20 Nisan 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

İspanyada Gordue cephesinde şiddetli muharebeler başladı Hükümet kuvvetleri mühim bir tepeyi ele geçirdiklerini, asiler ise taarruzun neticesiz kaldığını bildiriyorlar Cordoue cephesi 19 (A.A.) — Ha- vas ajansının muhabiri bildiriyor: Asi kıtaları, Villaharta mıntakasında şid- detli bir taarruza geçmişler ise de hiç bir netice elde edememişlerdir. Mukabil taarruza geçen milisler düşman hatlarını yararak Medico te- pesini işgal etmeğe muvaffak olmuş- lardır. Bu suretle Bemez mıntakasın- daki cumhuriyet kıtalarile irtibat te- min edilmiştir. Asiler şimdi yan tar raftan tehdid edilmektedir. Harekât sahasının diğer bir kısmın- da asi tayyareleri la Carolina'yı bom- bardıman etmişler ve bir kaç kişi öl- dürmüşlerdir. Cordoue 19 (A.A.) — Havas ajan- taryaların yardımile Franko kuvvet- Ispanyada kontrol başladı İngiliz gazeteleri iyi neticeler alınacağını Londra 19 (AA) — İspanyol kon- trol plânının meriyete girmesi müna- sebetile gazeteler makaleler neşrine devam ediyorlar. Daily Telegraph dyor ki: «Gönüllü ve harp levazımının gönderilmesine wâni olmak hususunda kontrol: plâ- nının kâfi gelmiyeceğini zannettire- cek ortada hiç bir sebep yoktur. Şim- di ecnebi gönüllülerin geri alınması meselesinin tedkikine başlanacağı ümid edilebilir. Ne Valans hükümeti | ne de nasyonalist makamatı bu işte | müzaheretlerini vadetmiş değillerdir. Derhal muvaffak olmak ümidi bu- Yunmasa bile hemen böyle bir proje- nin hazırlıklarına başlanmalıdır.» Ayni gazetenin diplomatik muha- biri de şunu yazmaktadır: «Bazı ma» hafilde beyan olunduğuna göre, bir mütareke akdi imkânları hasıl olma- dıkça gönüllülerin geri alınması bir hayalden ibaret kalucuklır. Ademi müdahale komitesinin bir tavassut hareketinde bulunmağa çalışacağı hakkındaki rivayetler bundan çıkmış- tır. Mesul mahefil de şimdiden böyle bir harekette (o bulunabileceğinden şüphe edilmektedir. Diğer taraftan Times gazetesi, ade- mi müdahale tahakkuk ettiği takdir- de umumi bir tavassut hareketi im- kânları etrafında müzakereler yapı- Jacağını kaydeylemektedir. Hindistanda Veziristan âsileri yeni bir taaruza hazırlanıyorlar Londra 19 AA.) —Simlâ'dan bil- diriidiğine göre, Veziristan asileri İn- giliz kıtalarına karşı yeni bir taar- Tuz hazırlamaktadırlar. Kuvvetli bir asi tahaşşüdatı tesbit olunmuştur. Irak hariciye nazırı Ankaraya geliyor Ankara 19 (A.A.) — Haber aldığı. mıza göre, Irak hariciye veziri Dr. B. Naci Afif hükümetimize resmi bir zi- yarette bulunmak üzere 26 Nisan pa- zartesi günü Ankaraya gelecek ve 29 Nisana kadar şehrimizde kaldıktan sonra Bağdada dönecektir, Pancar ziraatını islah için Ankara 19 (Telefonla) — Şeker febrikaları şirketinin Almanyadan ge- leri düşmanın taarruzunu bilhassa Calatraveno geçidinde geri püskürt- müşlerdir. Milisler ağır zayiat ver- miştir. Hava muharebeleri Bilbao 19 (A.A.) — Asi tayyareleri dün birkaç kere Biscaye cephesinde- ki hükümet hatlarının üzerinde uçuş- lar yapmışlardır. Vukubulan bir hava muharebesi esnasında hükümet tay- yareleri üç motörlü iki düşman tay- yaresine karşı mitralyözle ateş ederek bu tayyarelerden birini düşürmüş di- ğerini de hasara uğratmıştır. Asilerin tebliği .Cordoue cephesinde Villabarta mın- takasında Pranko kıtaları baskınlar yapmışlardır. Fransız sosyalist partisi İhtilâlci sol cenah teşkilâ- | tının ilgası kabul edildi Paris 19 (AA) — Mili sosyalist meclisinin gece akdettiği içtima es- nasında ihtilâflar komisyonu azasın- dan iki kişinin tardına ve geçenlerde sosyalist gençlik teşkilâtından çıka- rılan 22 azanın keza tardedilmesine karar verilmşitir. Bundan sonra meclis 483 müstenkif ile 25 reye karşı 4,573 reyle bir takrir Kabul etmiştir .Bu takrirle hükümet ve bilhassa Blum ve Dormoy'e karşı tam bir itimad beyan ve «ihtilâlci sol cenah» teşkilâtının ilgası taleb edil- mektedir. Gece celsesi esnasında Dahiliye na- ırı Dormoy, Cliehy hâdizelerini doğu- ran sebepleri izah etmiş ve kendisin- den sonra söz alan Başvekil Leon Blum'da ezcümle şunları söylemiştir: «Biz bir memleketin, hükümetini teşkil ediyoruz. Bu memleketteki s- nıfların hiç birinin menfaatlerini ihmal edemeyiz. Bizim yapmağa mec- bur olduğumuz şey memleketin ma- nevi sıhhatini iade etmektir. Hükü- met darbesi yapmak niyetinde değiliz. Biz kanun dairesinde memleketi ida- re etmek istiyoruz. Hükümet para kuvveti karşısında eğilmiyecektir. Fa- kat memlekete dinlenmek zamanını bırakmalıdır. Bunun için «tevakkuf devresine Ihtiyaç vardı.» Mısır kralı İngilterede Douvres 19 (A.A.) — Kral Faruk buraya gelmiştir. Satın alınan Şark demiryolları Malların tesellümü ve işlet- me muamelesine dair hazırlanan kanun lâyıhası Ankara 19 (Telefon) — Satın alı- nan Şark demiryolları imtiyazı ile şirkete ait malların tesellüm ve İş- letme munmelelerine dair hazırla- nan kanun lâyihası Meclis rüzname- sine alınmıştır. 'Bu lâyihaya göre, şirket zamanın- daki işletme muameleleri İle mev- Cut nizamname, usul, evamir, tali- mat ve müfrodalının Devlet demir- yollarında tatbik edilenlere uygun bir şekilde tadil edilebilmesi için umum müdürlüğe 1938 senesi mayıs sonuna kadar mühlet verilmekte ve 'ketçe tatbik edilen ticari usul muamelelerin de ayni tarihç ka- dar tatbik edilebilmesi hususunda umum müdürlüğe salâhiyet verilmek- tedir. Lâyihada, bu hatta mevcut memur ve müstahdemlerin 1937 bütçe yılı başına kadar hali hâzır vaziyetleri- nin idamesi ve tasfiye işinin bu ta- rihe kadar bitirilmesi hakkında da hükümler vardır. Satın alma mukavelesinin üçüncü maddesi mucibince Devlet demiryol- ları kadrosunda kalacak memur ve müstahdemler 1 kânununsani 937 ta- rihinden itibaren Devlet demiryolları memur ve müstahdemlerinin haiz o)- İ dukları hakları kazanacaklardır. Şark demiryolları, Nafia müfettiş- liği kadrosunda müstahdem maaşlı ve ücretli memurların maaş ve ücret tutarının 2847 numaralı kanuna bağ- 1: cedvelde, tekabül etliği derecenin bir derece yukarısına geçmemek şar- tile Devlet demiryolları vazifelerine alınmalarına Nafia vekâleti mezun ©6- Jacaktır. Telefon işi Uzak vilâyetler telefonla hükümet merkezine bağlanacak Ankara 19 (Telefon) — Hükümt uzak vilâyetlerle hükümet merkezi arasında telefon hatları tesisi işini almışlır. Alâkadar Vekâletler tara- fından bu hususta tedkiklere baş- lanmıştır. Tedkikat bittikten sonra Nafa Vekâleti bu hususta bir prog- ram hazırlıyacak, hududt boyunda- ki vilâyetlerimizden başlamak üzere en uzak vilâyetler arasında telefonla konuşina temin edilecektir. İnebolu vapuru faciasının mu- hakemesine dün İzmirde devam edildi İzmir 19 (Telefon) — Birçok yolcu- nun boğulması ile neticelenen İnebolu vapuru faclasının muhakemesine bu- gün ağır cezada devam edildi. İnebolu vapuru Kazazdelerini kurtaran İstik- bal vapuru kaptanı şahid olarak din- lendi. Bu kaptan ifadesinde, İnebolu yapurunun kurtarılması mümkün iken üçüncü kaptan Rami ile maki- nistin bir sandal ile kendi vapuruna Erazi tahriri Komisyonların ad adedi 784 e çıkarılarak işler bu yıl bitirilecek Ankara 19 ) (Telefon) — — Erazi tah- riri işleri için Maliye Vekâleti tara- | fından sarfına izin verilen 1 milyon | liraya daha 2 milyon 250 bin lira | ilâvesi hakkındaki kanun lâyihası Büyük Millet Meclisi rüznamesine alınmıştır. Bu fazla para ile hâlâ ça- lışmakta olan 348 tahrir komisyo- nunun adedi 784c çıkarılacak ve bütün vilâyetlerin tahrir işleri 937 malt yılı nihayetine kadar bitirile- cektir. Hayvancılık hakkında tedkikat için Avrupaya bir heyet erilecek Ankara 19 (Telefonla) — Ziraat vekâleti hayvancılık hakkında ted- | geldiklerini söyledi ve: — Batmak üzere bulunan İnebolu- ya halat attım; vapurda hiç bir tayfa yoktu. Halat tutulmadı ve vapur İ battı. Bundan sonra denize dökülen İ yolculardan yüzlercesini kurtardım. Dedi. Muhakeme diğer şahidlerin dinlemesi için başka güne bırakıldı. Büyük Millet Meclisinde dün müzakere edilen kanunlar Ankara 19 (Telefon) — Meclis bugün toplandı. Radyoloji ve rad- yom ve elektrikle tedavi müessese- leri, Başvekâlet teşkilâtı ve vazifele- ri hakkındaki kanun Jâyihalarının ikinci müzakereleri yapıldı ve kabul edildi. Jandarma efradı hakkında- ki 186 numaralı kanunun bazı maddelerini değiştiren kanun lâyiha- sının ve Şark demiryolları imtiyazı ile şirkete ait malların satın alın- masına dair olan mukavelenin taş- mühim ve müstacel bir iş olarak ele | Dün Geceki ve Bu Sabahki Teleraflar Lord Loydun beyanatı Türk - Ingiliz münasebatı, terakki ve inkişaf ediyor ve edecek Ingiliz lordu, yolda başvekilimizi görerek tazimlerini arzedecek Üç gün şehrimizde kalmış olan Lord Loyd dün akşamki ekspres trenile Londraya harek»* etmiştir. Lord Loyd hareketinden evvel gazetecileri ka- bul ederek şu beyanatta bulunmuş- tur: — Seyahatim esnasında İngiliz mekteplerinin vaziyetini tetkik ettim. Derhal Londraya dönmek mecburiye- tinde bulunduğum için Ankaraya gi- demediğime çok müteessifim. Maama» fih önümüzdeki yaz esnasında, mem- leketinizi daha yakından tanımak için gene geleceğim ve uzun müddet kalacağım. - İngiliz münasebatı dostane bir şekilde terakki ve inkişaf ediyor. Bu münasebetlerin gittikçe daha zi- yade inkişaf edeceği tabildir. Kema- Mist Türkiyenin her sahada kazandı- ğı muvaffakıyetler fevkalâde takdire şayandır. Türkiyenin büyük terakki hamleleri, İngilterede büyük bir te- veccüh ile takib ediliyor. Bugün Tür- kiye, Avrupanın en dikkate şayan memleketidir. Türkiye Avrupada büt- çesi mütevazin olan memleketlerin birincisidir, Lorâ Loyd sözünü dünyanın vazi- yetine naklederek dedi — Dünyanın siyasi vaziyetinde bir fevkalâdelik yoktur. Akdenizde vazi- yet eskisine nisbetle daha iyicedir. İn- giltere, bir kaç sene evveline kadar ta- kib ettiği silâhsızlanma siyasetinde başka devletler kendisini takib etme- dikleri cihetle - silâhlanmağa karar verdi. İngilterenin bu silâhlanması, sulhu korumağa matuf olduğu için bütün dünyaca takdir ediliyor. Lord Loyd son söz olarak bir kaç dakika için bile olsa Başvekil İsmet İnönünü görerek tazimlerini bildir- mek istediğini söylemiştir. Binaena- leyh Lord Loydun Sofya ile Filibe arasındaki istasyonlardan birinde Semplon ekspresleri karşılaştığı za- man Başvekilimizle görüşmesi çok muhtemeldir. Fransız radikal partisi ühim bir toplantı yaptı Verilen kararda şahsi hürriyetlere riayet edilmesi, mali vaziyetin ıslahı, Frangın kıymetinin yeniden düşürülmemesi isteniyor Püpis 19 — Radikal sosyalist parti şehrinde toplanmıştır. Toplantıda partinin birçok ileri gelenleri bu me- yanda eski Başvekil Albert Sarrant, B, Maurice Sarraut, Hariciye nazırı B. Delbos bulunmuşlardır. Kongre ittifakla ve alkışlarla bir takrir sureti kabul etmiştir, Bunda şu noktalar vardır: Hükümetin şahsi hürriyete, çalışma ve toplanma hürri- yetine riayet edilmesi içiri lâzım gelen tedbirleri alması, halk cephesi prog- ramının bülün âkidlerin muvafaka- ti ahınmadıkça değiştirilmemesi veya genişletilmemesi, orta smıfların hi- mayesi, mali vaziyetin islahı, bütçe- nin intizama sokulması, frank kıyme- tinin yeniden düşürülmemesi memle- kete itimad ve rfeah gelmesi için bü- yük gayretler sarfı, sağ ve sol cenah mütfritlerinin ortalığı karıştırmak için çalışmalarına karşı demokrasi hürri- yetlerinin muhafazası, B. Delbosun diğer memleketlerin dahili işlerine müdahaleden çekinmek suretile sul- hün muhafazasına çalışmaktan iba- ret harici politikaya devam edilmesi, Kongre kapandıktan sonra bir zi- sinin gençler kongresi Carcasönne | yafet verilmiştir. Ziyafette eski Başve- kil B. Sarraut bir nutuk söylemiştir. Eski Başvekil radikal sosyalistlerin halk cephesine bağlı kaldıklarını, fa- kat katiyen komünizme doğru gitmek niyetinde olmadıklarını söylemiş ve demiştir ki; «Biz komünist değiliz, ra- dikal demokratlarız.? Hariciye nazırı B. Delbos Fransa- nın harici politikasından bahsederek demiştir ki: «Bir politika sulbü mu- hafazaya matuftur. Esasları şunlar- dır: Mınlakavi karşılıklı yardım mi- saklarile Milletler cemiyetinin kuvvet ve salâhiyetlerinin ihyası, İspanyada sıkı kontrol ve ademi müdahale, İs- panyol istiklâlinin temini için tavas- Sul icrası, üç büyük demokrasinin yani Amerika, İngiltere ve Fransanm ideolojik bloklar teşekkülüne mani olmak suretile sulhün muhafazasına çalışması, Fransanın mevcud dostluk- larının kuvvetlendirilmesi ve yeni dostluklar tesisi, silâhların tahdidi ve bunun için bütün memleketlerin teslihatının kontrol edilmesi, Millet- lerarası ticaretin tevsii ve otarşi re- jimlerin tedricen ortadan kaldırılma- Hurda demirin ihracı yasak ii Tiilescayu öldürmek istemişler Hükümet bir kanun! Bükreşte bir muhakeme lâyihası hazırladı Ankara 19 — Bazı müesseselerle şirketlerin ellerinde bulunan hurda demir malzemeyi dış ülkelere satmak istedikleri anlaşıldığından Vekiller heyeti Meclisteki lâyiha kanuniyet kesbedinciye kadar müstacel tedbir olmak üzere'hurda demir ve benzeri maddelerin yurd dışına çıkarılmasını B. Eden pazar günü Brüksele gidiyor Londra 20 (A.A.) — B. Eden, önü- müzdeki pazar günü Belçikaya gide esnasında bir şahidin vi Bükreş 19 (A.A) — Demir muha- fızlara mensup on Lejyoner'in muha- kemesi esnasında şahidlerden biri Lej- yonerlerin Titüleskoyu öldürmek is- tediklerini söylemiştir. Maznunlar birkaç ay evvel, muhâ- lif bir grup teşkil etmiş olan Michel Stelesco'yu öldürmüşlerdi. Şahid, Ste- leco'nun demir muhafızlar teşkilâtın- dan tardedilmiş olduğunu ve Titüles- koyu öldürdüğü takdirde teşkilâta