19 Nisan 1935 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6

Sahife 6 AKŞAM Osmanlıcadan türkçeye karşılıklar kılavuzu N.24 — Öz türkçe köklerden gelen sözlerin karşısına (T. Kö.) beldeği(alâmeti) konmuştur. Balat her 1 vi hakkında sırası ile uzmanlarımız: n (mütehassıs) yazılarını gazetelere verece, ğiz. ni konan karşılıkların iyi a edilmesi için, gereğine göre, fransızcaları yazılmış, ayrıca örnek: 2 — Yeni ler de Ke ur, — Kökü £ hak, li ügüm İlisak noktası — Kavşıt nokt ek: Ti N ıl yl iy olunan SR eği ii işik, ka Ön ri EE Birbirine merbut de- il, belki mülâsk denilebilecek derece de a dılıştan biribirine Gn de- gil, belki bitişik denilebilecek derecede. ti Benzeşim mene «sin? ile yazılan ih- » ile yazılan ihtisas iltibas- abii ref etmek iyidir — Arapçada «sin? İi ihtisas ve «sat» hı ihtisas benzeşimle: rini all mak iyi İli “mek Sığınmak ei u irda de ae Ea ae erk iste: — Bu işde bağış. lam anıza smmak isti İticagâh, me! Sığğını ak Örnek: İliengikim olan sinei mader nek: Siyasi mültecilere en çok mü- li gösteren Türkiyedir — Sıyasal sığınıkları en çok hoşgören Türkiyedir. İlthab — Yangı nek: Yarasının iltihabı gayrıkabi- li ham. a sebeb oldu — Ya- rasının dayanılmaz salar se- bek öle m — Katılm; Örn Bu inili b az kri amanlarının man Te de iltihak etmek isterim ahadı alinin sırasına bei Bu devrim de katılı isterim. İldfat (teveccüh) — Yönel Örnek atmız kalbimi serşarı me- sar eyledi — Yöneliniz gönlümü sevinç- le doldu İiifat, di) sz mn ye bakmak, hoş da İltima damak iri etmek — Perili. yalpır- e e Semada iltima eden bir id hastı nazar vederek.. de panldıyan Barlak bir yiz diker iz — Ufk e ziyayı şemsin ilti- ettiğini görenler... üzerinde gün işığınin yalpırdadığını görenler... İltimaat ma mek: İmsan tı kam enzarımı ealif ediyordu — Ayın il AŞ göz- le; Mi oku; İltimas az iks) etmenizi rica © işin olması içi in dilerim. İli erim — beni biraz kaymanın E nel > Üslü tündeki hariri fistanın ilti- vaları > Üstündeki ipek fistanın kıvrım- İltiyam bulmak — Onulmak Örnek: a ald ceriha iltiyam bulunca... — a aldığı yara onu- lunca, İlizam vee > Tutmak, yan çık- Nü z Di ilüzam ettikten sonra kimseden korkmam — Siz beni tuttuk- ei yn çıktıktan) sonra li korkm İlzam etmek inle Ne delil gösterdiysem ceva- bin beni ilzam etti — Ne kanıt güner cevabını verdi, beni sus- urdu. rnek: İma istediğiniz nokta özü inden Bİ deği > pe mak istediğiniz nokta gözümdeş ş de- gildir. ei Örn id m tarzda gü- zel ini İDİ yeki tan yaptin yolda güzel rilen bese yoktu! malik Örnek: in en bulmak üzere olduğu sırada — Yapım bitmek üzere olduğu ikiz İmalâthan, Şe (T. Kö.) Yapı Örn üeviz ağacından mamul bir ap 5 20 eviz ağacından yapık bir do- Ameli — Pratik GK 8.) Nazari — > Teorik ( Kö.) — İmale etmek — erin yatırmak, rnek: | — Kalbinizi > e doğ- Tu irdale si si eb — ginizi bu yana doğru çevi sebel — Bi ak ray sonra istir. hamimı is'afa imale edebildim — Bir- bili uğraştıktan sonra ça ımı ye- mia olan kelimelerin bugünkü işlenmiş n hüküm, türkçe «çek» kökünden gelen şekil gi e kü ya in en dn) dayanağıdır. e etmek — Den rine getirmeğe ei İdim yi yana imale Bir o ya- eğerek beni de şaşırt- ir o yan iz ba ederek beni de. söle — na, bir bu yı tınız. b — İnan nek: Türklüğün terakki edeceğine, ilâ pi eğine imanımız vardır — Türk- i yükseleceğine inanımız. ir. İmar etmek — Bayındırmak (Bak: adan) İmdad etmek — Yardıma koşmak ad — > Yetişme, yardıma koşma İmdad! — Yeti İmha et oket rnek: Harbın nihayetinde düş elli ik eli aşik kom hai imihal etmek — Önellemek, önel ver- ek : Alacağınızı ei a iste- rm; fakat biraz imhal rica cağınızı Si istez önellemenizi ( (önel veriienizi) diliyeceğim. Mül e . . “Örnek: va iki ay mühlet... ondan sonra bekle BE il ay önel... epi Gia bitlem İmkân — İmkân, E. Kö.) Ademi imkân — İmkânsızlık Adimülimkân ânsız Mümkün — İmkânlı Mümkün iş me İmkânlaştırmak Gayrimümkün kılmak Taştı > İmlâ KT 5.) — İmkânsız- Deldi irmak Ölneki Bu Hithünuz e hissiya- ti meserretl dei imlâ eyledi — Bu kayranız yüreğimi sevinc dalar erir İmrar etmek — G. eçirmek Örnek; emmi imrar edile, se z in san- n geçirilen sandıklar. Ör 3. sokaktan yz GR mudur — Bu sokaktan yük m ağ gemi pe İmsâk etmek — Kısınmak Örnek iin biraz imsak etmek zı rcam, lâzım ada biraz kısınmak ge- rek. İmti — Uzam, boy Örn — Bütün yol imtidadınca mamur le üm — Bütün yol er gör- oyunca sıra eler gör Gi etmek — Uzamak Örnek: Bugünkü içtima dörtte hitam back sekize kadar imtidad et- dü ünkü to, a dörtte bitecek- ken kad. zadı. İmtihan En Örnek: Mekteb. mn mayıs 80- nunda icra olunuyor — Okula sınaçları mayıs sonunda yapılıyor İm: iha etmel Örnek: Gençleri tekila etmek 8 le ehemmiyetsiz bir iş değildir — » eri sınamak öyle önemsiz bir iş değil, “Şitahi imtihan — sip see Tehriri imtihan Tecrübe — Örnek; Tecrübe, ulm hazıranın en mühim istinadgâhıdır — Deneç, bugün- Gi Bu izam ettiğiniz işi, rağ ederseniz, bir de ben tecrübe silen Bu bü ilmeğin, işi, izin ni ben. n deneyim rnel ii api yok, - reyinizi vermelisiniz — a sebeb yok, oyu- nuzu yazili” > Abamak Örn : Böyle bir vazifeden imi ik için Ein mekik eme siniz > & pale Nin (T. Kö.) ba ri etmek Örnek: kri imtisal edeceğim — Emrinize uyacaj a İmtisas Da le Çenms) > Emmek ez ça hatas hadidiyesini işi let ii imyazı bir Alman kumpan- yasına ver miş demiryollarını in, işletmek meli bir Alman kumpan- yasına li İmtiy Gnl Varda arasında imtiyaz düşünül Yurddaşlar arasında a- ve kullanılar şekilleri alınmıştır: Aslı ak olan Örnek: İki, düşman > ini 5 İki astılar, yz etmek — Baydaşmak, geçin- mek, uyuşmu et İyi imti- Kaka pak <İLEŞE Örnek: Onunla imtizaç etmek zanne- dildiği kadar sühuletli değildir — Onu: la baydaşmak (geçinmek, e sarıldığı kadar kolay değildir. b açsız — Geçimsi: : İmtizaçsız bir adam > Ge- çimsiz. çi adam. demi imtizaç — Birleşemezlik, ge- çinemezlil re e ademi niza en teza; Aralik izle lik) günden'güne İl a yüd . ediyor mezlik (geçinemez- artıyor. (T. Kö. İn'am, inayet — Kayral İnan — Diz , Örnek: Süvari, nagihan önündeki sa- hai fesihada irhayı inan ile — Atlı, bir. denbire önündeki geniş alanda dizgin- leri gevşeterek... İnb; iti İnbisai ü Örnek: Cinler hararet altında in- ok uğrarlar z vi ler hararet altın- ilme uğra birak Sali Gesi Örnek: Her cismin inbisat etmek ka- Ex se e * Her bii > Sözünü yerine getir- cismin sün- Örnek: Merd olan verdiği sözü in caz eder > Er olan verdiği sözü yerine :etiri İncili etmek — Donmak yı Bürudetten incimad eden fu- uktan do: kara > e nen yoksullar. 'amit cansız ii — Nü öyle camit bir pie di > Neye öyle donuk bir iş duruş era mid cisimlerde hayat Beki epiiiE ditllekde ani £ yoktu İncizab etmek — Kapılmak, tubulmak BEAR ENE cal imei etmemek mümkün değil $ Bu göz alı g emi aa (tutulmamak) elden ie ie göre, -dikti Örmek: | — Sani ihdirledi bütün kudsi şeyler ab > Size göre (sizin yanınızda bütün. ye şeyler boştur. 2 — İndelmüzakere — Konuşulduk- i, keyfi — Kendiz İndifa etmek — Fışkırmal rmak ediyor — Batmak, kaybolmak, ş Örnek: İndiras eden osmanlı impara- torluğu — Bâtan (çöken) osmanlı im- Püzakorleğe ünderis olmuş devletler > Kozislmun devletler, İnfak etmek > Beslemek, yedirip içirmek, seçin i Örnek: in bir aileyi ii a kolay bir el değildir — bir ardayı beslemi si (geçindi Kii yedirip ildi içirmek) k kolay bir ödev deği Nafaka — Geçi, eki Zeyeein tatlik etti, yiye Karısını boşadı, geç etmek — eçirmek, yürütmek Örnek: Dünya aya a ükmünü infaz e- denler bile böyle eki hareket Mia iştir > Düny: ükümünü geçi- tenler Grürütenler) “bile böyle küstahça in ket etmemişti; Nüfuz — ik işleme murün iliklerime © kadar nüf ünden haktalandım > Yağ- urun iliklerime kadar geçmesi Çişle- mesi) yüzünden hastalandı Nüfuz (Tesir anlamına) Örnek: Onun nüfuzu her yerde ca- idir — Onun etkesi her ği yürür, Nü > Örnek: Rutubet kemiklerime kedâr nüfuz etti — Jslaklık kemiklerime kadar pia (geçti) - en, işliyen ... Örme ek: o Nafiz bir.nazarla yüzüme baktı yüzüme İşleyen bir bakışla baktı. z N — Etker Örhek: O kadar nafiz olsaydım neler yâpardım. — ©: kadar etker olsaydım neler yapardım. İnfiajl — ek: riya kai infialinizin esba: i emiyorum — Ba- na karşı küsünüzün sebebleri bir tür. Hü anlayamıyorum. CIHAN IKTISADIYATI Cihan gres ve bilhassa Londrada gü m finti sözi bire yükseldi. Bir ünde başına 3/4 pens süeplezek bir öunce gümüşün Londrada fiati fiatle olursa olsun verdiğini ilân et- Ayni zamanda Amerika hükümeti dahili piyasa- yi 71 cente çıkarmıştı Bu suretle dahili piyasası hari- ce nisbetle miri tir. Evvelce de bu nisbet vardı. cihan piyasasının yül li selmi bu nisbet kalmamıştı. Şimdi tek- rar Amerika hükümeti bu nisbeti müşleri hangi almağa karar miş olmasıdır. IM künet vardır. Son fiat 143 şilin 11 3 penstir. siiri sa aş ol maktan 8; pens ektir, EN bu fark era iz veri Pari ten Londraya altın akını li getirmeğe kâfi görülmemiştir. *#$ Liverpulda buğday gittikce yük- Mİ vE Şimdi 100 libresi 5 şilin 3 pen: e baliğ olm: mıştur. Bir sen sto- ku 509,000,000 İngiliz mere (bu- şel) tahmin olunuyor. e stok 609,000,000 buşel ZE een yeni buğday mah) va sulü 120,000,000 şel tehmin olunuyor. Geçen seneki mahsulü 175,000,000 buşel idi. Bu sene Japonyada pirinç mah- sulü 4,000,000 ton noksan oldu- ğundan Japonya gittikce buğday ithal ediyor. Rusyadan bu sene bi ğd zarar vermiştir. Gs akır istihsal ve imaline-aid son cihan istatistikler bu madde- m raevkii ikemmel olduğunu gösterdiğinden istihsalin tahdidi içi ma, tur, Lâkin bu vi miş bakırlara aid. 1933 se ped tiye iğ bakir istihsal m 1. bir tonu Pim ve tok 155,007 ton azalarak 699, 126 tona inmişti 1934 de ini 1,120,864 tona m tesfiye edil- ve istihlâk 1 tona çıkmış ve stok 590,984 v inmiştir. Senei haliyenin - iptidasından- beri stok bir daha azalmiğtır. Lâ- AAA EAA Seriülinfial — Tesküser Arkadaşınız ne seriülinfial rnek: iz bir adammış — Arkadaşınız ne la bir adammış. e Bu enli üzerine mün- fail ak elden gelmi; <a harikeiiniz üzerine küünüik — eld gelmiyor. — Ayrılmak (Bak: Fek) , ei — Patlama aşa istasyonu e Örnek: Haydarpı ki kk dehset içinde iz — Haydarpaşa durağı p patlam tan” dükekmkelemirdia yi İnfâk. etmek > patlak Gümüş neden yükseliyor? - Cihan piyasasında buğday yükseliyor - Bakır istihlâki çok arttı 'kin hurda bakırlar hesaba kati 19 Nisan 1935 dığı zaman stok mikdarı azalmf" mış bilâkis artmıştır. Çünkü t8* fiye edilmiş ve edilmemiş bak!" istihsalâtinm yekünu 1933 sen sinde 1,020,367 ve 1934 de 1,30İ! 781 tona sinir. alandaki isyan hâdis€ sinden dolayı martın on beşi” kadar Yunan tütünleri üzerinde büyük muamele olmamıştır. Ya! zl Kavi laya gelen bir heyet evvelce tın alınan tütünlerile zi ai tütünleri muayene etm Martın on beşi inden sonra ye eski tütünlerden ikin erced* o li üzere mühim ri yapılmıştır. 'unan tütü” leri ve bilhassa (başı bağlı) tabif hı lar üzerinde ehi iye satış yapılmıştır, Drama civarınd” u cinsten olan tütün stokları ki milen gin i mahsull 24 n 31,294,192. Talağa Kleilki # şubata kadar 26,024,763 kilos kile almış 1 martta elde 5,219, kil eçen hafta cihan piyasası! nd mühim e eşya fiatleri hayli artmi$ ei arazi bulünmuş piri iğer eşya ve gi çize Buğday 100 sibres 0 şilin 2 pens, mısır 380 ibresi 5 şilin 7 pens, şeker vi libresi m 5 şilin, bakır tonu 3 11-16 es ihl tonu 227 Yal pamuk libresi 6,65 pens, Yy libresi 2 1-2 pens, Hind keneviri iy 17 1-2 sterlin, kauçak lik i 5 5-8 pens, eya toni 22 ie 2 sterlindir. Almanyadan gelen pamuklu mensuca Almanyadan gelen 300,000 kil adar pamuklu mensucat eşyas” kontenjan tahsicatının müsaid b” lunmaması yüzünden gümrükle”" de kal mıştır, Öğrendiğimize göre, Alma” wi yapılan anlaşma d& layısile bu eşyanın memleketimi çıkarılmasına izin verilmiştir. MN alel Telli gil Posta ittihadına dahil olmaya ecnebi memleketler: Sereliğin se altı aylığı 1 aylığı 1900 kuruştur. Adres tebdili için yirmi beş "kuruşluk pul göndermek lâzımdır. in 15 — Ruzukasım 169 indi Akşam va 06 12 üineş, Öğle . va a 3.21. 94 Va 326 15 1218 15,39 18527 ği A En eN İdarehane: Babıâli Acımusluk Sok. 13 No, li civarı 23 Nisan Çocuk Haftasının ilk a Yavruları ve bayraı lm