19 Mayıs 1936 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8
Na © © mek olduğu Mali tesvi; Sahife 8 AKŞAM aray ve Babıâlinin İç yüzü Yazan : SÜLEYMAN KÂNİ İRTEM — Tercüme iktibas hakkı mahfuzdur — Tefrika No. 689 Çocuk Dünyası sam Bağdad hattının siyasi, iktisadi ehemmiyeti ve uyandırdığı ihtilâflar i Şark demiryolları tahvilâtından Hirş-| menfaatlerinin milet Bağdadda bir te bulunan pek Eli bir maları şubesi bulunan (Şark bankası) idi. onun vefatında veresesine kalmıştı. | Bağdadda sekiz yin ae - 1896 da verese bunları ölden çıkar- sının altısı İngilizlerindi. Irak petrol- mak istedi. eri de İi n dikkatini yarak Zurih bankasının teşkil ettiği | celbediyordu. bir tröst vasıtasile bu tahvilleri satın Osmanlı ve İran bu- e lunan bu neft mıntakası bü; dev- tle Almanlar Şark demiryol- | letler arasında hased ve rekabet uyan- ani el Söylüi oldular. dırıyordu. İran petrol ka; Altıncı sadaretinde (H 1319 - 1320) | imtiyazı bir (İngiliz - İran) şirketi ta- Sait paşaya tebliğ edilen;bir ir irade bu | rafından > - iğini | deki kaynaklar hakkında sermayeler gösterir; bu irade şu medide idi; arasında mücadele ise umumi harbe > (Rumeli çebi müstecir bir | kadar devam etmiştir. şirketin idaresindedir. Yolları devlet (Amerikan neft e 2 mü- 5 e eek Musula kadar bir Mani yaptır- Zihni paşa (H 1316 - | mak üzere az Z. ei ilelin memurlarile söyleşti. Büyük dünya yollarının ikisi Ara- Tahvillerin mübayaası eni şirket ta- | bistanın etrafından geçer: Biri Akde- rafından olunduğu, | nizi Süveyş kanalından ve Kızıl ii mabeyine İ let makam er file atlı nizden Hint Okyanusile teslim etmek | diğeri gene birleştirir; Suriye veya in tasarrufuria tesi ği eni bir tesviye mukabilinde İstanbı dah Anadoluyu. aşarak Şat- tülârap, İ: paşa a teklifi reddetti. (1) s.. Bağdat hattının siyasi, iktisadi | le de kıymet anlaşıldı. suna ilerler, iye için t TERE Olunan ven On dekuiici asırda bu yolların in Sait | ikisi indi: ü İngi- lizler için yalnız ticari ehemmiyetleri bakımından değil, cilek itibari- ehemmiyeti, İngiltere, Almanya, Fran- Buralarda hâkimi; SE için idi ki İn- sa, Rusya arasında uyandırdığı ihti- | giltere 1839 da (Adeni) zaptetmişti; lâflar, bankalarla mali şirketlerin oy- | daha sonra Babülmendeb boj tasında (Perim) adasını ilhak ederek nadıkları roller, hattın istikbaline, or- Almanların Şark ve İngilizlerin Hin- | Ak ve Kızıl deniz ile Hint Okyanusu ra edeceği tesirler hakkında Avrupada ciltler doldi nee Umman, Maskat, Bi Öyle sanıyorum | Ni bu neşriyat hu- yn adaları, Küveyt ile İranda Mi virdikleri dol ve hassasiyet göstermesi icab Si Os- | lar, bu emaretleri, mid ü yl m MR keşfinden evvel oynadığı karışık ve mütemat baş- ij Firat ve Dide mehirlerini taki- | ler sonucunda İngiltere yeri körfezi. nin mürettep tezahürleri oluyordu. Hindistana bir tek yolu Silâh kuvveti kadar ei iş rol le Trabzondân yret- gili Basraya, oradan Ben- Ti 'kendisi için emniyet altına, bu kör- rabba Hindistana varan deniz sela eferi eline almış idi, Bura- kara ver asayişin takarrür etti Ümid burnunun keşfi bu yolun iş- | fenerlerin lekliğine bir darbe vurmuştu. Süveyş | si İngiliz donanmasının kanalının açılması iki yolun büs- | yanına girmişti. (2) ise eski yoli bütün ihmal ve terkini intac eylemiş- Fransa Osmanlı diyarında i iktisadi teşebbüslerde birinci ali ti. Ancak sapla ii Lriyik mik- | işgal ediyordu. Umumun yüzde altmı- e Hint Okyanusu arasında b olman Fransız e üç buçuk milyar daha kısa bir yol bulmak düşüncele- | frank ka: olunur. ri zihinleri işgal etmekten kal mıyordu. Bu da ancak ya Suriyeden, | giliz serma; Bütün ça eye Fransız - İn- şkil edile: ya Anadoludan Iraka uzanacak bir | li bankasıda dah il olmak üzere Soci demiryolu olabilirdi. ; gönerale, Credit Iyonnais, De Maliyesi pek berbat bir halde bü- Union gibi en n büyük ve mali mü- k Junan Osmanlı devleti bu yolu kendi bi firayesine ihtiyaç pek açıktı. lar, pim ocakları, ticare Osmanlı devleti gibi geri kalmış bir | yalar, be memlekette iktisat sahasında en mü- terakki, da mütekâmil metodlarlı iye: rmayesinin yerleşmesi en dei içinde yaşadığı iktisadi 'n göze çarpan bir hâdise- iz Bu suretle liman- lediye işleri ile Anadolu ve Buy bütün iktisadi teşkilâtına idi. Türkiyenin harici yet veren İngilizler bu yolda teşebbüsler- o Fransadan dun mevkide kalmışlar- in ez uahedi ği düşünüyordu. (Arkası var) La Paşabahçede İsfendiyar ini bay gril en aldığım bir Vidinli Tevfik paşaya aid er niz bende şu hatırayı uyandırdı şingtonda Martini .tüfeklerini tesellüm edi- misyon! fek belden imiilmeinii ister, ike tör - tüfeklerin pazarlı- ğında alk . e tavassub etmişti. ellüm edene verilecek bi li e . Bu sebeble bedelden eki vi GL ; Der. Tevfik paşa elli bin liralık çeki e parayı gene hükümetin hesa- an tenzil eder. Türk elçisinin bu is- tikameti ve ülüvvücenabı Amerikalıyi hayrette bırakır. Tevfik paşa bu meseleyi nasıl hallet- tiğini ella vi eri bekler habeş dö omisyonun yalnız © yi bin lirasi kün- disine kalacağını ve otuz beş bin lirası- nın da H... paşaya aid ileti öğ- Tenir, H... paşanın kahrına uğrıyarak 'w müdde - Kil erek Sil , Vereme tutulmuş biricik kızının tük al göterek son deretede yele e elem içinde kalır.) “Ses çaplı bil dafa yannda diğe ie yok iken bu meseleyi kendisine aç: m, Paşa tecahülden geldiz yalnız M i yoğumu #arfettiğim halde kı kayeylmi olmak acısı Hüliiikl bi hiç Dedi; gözleri yaşardı; sözü değiştir. di; Amerikadan avdetinde riyaziye me- seleleri hakkında o Amerika âlimlerile muhaberelerde bulunduğundan başladı.) dı. 1861 devleti, İngiltere ve Fransa, Osmani de Firat ve Dicle nehirleri üzerinde vapurlarla etmek üzere kı devletinin Asyadaki memleketimde (Linç) kada topluca çalışıyorlardı. “ bir müessese idi. li sermayesi Suriye sahillerin- , , ve cat müesseselerinden mürekkeb bir | ler veriyordu. Bunun için y dani bir surette | Kisamını istemiyor, Osmanlı - iktisadi menfaatlerini Su- | tında mutlakıyyetin devamını kendi- inkişaf ettir. edi Baal e 2 “ mekte idi. Her ikisi göz diktikleri Su- 0 mss dpi hatıratı, riye ve Irakta kendilerine faikiyet te- e saltana- i esnasında ve teyidine çalışıyorlardı. İran alel Ge Eski ili ha- min “ Körfezinde deniz seyriseferi hemen, | riciye nezaretinin mahrem rem dosyala- hemen İngiliz inhisarı altında bulu- | rından alınan malümata göre Anado- nu 1. z Tunun Mütercimi eri 'kânı har- Meli li an ANI AANMANLARI - ÂLEMİ Herkes için çok lüzumlu ve faydalı bir eser MEVCUDU AZALMIŞTIR Satış yeri: AKŞAM MATBAASI Hedi nanların isimlerile beraber neşrediyoruz: | 47 Halid, 77 - Erzincan Ziraat ban- İKBAL - ALİ - BAKİ - FAİK kası müdürü oğlu Alpi, 7 - İst er- Zehra birinci orta okul 233 Necdet, 82 - İst. kız lis. Beş lira), Şişli tramvay dep: 1390 Zehra, 83 - Bursa Ticaret ban- 33B sayılı Hayrinin oğlu Necdet s1 vez: rı Bedri kızı Mefi ikincilik ile (İki Hira), Çorlu: Fehmi s0- | Sultanahmed 66 Şe p kağında 14 e bayan Güzin | matya No. 10/2 Ayten, 86 - Gelenbevi üçüncü ( an bir iyemizi | kazanmışlardır. | okul » kız Ke. 118 Ferihan, 89 - Kadıköy No. 33 Muhar- Şekerleme alanlar rem, 90 - Vefa lis. No. 353 Zahid, 91 - ler kz in 1866 Lamia 2. Ni. | Balikesir Mithatpaşa ilk okul 392 Per. Ürn ii © gi (0 10/2 4- Öke Kang m “ia kız hi — İst, e lis, M. Al, a 7. kö öy H.K. 8 - Galatasaray lis. şı No. 18 Erdoğan, Aydın, 9 - ee M. Arf, 10- rikasmda tamirhane şefi Ahmed kızı, ai eği Da is, 41 İsmail, uu - ilem Soğanağa 12 - İst kız öğretmen okulu 322 Re. 923 Akife, 104 - Kırkkkale a. şade, 13 Cağaloğlu Lei okul 313 Alâ | Sad, 549 Ziya, tüy “late kaz Hi 1176 edin, 14 - İst, kız lis, 1538 Feriha, 15 - | Gal 106 5 İst kiz 710 Mezide, Beyoğlu 29 cu oklu İhsan, 16 - Hayriye | 107. fat kız lis, 1672 Sadun, 108 - lis, 490 Muzaffer, 17 - Cağaloğlu Ba | Jar 3 ci okul 286 Tayyar, 109 - Sus a My 8 - Arnavudköy 90 Şake, ye B 110. ra iktisad ve- 19 - Nişantaş Şirin apartıman 2 M: kâleti zat işleri müdürlüğünde Zekiy: med ey 20 - İst, kız lim, 523 Ve- | Kızı 111. het kaz lis 427 Muallâ, 112 - a Milli müdafaa m Ankara Milli ekâleti Levazı 2 ci şube hesab memuru Sami, 113 - Bisküit alanlar İst, kız Ha. 1857 Anka, ha Kocamus- elimiye 35 No. Fikret, hai ia No.da Em Aslan, rnavudköy Ni; - İst paşa orta okul 20 Fast 25. cuk 75 Meşhut, ip. st, 61 ci okul Güzin, 29 da rirat kalı e 18 Fazıl, 30 -İst, 44 cü okul 657 Mu- 2 122 - Bakırköy Muhtarpasa No. alâ. 9 Tatios, 123 - Kadıköy 7 ci okul 47 Nazan, 124 . İst. erkek lis, 809 Nihad, Birer kutu boyalı vi ve 125 5 Böyanir3 ciokal: 39“ Süheyla, defteri alanlar 126 - Afyonkarahisar ilk okel 453 Gü- 5 iL > 1275 Şti Ziya paşa köp deposunda Hayri öğle Necdet, 33 - | “ö 12 - İzmir Hükümet cad. İu 12 ci okul 213 Nejad, 34 - | 47 Ali 129. İst 1 ci okul 453 Re- 55 — İst d, İ İst. kız lis, Nezihe, 40 - İst. Cağaloğlu Ak. : Mürekkeb alanlar köy No. 180 Melih, 136 - ee elköy v5 ii « Galata 2. gi da Nimet, EN b Ye 968 Neml 43 - İst kez | kasında 4 Nola İnci, 139 - Üsküdar o is. Mesrure, 44 - Samatya cad. 45 « Fatih Seher Perihan, 46 - 51 - Taşkasab No. 27 Arif, erkek lis. 638 Hüseyin, 53 E z 5. ai. 56 - Fatih Sa soki RE NO . Kumkapı No, 93 Yepimi ig orta okul 534 dm 73 - - Çorlu il İst, kız lin. 112 Ferihan ,74 Bilmecemizi doğru halledenlerd Kız lisesinde 1390 Nolı gelmiş ve hediyesi olan osunda Davut- | kız lis. 389 Semiha, diz - Vefa ii iz 305 Yaşar, 119. Ye Nel Ee 8 - cai, 13 - Adapazar İstasyon cad, AH m, 36 - Maçka 60 No. | Fehmiden Zühtü, 131 - Beylerbeyi Ab- S.A, 37 » Nişantaş Işik lim, Şermin, | dullahağa sokak No, | Selma, 132 - çilek he 634 Pir 54 klz Rab, akal Ma 13 57 İst 15 ci e 555 Yan - Çapa öğ- yu ve a 595 Kerr > Cerrah» paşa N: 3 Tevi Birer defter alanlar 61» Kelin Altyolağan No. 17 ye alanlar Feh » Güzin, 75 - İst kaza | 17 ci ep 238 hel 76 De üdü kek lis, 600 Metin , 80 « Emirgân Çeş- ak Hüsa, | van. 92 - Eyüp elektrik santralında Zafer, | Erdoğan, 93 - İst. kız lin Nezihe, 94 - is, Ay, | Aksaray No. 16 Hayriye, 95 - Çen- akır. | gelköy No. 5 Ayşe, 96 - Saraçhane ba- 259 | # No. 18 Erdoğan, 97 - Hereke fab 22 - | tafapaşa . 180 Gevher, YE - 3. İst. kız orta e 330 No., 116 - Kuz- o , 118 kara Gazi lis. e el 120 - İst, Cağaloğlu Güzin, Tirebolu tahi wee Mek wutpaşa tramvay cad. No, 66 Fuad, 133 - Şişli Kır sokak No. 8 Ze Akpulat, 134 - İst. 2 ci okul Medih, 135 - Eren- 25B,. Yeni DA . İst, | vay cad. Imsak Güneş Akşam Yatı 110 9,16 447 844 12,00 1.52 m. 2,83 4,39 1210 167 19,23 2115 İdarehane: Babıâli civarı Sok. şu» , 72»
