9 Nisan 1936 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8

AKŞAM 5 | Saray ve Babıâlinin iç yüzü Yazan : SÜLEYMAN KÂNİ İRTEM — Tercüme iktibas hakkı mahfuzdur — Tefrika No. 669 Memduh paşa z ve Babıâli erkân ve âdabını ilirdi; sıkın- tılı durumları Z leği ince 26 4 eserleri gösterirdi. : Bir gün h ul edilmek üzere saraya gider, Biraz istira- hat etmesi bilvasıta tebliğ oluna- rak bir odaya alınır ve burada m bırakılır. İstirahat ve m i müd. ir saati geçer. ya giren Mimi mabeyinci Kiye p it bu — Di etmeniz ferman bu- yurulmuştu, Diyerek oturmasını rica eder. ei paşa: — Dairei hümayunda oturmak ne haddim! Diye itizar ile ayakta durmak- ta devam eder, Mabeyinci çıkar, > lemduh paşanın bu sözünü ve “ hâlâ ayakta iradeye intizar SE diğini arzeder. Abdülhamid: — Eski terbiye! Eski terbiye! Diye takdir ederek paşayı huzu- i Tuna kabul ve iltifatlarma garke- ii 'uad bey İri eğ in (iki dı 1295 da) ciddiyeti, - ile b İlm © mın oğlu olduğunu tamamen gös- > tererek iktidarını padişaha tasdik e ten. Ali Fuad »y kırk yaşında veremden mer. ? lm olsaydı en büyük mı belere vasıl olabilecek ite e Di i Fuad ele bu re tasdik ediyor. Devletin Ali öy bey gibi ricali, o tıynette ları çok olsaydı Abdülhamid za- manı da büsbütün başka mi la i. i ki Ne çare ki Abdülhamidin cülü- den bir kaç sene sonra artık eri y ve yüksek memuri! yetişmek için böyle ciddi kabili- pe ış bilâkis... Eğik e bükülme kabiliyeti, mi i meziyetler sayıldı. Hele rağ beraber wn elek kâtip beylere tebliğ Ali a bey makamına gelip işten haberdar olur, olmaz hokka- sını, kalemini toplar, ağası Etem ağayı çağırır: — Şunları al! Biz imtii etmi- iz! Diyerek çıkar, gider, Başkâtip beyin gittiği Abdül- hamide ihbar olunur. Padişah Ali Fuad beye «emniyet ve teveccühü hümayunu berkemal» makamına avdetle vazifesine de- vamını irade eyler. Ali Fuad bey: raber çalıştığım laa biliyorum; ın hal ve şanlarını kendilerinden bir şikâyetim yok- tur, Onlar hakkında emniyetsizlik mevcut | olması benim hakkımda niyetsizlik demektir. Affımı istirham e ei ii tevali| İ de ısrar gösterir ve avdet i—- müddet sonra Şürayı dev- let azalığına tayin olunmuştur.) | i Fi bey mabeyin erkânı- na di -dariesinden ayak- ei ri e Bunların ire önünü almak içi; balla m olduğu per dar şiddetli davranırdı. Bazan Abdülhamidin olmiyacak, yapıla- mt bir iradesi gidiş müdürü Mahmud efendi veya o derecede diğer bir vasıta ile kendisine teb- liğ edilince: — Zatı şahane böylebir şey sö; Diyerek reddeyler, iradeyi geti- ren ısrar ederse: — Olamaz! imizden böy- le irade sadır olmaz! (Elile def işareti ederek) haydi, git! giti iyi ından tardederdi. Kovulan adam hali gidip Ab- dülhamide iii hatasını id- rak eden padişa tri Bu adam da i geçiştirmeği muvafık bulurdu. Bu suretle Ali Fuad bey maksadına nail olabil mişti, mabeyin erkânı Ali Fuad beyle münasebetlerini asgari had- 'dine kadar indirmişlerdir. Sürey- ya paşa da mabeyin başkâtipliğin- de (H1302-1312) mümkün oldu- ğu kadar Ali Fuad beyin bu mes- leğinde devam eylemiştir. Onda ile zekâ gibi edilirdi. e esnasında bir gün mabeyii rinden biri arka- daşlar ak bir jürn ve (Bu jurnalcı kktib şeyh da efendiye intisab eden- EEE EM rden e iridir). . pi m telâş ile ertesi sa- bah Ali Fuad beyden ve kitabet li gr ağ sübi meali ve şid- o da hak- sızlığa, müdahalelere izi dayan- mak yolunu takib ed Sü şa gi ee muha- faza e Ab dülkamidle haftada ancak iç defa mühim mesele- ler için ini Abdülhamidin ta Sasun Ermeni kai kadar Süreyya paşa hak- kıi teveccühü pek ziyade idi; hatta bir defa paşanın sadarete getirileceğinden bile bahsolunmuş- Sasunda katliâmı intac e ris ai let line tayin Süreyya paşaya vadetti, Fakat Kurbı tanı atesi © Abdülhamidin baş kâtipleri, Ali Fuad bey ve Süreyya paşa zifeyi kabule kandırılmasi müm- a mensup birisi mabeyin kâtipliğine tayin ve saniye rütbesile taltif edi- lir. Az müddet sonra bu efendinin mütemayiz yi terfii hak- kında irade sadır mine bir — klemli kâ- tipler an saniye rütbesine ka- dar ikabilmişlerdi. Süreyya şa yeni gelmiş a arar sırf Ebül- hüdaya intisabı yüzünden istih- kaksız olarak ii "takaddüm etmesini katiyy: (Dal kıdemlileri varken beyin mütemayiz rütbesile taltifi ge mi dağ İradei şa- rsa saniye rütbesini iniz 0 a birlikte terfi et- in.) Di Abdülhamidin buna ör. sikis rütbe ve nişan in- RE kirin sadakat hissi- yatını ayi aim mr ve yi taltiflerini sayan Abdülhamid nik zi e namaz, Bir gün Süreyya paşaya: ZE ima besinin bile şey yazmı Hee m paşa da Arzetmiştim, isaf buyrul- ral verir, Abdülhamid: — Yeniden ! Diyerek kızgınlığının geçtiğini nlatır. (Arkası var) yaz da mahrum kal- Yugoslavyada mal bırakanlar Gi birinci sahifede) ilde tevz le vekâleti tarafın- dan uzun zamandanberi tetkik sz Yapılan hesaplardan anlaşıldı- a göre bırakılan mallara ka şılık m pek sz bir pa- rTa düşmekte Maliye male ir mal bu a mu- kabil erazi rm uvafık görmüş ve bu hususta a übir ka- nun hazırlama; Yeni lâyiha ile Yaçolarydan alınan 17 milyon dinarın tut: hazineye mal edilecek ve Yı lavyada: maki bırakanların hissele- acaktır. 7 müzakere edilecektir . Petrol rol meselesi tarafı 1 inci m bu mai iştirak beraber vaziyetin çok gergin mer ir, Paris 8 (Akşam) — Akdenizde- ki Fransız donanmasının şimal de- nizine giderek Akdenizin müda- faasını İngiliz donanmasına bıra- er ai dair çıkan haberler asıl ir. ike çi am) — İmes Mehmed Ali beyin bur hatirlı va» müş- Kdk manevralar mii 9 Nisan 1936 Milletler cemiyeti emrine verilecek kuvvetler Motörlü kıtalarla tayyarelerden terek- küp edecek bu kuvvetler her devletin kendi toprağında bulunacak, gerginlik vukuunda Milletler cemiyeti emrine âmade olacak — Fransanın hazırla- si 1 a neşredilmiştir. Muk- ısımdan mürekkeptir. Birinci k kama hukuk 3 lari riayet, 4 umum sıtaları, melek için >. me teşkili, paranın istikrarı, kre- ve tevsii, gr maddeler, üstemlekeler piyasaları hakkın- ln rim vardır. rdüncü kısım Milletler Ce- diyet çerçevesi dahilinde bazı ufak e RE ihtiva etmektedir, uh a Alman notasına c vaben bir a e zeyil edilmiştir. Bu notada Almanyanın Ren mın- er ae için ve m ız delil “ el Fransa İn ihtilâtlara meydan vermemek mak. sadile Renin işgaline karşı ted- bir Biel şa Ze lanmış olduğunu hatırlatmakta. dır. Muhtırada deniliyor ki: «Almanyanın > ati için imzasından bizi şü, üşürebi- lir. Almanya Dançig, Memel, Ak Muhtırada diğer Alman vali lerine de cevap verilerek Alm yı Avrupanın bugünkü ler vaziyetini kabul edip etmediği soruluyor. M. Flandinin isteği Cene pm 8 Ga B.F inin, Fi anın e devletlerinin. iştimaıdan sonra İsteyeceğ irlmektedir. Bununla beraber Fransız mahafil- i plânın müzakeresine ancak ma: la: e te vessül edileceğini zannediyorlar. Plân bir mozaike benziyormuş ! Paris 8 (A.A.) — Deba gazete- si, Fransız barış plânının bir mo- zaige benzediğini, zira, plând. ve re ri e parça bulun- duğunu yaraz «Hül etmez bin ve Şi fine k rab Lokarno paktının Al rafından serbesçe imza- e daha açık bir program si edebilir diz » diyor. ialyada asabiyet «İt İran Pie ip Geçen martta sulhü tesis için güz Kullanan Hapoşler ge- | umumi gayretler sarfedildiği za- çen sene man, bu ketin müt i geti imözlerdi k | leketek dbirler tatbiki inerken ehli in ihti na durlurulması veya tehiri de- si isa mukavelesi zehirli 1 abeşle- in barbarca ii çe karşı zehirli gaz kullanabi Şurasını da ilâve sid ki bir çok devletler müstemleke muha- rebelerinde zehirli gaz kullarn- mışlardır. İngiltere Adende ve Efgan hududundaki kabaile kar- şı, İspanya Fasta zehirli gaz kul- lanmıştır.» Hindenburg jeplini Kanarya adalarında Londra 8 (Akşam) — Avrupa- ya avdet seyahati yapmakta olani Hindenburg elm bugün öğle vakti Kanarya adaları hizasında lunuyor! le nin daha süratle year sai e rişmesi bekleniyor. Bütün ali tamamile mektubu, barış için şimdiye kadar teşebbüslerin akametini yapılan müşahede ve zecri tedbirlerin çid- detlendirilmesi için bir takrir şek- linde telâkki etmektedir, Yugoslav kral naibinin bir kız çocuğu doğdu tir,