26 Ağustos 1935 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6

e m m a HAFTALIK POLİTİKA YAZISI Üçler konferansının dağılması Akdenizde büyük devletlerin rekabeti İspanyanın müdafaa hazırlıkları Milletler rma son top- lantısında bütün Habe: nin enik 4 eylül toplantı- sına bırakıldığı zaman İngiltere- nin teklifi üzerine bu devletle Fransa ve İtalya 1906 senesinde Habeşistana İunan muahedeye b meselesi- El ii EE yel, Mn eğ — İtalyanın askeri hi- kontrolünü tesistir, Bu "dilekler anadil istiklâ- tamamiyetini E tanıyan undan İngiltere ve Fransa tara- fından terviç edilmemiş ve kon- ferans dağılmıştır. İtalya hükümeti İngiliz ve Fran- nız Milletler Cemiyeti misakına değil daha evvel Habeşistanın is- e yn ek e yayı muhakeme edilir bir vaziyete getirmemek ve usuletle İtalyayı yola getirmek için bu konferansı li tı, İngiliz mümessili M, Eden İtalya mümessili ile görüşmezden evvel Fransız Wüğkekkie'i ile uzun uzadı ya müzakerelerde bulunarak iki büyük devletin müttehid bir cep- he almasını temin etmiştir. Bu iş ald olmamıştır. Çünkü Fransa Habeş ili İngiltere ile İtalya arasında mütavassıt rolünü oynıyarak iki tarafı da kullanmak istiyordu, Fakat İngiltere hükü- meti harbin önünü almak hususun- da kendisine Fransa yardım etme- diği takdirde Avrupa işlerinde İn- gilterenin bundan so yardım etmiyeceğini ve Avustur- istiklâlini kurmak işinde alâkadar olmıyacağını ve Avrupa- daki İngiliz menafiini İngiliz-Alman deniz anlaşmasında olduğu gibi ikişer taraflı anlaşmalarla temin ederek Fransızların çok iltizam et- tiği ve dayandığı müşterek emni- yet ai vazgeçeceğini bil- dirmiştir. Bu tazyik karşısında Fransa hükümeti telâş ederek İngiltere- nin davasını iltizam etmiştir. İtal- yanın kendisi gibi azası bulunduğu Habeşistana karşı harb etmekle Milletler cemiyeti müessesesini manen yıkacağı ihtimali Fransa- nın telâşını arttırmıştır. Çünkü bu geniş müsaadeleri teklif lerdir. etmiş- Bu müsaadeler şu suretle hülâ- sa edilebilir: 1— — Hal beş imparatoru nezdi- ne çoğu İtalyan olmak üzere ec- nebi müşavirler tayin olunacaktır. 2 beş topraklarında © yan tabaası tabiiyetini muhafaz. > geniş mikyasta pamuk ye- tiştirecektir. z — Hududlar beynelmilel po- muhafaza altına alı- m Eritre ve Somali a ebii biribirine Habe- şistan erazisi üzerinde yapılacak bir demir yolu ile bağlanacaktır. M. Mussolini bu teklifleri red. detmiş ve vaktile M. Edene Ro- mada anlattığı İtalyanın dilekle- rinde ısrar etmiştir. Bu dilekler Habeşistanın sirafındaki dövizle- rin yan ik hakı ve yayla ve yüksek dağlar- dan mürekkep olan asıl Habeşis- tan üzerinde Fastaki Fransız hi- sikaları da ŞE isbat et- miştir. Bu ise İngilterenin işine yaramıştır. Çünkü İngiltere İtal yayı mütecaviz bir zaviyette bu- unduğu a Di 1 EE, m E Li miyetinin üelerki toplantısında u noktadan gayret göstereceği “il Habeş ebe ia İngiltere ile İtalya arasında vahim bir ihtilâf mahiyetini almış olması Akdeniz meselesinin bütün önemi ile mey- dana çıkmasına vesile oldu. Ak- denizde İngilterenin daima hâ- kim bir eşe bulunması ve burada en donanmasını bulundurarak die devletlere Ya ren tefevvul mi harpten sonra © Akdeniz den letlerinin ve bilhassa İtalyanın gözüne ii ra irkaç üssü bahri e Misir. daki ve Filistindeki ri a bu denizde erazi menfaati olmıyan bu Mi İngiliz im- paratorluğunun deniz ve hava yol- larının geçidi we Akdenizi hük- mü altında bul liz den güne deniz ve hava kuvvet- leri artan Fransa ile İtalyanın me eğ razı olamıyacakları tabii : ies Habeş meselesinde İtalyanın &mel ve dileklerine kar- 1 koymasının asıl sebebi Akdeniz meselesinin olması, bu denizdeki İngiliz bahri ve siyasi tefevvuku- na karşı için için beslenen kin ve ütün meydana çık- İngilizlere nın Habeşistanda yer. leşmesi ile İskenderiyeden Ümid burnuna kadar uzanan Afrika- nın doğusundaki büyük İngiliz müstemleke imparatorluğu kalbin- den sarsılr--; olacak ve Trablus- garp ile .iabeşistan arasında si- kışıp kala Misir ve Sudanda İn- gilterenin ileride dikiş tutturma- ma imkân kalmıyacaktır. Hin- distana giden yollar da tehlike: de kalacal u suretle Akde- nizdeki tügilters renin asırlardan be- ri muhafaza ettiği tefevvuk artık yaşayamıyacaktır. ses Habeş meselesinin Akdeniz hâ- kimiyeti şekli ili devletlerden biri, yahut ikisi ara- ımda savaş ve vuku bulması diğer Akdeniz devletle- is “e dü reiki ME me devletlerin erazisine mu- hasımlardan birinin yahut bir (Devamı 12 ci sahifede) Sinema mevsimi başlıyor Yeni sinema mevsiminin başlan; birkaç gün kaldı. Bütün sinemalar önü- müzdeki yeni sene içinde Ümid leri, programları hazırlamı > Li ıl sinema için £ ne gibi hazı e hangi filimleri Mi şimdi. m z sesin tabiiliğini aynen bir maddedir. salonlarının imi açık bir re miştir. Salonun ei lie ikm gözü amak ir. kibar halkını opar. sinemasi olan Melek sinemasında yap ise büsbütün başkadır. da getiril Melek si nm bütün eski kalkan 2 500 tane yeni ve rahat: koltukla değiştirilmiştir. Bi ve li sinemalarının salonla» april yaptıklai e sene hangi filimli ri ve en ale bangi dil dilde film aldık. larını sorduk. — Bu sene fil -asasında Alman: ya ve Söryadi Den filimler kimdir. Sik iyi filimler azdır. bi nunla beraber Fransâda da çevrilen en giz filimleri aldık, Fransız İmpamza- larmın yaptıkla, Günd adığı «Fakir bir ilkan hiüyesi Mare Chantal ve Fernand Graveyin ve hur Rod Sandor orkestrasının yaptığı Me ro» imiz bu mansı» filimleri sene Fransiz pi- yasasına çık; güzel eserlerdir. Alman ve Avusturya filimlerine gelin- ce, bu memleketlerden aldığımız filimler ei in Hee geçirecek bir kıymet ve güz — Bu sene en ziyade gözde olan ar- üstler kimlerdir? — Geçen sene olduğu gibi bu sene de, a Avrupada ve gerekse Amerikada çok beğenil, Bilimleri büyük bir ikkbetle kapışılan yıldız Martha Eg- ek. Bu ya artistin yaptığı ve çevirmek üzere olduğu bütün filimleri al- ıle, — Martha ni n ilk göreceğimiz yeni filmi han; — Önce Kast Dini ir fil rum. Bu sizce en mk ret ee e kimlerdi — de sene «Maskeli e e inde ilk ir göl piece Wessely; güzel v. ia Willy Forstla a berber eydi «Bir sev- da böyle bitti». «Fırtınadan sonra» li ili fileni raber pri Mallesin «Gönül oyunları» filmi, çok e filmlerdir. Ya Amer min inelim vid Semer ie Si Güheşir, Rene: leri Re ke yüz- lerce dilim sönük, ve halkımızın en çok e azl lal, Ma. urice Chevalier | ile e Mac Do- naldın «Şen dul» Kami Xa Garbo aj lerich March'ü Fred. in Â: filmi, yin. e Garbon" 'nun «Renkli pan e vi Marlene işi ieh'in üze tan Girer ni ağ ilimler, G Sl «Bengale Avcı Kiri uru» filmi, . Norma Sbearer ve ic Marchin «Sevmek ra mm» Ciandette Colbert'in «Kleo- MEŞRUTİYE le Yazan: Mustafa Ragıb — Sizlere ömür.. vefat se dedi. Osman Hidayet paşa hası için- de, iü kalmıştı.. Fakat mıntaka kumandanı biraz durduktan son- ra kendini e ve hâdise etrafında valiye izahat vermeğe başladı. Oğuzü Hidayet tesi Şemsi paşanm Vo gitmek ü- zere n ve arabaya binerken nasıl birdenbi- e Şemsi paşa nim söylendiğini ilâve edi- yordu., Osman Hidayet paşa, Şemsi pa- limat almasına rağmen bir zabit tarafından vurulmasından dolayı kendisinin ne ne kadar şiddetle mesul keder içinde bulunuyordu. Mıntaka kamara hadiseyi, idayet paşanın bu ke- deil ve üni dair tek bir kelime söylemedi. Hıf- ZI paşa, susmağı tercih ediyordu. Bununla bera! lime vali, ge- rek mıntaka kumandanı, Şemsi paşanın öldürülmesi afaki tah- kikat yapmak, mütecavizi ele ge- çirmek maksadile emirler vermek için bir teşebbüste bulunmadılar. İn i Gg isi ei odasından çi ık- çektiği bir telgrafta Şe emsi ze nin vurulduğunu bildirmişti. Silâh seslerinin kesildiğini gi ükünet geldiğine kanaat getiren ve yarım saatten fazla valinin odasında kalan bele- diye reisi Ömer bey, hükümet ko- nağından ayrıldı ve doğruca bele- diye e v Ömer bey, ilk telâ n zail olduğunu, kapanan aksi tekrar açı- larak şehirde tabii ei başla» dığını görüyordu.. M andanı Osman Hi- dayet paşa, vali Hıfzı paşanın ya- nından ayrıldıktan sonra hâdise hakkında tahkikata başladı ve tecavüz eden 2 i Selânikte ordu içir bildirecek, sonra da Şemsi paşa nın cenazesini kaldırmak için ha- zırlıklar yapacaktı, Mıntaka een ordi diği tel zin: i, n çok he- yecan duyduğu Tarzan filimleri hep bu sene göreceğimiz büyü ir, — Bu sene hiç türkçe filim görmiyecek miyiz 2. — Amerikadan. aldığımız en büyük üç re çevirmekteyiz: Gizli define adası ve İM filimleri üzer de N didep hazırlanmağa eme Ed sene olduğu gibi bu sene iz Venedikte arsmılusal film müs başlamıştır. Gerek Amerikalılar ve Ze Sl çeki m İeketleri bu müsabakaya en iyi eserlerini gönd Netice ancak bir haftaya kadar belli o- lacaktır. grafta ei İyakü hikâye. etmekle (beraber, dığını bildiriyor, ei ar ip ucu bulamadığı için, wizin bir zabit a balda an yeti kaydetmekten çekiniyor, an- cak takibat sağla sudan bir tarzda yazıyordu. an Hidayet paşanın bu şif. teli telgrafına karşı aradan bir sa- Me izahat bez ng C. 24 haziran, sene 324. TTEN ÖNCE Manastırda patlıyan tabanca Sıra No. 780 si paşanın böyle bir taarruzâ he def olması ne derecelerde badii teessür o uysa mütecasirini” derdestü ili ve teşhis olun?” ertebe mucibi ei oldu. Müyriley Resnej*, gitmek üzere mi biniyo”*, du?. Şahsi maruz Çiti ai we kil tedbir yapıldı? Katil meri derdesti hususundaki lüzum ehemmiyet, müstagnii izah bir i keyfiyettir. Z Bu ba; ia her ne yapılmak is zımsa v5 na maraziye badi ref ve namusu askeri bali nin halelden vikayesine ve in7 mahalliyeye son derece itina dikkat olunması ve Ohri ve Res, taraflarına kuvvai kâfiye ye j dan p** âtında lüzum gö istihdaf ve enmü asa; ne ihtimi dilmesi ee ve” | dakati mürlemelerinen mat ve munti 24 Haziran, 3# Üçüncü orduyu ei müş! | / Emrin, teak dagda ye Ord bu telgraf” mi adişahın ve yal, metin a eeteidiği hassasiyet VE kayı — isbat ediyor. emsi paşanın ölümü darbe idi, Fakat bu ölümle ©": vi da bir «emri vaki» vardı. $ £ asıl mesele, isyan. ateşinin büsbi tün alevlen etmek ti. iü e nastır mevki kumandanına mat veriyordu. Fakat Akder memurlarının, resmi nın bu endişe ve ana men, tarihin mukadderatı İnna dan yürüyor, otuz bu kadar a bir kıratta, bir tarzda süre” p. yıldan yıla şiddetini, kahrını * tıran istibdad em " / a gelip çatıyordu. yi hın «ii la saniyesi | işa de 0” Li tesirini gösterebiliyor, ne du müşirinin talimatları, şiir mirleri alâkadar makamlar fından tatbik edilebilecek ” yette bulunabiliyordu. Müşir İbrahim paşanın bu. eli © tar8” ahi aktan başka bir şey e Manastır mıntaks müşirin düşündüğü emsi paşayı öldüreni m€Y nere hele Niyazi bey ey yen nı bastırmak kabil ye ıyacsf yakından takdir ediyordu. m la tır mevki kumandanı, aczini alm miş, saritemekiii bir yaziyet # tu (Devami