20 Şubat 1936 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 10
Sahife 10 Saray ve Babıâlininiç yüzü Yazan: SÜLEYMAN KÂNİ İRTEM — Tercüme iktibas hakkı mahfuzdur — Tefrika No. 642 Kemal beyle Ziya paşanın Avru padan dönüşleri, sarayda üdeba cemiyeti kuruluyor Mustafa Fazıl paşa Ziya ve Ke- mal beyler ile devlet erkânına ını lanmak üzere Avrupaya celbâtti- ği diğer yeni Osmanlıların mai- şetlerini t ediyordu. Fakat in paşanın israf vadisinde gidişi a- #ubeti hiç te emin ve iyi göster- rmiyordu. Ziya bey bir sabah se me > mal bey de hazır ik nına geldi; şu dokunaklı seklifi izlere vermekte > ea kadar faiz getirecek p rayı ayrıca bir ba: er yatırı- nız; t k po evlâd vi ayalinize, çoluk çocuklarını Fa e yer açılaydı, içine ami de sağır olası kulakla» bu zehir gibi söz- lerini ime olaydı! Derdi. Fakat zaman ii ye hak verdi. Bir Rus simi rTupada gi erime birer, bi- rer saki tanbula Ma Mustafa Faz celbettiği ahrarı ini yil sa döndüğü sırada Ziya ve Kemal beylerin aralarına soğukluk gir- miş bulunuyordu, Kemal beyin Zi- ya paşanın Gönenli çıkardığı tiği ma anlaşılması üzerine Zaptiye ri Hüsnü paşa üç bin frank m —r beyi gur. betten kurtarmı Cenevrede Ziya paşa kendisini iyice yeis meşhur gazeli o günlerdeki ac acı bie lerinin mahsulüdür; Diyarı küfrü gezdim; beldeler, kâşaneler gördüm! Dolaştım mülki islâmı; bütün ye Bulun. en dahi dârüşşifayı Bala pimi me anda çok divaneler ün Ne meclisler, ne sahbalar, ne işrethaneler gördüm! Cihan namındaki bir makteli âmme yolum düştü; (Hükümet) derler anda bir nice salha- neler gördüm! Ziya! değmez human keyfine mehyanei dehrin. Bu işretgehte ben çok durmadım, amma neler gördümi Âli paşanın ölümünden sonra Ziya paşa m Avrupada durama- dı. Cenevreden Abdülâzize bir kaside takdim etti, Bu kaside şöy- le başlıyordu: Vasfında ben ne söylesöm olmaz mübalâğa! Hee eri mi gerçi âdeti, a ki istinad ile affı Bur vik biraz ii felekten şikâyeti: ürüvvete duş etti kim beni, iğ ii şini bilmezdi rahmüşefkati! İtfaya bezli emen Her kimde nenin bu idi hep kabahati! Yalvar: ini itizar ve tazarrular eyledim; Asla tağyir etmedi kin ve husumeti. Encamkâr Kıbrısa nefyetmek istedi; Gördüm, ki cana kast > ina niyetil Bir başka çare kalma: isi can için; erki diyara eyledim we azimeti. Bais bu oldu terkime, minnetti canıma Yoksa velinimetimi, ü hiz i Hakka hezar şükür, ki ol şerri a Et& halâs hem beni, hem mülkü milleti! Başla Ziya, dunya ki ol şahı ektemin Mevç urdu göz yaşın ile deryayı refetil Bu kaside üzerine Ziya paşan da İstanbula avdetine müsaade edilmişti, Mahmud Nedim paşa di pa- şanın eski hamisi idi; Ziya da ona daima hulüs ve müveddet gösterirdi. Namık Kemal bey ise Mahmud Nedim sa icraatını daima takbih ederdi. İlk sadaretinden sukut ettiği zaman onu Kedimi gaflet ile farei idbar nl kedi, eli ii Kemal bey anki em muhalefette tecellüdü a Ve töhmet» bir kaç arkadaşile birlik- te nefy ve psedilmesine irade çıkmıştı. (Sdarazam Esat paşanın mu- hakemesiz hapis ve nefyin tan- den bir tokat yediği rivayeti var- dır. Kemal bey Bibrisiz e rile yer yüzüne çıkmış bir meza- ra he diri e) gibi otuz sekiz ay geçirdi Ziya paşa di artık Abdülâziz nezdinde ikbal. ve bari inde edemedi. M yap Abdülâzizi iskat için Mithat ja partisine iltihak etti. wn y Mahmud Nedim pa- şanın ikinci Sadartinde (ibret) tesi: ile uri, Reşat : birlikt. levam etti. ir erkânını bire: yetl İstanbuldan ia keme buldu. e gazeteye şiddetli maka- leler yazmaktan vaz i, Nihayet (kuduz ei Ge libolu ve civarında ya; Tayısile köpekleri, ik ve e rini ayırarak, başka, re sürdüğü) gibi mülinçi bir bilin ne ile azlolundu! (2 ayet iki eski dost İstanbulda Mithat paşa m ae İkisi de kanunu de çalıştılar. ty” yemez Rüştü paşa kanunu asi ilânına taraftar hi e > wiyetini v a yordu; (Avrupa d baası bir millet ve ekseriyetle bir mezhebdedirler. Devleti aliye te- baası ise muhtelif mezheplere sa- lik bi rçok kavimlerden mürek- Mrt. Bunların her biri milletle- rinin ayrı birer idarede bulunma" sı fikrindedir. Rumelide Bulgar- risalesin imei devlet) diğerine (kanunu cedid) te lık ittihaz iştir. Birin. gayet güzel rık'a'ilı — sui in yazılmıştır; kenarında ve ortalar muhtelif yazıla: ie ra k tashihler var. Yalak Bn iz n tashih gör“ memiş, Ziya pi in Bu müsveddeler t ol efkâr ile manın ne kadar mütereddit ve saatlerin ne kadar muhalif ve zıd ol- ür. unu esasi icraya konulunca mülk ve milletin hayrı, menfaati namına toplanacak ların sonra devletin mukasemesine ka- rar vermeğe vesile mg ihti- vvetlidir, Kanunu e- sasi ilânile mabet” cemaatleri- miz arasında bir ittifak hasıl ola- cağı farzedilse bile devlet işleri- nin müfredatile uğraşmak istedi- ğini görmü söner bir pa- dişahın bu işlere uzaktan bakma- a razı ve kani olması ihtimali var sindeki e er ise meydanda- dır. Band z bugün nasıl kanu- nu esasinin icrasına müsaade et- meği eri ise sonra ilga- sında dahi öyle ısrar edeceklerin- de şüphe edilemez! Abdülhamidin kuvvetli bizi sahiplerine cemile olmak üz sarayda bir (üdeba rad ii kil ettiğini evvelce yazmıştık. ülhamid bunların ilmi ve edebi münakaşalarda bulunmak üzere haftada iki gün mabeyinde paşa eri toplanmalarını irade Bu Sie azası Abdülhamidiri dayesinin oğlu esvabcı başı İsmet bey vasıtasile m ini rdı, Fakat Ziya beyin v7 eri de bu cemiyete razı olamıyı zetmesi AAbdülhamidde fena bir tesir dırmıştı. Diğer taraftan sadrazam müter- cim Rüştü paşa böyle bir cemiye- tin sarayda topl ığını haber a- ır almaz.kanunu esasiye taraftar olanların fikri salta hea in taarruz olduğunu uzadıya anlatarak hünkârı iri encümenin lâğvine imale etti. (Arkası var) (1) Âli paşadan! İhtar — 638 numaralı Abdülhamide dair Eri bir karikatürdür. Bundan son ra gelecek: bazı lerde va ri Avrupa karikatürleri görülecektir, tefrikadaki Me Yeniköy: mr yurduğunuz vakayı lütfen gönderecek taz ea olim Hiyel nizi d ML olsaydınız “verdiğiniz izahatı neşreylerdim. Süleyman Kâni Erdem ie BE BE a a Meşhur polis hafiyesi ELLİS PARKERİN HATIRALARI Ziyafetten sonra öldürülen adam eğ Bir adamın ati silâh çıkmıyacak (olursa diye ME üe lakin meye neye $i- lâh yok ia amel. Bu a- dam ya silâh taşıyor yahut taşı- mıyordu. Bu işin üçüncü bir şıkkı olamaz, vas tanın tenevvür eyleme- sine azimle karar verdim. Fergu- son ile Adamskinin fotoğrafları ile dosyalarını müddeiumuminin «E «Ben de bu işini tu- Mn olduğunu daima: dü ardı. Bunların arasında Füyulamm gizli silâh taşımak davası vardı. Tabanca diğer cürüm eşyası ile birlikte avukatın önündeki masa- nın üzerinde idi. Başka bir dava- ya bakılırken bir dakika için mahkeme salonunu terketmiştim. Tekrar içeri girdiğim zaman ta- banca yoktu. Hâkimin, mübaşirle- rin ve samilerin gözü ö söy tabanca kaybolmuştu. lili tabanca ortada lğmlei maznunun salıverilmesi zaruri idi.» m daha evvel mahkemece yer memiş midir? 20 Şubat is, boş otomobil ğe üzerlerini “Ördene ateş edildi hayretle öğre! ğrendi emen Ke açtım. Hüviy timi bildirir bildirmez Holly Me unt polis müdürü dedi ki: — Allo eşin ike kadar olduğunu yı tevkil olunan imla bu ai hapi” anet çtı, Kendimi tutamıyarak : ! le ii diye bağırdım — Gardiyanın yemekte bulu?” masından istifade ederek dı duvefi aşarak savuşmuş... Şimdiye kada ei adık. fütura — kapılmıştı? imi seitikk e. yeri ne astım. Sert bir darbeye uğ!” mıştım. Yeni baştan izleri taki icap ediyordu, Hursızlık vakal nın mahal ve tarihlerini ettim, Yeni nazarı dikkatimi ame Fi sonun üzerinde buluna: 1932 teşrinievvelinde salonunda kaybolmı .— ürünümü ve iki sab rafından çete tertip edilmiş ok ması icap siyon yi Fakat çetenin azası lâakal e rağ Çünkü Feoren©* Tan izli oral eyi un indiği otomol üç N — Zannedersem böyle bir şey hk en çık sonra $” r. i amlamak için bir ada” | Zili bastı £ d buli l ! sini çağırdı. Kayıtlara bakmasını Tüzer Eiüdeltiyadaki çeri mca numarasını aramasını | mahkemesine gittim. ve tab: söyledi. Bir müddet sonra stenog- raf kayıtlarını tutan kız içeri gir- di: — Krem Tai Kaybolan ta- ve ( ihtiyar a bir gurur hisset- tim. Vaktile va sakit olmuş ama, so bu dava yüzünden Ferguson amski ve Bradway Brownu e kullanılan taban- ca arasında sıkı bir. İğ ve irtibat temin edilmi ii poli u tuttum. Mağrurane müdiriyeti o yolunı larını ve geldiğim gibi e merkezi ile m polis lunmaklığımı uhaberede bu- tenbih li : maznu; “edi itlerin İrez ASİ ve ir listeyi yet Listedeki i isimlerden ikisi bap” pek iyi görünm. Bunlardan id orta Pensilvs” yada kısa bir zaman için içki ks çakçılığı yapan Voykoviak ve vçaktır. Bu g ii rı kamı uyandırdı. duğum yerini ve idi. Bu esnada zuhur eden yeni PE Pe beni daha ziyade tenvi" (Arkası va)
