15 Nisan 1935 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6
Sahife 6 Osmanlıcadan türkçeye karşılıklar kılavuzu N.20 AKŞAM — Öz türkçe kökler. vi e sırası ile Yeni hak, 0 ügüm olan — Elem (T. Kö.) Dai, yönel maze olmak — (Fr.) Elemlenmek, a- i sızlamak — (Fr.) Avoir Sa ela saffliger Umudsuzluk — Gr. .) Dösespoir e se düştüm — Umudsuz- > Je suis İzi dans le dösespoir. Meyus > Umudsuz — (Fr.) Döses- pörâ Örnek: Meyus bir adam — Umud- suz bir wii — Un ho eme denir Fr.) En 2 e Örnek: ba la sizi > Bana u- sanç verdi > Jen ai asse: Mihnet — Çile ) Pönitence, Epreuve Örmek: Hayatta gür ie e çektim > Hayatta çok çile Jai eu beaucoup d'öp a Pe İa vie. Milim e Yaş 2 (Fr.) Devil gı, düşünce ( Endişe — Kayı İnguidtude, souci, Örnek; Büyük endişe içinde idi — Mir kaygı e içinde idi > İl dtait dans une grande inguiötüde ça — Gam (T. Kö.) (Fr) Chagrin, affliction Örnek; Gönlüm gam dolu * Mon cocur est kejem de me Keder en Kö.) e Peine, pröoc- sa var— İçimde anlatılmı Bı az elsi tasa var. > (Fr) errement li coeur İzgün, kederli — (Fr.) ve Kadar müteessir- RE kadar üzgünüz Pourgi ği N Neden Tel rlisiniz)? — yuoi ileedeni iriste İd EM bayana — Üzülmek, j Jenmek — (Fr.) EE touche, ire yirmi * sattrister, a chagriner : ek: Örtek: “Bu halinize trös touch& ie ) > Je suis tı > Kederli > Örnek: Dün çok mükedderdi — Dün çok kederli i idi. Ön — (Fr) Amertume iel RGl ada < Jtmerareki az > i beaucoup “Ruhumda çök'acılık var — J'ai d'amertume dans İ'âme, Fütür — Bezginlik — (Fr.) Döcoura- s (Fr) iye kere m ıstırı den gelen sözleri kü türkçe olan kelimelerin bugünkü işlenmiş ürkçe e mütehassıs) kullanıları «çek» kökünden gelen şekil gibi, si li edenler — Bakonun iz- ey 'e övünenler. r derilerin renl kle eri > kafa taslarının şekillerine göre lir. Irz —irz (TI. Kö.) Is İyi etmek Ağıtmak rnel ii bir MR âliyeye ci si Seir — Om e bir aşamay: ağıtmak ik. a - Döküm rnek: Topların ısagasi, zamanımız- Ni çok terakki pa niştir > Topların dö- kümü, zamanımız: k ile leri gitmiştir. ri saga ii ii mia a ir ini kadar büyük çapta to epi güç bir iştir. Isdi etmek Çıkarmak Örnek: Bu mesele üzerinde, e emir- name ie etmek muvafık olur — Bu sorum üzerine bir buyrultu Gk k uygun olur. Sudur > Çıkmak mek: Bu iş pakkında sudur eden > hakkın- YizümeieyE tevfil da çıkan m; uya sayihinizi ısga etmek Ölme dinlemek iste- — Sözümü isga etmiyec eksen ii der niye nasihat istedin — Sözüme lak ya benden siye öğüt istedin bir sözü Bi etmez — o, a bir fa kulak ası — Fransız kalin 18- esi rülmi cenin büyük hir av büyük bir suçtur. düşürmek için Ki işler, inde tutmaya yarad lüşme — Sukutu evrak — Yap- Bulunduğu makamı ii Bulunduğu yüksek o orundan — Yeğritmek — (Fr.) Hane Sin len ameliorer, perfec- tionn ve — Antmak ek: İalahr cinsi feres — Alndliörati- rn ga (ou le perfectionnement) de la race chevaline. Örnek: Çok 1 be- den parma galebe ed kan laba z Yağ ğritim gönül gi cisim iü basi Örn nlı © imparatorluğunda e Sema sonifrances. moral islahat zall smesai bep akim kal ev pires Di les mıştır İuztarib — Gö; a e (Fr.)| ritim yolundaki çalışmaların is ucu ü va souffrant gelmemiştir. Örnek: Muztarib bir insan — Göynük Islahı beynetmek — Barıştırmak, ara- Gümü) bir adam — Un homme gul ö I — İkisi de pek sevgili dos- Mei olmak — Göynümek — (Fr.)| tumdur, elimden gelse ıslahı beynet- Souffrir mek için çalışmak isterim > İkisi de Örneki Bi gok muztarib oluyo- | pek sevgili dostumdur, elimden geke rum — Bugün çok O göynüyorum > ıştırmak için çalışmak isterim, Aujourd'hui je souffre beauco — Islahı beynetmek e elimden Vecâ — Ağrı, sancı — (Fr.) Douleur, geleni i yapacağım. — Aralarını bulmak crampe için elimden geleni şile Örnek Mide » vecaı - Mide sancısı — ini Sim — — Üsismik Crampe estom Itırar — üm Iztırar içinde > Sıkınç için- kadi > İlinti, düğüm — (Fr.) Noend, regre — © Örnek: Birçok kişiye ukde g5 E Oldu Ki e bir gizli d m Yahya Iktifa etmek —'İzdi Örnek: Emrinize e etmek iğin heri vazife hem de era sz en “izdemek benim için hem ödev e ye — ir e Bu emir rameye e oktif; un dan sonra a an doğruya kale yazılacaktır Bu buyrultuya uyarak bundan sonra dali doğruya Ba- k yazılacaktır. Örnek: Nasil takdekek; SE in etmiyor — Öğüt, ri di ma Di e ara a hiçbiri ürü ah bal me doğru ek elverişki Örnek: Burmlarda çıkan körsürler ve- pezİila istimale Buralarda Sıkan kölürler vapurlar Euİlan lnağı yarar. İnşaatta istimale salih keresteler — Yapıda kullanılmağa ei keresteler, Israr — Israr (T. rar etmek — Ss 5.) lar ai ata” Tabiatın » kanunlarından biri ri ze — Türe kanunlarından ri de seçkilenmedir. Istıfa > Seçkinlenmek Örn ie Sr geçtikçe insan si de vi ens ei vr sep çe in karşısına (T. Kö.) beldeği(alâmeti) konmuştur. Bunların her ızmanlarImızı yazılarını gazetelere vereceğiz. arşılıkların iyi ei edilmesi için, gereğine göre, fransızcaları yazılmış, mek yolunda — “yarat yolunda, ayrıca örnek- şekilleri alınmiştır: Aslı ak olan Örnek: Ne para, ne yüksek makam, hiç bir şey onu itma edemedi — Ne para, ne yüksek orun, hiç bir şey onu Gl > Umdu, aç gözlülük Bi simsek >> Usui, siz Geni şer Örnek: Itnabı aeg ihtiraz et Söz mira Mr 6, tt ii - "Biev Mese ei Orta. biri de işi yok — a niz bir Al işi yek İadı , geriverm. k: 1 — Beynelmilel ilen siyasi mücrimler iade &dilm. andlaşmalara göre itilmez: seti Örnel göre Sli sıyasa! bi simi ar 2 — Adi zaaktrbil, hemen iade en Aldığım mektubu hemen geri Ri He diyemizin » neden iade edildi. ğini anlıyamadım Armağanımızn neden geri gevrild Ya anlıyamadım. İi Örnek: İadeli bir mektub aldım — Geritli bir mektub aldım. aahhütlü mektub) — Bağıtlı Taah Şi pekala alır tediğiniz saati hem. de et- tim > Bayi tl gana > almaz İsodiğinii saati hem önderdim. İadeli baş — Get Ki mektubunu- Geritli bağıtlı mektu- > Onalmak rnek: İadei afiyet ettiğiniz k beşare. ti yüreğime meserretbahş oldu Te al. dığınız müjdesi yüreğime li. İsdatem, tükden Ğ Örnek: Gönderdiğiniz kadasımız ça ten takdim e arka day Zindan orum. mektubu, dan İade önderdiğiniz. di ayrıldı- inni vi Eafal ayi > jane cemine e Çocuk Esi me Kurumu için. yardım tablamağa bi lışanlar. İare etmek — Eğretimek, eğreti ver- mek 1 — İare etmek, kullanmak irine ödünç vermektir— ek, iki üzere bir şeyi bi- ni Örnek: üzere bir şeyi Eğretim rine ödünç vermektir. 2 — İare etmek li a bulunduğu- nuz vi çok müstefid oldum — ist eid kayrasında ni nuz le EEE faydalan. Öz Koda bir ailenin iaşesi hamu- İesini omuzlarına alan — Koca bir ar- danın beslevi yükünü omuzlarına alan. e etmek — Beslemek, Örnek: O a pe aile iaşe et- mek gayet müşkil bir ii zaman- larda | bir Li z* elemi ai Kençindirmek) gok güç Mi İbadet Tap (Bak: âbit) İbadet pekiyi e (Bak: âbit) — Yazan: Mustafa Ragıb şiddetle ceza görme: stiyen Bulgar komitecil. emelleri- ni tatmin eden Çarlık Rus konso- kabul edilmiş, affına irade çık- mıştı. Bu hadise bu suretle nihayet bulduğu halde, meselenin böyle bir netice alması üzerine Şe : bLİ - Mitre- © MEŞRUTİYETTEN ÖNCE | . Manastırda patlıyan tabanca 15 Nisan 1935 ve İttihad cemiyeti» ehidek ce reyanları kuvvetlendi, leceği ihtimal verilen Bulgar k© mitelerinin de müzaheretleri t€ min seilebileçektk., na kadar ecnebi konsdulağin tavassut ve mü- sie r ke- se ar hükümete karşı me; demekti. Bir e böy bir ge kal- kışması için büyü! ir kuvvete, b bir teşkilâta id lâ Diğer taraftan Niyazi beyin bu Bulgar komitelerinin vi bir ir yi mıştı. Niy azi bey, onlara karşı çok menfi bir politika takib onların bütün faali- ediyordu. rü Bulgarları pek mü- tehassis ett Demek di Niyazi beyle anlaş- mak kabildi. Ve cemi; etin b ha- valide mümessili olan Niyazi be- yin vereceği sözün meli Bm çoktu. “Umum kıyam,, için Manastır ve Selânik vilâyetleri müsaid bir hale gelmişti Bu suretle Mitre hâdisesi Res“ ne ve civarındaki Bulgar komite- lerinin cemiyet lehine ve cemiyı tin yp ettiği gayelere oyanaş- mak ii mühim bir esas teşkil etti, Bundan başka -yukarıd gem gidi- meşrutiyet ilân edil diği takdirde teşekkül edecek (Meclisi mebusan)da Makedon- yadan çıkacak mebuslar arasın- da Bulgar mebaslarının, diğer uf- surlara nisbeten, daha çok ola- cağının vadedilmesi de «Terakki ad Zem Bu uygunsuz hareketi üzerine, işin ib'ad etmekte baklmz - Bin msuz hareketi üze- artık onu “Kadn uzaklaştır. emi haklısı ısnIZ. İb'as öndermek Örnek: Norm bir sefir ib'as na bir elçi göni e is vw Türk m uslari Tür. Büyük Mile Meclisi al dır Bütün Türk saylavları Kamutay üyele- idi İbdâ — Yaratı Örnek: İbdâ, güzel san "atların en bü- yük kide > Yaratı, güzel san'at İarın en büyük erkidir. İbdâ etmek — Yaratmak Örnek: Büyük san'at Seki miz di Büyük san' İbham: (mü *) 5 Drk Ba sözünüze kesif ii ibham (mübhemiyet) hissediyorum — Bu sö- zünüzde kalın bir eğ ME öm esrar Ör e mübhem sözlerle hı kesin md l uyandırmak doğ. örtünç sözlerle her- de Mi uyandırmak doğ ru değilmi İblâğ etmek (isal etmek) — Ulaş- Bu mesele üzerindeki düşü Örnek: celerimi size Vem — Ml yi İle rim Bu so ndeki nikki * basi Man li ha kabileleri de, kabile halinde c€ miyete iltihak etti tülü. vasi te e meri Takib tab barla n günl u havalideki as yişi temin ve Bular komiteleri" nin faaliyetleri elce uğrat# cak şiddetli teri hareketiği Arnavud kabileleri üzerinde ç iyi tesir yapmıştı, Takib taburlarında bulunan c€“ miyete mensub genc zabitlerde” her biri kendi mıntakalarındaki çete ve kabilelere cemiyetin takib ettiği gayeyi telkin kv om ların hükümet aleyhinde etmelerini temin ediyor! 324 (1908) besi ii gösterilen rağ sonlaril? Mir. & çalışma, Manastır ve 5 ri vilâyeterinde e içir çok temin ettir Artık kasaba ve Ele cemi yet şubeleri kurul dahil olanların miktarı kei” muhtelif unsurlara mensub çet© ler ve kabileler iltihaka müsaif bir bele getirilmişti. Bu, istibdaf zamand? nik vilâyetlerinde cemiyet teş i lâtı ehemmiyetli bir varlık hali” ne gelmişti. Ancak bütün Rum€ linin inkılâb fikri etrafında bi” Kosova vilâyeti hak Kilât, henüz zayıf olmakla ber? ber, Seli ve Man v nunu esasi)nin istihsali Tehindi in ge) surların da pi” ırkda: bir yol talzaklağsi btimel rilmi; 5 yordu. teni şi teşkilin8 karar vermiş i 3” lığını isbat etmiş oluyordu. nd3 i da kendi siyasi ufku! 2 beliren tehlikenin kısa ig vi
