10 Ocak 1936 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 10

AKŞAM 10 Kânunucani 1936 Suikasd maznunlarının muhakemesi (Baş tarafı İ inci sahifede) ünde bir de istiklâl madalye- saladar, Suçluların en genci olan 1329 doğumlu Üzeyirin kardeşi Arif reçberdir. Bekâr olüp okuyup Yaz | ma bilmemektedir. Suçlulardan Çoket nahiye mü- dürü Ali Rıza oğlu Elbistanlı Şem- seddlin 38 yaşındadır. “ Avrupada Ziraat tahsili yapmış, memlekete dönünce orta mektep tabiiye ho- Cas olmuş nihayet parasiz kalin ca Çoket nahiye müdürlüğü Tip olmuştur. Suçluların en iltiyarı 65 ya da Alkan oğlu İdristir 8 çocuğu vardır. Ahmed oğlu Şaban ve Ah: med oğlu İsmail çifçidirler. En sonra Ali Saip İstivap edildi. Babasının adı Emin olduğunu, 303doğumlu olduğunu, Kerkükte doğduğunu, dört çocuğu bulundu- İunu, eski mahkümiyeti olmadı ğini söyledi, İlk isticvap bittikten sonra bâ- kim usulu muhakeme kanunu mu- cibince duruşmağa başlamazdan evvel bir hafta mühlet verilmek İâzımgelirken mahkemenin buna maznunların duruşma teklifini arı oldu7unu, isterlerse mühake- menin bir hafta geri bırakılaca ğine söyle Ali Saibin avukatı Hâmid Şev. ket; — Bsn müekkilim hesabina is- temem, Muhakeme görülsür Diğer suçlular ayni arzuyu iz- har ettiler. Hâkim Atatürke sui kastte bulunmak için silâhlı cemi- yet teşkil etmekten suçlu - olarak mahkemeye getirildiklerini bu hu- susta iztintake hâlciminin. hazırlan dığı kararnamenin ; okunacağını söyledi ve kararname okundu. Kararnamenin olunması 3 saat sürdü. Yahyanın ifadeleri istintak kararnamesinde Yale yanın müteaddid. defalar alınan biribirine zıd ifadeleri okundu. Bu ifadelerde Yahya nişanlı bo lunduğu kızı mek için pa- saportsuz gizlice hududu geçerek Şama gittiğini orada Çerkes Ftemle tanıştığını, kendisine para toplanarak verildiğini, dört arkdaşi. le beraber Türkiye hududlarına girdiklerini, bu suretle Türkiye- deki kuvvetlerin mikdarını Gi reneceklerini söylemiş, diğer bir. ifadesinde bütün bu ifadeleri iş- kence yüzünden yaptığını, hepsi- nin yalan olduğunu, gene başka bir ifadesinde ise Çerkes Ete- min Türk iyedeki, suikasd hareke- çin inde silâh atmak wsulleri gösterileceği söyledi yenin her tarafında. Maraşlı ldrise verilmek üzere bir mektuptan bahsettiğini, kdris ça- Zırmcnya | kadar Kumeltirde ş0- För. Arifin evinde kalacaklarını ve. bilâhare Ali Saipten talimat alacaklarını söylemiştir. — Memleketim olan e Samsım- da hiç bir alâkam kalmaması do- Jayısile bir aralık Mersinde 28 in- ci fırkada askerliğimi yapmakta iken kaçarak Ceyhanın Kara Me- zar köyüne yerleştim. Yedi sene orada kaldım. Köyde Nadide minde bir kıza canu gönül âşık olarak evlenmek için kaçır. dım, öylenmek için 75 lira sarfet- timmse'de daha paraya ihtiyaç 0 a veri melanie akrabalarımdan bulabile- seğimi tahmin ederek yola çık Fevzipaşa yolile Antebe ora dan Kilise geklim, asker kaça | | ğü olduğum. için hududu pasa: İ portsuz geçtim, Halebe gittim. Şa- İ min “bir köyünde öturam akraba: arsin yanıma gittim, fakat. on | ları çök fakir ve'bana yardım. | edemiyecek vaziyette bulduğum | için yanlarında bir kaç gün kal. dktan sanem «Şer döndüm. | Çerkes Etemle nasıl tanışmış Suçlu Yahya para bulmak için Tuleytula ve Ammana gittiğini ledi, “ilk defe Çerkes Etemle nasıl tanıştığını şöyle anlattı: — Ammanda bir kahvede otu- rayordum, Halimden konuşmam. dan Türkiyeden geldiğimi anla: dlar, arkadan biri bana «gel bu- raya Türk yavrusu» diye bağır | dı. Döndüm. «Seni Çerkeş Etem | Şağirıyor» dedi, gittim, Çerkes | Etemi ilk defa görüyordum. Etem. bana sorduz yöruz. — Asker gök mu, yor mu? — Çoktür ve iyi bakılıyor. Hahya Çerkes Etemle başka bir şey. konuşmadıklarını Etemin yı iyi bakılır Mahmut isminde bir adamı çer. | keler “arasında para toplıyarek | kendisine İngiliz lirası iane verdiklerini bu (o paraları © gece hırsızlara o çaldırdığını; nihayet bir yahudi yanında altı ay © betonculuk” — yaptık. tan sonra 50 lira topladığını, Nar dide ile evlenmek üzere gene gizlice hududu geçerek köyüne geldiğini, fakat Nadidenin baş- kasile evlenerek gittiğini öğrenin ce evvelce sarfettiği 75 lirayı geri almak ümidile Kumletir Üze- yirin “evine ini, fakat Öze, yirin korkarak Suriyeden gel kalattığını söyledi, sözüne şöyle yam etti Tevkiften sonra. du, anlattım. «Hayır sen başka şeyler. biliyormuşmun, onları söy. le» dendi, ben de yalan söylemi- yeceğimi . anlattım bunun üzeri- ne tazyike başladılar, soba odu. nile tabanlarımı şişirdiler. Yine söylemeyince daha fazla tazyik eitiler.. Aklım başımdan. giti, «Ne isterseniz. söyliyeyim» der dim, — Sen Çerkes cemiyetine “a bilsin, Atatürke suikasd için gel diniz. Arkadaşların kimdir isim lerini söyle dedi. — Arkadaşım yok dedim. Ge- ne husyelerimi alkıştırımcaz — Arkadaşlarım Aleş Mek med, Yakup Azizdir dedim. Ak- lma bu isimler geldi hakikatte Aziz isminile bir tanıdığım yok. tu, aklıma böyle; bir isim geldi söyledim. ötekileri de sadece tanırım. Sulk hâkiminin huzurun- da bölük kumandanı korkusun- dan ayni ifadeyi tekrar ettim. emniyet müdürlüğüne gönderildiğini - bu- tada ilk ifadelerinin yalam ol. yalan olduğunu söyleyince tazyik edildiğini, * bundan © kurtulmak için ne sordularsn evet ded söyledi ve dedi — Burada panlar arasında büyük adam var mi diye sordular. Nahiye müdü- si kârisi söyledim mebus yok mu dediler : Maraşda ismini işi Ali Saibi söyledim, Kâzım pata var ma, Ziya bey var mı dular © bunlarda fazla tazyik et medikleri için var'demeye mes Bür olmadım. Burada “reis Kâzım paşanın kira olduğunu sordu. Yahya hiç in gönderdi. ği mektup. meselesinin aslı olma- diğmi ve hakikatte bütün bu işlerin Nadide ile: evlenmek içi para aramak - yüzünden . başına geldiğini söyliyerek isnad olunan suçları tamamen inkâr etti, Üzeyirin ifadesi tintak hâlkiminin “ karâmamesin deki ifadesinde Ali Saiple -“ko- müştüğunu “ve Ali Saibe bu ancak siz yaparsınız. Çünkü. si mebussunuz dediği zaman Ali Sibin kendisine: «Mebus olduk ti “ne olduk. Dama taşı gibi iste- diklerini yapıyoruz. Bütün ar kadaşlarımız © budut” dışındadır baştakilerden bir kaçı temizle: nirse düzelir». dediğini söyler işti Bu ifade ökumürken salon- dn bir kaynaşma oldu, herkes Ali Seibin yüzüne bakti, Hâkim. göğsünde bir devistiklâl madal: yası “bulunan Üzeyire: — Görüyorum ki istiklül ma: dalyası; almayı hakketmişsin, bu işlere ne diyeceksin diye sordu. Üzeyir istintak bâkimine ver- diği ifadeyi işkence sövkile sö lediğini tehdide maruz kaldığı için el yazısile “teyid ettiğini, fa. kat hiç birisinin aslı olmadığını Ali Saibi'de dört senedenberi görmediğini, Çerkes Etemin iy mini eskiden hain Etemi diye gar zetelerde okuduğunu, ikrar ve itirazı tazammun eden nin tazyikten ileri geldiğini söy- ledi, Arif isticvap, manda terzilik ettiği para kazanamayınca gaz kumpan- yasının şoförü olduğunu Amman- da Çerkes Etemi tabii olarak herkes gibi gördüğünü, fakat biç konuşmadığını memlekete dönün- arılara karde eme irdiğsi, Onan “imi çiy man bir polisin kendisine müte- madiyen işkence ettiğini Osman- dan korktuğu kadar Allahtan bile korkmadığını istintaktaki ifade- lerinin dayak atmak suretile söy: lettirildiğini anlattı, bu yüzden istediklerini söylemeğe mecbur olduğunu söyledi. Ali Salbin avukatının bir suali Avukat Hâmid Şevket isticvap einasında hangi memurun müte- madiyen Ali Saibin bu işe küriş- ğın söylemek istediğini öğren. mek istediğini relsten sordu. Üze- yir cevaben bulunduğu yerin em- niyet müdürile kısa boylu bir me- mur olduğunu eöyledi. Şemseddinin ifadesi Bundan sonra Çokat nahiyesi Feyoğl Whlinçi Küğüe Cumakesi mat 2d Karyola ve 66 Na ASRİ MOBİLY. emirle hududu emniyet birine zeçeceklerine dair şubeden gelen çi reden başlıyarsk muhakemeye ka- dar olan safhayı tafzilâtile anlata: Yak kendisini bu işe bazı mahalli memurlarla oralarındaki açıklık | yüzünden karıştırılmış. olduğunu söyledi. Diğer ifadeler 67 yaşında olan İdris kimseden ne dayak ne de hakaret tasrih ederek Yahyayı ve | | | ifade etti. Şaban, darma kumandanının emrile bazı şüpheli şahıslar hakkında tetkik- ler yapmağa gittiğini Çerkes E- temden gelen mektubu taşıdığı isnadının yalan olduğunu söyledi. Kardeşi ismail de masum oldu. undan bahsetti; Urfa saylavının ifadesi Bundan sonra Urfa saylavı Ali Saip Ursavaş sorguya çeki Davaya adının karışmasını bir taz Tisizlik eseri addeden Ali Saip suçlulardan . Üzeyirle 4,5 sene evvel görüştüğünü, bu müd İc biç temas etme i, diğerlerini biç tanıma. det dağını gözyaşı döktüğü bugünde vaziye. ti mahkemenin vicdani takdirine bıraktığını, başka bir diyeceği ok madığını söyledi. Bunu müteakip, hâkim Maraşta kâtip Abdülke- | dirin Idris aleyhinde çektiği tek. Grafi | zikret, ldri: kendi oğulları ile ortak olarak pirinç eken adamın aleyhinde buluna» bilmesini şakaya hamletti, (Fransız sefaretinin bir tezkeresi Bilhare Fransız sefaretinden Yahya Fransa sefaretinin verdi gu isimleri bundan iki buçuk ay evvel saymağa başlamıştır. Nazım Haydar, hoca Kâmil, boksör Edip Kemalden bize hep Yahya bahset. | miştir, Ankara emniyet müdürü dinleniyor Bundan sonra Ankara emniyet müdürü Sadri şahit olarak çağı ıldı. Müddeiumumi bu. şahidi söyledi. Sadri tahkikatın sonuna doğru Yahyanın son bir sirri ol. duğunu bildirdiğini biraz ssrardan sonra bu sırı «Bü işin başında Ali Saip vardır» diyerek teyid et- ifadesini telefonla vaziyet. ten haberdar edilen Ankara val si karşısında da tekrarladığını söyledi. Üzeyir, — Yahya ve Arif bu şahitliği kabul etmediler, Ali Salbin itirazları M. TOKATLIYAN OTELİ lan idare edim RUS SUVARESİ Rus allak Tazamel heyet rk danlar ye lr Ha Rap Ham ucuzunu bom Küzelar almak çin Tl AHMED FEVZI Tel. UZ. lunda 1/2 dan ibare Bayan POURİTZ. Sürprizler. alından Paririn ektir 150 kuruştur Mobilyanın lin düre RE” Güzelliğimin sırrı merkezindedir cildi bayazlarmak ve görellerirmek buz hasundaki sayanı hayret hastasını kanın har Bu omezik vevherin tefiyesie buzul elen ve (ire Anepline) termiye edi. :n ve cild üzerinde fevkalâde bir tesr icra eden bur güzellik tım akşamları yalımazdan ervel tatbik edidikde cildi. Şi elemi be aba ea yatar parça parça Yin tasavvur edem Haze ve mermi Ye cakma, Aynı zamanda münbesit melez mal, yak benleri gidermiş olacaktı. Bu Cire Asepline denilen güzelik” mını kullandığımda. yüzümün çil ve çirkin cildini sayanı hayret bir ür Bözeleşirmiz ve beyazlaımınr. İzm. İk eeyet kolay ve fiyatı ucuz Gire Aseptinei kollarıma, omuzlara e elerime de tatbik ediyorum. Bütün zameferle panfümörlerde sair kabul edilir. Sonra herşey aklıma. Belirdi fakat iddin makamını iç gal eden yüksek bir gencin ifade- mi tahrif ederek burada söyliye- batırlamazdım diyerek müddeiumuminin Ali Saibin «Yak üç gün sonra rücu edecek: buna kanaatim imanım var. dır» dediği tarzındaki beyanatına cevap, verdi Ali Saibin ifadesi okundu. bun- da bu adamın ergeç | buzu Tu mahkemede doğruyu söyliye- ceği kanaatini ifade etmişti. AR Saip sözlerine heyecanla devam etti, Matbuat kanununun. müzakeresi iranda ben Arif adam Çerkes Etemin uşağıdır, bunun için kanun yapılmaz bu da o hain gibi memleketten dışarı atılır dedim, Meclis zabıtlarında. yazılıdır. Şimdi diyorlar ki «Yah. ya Ali Saibin adını verdi. Peki bu adı nereden kimlerden alıp vermişlerdir?» Vatan hainlerine isim vermek müsaadesi verilirse memlekette kaç tane serbes va- tanperver kalır. Müddeiumuminin cevapları Müddeiumumi suçlulardan Yah- Yahyanın Ali Saip ismini masıl | ya, Üzeyir ve Arifin itiraflarını bir jestle © ne zamanda © orta: | huzurlarında da tekrar ettikleri Ya attığını tesbit için gösterdi iç bakanı ile müsteşarı, Ankara valisi ve emniyet umum müdürünü amme şahidi olarak dinletmeye ceğini ve çünkü bu davanın sub tuna medar olacak deliller esasen yeli umumiye ajanı tarafından ve- li etti ve ajan İzzetin şa- id olarak “ dinlenmesini istedi. Saat 23 e yallaştığından cumar. Hesi günü #aat onda devam edil