30 Ekim 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4
Şeker sanayii Şeker fiatini ucuzlatmak için ne yapmalıdır? Pancar ziratini ıslah ile pancarın maliyet fiatini #öyle bir ihtilâF var: Fabrika, zürradan ucuz pancar almak istiyor, zürra, fabrikaya pahalı pancar vermek istiyor. Bu müna- #ebelte her iki tarafada ayrı ayrı hak vermek icabeder. Memleketimizde pancar pah: dır. Hattâ denebilir ki, Bulga tan da dahil olduğu halde, bütün Avrupa fabrikaları, Alpullu fab- rikasından daha ucuz pancar Fabrika şeflerinin izahata bakılırsa Bulga- İa pancarın tonu 9 liradır. Bizde ise tonu, ber tarlanın vaziyeline göre degişmektedir. Küçük arazi sahipleri daha paha- hya, büyük arazi sahipleri, daha ucuza mal etmektedirler. Netice itibarile fabrika pancarın kilosunu 50 paraya yani tonunu on iki buçuk liraya almaktadır. Pancar, şeker maliyet fiatında yüzde elli derecesinde bir mevki işğal etmektedir. Şu hale göre, pancarın zürra tarafından ucuza verilmesi, Şekerin de ucuza çıka- rılmasına sebebiyet verecektir. Bugünkü vaziyet şudur: Alpullu ikası pahalı pancar almak- dır. o Fabrikanın amortisman bedeli ve diğer masrafları heniz çıkmamıştır. Bunun neticesi ola- rak yerli şekerlerin maliye fiatleri yüksek olmaktadır. Hükümet bu maliyet fiatın, baricten gelen şekerlere kat korumak için yüksek himayelere lözem görmüştür. Bu yüzden Türkiye de şeker pahalılığına te- sadüf edilmektedir. Bir çok kim- seler, © memleketimizde şek: ucuzlatmak için şeker üzerindel resimlerin . indirilmesini ileriye sürmüşlerdir. Bu yanış bir fikirdir. Eğer, hükümet, şekeri daha az himaye edip, gümrük resmini indirecek olursa yerli şekerlerimiz Avrupa şekerlerinin rekabetine tahammül edemiyecek bunun ne- Ücesi olarak fabrikalar kapana” cak, hem harice i bem de pancar boş kalacaklardır. Böyle bir tehlike karşısında, şekerden alınan rusumun indi irmek, dada ziyade ithalât tacirlerinin bir fikirdir. bu fikir yalnız bu zümrenin o kazâncını arttırmağa yarar. Yapılacak iş, şekerin maliyet fi- yatını indirmektir. Yukarıda yazdı- Oğımız gibi, maliyet fiyatının teşek- külündeki en mühim amilden biri de pancar meselesidir. Yapılan hesaplara göre, panca- rm maliyet fiyatı da gittikçe azal- maktadır. İlk zamanlar, Trakya zürrar, bir dönüm topraktan 500 kilo pancar alıyordu. Toprağın verim kabiliyeti, seneler geçtikçe artmıştır. Son 932 hesabina göre, o bir dönüm / toprak tir. Fakat bu miktar gene kâfi değildir. Avrupa pancar tarlalarında, dönüm topraktan 2 buçuk yani iki bin beş yüz kilo alındığını söylüyorlar. Trakya topraklarının yerim kabiliyeti de 2 buçuk tona çıkarılırsa, zürra pancarı fabrikaya daha ucuza verecektir. Bunun neticesi olarak, hükü- met maliyet fiatnın azaldığını görünce, yüksek gümrük himaye- indirmek lâzım Alpullu şirketile zürra arasında | le: i kaldırmağa cektir. Yukarıya yazılan meseleleri şu lüzum göre şekilde, bir daha hülâsa etmek lâzımdır. 1 — Alpullu fabrikası pahalı pancar ulmakta, ve pahalı şeker yapmaktadır. 2 — Hükümet bu sanayii ko- | rumak için Avrupa şekerinden yüksek gömrlik almaktadır. | Halbuki vaziyet şöyle olmalıdır. | 1 — Alpullu fabrikası ucuz | pancar almalı, ve ucuz şeker yapmalıdır. 2 — Hükümet şekerden daha az resim almalı, ve şeker ucuz- Tamalıdır. Yukarda yazdığımız. gibi, ucuzluğa varmak için, ithalât tacirlerinin dediği gibi, gümrük kapılarını açmağa lüzum yoktur. Pancar ziraatını daha ziyade ucuza mal etmek, icap eder. Bu nasıl olabilir? İstihsal masraf larını ucuzlaştırmak için neler yapılır? Istihsal vasıtalarını değiştirmek, suni gübre kullanmak, gibi hatıra umumi maddeler gelmektedir. Fakat Ziraat mühendislerimiz, mütehassıslarımız, bu meseleleri tetkik edip, pancarı ucuza mal etmek için, bir ziraat programı yapmalıdırlar Balık ayıklarken Bir çocuk bıçağın üzerine düştü, yaralandı Evvelki gün Tophanede garip bir kaza olmuştur. Tophanede | cadde üzerinde tabla ile balık satan bir balıkçı bir evin önünde büyük bir bıçakla balık parçalarken Civani isminde küçük bir çocuk balıkçıyı seyre- derek orada dolaşmağa başla mıştır. Bir aralık balıkçı elindeki balığı parçalamak üzere bıçağı hızla | havaya kaldırmış, bu esada ya- nında bulunan Civani korku sundan geriye çekilmek istemiş fakat muvazenesini kaybederek bıçağın üzerine düşmüştür. Sivri bıçak çocuğun göğsüne saplanarak kendisini ağır surette yaralamıştır. Balıkçı bu vaziyet karşısında korkusundan kaçmıştır. Yapılan tahkiktta kazanın çocuğun kikkat- sizliği, yüzünden olduğu anlaşık mıştır. Mecruh çocuk hastahaneye kaldırılmıştır. Balkan ticaret odasının deniz işleri şubesi Bükreşte — Balkan konferansı üzakeratında, Istanbulda teşkil edilecek olan Balkan ticaret oda- sının bir deniz işleri şubesi olma- sına karar verilmiştir. Istanbul Ticaret odası, Balkan odası deniz şubesinin vazifeleri, ve ifa edeceği hizmetler hakkında bir proje hazırlamaktadır. üsküdarda yeni bir dispanser | Üsküdarda Şemsi paşa medre- | sesi belediyece tamir edilerek burada yeni bir dispanser açıla” caktır. Belediye bu kış yeni di panseri açmak için derhal tamirine | başlıyacaktır. Ayni zamanda med- resenin — önündeki Şemsi paşa nıhtamı da tamir edilecektir. İki büyük Artist: Iki tip (Baş tarafı üçüncü sabifede) bir hafta sonra Derviş ortadan kayboldu. müddet sonra onu deveci ker- i gör dük.. Biçare Merzifonlu emektar filozof, devecilere satılmıştı. Biraz sonra da mahallede dervişin nal Mabtum bey gitmek için küçük bir spor oto- mobili satın almıştı. Dervişin bah- gedeki ahırı garaja tebdil edildi. her gün mahtum bey sporu çıka- riyor. Pederin o Dervişe palan varduğu yerde arabasmı hazırlı- yordu. Akşam eve dönerken köşede, Dervişin muntazamen bağırdığı yerde küçük otomobil seme- çıkan korna çalıyordu. Dervi rinin iki tarafında! yerine otomobi osün konulan dolu likör garpıyordu. Nihayet mahdum bey de eski iki şişeleri göze İ evden çıkıp Sıraservilere taşındı. Gördünüz mü iki tip arasındaki farkı. Baba ve oğul Hikmet Feridun Almanya ve Ukrayına futbol maçları Harkov 14 — 12 birinci teşrin- de Harkavada Aalamanyanın se- çilmiş takımı ile Ukrayina 5. 5. Cumhuriyetinin. seçilmiş takımı arasında bir futbol maçı olmuş- tur. Maçı hiç biri kazanmamıştır yani 2,2 bitmiş Dört haydut yakayı ele verdi e, 25 — Sökenin Argavalı yolunda dört haydut tara- fından bir kaç yolcu soyulmuştur. Jandarmanın derhal takibata baş- İaması © Üzerine O soygunculuğu yapan Hüseyin oğlu Haşim ile Ibrahim oğlu Osman, Ali oğlu Emin ve Çoban Ibrahim yaka lanmışlardır. Balkan ticaret odaları arasında rapor mübadelesi Balkan ticaret odaları arasında adelesi — yapılacaktır. icaret odasile, Istanbul ücaret odası kendi memleketleri- nin ticari ve sanal vaziyetleri hak- kında hazırladıkları raporları bir- birlerine göndermektedirler. Bu rapor mühadelesine Sofya, Bük- reş, Belgrat ticaret odaları da iştirak edecekt Boş bir arsada beş aylık bir çocuk bulundu Kalyoncuda Keklik sokağında boş arsada dün gece beş aylık İ bir erlcel çocuğu bulunmuştur. Çocuğun üzerinde bulunan bir İ kağıtta kendisinin islâm ve isminin Cavit olduğu yazılıdır. Çocuk Darülacezeye götürülmüş, terke- denler hakkında tahkikata baş» lanmıştır. önümüzdeki Çarşamba akşamı JEAN MURAT .-ANNA BELLA, Mevsimin en büyük sincma hadisesini teşkil edecek OTOMOBİLDE arkasında görü- | diye” kâğıda sarılmadan | ( Paris - Mediteranee ) Rus edibi Dostojevsky'nin eserinden muktebes KARAMAZOFF EARDEŞLER Bugün MAJİ E Sinemasında EMDEN «kuvazor filinini mutlaka gidip görünüz. liveten PIERRE Bencitt'nm tarafından 3 Teşrinisani Bugün ELHAMRA Sinemasında Cihanşümul “bir muvatakıyet kazanmış olan. MARLENE DIETRICH GLIVE BROOK is berster toms ettiği Şanghay - Ekspres tamamen Fransızca sözla fovkalâde Filcini görünüz. âyete: Rus « Türk futbol maçı ve Paramount Jumal halihazır dünya hayadisleri, ASRİ sinemada Yıldızların en meşhuru JOAN GRAWFORD Dün akşam iraesine başlanan CEZANI ÇEKECEKSİN aşkı ve sergüizeşt filminde parlak muvaffakıyet kazanmış Metro» Geldi Sabik alman başvekili tecavüze uğradı Bamberg, 27 (A.A) — tihap toplantısında eski başvel M. Brüning hasman tezahlrata uğramıştır. M. Brünning bu top- lantıda söz söyleyememiş ve dışarı çıkarken de naziler otomol taşlıyarak camlarını kırmışlardır. M. Brüninge bir şey olmamıştır. Berlin şehrinin sokakları Berlin 26 (A.A.) — Wolff ajan- sından: Belediye idaresi tarafın- dan neşredilen bir istatistige göre Berlinde bugün 7,500 cadde ve sokak vardır. Şehrin mesabası 883 kilometro murabbaı ve mu- hiti 232 kilometredir. Berlin mesahası cihetinden dünya şehirleri arasında beşinci mevkii işgal etmektedir. Çekoslavakyada metlun yedi askerimiz Umumi (o harpte Avusturyada şehit olan ve şimdiki halde me- zarları Çekoslovakya dahilinde Josefe şehrinde bulunan 4 zabi- #imizle yedi neferi sanayi erbabı bir kitabe yapmış- lardır. Kitabede askerlerimizin isimleri yazılıdır. Bu isimler şunlardır: “Aklaş Mustafa, Rıdvan Hasan, Mahmut Süleyman, Şaban Ismail, Ali, Ahmet İbrahim, Hasan Ali efendiler. nl MELEK iZDiIVAÇ Muazzam ve zengin filminde takdim edecektir. FRITZ KORTNER ve ANNA STEN sineması R. K, O. halihazır dünya havadisleri ATLANTID ——, şaheseri- Vaz BRIGİTTE HELM, 4. ANGELO ve P. BLANCHAR Perşembe akşamı: Fevkalâde bir temaşa pg TRADER HORN (Tüccar Horn ) alışi Afrika'da hakiki olarak çevrilen sözin barika PABST sahne, GLORYA'da b a a mi. Salonu bütün da hincakınç doldürmaktadır. GLORYA sinemasına Gidiniz görünüz. Radyo 30 teşrinievvel Pazar Istanbul — 15:1930 orkestra, 19,80 -21. saz (Bedayi muzila heyeti 21-89 gramelorla opera, 81 Teşrinievvel Pazartesi Istanbul — 15 - 19,90 saz (Müşer ze hanın Mahmut bey), 1440-81 om kestea, 21 - 22 saz (ülikmet Tüza hanın ve arkadaşlar) Bugün MELEK'te İki saatlik kahkaha KARIM OLACAKSIN İlâveten: Rus - Türk Futbol maçı ve Paramount Jurnal ARTİSTİK — Sinemasında BRibiTTE HELM ANDAR LUGUET ve İBAN GABİN ila beraber temsil etsikleri ZAFER| sl Glen de Frans Her alşanı ve bu gün metinelerde Sahnede Bekeffy Tavas tarafından mükemel varyela numaraları ve POLYANSKİ ORKESTRASI Şehire 2227 ppm e | li zerde İM Komedi 3 perde MİN Fatih “Fatih Malmüdürlüğünden; Topkapıda İlyas zade mahallesi ve sokağında 3/17 No.hı ve bahçenin 160 hisse il l eden 15 hissenin taşı 14 birinci taşrin 932 tari binden 7 ikinci teşin 932 tarihine kadar25 gün müddetle müzayedes ye konulmuştur. Iştirasına tali anların 2 inci teşrin 932 tar müsadif pazartesi saat 10 da Malmüdürlüğünde müteşekkil mü- zayedat ve ihalât komisyonuna müracaatları.
