14 Temmuz 1935 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 7

14 Temmuz 1935 No, 47 Sahife 7 Yazan: Faik Sabri Duran Dünyanın en büyük telefon merkezindeki yenilikler 11 ikinci teşrin pazartesi... Bu- gün New York telefon Mödül nin 32 katlı heybetli binasını gez- Londik, Paris, oma, 3 2 de gu © 0 > E ©. w ol olur bir şey olup pe 0 bil. mem ama bugün New Yorkdan dünyanın her tarafına telefon uz. Bir k liyor. a Amerika, Cenubi dns rika, Kı amalar ve lara ilelan özeküni 1927 denberi New York ile Londra ara- sında da telefon var ve Londra- dan bağlanmak üzere Paris, Ams- in Berlin ile, Mısır, Kap, Si- , Avustralya ile telefonlaşıla- rada bizi gezdiren bir me- ee anlattığına göre bütün dün- a 33.275.000 telefon varmış, bu- New Yorktan konuşmak mümkün imiş. Nasıl, New York için dünyanın telefon ii Sea demek doğru de- Yerinde “tltüiyan bir aboneye nasıl telefon edilir? New York telefonunda bizde he nüz bilinmiyen bazı yenilikler ve kolaylıklar göze çarptı. Bunların en yenisi abone yerinde, olmadığı bir sırada telefonla yapılan bildi- rişleri kaydederek sonra aboneye bildirmek usulüdür. Şimdi günde herl-se ne büyük fi ğunu bir kere düşününüz. Meselâ: birine mühim ve acele bir diyece- Ziniz var, telefonu açtınız, boyu- na çalıyor ama bir cevap veren yok. Bunu bir iki defa tekrardan sonra başka yerde olsa bıkar gi- dersiniz... Halbuki burada san r, numaranızı verir, sÖY- yet ele geçirince: > ir e şunu şunu İs- yrlar....9 erime açık İnlili odalarından konuşma nasıl oluyor? “Sonra bir şey daha hoşuma git Sağda: NewYork Telefon dh 32 katlı Könlümi in al yukarıda: “lomatik” Telefon miireterinderi iri aşı ti. Şehirde istasyonlarda, oteller- de, kahvelerde, lokantalarda, sö- zün kısası her tarafta otomatik te- lefon merkezleri var, Böyle mer- kezlerden Avrupanın diğer büyük şehirlerinde de vardır ama Ame- ikadakilerde, ötekilerde henüz bazı yenilikl Farzedelim ki, böyle bir tleiöe odasından etraftaki (şehirlerden birindeki bir abone ile konuşmak istiyorsunuz. İlk yapaci telefon aletinin yanıbaşındaki de- liğe 5 çentik bir mangır atmaktır. Bunun üzerine telefoncu kızın se- si telefonda duyulur: «Burasi santral...» der. Siz istediğiniz şe- hirde aradığınızın telefon numara- sını biliyorsanız söylersiniz, e yorsanız ismini verirsiniz. foncu: deliğe 25 yahud 30 beni depozito meki bildirir ve ilk koyduğunuz 5 çenti size geri ve- rir, Öyle ya, esi bu iştenilen pa- rayı vermek işinize gelmez, Tele- foncu ek Bm bir Ge aain sizin meteliğiniz hemen r, Kızın istediği çent- leri izi irem 5 çent ce bir, nt düşünce iki defa çan. sesi dari paranın her uz ki, sizin düşün- lamaz da konuşamazsanız, bütün balina size geriye — Yerilmesi- k ufaklığı m telefonda| , nasıl k rsiniz? Bir şey Pm gen telefon odasına girerken, lım ki binizde ufak diye dikkat etmediniz. Tam sı gelip de delikten paraları ata- cağınız vakit baktınız ki paranız çıkışmıyor, o zaman eğer konuşa- cağınız adam yabancınız değilse telefoncuya: «Karşı tarafın hesa- bına konuşacağım...» diyorsunuz: e! “kız aradığınızı yor r mi yok mu sıra“ ve «filân zat sizinle er mak i is- e sizi ol bağlıyor ve bu suretle ieliğiniz de oluyor. Bir de sahil bağlı teldfön usu- lü çıkarmışlar. Bunun i için 15 çent Di fazla alıyorlai yelim ki, eviniz- de, yahud bi bir büroda ko- nuşmak z biri var ama her halde onunla konuşmak isti- dan, kendi kendine bulan telefon- lar da pek çok. Bunlarda bizim bilmediğimiz bir işaret daha var. O da yanlış numara çevirdiniz ise Ke iz hi vİZZ,.. vİZZ.. diye ayrı yor, daha ihafı ilad Sçabil mek için kutuya attığınız para da kendiliğinden geri geliyor, Bizde yanlış bir numara çevirirseniz karşınıza çıkan ile anlaşıncay. kadar epi uğraşır, üstelik bir de e re parası vermiş olur- ağu polis n er araban istemek İçi ilan af m ğu için önceden attığınız 5 çent de makineden geri atılır, tabii santraldaki * telefoncu kızın bir düğmeye basıvermesile... ASKERLİK YAZILARI: Istanbulun havaya karşı korunma işi Şehir plânı yapılırken göz önünde bulundurulması gereken bazı noktalar Askerlik yazıcımızdan : eçen yazımızda havaya rın başında halkin sık Kainsdiii mıntakalarda yapılacak politen (yer altı tramvayı) gelir. şehrin çok dar olan sokaklarında peki işi için bu- yandi metro- na ihtiyaç va Öte n da e metropoli- ten tesisatı toplu korunma için en müessir vasıtadır, nkü; da- anması, Ço) yüksük) temiz hava emerek ve içeriye üfliyerek hava tazyiki- ni seviyede tutmak ve bu suretle izafi sikleti ağır olan gazın aralıklardan sızmasını me- netmek imkânları vardır. Bütün tesisat buna göre ve kolaylıkla tanzim olunabilir, Havadan korunmak için ayrıca gi iletme en kârlı bir bal metropolitenin takip edeceği anlari e fikrimizce bu da şöyle olmalıdır. Şimdiki tüneli öndlinde kâfi toprak kalınlığı kalacak münasip bir noktasından uzâtarâk Harbi- yeye ve hattâ mümkünse Şişli- ye kadar götürmeli, Maçkaya da kısa bir kol vermelidir. B) Diğer bir şubeyi Emin nünden Beyazıda ve oradan da Fatihe götürmeli ve mümkünse bir pa da Löâleliye kadar üzama- hdi ie yer eki yolları hem şehrin en kalabalık yerlerinde nakliyat iyisi halledecek ve hattâ belki bu- ralarda yer üstü tramvaylarını da ortadan kald k yollar tama- men serbesliyecek, şimdiki izdi- ham ortadan kalkacak, öle yan- dan bir hava saldırımı esnasın- ai bu mıntakalardaki halkın ko- ve emin sığınacağı bir yer va A gelecekti unu m. büyük mi- sali Moskovada yapılan yer altı yollarıdır. Orada şehrin düzlüğü ve taba suyunun yukarıda ol- ması yüzü lüklere, edinilen * birçok müsraf- lara karşı İstanbulun söylediği- miz mıntakaları dağlıktır, yer ultı ni zarar gelmez ve era- m olduğu için inşa mas- rafı di az olacaktır. n diğer ear bir Kl kesafet bu kadaı fazla olmadığı ve diğer inşa tarzı hafif, sokak genişli! rinin bina yübşşklikierine nisbeti daha kü saldırmadan gö rıda söytliılamin mıntakalardan dahâ az için buralarda şimdilik bu çeşit tesislere lüzum görülmeyebilir. Maamafih Kadı- köy ve Üsküdar gibi beli başlı yerlerde de, şehir ki ir ile- ride alacağı şekillere göre bazı çareler düşünülebilir, ikle- olduğu Bu yer altı yollarının neye m darlığı böyle bir hal şekli bulma- yı zaten icbar ediyordu. Doğru- dan doğruya şehir bütçesile de- Zil de yiye ie eyle nin o veziyetinde mkü milli le grüp Sl. bu bir imtiyaz mukabilinde beledi) mesi de mümkündür. Çünkü baş tarafta da söylediğimiz gibi bu bir nakliye ve şehrin 'bâyındırlık işidir. Bu esele bu şekilde halledilirken metropolitenlerde / tayyarelerin tahrip ve gaz bombalarından korunmak için en modern vasıta- lar ve tesisler araştırılmalı ve | ona göre tatbik edilmelidir. Yeni yapilacak mahalleler ve ya tanzim edilecek semtlerdeki yerler için de iki hafta evvelki | yazımda (O behsedilen esasların göz önünde bulundurulması ve artık bundan sonra hava korun- bir çizgi çizilmeme- M. Şevki en çekilen birçok güç- taraftan da «Bitmedi»: | B kursundan şehadetname ün huni dike Urfa (Akşam)— Halkevi tarafından şehid Bili okulunda açılan halk okulundan dolayı iki ay müdde seksen talebe şehadetname alm Halkevinin a. ğa Fransızca All havaların gili eri gitmesinden tle muvakkaten tatil edilmiştir. alanlar hocalı Resmimizde erile görünüyorlar,