25 Kasım 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

25 Teşrinisani 1293 Sahife 3 AKSAMDAN AKŞAMA ——— — — “Amca bey,, ve Cemal Nadir Karikatüristimiz Cemal Nadir, “Amca beye göre... isimli albü ünün ikinci de neşretti; eser piyasada elli kuruşa satılı: yor. “ Amca bey, den -içtimal hayatımızın bu şen münekkidin- den, bu asri Nasraddin Hocadan - ik albüm münasebetle bahset miştim : İkinci albüm dola yazımı “ Amca bey , in mübdü olan Cemal Nadir'e hasredeceğim, Onu ilk defa olarak, bundan yedi sene evvel, Babıâli cadde- sinin batmak üzere bulunan bir mecmua idarehanesinde gördüm. Mecmuanm sahibi, bir rakip ile pençeleşiyordu. ve Cemal Nadire diyordu ki — Azizim... Sen, dımağından yeni şeyler bulup çıkarmaktan vaz geç... Bak öteki mecmuanm karikatüristine... Gelecek nushanın resmini, tıpkı onunkine benzete- ceksin.. Genç sanatkâr, ıztirap içinde O sıralarda, yegâne maişet tası da, galiba, bu işti. Kendi orijinalliğini hissetmesine rağmen başkasının mukallidi olmağa sev- kedilmek ne felâket.. Çalıştığı mecmua, rakibin ma- nevi tesirine düşen bütün mec mualar gibi kapandı. Cemal Nadir de, bittabi, inkisara oğramıştı. Mütevazı bir muallimlik alarak, Bursa'ya gitti. OAym zamanda bir de tabelâcı dükkâni açmış. Bu sıralarda, Akşam'ın bir rikatüriste ihtiyacı vardı. Hil olmasın amma, bir senei galiba bir düzüne kadar karikatü- rist tecrübe edildi. Hemen hemen kaidei umumiye olarak, bütün tecrübe edilenler, ellerini kollarını sallaya sallaya matbaaya gelirler: — Yapılacak bir mevzu verir misiniz?- diye, bir o mubarrirden istizne ederle, Cemal Nadir'in yaptığı karika- türler, Akşam sahiplerinin öteden- beri dikkatlerini celbetmiş; Nec- meddin Sadık bey, kendisine muhtelif seferler, yazdı; buraya gelmesini bildirdi. Ve | hayli ısrar etmesi, teminat vermesi lâzım geldi. Zira, genç sanatkâr, şahsiyetine gene işkence edilme- sinden korkuyordu! Onu aramızda gördükten sonra, artık rahatladık. Zira, diğer ekser karikatüristler gibi bizden mevzu istemek şöyle dorsun Cemal Nadir, Akşam kollektifine yeni bir ruh ilâve etti: Onda, yalnız karikatü- rist kutreti yok; ayni zamanda tam manasile bir edip ve bir gazeteci meziyetleri var, Cemal Nadir, Akşama girdik- ra, istidadımı inkişaf ettir- in serbest bir zemin buldu. ve evlâdı “ Amca bey yi Türk karileri arasında tanımıyan yoktur. Arkadaşımız, hattâ, beynelmilel sahaya çıkmak mazbriyetine bile irişmiştir. Bir çok seferler, Avrupa mecmuaları , onun karikatürlerini iktibas ederler. Viyana bey- pelmilel karikatür sergisine iş- firak ederek iki devlet sanatkârları arasında © eser leri nazarı dikkati celpetmiştir. Karikatür hakkında bir tetkik eseri yazan bir alman müellifi Cemal” Nadır'in bir eserinden ehemmiyetle © bahseti bazı resimlerini kitabına koymuştur. Cemal Nadir, senelerdir, her- gün lâakel iki orijinal resim yap- masına rağmen, asla yıpranmak alâmeti göstermiyen, bilâkis, gün geçtikçe inkişaf eden, mütemadi. yen yeni ufuklar önüne çıkan bir Sanatkârımızdı Henüz otuzuna bile basmamış bulunan. bu sanatkârdan mili arikatürümüz pek çok şeyler bekliyor. Onun derecesinde velut ve muhitini aksettiren karikatü- ristlere, ben, kendi hesabıma Avrupa matbuatında bile rastla miycrum, (Wa - Nü) on Emlâk tahriri Bütün emlâk sahipleri konan kıymete muteriz Emlâk tabriri | muamelâtina devam ediliyor. Istanbul cihetinde tahrir işi bitmiş gibidir. Şimdi bazı noksanların ikmaline çalış iyor. Beyoğlu cihetinde faaliyet devam etmektedir. Istanbulda işlerini bitiren © komisyonlar da Beyoğlu tarafına geçerek orada çalışacaktır. Istanbul vilâyetinde meşgul olan komisyonlar yirmi beşe b: Komisyonların — şimdiye kadar binalara koydukları kıymetlerin hemen hepsi sahipleri tarafından itirazla karşılanmıştır. Komisyon ların bu itirazları birer birer tetkik ederek karar verebilmeleri zamana muhtaçtır. Komisyonlar sene 80- muna kadar itirazları tetkik ile 933 senesinden itibaren yeni esasa göre vergi alınmasını temin etmek istiyor. Dumlupınar ve Inönü mektepleri Dumlupınar şehir yatı mektebi- nin tevşi edilmesi ve Inönü mek- tep talebesinin de aynı binaya taşınması tekarrör | ettiğinden yakında mektep inşaatına başlana- caktır. Flurya plâji Istimlâk ancak gelecek plâjının belediyece istim- için bütçeye 145 bin lira tahsisat | konduğunu yazmıştık. Bu para plâj ile beraber civ rındaki Barutçubaşı çiftiği ars de istimlâk edilecekti Ancak arazinin hukuki vaziye- tini tamamile tayin etmek ve ona göre istimlâk yapmak için tetki kat yapmaktadır. Belediye, istimlâke başlamak için plâj ile civarındak arazinin beritalarını tanzim ettirmeğe baş lamıştır. Telkikat bir az daha uzayacağı için Plâjın ancak gelecek sene istimlâki mümkün olacaktır. ŞEHİR HABERLERİ Eski bir ihtilâf Heybeliadadaki çarkçı mektebi binası ne olacak? Umumi harp icinde mülga bab- riye nezareti tarafından çarhçı mektebi ittihaz edilen Heybeli tamı yüzün- adadaki Rum d il senelerden den çıkan ihtilâf beri devam ediyor. Bu bina vaktile hükümet tara- fından istimlâk edilmiş, bilâhare çinde seksen bin lira sarfedilerek bir takım tesisat vücuda getirilmişti. Hükümetçe verilen istimlâk parası bir bankaya konulmuştu. Mütareke zamanında damat Ferit sadrazâm bulunduğu sırada bir emir vermiş, bankadaki istimlâk bedelini maliye almış ve bina ilk sahiplerine inde edilmi mdi hükümet, bu maliyece istimlâk edilmiş ve parasının vaktile bankaya tevdi edilmiş olduğunu ileri sürerek binanın hükümete teslimini istiyor. Mesele henüz bir hal safhasına girmediği için yakında maliye mahkemeye müracaatla bir dava açacaktır. üsküdarda yeni bir pazar yeri Üsküdarda Yeni mahalleri üst tarafında yeni bir pazar yeri kurulmuştur. Fakat bu pazar yeri halkın toplandığı mahallelere uzak için halkın lâyıkile istifade anlaşılmıştır. Bu civar halkı, pazar yer nilicamiine yakın Ibir yerde kurulmasını istiyor. ABONE ücretleri Türkiye Kene SENELİK 1400 kuruş 2700 kuruş GAYLIK 750 3 1450 > SAYLIK 400 > 800 » JAYLIK 150 >» 8 pr Abone Teretleri doğrudan doğruya AKŞAM idaresi narmana gönderilmelidir. Adres tebdili için yirmi beş ku. ruşluk pul göndermek: lazımdır. Recep 28 — Kasım 18 5. İmei Güneş Öğle İkindi Akşam Yata EMA 24 AT 948 3 Va, S4 689 İZA TE 1645 larehane: Babâli civarı cımusluk sokağı 13 No, Terkos işi Bugünkü kadro bir müddet muhafaz edilecek Belediye ile Terkos sirketi ara- sında, tesisatın mübaycası hak- kında müzakereler ilerlemekte: Satın alma için mevcut tesisata kıymet konmaktadır. Ancak, hükümetçe verilen ka- rara göre kânunusaniden it su tesisatını belediye filen iç etmeğe başlayacağından bu tarihe kadar pazarlık bitmese bile mev- cut tesisat, malzeme ve saire noterlik huzurunda tesbit edildik- ten sonra belediye tarafından işletilecek ve belediye ileşirket arasındaki pazarlığa bundan sonra da devam edilecektir. Belediye, ilk zamanlarda şebe- kenin faaliyetini idame edebilmek için bugünkü şirket kadrosunu muhafaza edecek ve istikbalde alınacak yeni şekillere göre teşki- lâtta değişiklikler olacaktır. Belediye bir taftan terkos tesi- satını bugünkü şeklinde işletmekte devam etmekle beraber diğer taraftan su miktarım çoğaltmak için bütçede mevent sekiz yüz bin lira ile iş tir, Azgın sarhoş Bir tekme vurarak küpü kırdı! Fatma isminde bir kız çocuğu evvelki gün Şerif isminde bir hamala büyük bir küp yükleterek eve gölürmek üzere beraberce yola çıkarılınışlardır. Fatma ile hamal Beyazıtta tramvay durak yerinden geçer lerken Kadri isminde bir sarhoşa tesadüf etmişlerdir. Kendisini bilmiyecek derecede sarhoş olan Kadri Fatma ile hamalı görünce biç sebep yokken ha maya başlamış ve vurarak küpü yere düşürmüş, kırmıştır. Kadri bundan sonra hamal Şerif ile Fatmayı yakalayıp döv- müştür. Gürültüye yetişen polisler azgın sarhoşu yakalamışlardır. e ba Son günler zarfında şehrimize çok Muşmula gelmiştir. satılıyor. Resmimizde Muşmula dolu bir mavna görülüyor. Bunların okkası toptan 2-3 kuruşa kadar Okuma odaları Beyoğlunda büyük caddede, Istanbul cihetinde Divan yolunda ve şehrin bir kaç semtinde Ame- rikalıların, Fransızların, Alman ların açtığı küçük küçük okuma odaları var. Bunlar günün ber saatinde en kalabalık kahvehane- lerden daha doludur. Bilhassa bir çok gençler boş vakitlerini bu okuma odalarında geçirmektedir. ler. Okuma odalarının bütün mas- rah dükkân kirası, bir tel memurun maaşı ve tenzilâtla satın alınmış yeni neşriyatlan ibarettir. Bu küçük kütüphanede yalnız. yeni ve faydalı neşriyat vardı İyi hatırlarım. Divan yolundaki okuma odasının kitap mevcudu pek azdı. Halbuki bugün açılalı- danberi bütün neşriyatı takip ettiği için oldukça zengin bir kütüphanedir. Halbuki bizim kendi malımız olarak şehrin biç bir tarafında tek bir okuma odamız yoktur. Büyük kütüphanelerde yeni © neşriyatı günü gününe takip etmiyorlar. Yeni basılan bir kitap bir kütüphaneye ancak 2:3 sene sonra gidiyor, Bunun işin fakir talebe, fakir okuma meraklıları yeni neşriyatı takip edemiyorlar. Halbuki büyük barf inkalâbının &n esaslı gayelerinden biri talebe ile beraber halk ni de okutmaktır. Bunun için bize semt okuma odaları lâzımdır. Meselâ Beyoğlunda, Üsküdarda, Kadıkö- yünde, Istanbul cihhetine küçük okuma odaları... Bu okuma odaları büyük kütüphanelerden uzak olan semilerde adamakıllı kütüphane vazifesini görür. Keçinin bulum- madığı yerde koyuna Abdurrab- man çelebi denmesi kabilinden olur. To'3 karakolu olmayan yerlere nasıl polis noktası koyu yorsal kütüphane için öyle hare- ket etmeliyiz. Semt okuma oda ları da halk okutma faeliyetinin polis noktaları olacaktır. Meselâ önümüzde bir tasarruf haftası var. Bu taşarruf hafta sında muhtelif semtlerde kıraat” hanelerde tasarruf propagandası yapılacakmış... Eğer semt okuma odalarımız olsaydı bu iş için nekadar müsaitti. Bütün bunlardan başka halk okunma odaları birer kitap kumbarası © vazifesi görecektir. Her ay toplanan yeni neşriyat, ber ay alman kitaplar birike birike okuma odaları ileride büyük bir kütüphane olmağa namzettir. Azar azar alınan kitaplar göze batma: yan birer masraftır. Eğer şehirde beş oda açıla cak olursa, beş büyük kütüphane için beş tohum atılmış olacaktır. Hususile iki nesil sonra bugün arap harfli kitaplarla dolu kütüp- haneler umumun malı olınaktan çıkacak yalnız arap barflerini oku- yan mütehassıslarn kütüphanesi olacaktır. Gelecek nesiller için yalmz Türp harfleri ile yazılmış eserler dolu kütüphaneler lâzımdır. Bunların tohumlarının şimdiden ekmel cikmiştir. Şimdiden açılacak oda lara yeni harflerle yapılmış bütün faydalı neşriyat toplanırsa gele cek nesiller için Lâtin harflerile yazılmış eserlerle dolu kitapha- nelerin temelleri atılmış olur. Bütün bunlardan başka maarif vekâleti yeni neşriyattan faydalı gördükleri kitaplardan külliyetli miktarda satın almaktadır. Bu satın alınan kitaplardan © Istanbulun hissesine düşen eserler beş allı oda açmak pek âlâ kabildir. Fakat gariptir her semte umumi belâ olmazsa bağırıp çağırıyoruz. Fakat okuma odası yoksa biç sesimizi çıkamıyoruz, Hikmet Feridun