21 Mart 1935 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8

Yazan: Faik Sabri Duran New York insan emeğinin bugün vVarabildiği en yüksek gücü gösteriyor orkun gelip geçici misa- vize milyondan bunlardır, Bunlar ellerinde fotoğ- af makineleri, bazan üçü beşi bir arada, bazan megafonlarile iza- hat veren tercümanların peşinde eşe r delik haline sokan «skyseraper» lerin, bu dev evlerinin arasında e gibi ol dum Bazan başım doi ürktüm, Demi aşağı bak- raaktan korktum. Sokakların ka- rınca İm a v. api deği- ir kaleidos- ibi d şen Ki verme! ekten New York, a indr rk insani emeğinin be gün varabildiği en yüksek güçü gösteriyor. Kudret ve ışık onun belli başlı markası ve göklere tırmanan binalar bu kudretin en canlı Ee . İşte dünyanın en yüksek binası olan Empire State Bi indeki | kulede * E ii İdiklerim.. kadar. yüksekte ve yım. "Etrafımızda iz uçuşu" ie yor, şarkta Long KE büyük bir “harita gibi yere s pda Hürriyet. âbidesi ve diğer -adalar er nokta kadar kalmış; garbtn New vi akya: çi Yukarıda sağda : Vinci Avenüde başınızı yukarı kaldırınca neler görürsünüz? - Solda: Bu 50, 60 katlı binaların binlerce penceresini New Yorkun temizlemek işi de bir sanat olmuş; göklere tırmanan binalarından bir grup; solda: sx rükten çıkınca karşınıza çıkan manzara ında lerce arkasi par- makları yazı en üzerinde durmadan koşan ve kızlar gö- iner ei "dan hiç bir w- gultu kadar yükselemiyoi hamle ki bir oyuncağa a yen elektrikli elçi koşup gittikleri şu ince şerit, şehrin en gürültülü caddesidir... İşte şu ka- rınca gibi ke küçük nokta» lar, her biri ir ni hülyalar arkasından koşan New Yorklulardır... u o kadar insanı şaşırtan bir örüş ki iyi tasvir etmek için ye- ni yeni kelimeler yaratmalı... Fa- attıktan sonra ayor, stan şurada buradı s« par .başlıyan ayları, - alâyimis elini ruklu liralar ile karan- lıklar içinde bir başka gökyüzü yarattı » Ayaklarının dibine kon- muş le eri gülümse- 7 başlıyan'bu koca binaların epesinden guçlar fırliyor.. se Sanki asırlar bütün mimari güzel “liklerini burada önünüze serpmek istemişler... sa Çinin oymalı sarayları mı? Öte- de parıldıyan Hindin Taç Mahali mi ve şunlar Mısırın Ehramlari mı? Aşağılarda binbir renk ii için- de açılıp. gider e San e şimalde Central Park ia dama abtası Giad de lekesi- yn “ i kedi bi me bir bakış © Aşağıya bakabilirseniz, , zel sekiz katlı evleri birer cüce.kulül besi gibi görürsünüz, Bunlar ara- sından ir yer başka «si nal Bk z Zirik” ışıkları içinde, Ya - FA karaltı Cebelitarik mi ve dal - lar Milânonun veya Kolonyanın katedralleri mi? Renk renk elek- yanıyormuş b Hi ve, bütün bu kuleler, kubbeler, minareler, cunba ve abalkonlar hangi peri sarayları? . İlk “Gratte - Giel,ler Göklere tirmanan ilk yüksek binalar 1889 da Broadwayde ku- kat asıl harikalar şimdi, güneş g ye ken 75, 85 kata çıkıldı. rkeeri çek; geçmiş aşağıda sağda: New Yorkta unlardan Tower Buik ding'in 13 Yata o zaman halk ara- sında büyük bir'korku 'uyandır- mış... Civar evlerde oturanlar te- lâşa düşmüşler, içlerinde acele ev- lerinden taşınanlar bile olmuş... Bu koca binanın bir gün birden- bire üzerlerine çöküvermesinden korkmuşlar. Bu yeni binayı yaptı- ranlar şiddetli bir fırtınada bu çe- lik çerçevenin üstüne (çıkmışlar ve aşağı sarkıttıkları bir şakulde hiç bir değişiliklik olamadığını göstermişlerdir. artmış, yük- tmiş... İşte'bundan sonradir ki, binalar seneden seneye yüksel dikce yükseldi. 40, 50, 60 kat der- Gratte- ciel ler o kadar çoğaldı ve o ka- dar yükseldi ki: bugün New Yor- amudi yolculukları ufki ha- yi Yorkun en ös alimmiysii nakil vasıtası asansörleri New Yorktaki asansörlerin bir çinde taşıdıkları yolcu ade- di, şehirdeki bütün taksilerin, o tobüslerin, yeraltı ve sokak üstü trenlerinin “yolcularından ziyade imiş... Yalnız bir bina içindeki li ine çıka bir gün için- de yaptıkları yol, dümdüz uzat- ak mümkün olsa, New Yorkten Şikagoya varacak... u büyük binalarda çalışanların dedi 5.900 m 20.000 arasında olduğunu göz üne getirirsek bu 60, 70 katli EYİ çıkıp inmenin ne ehem- miyetli bir si e ettiğini tasavvur edebili, (Bitmedi) bulunur : mmm Yazan: Mustafa Ragıb Emanuel Karasu efendinin bo- zulan sinirlerini düzeltmek, ha- kkında o biribiri arkasına rm, arkadaşına iza v metanet vermek için hayli uğraş- “ muştı.. Beyaz kule bahçesinde oturan cemiyet arkönmn bu heyecanlı tavırları henüz devam ederken Canbulât beyin belediye hastane- sine nakledildiği haberi de ulaş- Hastane müdürü olan v Şük- yarasını temizledi, pansumanını yaptı; yari ehemmiyetli olduğu halde tehlikeli görülmedi. Gece (Merkezi umumi) toplan- Miki Ae tetkik etmişti 'k hâdise etrafında alınan Birl gerek ükrü B.in has- taneye yatırılan Canbulat beyden yin ölümden kurtularak yalnız ya- rami olması cemiyeti pek me etmemişti. Çünkü tertip yal Bis en beklenen neti- ce bu değildi. Maamafih merkez cmd şahsiyetinde hükü- mete ilk darbe vurulmuş ve Ab- dülhamid idareli temelleri sar ti re lam! için az bir şey değildi. Hususile Mustafa Necib beyin (Merkezi umumi)ce hazırlanan eve gizlice iltica ederek hüküme- tin sarar Li öğreni- lince bu hab Merkezi rumi m azasına at bir nefes” del sabaha karşı yapıla: bu içtimaa Enver bey de iştir: etmişti. Enver bey, yaralı bulu- k üzere, bir mazeret bulmuş; müte- cavizi meydana çıkarmak bizzat ve gizlice tahkikat yapaca- ğını eniştesile evdekilere söyle- İâzım beyin evinden çıkmış- Enver bey, (Merkezi umumi)», deki aden hâdisenin na- ettiğini, ikasdin leri, arruzun Herni Niall beyde yerleşme- sinden pek memnun oldu. imdi bu fikrin ayni zamanda -hissettirilmeksizin- hükümet kâmna, hâdise etrafında tahkikat yapmak olan zabıtaya da telkini lâzımdı. Cemiyet mensublarından herkes er- — MEŞRUTİYETTEN ÖNCE Manastırda patlıyan tabanca e| yardımile Sıra M bunu muhitlerine yüke bu fikrin yerleşmesi için geniş bi propaganda yapacaklardı. (Merkezi umumi) bu gizli içti maa nihayet verirken, suikasd t ber: iz 9 şebbüsü noksan olmakla merkez kumandan aralam masile cemiyetin ilk Sili hak muvaffak olduğuna hükmetmi “Seyahata tahammülü varsâ hemen hareket etsin!,, Selânikteki bütün resmi ma kamlar, Müfettişi umumilik, vilâ- yet, müşiriyet İstanbula, mabeyin9 şifreli telgraflar çektiler ve ? & yan düştüğünnü bildirdiler, akanın mahiyeti ini ve me ailin beh€ mehal meydana çıkarılmasını ir&” de ediyordu. Telgrafhanede makine başınd8 muhabere eden Müfettişi umumi Hüseyin Hilmi yapılacak tahkikat etrafında sete şid. detli iradelerine muha duk” i tan sonra mabeyin si Tali ; sin paşa reel şu mealde bif telgraf daha «Merkez a Nâzım bey, yarası yola mütehammil Ve cak derecede ise, hemen ilk tren! İsta bula hareket etmelidir.» Hüseyin Hilmi paşa padişali bu Zinilei alınca derhal di beye tebliğ etti ve meci yar Filhakika, yara ciddi bir tedariği muhtaç ise de seyahata mâni ols” cak derecede tehlikeli değildi. Ni. Selânik m andanı, - 1 zırlıklarını pe ve, doktorla! rip rdım emen ertesi sabah lânikten İstanbula hareket etti" İstanbula o ayak basan bey, Yıldız hastanesinde altına alındı. âzım bey, yola arak vt Nâzı tederi sini doğru bulmadı. Bir ihbar “ ya bir şüphe ile genc fedai, abi tanın alla yn Mei üzerine Musti y, si gece gi: gizlice aki are doğruca Tikveşe gitti, cei dan Şevki meri himayesinde saklanmağa ud oldu.