra- | ananın). i Müşterek bahisler Copaine: Ganyan 170 - Plâse 105 Bekâr: Plâse 230 Karakuş: Ganyan 130 - Plâse 100 Nâzima: Plüse 225 Ceylân: Plâse 100 Andre Budin: Ganyan 3650 - Plâ- se 405 Olga: Plâse 510 Baylân: Ganyan 300 Benli Boz: Gariyan 150 İnce: Ganyan 190 İkili bahis: İkinci koşuda kuş - Nazima) 765. Çifte bahis; Üğüncü. ve beşinci ko- şularda (Benli Boz . Andre Budin) (1510 (Kara- $. Galip Şüpheli bir Zamta; şüpheli bir ölüm tahkika- tma el koymuştur. Ölen adam; Di- mitri isminde oldukça yaşlı bir adam- dır. Ticaretle iştigal eden bu adam, evvelki gün, Eminönünden geçmek- te iken birdenbire düşmüş ve öl müştür. Cesed; Eminönü merkezinde “ mu- hafaza altına alınnuş, belediye dok- toru tarafından muayene edilmiş; yü- zünde ve başında bazı yaralar. tes- bit edilmiştir. Bu yaraların vaziyeti oldukça €s- kimiş gözüktüğü cihetle, bunların önce neden tehaddüs ettiğinin tesbiti için cesedin morga nakline lüzum görülmüştür. ———-----—- İstanbul Müddeiumumiliğinden: İs- tanbulda bulunan Diyaribekir Sorgu hâkimi Mustafa Suadın acele memu- riyetimize müracaatı, Kiralık konforlu küçük apartımanlar Taksim tramvay caddesi üzerin- de, güneşli ve havadar, kalorifer, sicak su ve asansörlü bir binada üç ve dört odalı apartımanlar 1 eylülden itibaren kiralıktır. Tak- sim Topçu caddesi 2 numaralı UYGUN apartımanı kapıcısına müracaat, Bu akşam Bebek bahçesinde Zoo Dalmasın iştirakile HALİME 24 ağustos sah akşamı Bebek bahçesinde Zozo Dalmasin iştirakile * HALİME Izmirde kalabalık gün geçtikçe 25 agusla artıyor Fuarı görmek üzere şark İzmir belediye reisi İzmri (Akşam) — İktisad Vekili B. Celâl Bayar; İzmir fuarının onur- sal başkan? Başvekilimiz İsmet İn- önü adına fuarı açtıktan sonra İz- mirden ayrılmıştır. Şimdi, bütün İzmir ve Ege, fuar münasebetile İzmiri ziyaret edecek Atatürkü bekliyor. İzmri; otuz gün ve gece sürecek alan büyük bir iktisadi bayram için- dedir. Bu otuz gün içinde her türlü eğlenceler tertip edilecek, mühim spor temasları yapılacaktır. Fuarda her gün ve gece görülme. miş bir ziyaretçi kalabalığı vardır. Bir çok paviyohlarda Anadolu, hatlâ Trakyadan gelmiş tüccarların, satıcı müesseselerle alış veriş ettikleri ve taahhütlere giriştikleri görülüyor. İzmir fuarı, iktisadi bakımdan İz- mir ve Ege için fevkalâde büyü ehemmiyeti haizdir. İktisad Vekilimi- zin nutuklarında tebarüz ettirdikleri vilâyetlerinden gelenler de vardı: > Solda Fuardan bir görünüş ve nutuklar dinlenirken, sağda sİktisad Vekili ve nutuklarını söylerken gibi bu gibi eserler memlekette art- tıkça ve kuvvetlendikçe umumi refah temin edilecek ve artacaktır. Başbakanımız İsmet İnönünün, ge çen sene fuarı açarken irad ettikle- ri nutuklarında verdiği e direktiflere göre İzmir enternasyonal fuarı, bü yıl daha mütekümil bir eser olarak açılmıştır. Mamulât, mahsulât, . bol bir şekilde teşhir edilmektedir. Bir tarafta patinaj sahasında eğ- lenenlerin ötesinde vahşi hayvanları merak ve alğka ile : seğtedenler, di- ğer tarafta açık hava tiyatrosunda İstanbul Şehir operetinin temsilleri- ni seyreyliyenler, çocukluk yaşından çoktan çıkmış, kerli ferli olduklan halde atlıkarıncalarda durmadan dö- nenler çoktur. İzmirde görülmemiş bir kalabalık vardır. Ta şark vilâyetlerimizden kalkarak fuarı görmek için Türkiye- nin garbindeki güzel İzmire gelenler çoktur. Tarabya tenis turnuası Tarabya tenis turnuasi cumartesi günü Tarabyada 'Tokatlıyan kortla- rında başladı. İlk günkü maçlar şu neticeleri verdi: Suad Triandafilidise 6/1, 6/0; Feh- mi A. Tandoğana 6/2; 6/1; Suad Feh- miye 6/3, 6/3 gadip. Faruk Girasa hükmen, Erele 6/4, 6/4 galip. Celâl Uluğ o Ahmed Arife 6/3, 6/1; Melih Bugejaya 6/0, 6/0; Melih Celâl Uluğa 6/4, 6/2 galip. Rasih Andrews'a 3/6, 6/3, 6/2; Ni- şan Ali Sermede hükmen galip. Kris Relnhardt'a 6/2, 6/0, sonra da Şevket Suna'ya 6/1,'6/1 galip. Mir Nussam'a hükmen galib. Vedat Abut Kerime 6/8, 6/1, 6/2; Rotman Lemm'e 4/6, 7/5, 6/4 Vedat Abut Rotmana 4/6, 6/4, 6/2 gâlip Stepan Medoviçe 6/3, 9/7; Orhan Alâeddine 2/6, 6/2, 8/6, sonrada Stepana 6/4, 6/3 galib. Fahir Muslihe 4/6, 6/4, 6/3; Jaffe Senager'e 6/1, 6/3, sonrada Fahire 6/3, 6/2 galip, Tarabya turnasının ikinci günü Tarabya tenis turnuasına dün de devam edildi ve şu neticeler alındı: Faruk Potong 6/4, 6/4; Kris Mire hükmen; Nişan Rasihe 7/5, 6/9; Jaf- fe Orhanı 6/3, 6/4; Suat Faruku 6/1, 6/1; Nişan Melihi 6/1, 1/6, 6/3 yendiler, Çifte erkeklerde Vedat ve — Suat, Paton Medoviçe 8/6, 6/2; Jaffe ile Bambino Alâeddin ile Faruka 6/4, 6/3; Kri: ile Arevyan, Rotman ile Vasile 6/2 6/3 galip geldiler. Muhlelitler maçında Bayan Gin dorf ile Roux, “Bayan Hecuyer w Gindorfu 6/0, 6/1 yendiler, Müsabakalara gelecek cümürtes ve pazar devam edilecektir. Yeniden açılacak orta mektepler Liselerle orta, muallim ve sana mekteplerine önümüzdeki ders yıl için namzed talebe kayd ve kabu edilmeğe başlanmıştır. Her mektebe, o mektebin civarın daki daha küçük dereceli mektepler den yetişenler kaydedileceklerdir. Şimdilik mekteplerin kadrosu gö önüne alınmaksızın - o mıntakay' mensup mekteplerden gelmek şarti Je-her talebenin müracaatı kabu edilecektir. Namzed kayd müddet bittikten sonra mekteplere kaydedi lerlerin mikdarı mekteplerin' kadr0 larını tecâvüz etmişse, Maarif Vekâlet ona göre ya yeniden mektep açacak yahut ta meketeplere şubeler ilâve eflecektir. Maarif Vekâleti, dün de yazdığımı gibi, bu sene ilk mekteplerden mezu” olan talebe mikdarını göz önüne ala rak orta tedrisat ihtiyacını karşıla mak üzere yeniden sekiz orta mekte Rasih ile Orhana hükmen; Pa- ton ile Lemm. Andrewsile Mango- ya 6/3, 5/7, 6/2; Melih ile Muslih, Nişan ile Fehmiye 2/6, 6/4 6/3 Jaffe ile Bambino, Perahia ile Gindorfa 6/2. 6/1 Kris ile Arevyan Reinhardt ilç bin açılmasını zaruri görmüştür. BU mikdarın kayd müddeti sonunda âf tacağı, bir veyahut iki mektep dahi ilâve edilerek bu sene yeniden açi lacak orta mekteplerin dokuz veyt ona baliğ olacağı tahmin ediliyor.