21 Ağustos 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

Dün zabıtaca on dört AKŞAM Yavuz filo ile beraber, komünist daha tevkif Karadeniz limanlarımizı edildi. ziyarete gitti. Sene 14 — No: 4980 — fiatı her yerde: 5 kuruş PAZAR — 21 Ağustos 1932 Telefonlar: Tahrir 21686 — Idare 21434 — Klişe 20113 . Gazi Hz. nin kıymetli izahatı Türkdilicemiyetitürkkül- türünü ortaya çıkaracak Kültür kelimesinin aslı türkçedir ve kiltur kelimesinden müştaktır Reisicumhur Gazi Hz.leri ahiren teşkil edilen Türk dili cemiyetinin maksat ve gayesi, Türk kültürünü ortaya çıkararak göstermek oldu- ğunu ve cemiyetin bu yoldaki mesaisinden şayanı hayret netice- ler çıkacağını izah buyurmuşlar demişlerdir ki: — Evvelâ kültür kelimesini ele alalım. Şöylece bir tesadüf bu keli- me üzerinde bile bizi tenvire kifayet etti. Ve 1298 tarihinde Istanbulda basılmış olan şeyh Süleyman efen- dii Buharinin Lügatı Çağatay namındaki eserinden kilturmak kelimesini misal olarak almışlar ve izahatlarına devam buyur- muşlardır: — Bu kitapta mevcut Kiltor- mak kelimesinin karşısında mâna ve izahını okuyunuz. Türkçe fiille- “rinde mek “ve mak”tâhikelarının kaldırılmasile geri kalan madde- nin asıl kelime olduğunu bilirsiniz. Kilturmak filinin asıl maddesi Kilturdur demek. Fransızca, ingi- lizce, almanca gibi bellibaşlı garp dillerinde pek az telâffuz farkile kullanılan kültür kelimesi ile bu kiltur kelimemiz arasında telâffuz itibarile olduğu gibi mana itibarile de mevcut olan kuvvetli tetabuka dikkat etmemek mümkün müdür? Malümdur ki garp dillerinde kül- türün manası hem maddidir, hem manevi. Türkçede de aynı. Nihayet Çağatayı Türki de yapılacak işe, takarrür edecek son şeklini ver- meğe kiltur diyor. Frenk tarlayı ekmeğe kültür dediği gibi ulüm ve fünunda tekemmül muhassala- sına da kültür diyor. Şeyh Süleyman efendii Buhari- nin bu kiltur kelimesini garp li- sanlarından almamış olduğuna şüphe yok. Öyle bir şey hatıra dahi gelemez. Bu zatın Türk dilleri şubelerinden Çağataycanın kelimelerini toplamış ve onların manalarını yazmış olduğu meydan- dadır. Pek ufak bir telâffuz farkile kelime bütün manaları itibarile As- yada ve Avrupada aynıdır. Acaba ( Devamı ikinci sahifede X Komünist tevkifatı Dün 14 komünist daha tevkif olundu Mevkuflar bugün adliyeye verilecekler, tahkikat devam ediyor Son zamanlarda, komünist tah- rikâtı yapan ve beyannameler dağıtan okomünistler o hakkında, zabıta ve adliyece (tahkikata devam edilmektedir. Evvelce tevkif edilip adliyeye verilen 9 komünistten başka, dün de zabıta 14 kişi daha ya- kalamıştır. Bu suretle düne kadar yakala- nan komünist maznunların mıktarı yirmi üçü bulmuştur. Mamafih zabıtaca yapılmakta olan tahkikat ve taharriyat neti- cesinde bu mevkufların daha bazı arkadaşlarının yakalanmaları kuv- ———— ai vetle muhtemeldir. Mevkufların isim ve hüviyetleri hakkında alâkadarlar tarafından büyük bir ketumiyet muhafaza edilmektedir. Maamafih ekserisinin mürettip, amele, kunduracı ve saire olduğu muhakkaktır. Bu defa meydana çıkarılan okomünist şebekesinin evvelkilerden daha geniş olduğu söylenmektedir. Adliyeye tevdi edilecek mev- kufların, istintak hakimliği tarafın- dan ifadelerinin alınmasına ve yakında ağır ceza mahkemesi huzurunda muhakemelerine baş- lanacaktır. Kuponlar meselesi Saraçoğlu Şükrü B. izahat vermeğe geliyor Paris, 20 (Telefon) — Dayinler vekillerile (o müzakeratta bulunan Saraçoğlu Şükrü bey dün akşam Istanbula hareket etti. Saraçoğlu o Şükrü bey, Anka- raya giderek kuponlar meselesini yeni bir sureti tesviyeye raptetmek için - hamiller vekilleri ile cereyan eden müzakerat hakkında hükümete izahat verecek ve talimat aldık- tan sonra Parise dönerek müza- keratı neticelendirecektir. Otel, pansiyon Her akşam gelenlerin bir cetveli verilecek Otel ve pansiyonlara gelen müş- terilerin hüviyetleri otel sahipleri tarafından tetkik edilerek bilâhara polise malümat verilmektedir. Son zamanlarda bazı otel ve pansiyon sahiplerinin bu hususa riayet etmemekte oldukları anla- şılmıştir. - Bunun için bilimum otel ve pansiyonlara zabıta tarafın- dan yeniden tebligat yapılmıştır. Bu tebligata nazaran bundan sonra her otel ve pansiyon sahibi gelen (müşterilerin (muntazaman hüviyetlerini tesbit ederek bir beyanname ile polise bildirecektir. Bu emre riayet etmiyenler hakkında evrak tanzim olunarak kendileri mahkemeye verilecekler- dir. Cennet tellâli Izmir, 20 — Mısırlı Hacı Hasan isminde birisi Arap harflerile matbu cennet ve cehennem resim- lerini tevzi ederken zabıtaca yaka- lanarak adliyeye tevdi edilmiştir. Hava filomuz Bir senede 40 tayyare orduya hediye edildi Ankara, 20 (A.A.) — Bu sene ordumuza kırkı mütecaviz tay- yare hediye edilmiştir. Bunlar dan 25inin isim konma merasimi önümüzdeki zafer ve tayyare bayramında yapılacaktır. Ayrıca beşinci, altıncı, yedinci, sekizinci ve dokuzuncu tayyarelerini alan Izmir, ikinci tayyaresini alan Gire- sun ve bunlardan başka Görele Fatsa, Bartın, Zonguldak, Epeğli ve Bafra tayyarelerinin isim kon- ma merasiminin de Cumhuriyet bayramında yapılması muhtemel- dir. Dün fifo'ile beraber Karadeniz ilmanlarını ziyarete giden Yavuz zırhlısi | Tafsilât ikinci sahifede | Atina intihap mücadelesi Hariciye nazırı kabineden Atina 21 ( Hususi ) — Yeni ayrılmak istiyor intihabat icrası hakkındaki karar- nameler dün neşredilmiştir. Hükü- met taraftarı gazeteler, bundan bahsederken ( kararnamenin bükü- metin ointihabat © yaptırmamak emelinde bulunduğunu iddia eden muhalefet fırkalarına karşı susturucn bir cevap teşkil ettiğini yazmak- tadır. Yeni intihabat kararnamelerinin neşrile beraber, intihabat faaliyeti de başlamıştır. Şehrin muhtelif yerlerine siyasi fırkalar rüesasının ve büyük kıt- adaki resimlerile beraber, propa- ganda afişleri talik edilmiştir. (Devamı ikinci sahifede) intihabatta M. Venizelosla teşriki mesai edeceği söylenen M. Kondilis Tİ Cerrahpaşada bir define ğ İ Recep efendinin evinde bulunan altınlar tetkik ediliyor Cerrahpaşada Çukur çeşme soka- ğında eski ahşap bir evde bir define bulunmuştur. Bu ev Şark- demiryolları süpürgecisi (o Recep efendinin hanesidir. Recep efendi bu evi bir ay evvel Safiye hanım isminde bir kadından tutmuştur. Recep efendinin ailesi Havva hanım definenin nasıl bulunduğunu şöyle anlatmaktadır: — Evi tamir ettirmekteyim, Bu- lunan paralar kireç kuyusu için — Âmâya 10 para veriniz!.. açılan topraklardan çıkarılmıştır. Bulduğumuz altınların bir kısmını kardeşim (muallim Selahaddin beye verdim, bozdurmuş! Akşam- leyin 15 lira getirdi. Bulunan altınları Obir torbaya koyarak sakladım.,, Evde taharriyata devam edil- mektedir. Bulunan altınlar Sultan Selim, Murat ve Osman devir- lerine aittir. İçlerinde Mısır altın- ları da vardır. TP 1) "> İYİ AS MN f A / 1 İri MM gel re ELAN — Iyi amma senin bir gözün görüyorl.. — O halde 5 para veriniz! m gözüm bir NES yizmmelağlme e. arı z in Xtet