23 Ağustos 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 13

tos 1997 Misafirlerimiz geçid resmini (Baş tarafı 1 inci sahifede) Doğrusu biz gazeteciler de kalemi- mizi boyuna Kırmızı lehiile kaydı- Tarak Mavi tarafına tefrik edilen-de- gerli kumandanlarımız ve kahraman askerlerimize karşı galiba kendimiz de fark etmeden bazı haksızlıklar işledik. Bunu bir hissiyat meselesi telâkki edip mazur görsünler: İşte bu iki komutan ve askerleri aynı resmigeçldi yaparlarken Türk ordusunun yekpare olduğunu düşü- nüyoruz. Onun meli Pep mamıştır. Al bayrağın altı > yor. S elli bin seyirci bu bahadırları bütün Kalbile avuçlarını patluta pat- şlıyordu. in adedini halk kesafetleri Hak- göz tahmini kuvvetleri fazla subaylarımız yapmışlardır. Cid- labalık fevkalâde idi. Gazete- an resimlerden dünkü geçid i seyredenleri anlamak kabil stanbulun panoramasını gös- nı birbirine ekli kartposlallar var- Ufukları kaplıyan köylü kalabah- nı anlamak için ancak bu tarzda bir resim çekmek lâzımdır. Saha alkış ve yaşa seslerile çınlıyordu pa geçerken halkın güsterd m ve galeyan son Koca saha alkış ve tizam ve mük | dinçliği her türlü idi, Ecnebi heyetler erkânı geçişi bü- şük takdir içinde seyrediyorlardı. » fırkalarını fen kıtalarının gö Bulgar ihracatı Geçen seneye nisbetle yüzde 60 artmış Sofya 21 — Bu seneki Bulgar ihra- catı geçen seneye nisbetle yüzde 60 faz- la olarak tesbit ediliyor. Üzüm ihracatı da inkişaf ederse Bul- garislanın 1937 ihracatı 6 milyar leva- ya baliğ olacağı bildiriliyor. Tutulan bir hesaba göre, Bulgaris- tanın bu sene ihracatı bütün memle- ketlere artmıştır. En ziyade ihracat İngiltere. Çekoslovakya ve Polonyaya yapılmaktadır. İtalya, Fransa ve Ame- rika Birleşik hükümetlerine yapılan ihracat da bu sene artmıştır. Macaris- tan, İsviçre, Yunanistan ve harb dola- yısile İspanyaya olan ihracat ise bu yıl epey azalmıştır, Edirnede sanat eserleri tamir ediliyor Çoktanberi kapalı bulünan ve bu yüzden harabiye yüz tutan Edirnede Sokollu Mehmed paşa (Üçşerefeli) ha» mamının tamirile bu güzel sanat esö- rinin ihyası Umumi Müfettiş general takdirin üstünde Kâzim Dirik tarafından ehemmiyetle *| nazarı dikkate alınarak mezkür ha- mamın tamirine ve temizletilmesine başlatılmıştır. Üçşerefeli, Selimiye ve Beyazıd ca- milerinde evkaf idaresi tarafından yaptırılacak olan tamir işine de baş- Janmıştır. Eski eserleri sevenler cemi- yeti de sanat eserlerimizin ihya ve mü- bafazası işlerile yakından alâkadar Geçid resmi çok parlak oldu e takib ediyorlar /İş Bankası Diyarbekirde yeni olmakat ve çalışmaktadır. çişi takib etti. Bundan sorra ilki alay | sabra topçusu ve süvari livası geçiş yaptılar ve şiddetle alkışlandılar. Bundan sonra sıra motorize kuv- vetlere geldi. Bindirilmiş alayın önün- den evvelâ motosiklet bölüğü geçti ve bunu bindirilmiş alay takip etti. Da- ha sonra bindirilmiş. alayın tank ve tayyareye karşı defi ağır makineli tü- fenklerile bindirilmiş topçu ve onuda bindirilmiş istihkâm kıtaların takip eti Ecvvelâ zırhlı otomobil, daha sonra tank taburları geçti ve şiddetle alkış» landı, En son ölçme taburu ve motörlü ağır topçu kuvvetleri geçiş yaptılar. Ecnebi misafirlere Denizyollarına mensüp garsonlar bu geçld resmi es- nasında da hizmet ediyorlardı. İngi- Hiz ataşemiliteri B. Ross kendilerine gösterilen misafirpeverliğin fevkalâ- de olduğunu defaatle söyledi. - İhtiyaçlarımızı bizim aklımıza gelmeden keşfediyorlar ve her türlü hizmetimizi göfüyorlar, dedi. Geçiş bittikten sonra kumandanlar ve devetliler sahadan ayrılarak dost ve müteftik devletler heyetleri ve ata- semiliterleri korgeneral Asım Gündü- zün refakatinde Tekirdağa döndüler, | Halk Mareşalı alkışladı Geçld resmi bititklen sonra tribün- erin karşısında geçidi seyre gelmiş binlerce insan tribünlere doğru koşa- rak Mareşalin etrafını aldılar. Türk milleti orduya karşı beslediği muhab- bet ve bağlılığını orduyu temsil eden 'Mareşelin şahsında selâmladı ve alkış- ladı, bu çok müheyiç bir manzara teşkil ediyordu. Beyaz manda Balikesirde bir manda kireç kuyusuna düştü Balıkesir 19 (Akşam) — Burada yapılmakta olan bir binanın kireç ku- yusuna, 0 civarda dolaşan bir manda düşmüştür. Kuyu epice büyük ve derin olduğundan hayvanı çıkarmak kolay olmamıştır. Manda tamamen "kireç içine gö- müldüğünden bembeyaz olmuştu, Be- reket versin kireç sönmüş olduğun- dan fazla tahribat yapmamıştır. bir bina yaptıracak Diyarbekir ( Akşam ) — İş bankası 'Diyarıbekirde Dağkapısı haricinde ye- ni Halkevi binasının. karşısındaki ar- sada yeni bir bina yapmağa karar vermiştir. Yapılan plâna göre binanın alt Katı emtia ardiyesi, orta kât ban- ka gişeleri üst kat da müdür ikamet- gâhı ve etrafı da bahçe olacaktır. Bu binanın inşası, inşaat mevsimi geçti- gi mülâhazasile ilkbahara bırakılmış- tır. Portekiz Başvekiline yapılan suikasdın bütün failleri yakalandılar Uzbon 22 (AA) —4 temmuzda Ordumuz büyük terakkiler gösterdi sahifede) detince Kırmızı ve Mavi kuvvetler ta- rafından yapılan hareketlerin doğru ve yanlış olanlarını birer birer teba- Tüz ettirdi. lât kısımlarında son manevradan be- ri geçen zaman zarfında İki üç misli tarakki gösterdiğini kaydeden Orge- neral bu tarakkinin orduyu yetiştiren, talim ve terbiyesini hazırlıyan muh terem şef mareşalin eseri olduğunu söyledi ve bu terakkileri elde <eden ordunun, manevraları teşrif eden bü- yük şef Atatürkün takdirini kazan- makla ona lâyık bir evlât olduğunu ispat ettiğini ilâve etti. Orgeneral müttefik ve-dost askeri heyetlerin ve ataşsmiliterlerin ms- nevraları teşrifleri baisi şeref oldu- ğunu ve gördükleri manzaranın ken- dilerine ordu hakkında itminan ver- diğini beyan etti. Orgeneral sözlerini manavralarda hazır bulunan zevata ye mereşala teşekkür etmekle bitirdi, ettirdikleri noktalar Bundan sonra söz alan mareşal, teknik hususatta Orgeneral Altayın fikirlerine tamamen iştirak ettiğini ancak müphem kalan bir iki noktayi tenvir etmek istediğini söyledi ve ev- veli harita ve Krokiler Oüzerinde sonra bulunulan hâkim noktada ara- Mareşal manevranın tenkidini yaparken ziyi işaret etmek suretile fikirlerini i- zah etti. Mareşal manevranın tertib ove ic- rasında gösterilen ihtimam ve inti- zamdan dolayı Orgeneral Altayı ve diğer arkadaşlarını kumandan ve zabitlere hahiş ve gay- retlerinden dolayı teşekkür etti ve sevgili dost ve müttefik misafirlerden birlikte katlandıkları zahmetler için af dilediğini fakat huzurlarile verdik- leri büyük şereften dolayı da kendile- rine teşekkür ettini söylemek süreti- le sözlerine nihayet verdi. Bundan sonra misafir heyetler ma- reşalin de refakatile Saraya gelerek Orgeneral Altay tarafından belediye bahçesinde verilen kır ziyafetinde ha- tefik ve.dost devletlerin heyetleri ve reket ettiler. ettirdikleri noktalar Gerek mareşal Fevzi Çakmağın ge- Tek orgeneral Fahreddinin tenkidle- rinde bilhassa tebarüz ettirdikleri nok- talar şunlardır: Kırmızı taraf sol cenahı daha faal | olmalı idi. Ordunun bu İki büyük ku- mandanı Iki taraf topçularını bilhas- sa takdir etmişlerdir. En son teknik ve vesaitin gayet iyi Başvekil B. Salazara karşı yapılan sül- kasdle alâkadar bütün şahıslar halen yakalanmış bulunuyor, Bunlrın hariçten talimat aldıkları- nm sabit olduğu bildirilmektedir, kullanıldıklarını söylemişler, eğer Ma: viler mukabil taarruzda acele etme- seydi Kırmızıların yarma hareketini ba şaramıyacakları mütaleasını derme- Ordunun bilhassa muhtelif teşki- | tebrik ve bütün | zir bulundular. Ziyafetten sonra müt- ataşemiliterleri ile ordu erkânı resmi- geçidin yapılacağı Çaylakovasına ha- 'Mareşalle orgeneralin tebarüz nlisini Lamamlıyan büyük dan Mehmed Tahir mızda malüma$ in diğer eserlerinden bühsed Lâlelinin ikmalinden iki sene son- ra da Lemeilerine kadar yıkılmış olan Fatih camisinin yeniden İnşaatına baş» lanmıştı, Başmimarı Mehmed Tahir- di. Simonlara, Kör Yani kalfalara vers imiz bu kıymetli Türk eserlerin, "Türk mimarlarını şimdiye kadar araş- tınp bulmakta maalesef ihmalimiz olmuştu. Fatih camisinin İnşası zama» nına tesadüf eden hicri 1185 tarihli bir vesikada, mimar Mehmed Tahirin «Ayasofyai kebire karip Sarayı hüma- yun Soğukçeşme karşısında vaki Zey- nep Sultan camli şerifi ayağı olan Akarca binasının maktu masarifiniş | aldığına dair mühürile beraber Ser- | mimaranı hassa kulları diye imzası | mevcuddur. Bu vesikadan sonra yine Mehmed Takivin, Halife mimarı Hasan ile b&- raber bir tamirat için «keşif, mesaha, tahmin ve takvim olunmak üzere he- sabi defteriz elimize geçmiştir. Bu he- sabi defterde kendi elile tanzim etmiş olduğu - tul, arz, zirâ, arşın, terbi hanelerini gösterir - Izahatlı bir ke- şifnamesinin altında da mühür ile im- zası beraber bulunmaktadır. Mehmed Tahirin, hassa mimarla- rında Ahmed Nurullah ve Esseyyid Mustafa Halifelerle beraber bir men- zilin ifraz ve taksimi için (1193 ta- rihli) ayrı bir vesikası daha vardır. Bu vesikalar, Mehmed Tahirin HI üncü Mustafa devrinde hassa baş- mimarı olduğunu 1194 tarihine ka- dar eserler vücude gelirmiş bulundu- Bunu en canlı bir şekilde anlatmak- tadır, Mimarlar tarafından neşredilen 1937 tarihli (Arkitekt) mecmuasının 2 nci sayısında Topkapı sarayı müzesi mü- | dür muavini merhum İzzet Kumbara- €ı eski Türk mimarlarının adlarını yazarken başmimar Mehmed Tahire, (Fatih camisi inşa edildiği zaman kürsü | şeyhi Abdülkadir tarafından hilât olarak sof giydirildiğini bildirmekte- dir. Fatih camisi ile Alemdar caddesin- deki Zeynep Sultan camisinin inşası ayni tarihe raslar, Mimar Mehmed Ta- hir bu her fki eserini, klâsiğin esasla- rma mümkün olduğu kadar sadık ka larak yapmıştır. Koca Sinanın çok beğenilen Şehza- de camisi plânı, mimar Davud tarafın- dan Sultenahmed camisinde tatbik edildiği gibi, Fatih camiinin inşasın- | da da mimar Mehmed Tahir tarafın- dan ayni esas alınmıştı. Yahudilerin istedikleri Balfour beyannamesinin tamamen tatbikinde ısrar ediyorlar Zürih 22 (A.A) — Yahudi ajansı meclisinin beşinci içtima, sona ermiş- tir. Meclis, ittifak ile birçok karar süs retleri kabul etmiştir. Bunlarda liz komisyonunun Filistindeki İngiliz mandasının gayri kabili icra olduğu- nun sübut bulmuş olduğu suretindeki iddiası reddolunmakta ve-icra komi- tesi, Yahudi milletinin Balfour beyan- namesi ve Filistin mandası ile zıman altına alınmış olan hukukunun her ne suretle olursa olsun ihlâline karşı koymağa memur edilmektedir. Meclis, İngiliz komisyonu tarafın- dan teklif edilen taksim plânına ka- bulü gayri kabil nazarile bakmakta ve icra komitesini İngiltere hüküme- tile müzakerelere girişmeğe memur etmektedir. Meclis, lord Miacheki Yahudi ajan- sı meclis reisliğine tayin etmiştir. Peynirler hakkında bir tali- . matname yapılacak Son zamanlarda satılan beyaz pey- nirlerden bazılarının yağsız, bazıları» “Mimar Mehmed Tahir Mimarın Lâleli camisinden başka yaptırdığı mühim: eserler Sahife 13 Şehzade camisinin plânı, methaldem mihraba doğru uzunluk gösteren $6- killerden ayrılmış bulunarak cami içi- nin geğiş açıklığını temin için mer- kezi kubbe etrafında dört nısıf kubbe yapılmış, her nısıf kubbe (eteğinde aynca daha ufak şekilde ya- rım küreviler teşkil edilmişti. Ayni tarz tertib, Fatih camisinde de görül- mektedir. Fatih camisinin «Karade- niz ve Akdeniz» cihetlerine karşı «Sahe nı seman> denilen sekiz meğresesini mimar Mehmed Tahir esaslı şekilde tamir etiniş, Fatihin türbesini de ye- niden yapmıştır. Alemdar caddesindeki Zeynep Sultan camisi-ile caminin avlı metdali önün- deki (hieri 1191 tsrihli) sebil ile bera- ber iki yan çeşmeler, Hamidiye cadde- sinde elyevm Zahire borsası olan med» rese ile fevkani Darüssübyan, Cağal- Oğlu yokuşundaki şimdiki Derleme müdürlüğü olan - Tersane emini Yu- Ssuf efendiye aid - darüssübyan binası, mimar Mehmed Tahirin izwmetli ya- digârlarını teşkil eder. Yüksek klâsik üstadlarından sonra başmimarlar arasında mimar Meh- med Tahirin yapıcılık bilgisi üzerine deki kuvvetli artistliğini, meydana koyduğu. eserler anlatmaktadır. Koca Sinanın Süleymaniyesi ile üs- tad mimar Alinin Selimiyesi ortasın- da Haliç sırtlarının güncü tepesini zânetlendiren Fatih camisinin mimara olan üstad Tahir adıda üç âlimane meşhur eserle beraber bu müsellese ithal edilmiştir. Mimar KEMAL ALTAN Ghamberlain - Mussolini mülakatı İngiliz başvekili sonbahar« da Romaya gidecekmiş Londra 22 (A.A.) — Sunday Refere, B. Chamberlainin önümüzdeki sonba- İngi- | harda B: Mussoliniyi ziyaret etmesi- nin muhtemel olduğunu haber ver- mektedir. İngiliz başvekilinin bu hu- sus hakkında İngilterenin Roma sefi- ri sir Eric Drummond ile görülmüş ol duğu rivayet edilmektedir. Akhisar üzümlerinden bir kısmı Londraya gönderilecek Aktisir (> Akşam ) — Buradan Londraya Yaş üzün ihrac etmek için üzümler üzerinde yapılan tetkikat iyi netice verdiğinden bü havali üzümles rinin bir kısmı üzüm kurumu tarafın- dan satın alınmıştır. Pek yakında İz- mire gelecek olan vapurla 25 bin ton sevkedilecektir. . Diyarıbekirde roöklerii bir otel yapılacak Diyarbekir 21 — İstasyon parke yolu müteahhidi B. Emin, Dağ kapis sı haricinde modem bir otel ile asri nın da çok yumuşak oldukları görül müştür, Belediye, peynir istihsalini tanzim etmek üzere bir talimatname bir fırın yapmak üzere belediyeden arsa istemiştir. Belediye, müteahhi- de kolaylık gösterecektir. İnşaata bu sene başlanacağı tahmin ediliyor, -