13 Haziran 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

i ii — Sahife 2 Akşam 13 Haziran 1932 K Ekmek meselesi (Baş tarafı birinci sabifede ) Yedi günlük borsa satış fiatlerine göre pazartesi günü ekmek narhını tayin eder. Bu narh çarşambadan başlıyarak yedi gün muteber olur. Ekmek narhı tayin edildikten sonra buğday ve un fiatlerinde değişiklik olsa bile narh tebdil edilemez. Çünkü Istanbulda hiç bir fırın ekmeğini o gün aldığı undan yapmaz. Her fırının stoku vardır. Geçen hafta belediye narhı tayin ederken un ve buğday fiatlerinde esaslı bir fark görme- diği için zam yapmağı lüzumlu görmemiştir. Ancak bu narh tayin ve ilân edildikten sonra buğday fiatleri yedi kuruştan dokuz kuruşa çıkmıştır. Mamafi bu yükseliş ancak iki gün sür- müştür. Cumartesi ve pazar gün- leri Istanbula külliyetli buğday gelmiş fiatler yeniden düşmüştür. bir aralık 9 kuruş yedi paraya kadar çıkan buğday fiatleri elli para düşerek yedi kuruş otuz paraya inmiştir. Bu farklar ancak çarşamba gününden itibaren tat- bik edilecek narha tesir eder.Çar- şamba gününden itibaren muteber olacak narhin esasları da aşağı yukarı tayin edilmiştir. Bugün daimi encümen yeni ekmek nar- bhını tetkik edecek ve kararını verecektir. Bize temin edildiğine göre son günlerdeki iki günlük yükselişten dolayı ekmek fiatleri elli para kadar artacaktır. Belediyenin her fiat temevvü- cünde usülünü bozmıyarak iki günde bir narhı değiştirmemesi doğrudur. d Ancak şunu da ilâve edelim ki, o fırıncıların son hareketi karşınında belediye çok gevşek davranmıştır. Dün Istanbulun hemen her semtindeki fırınlar ekmek çıkar- madıkları için zabıtai belediye memurları fırınları gezerek ileride tahsil edilmek üzere ceza zaptı tutmuşlardır. Fakat bu hiç bir — tesir yapmamıştır. Belediye, her fırmda yüzlerce çuval stok un gu halde ekmek çıkarmamakta ısrar ve inat eden fırınlara vazıyet etmeğe, bunları cebren ekmek çıkartmağa meçbur etmeli idi. Çünki zabıtai belediye talimâtnamesinin 395 inci © maddesi “her fırıncınm mürettep olan ekmeği her gün noksan- © sız olarak pişirip (o çıkarmağa - mecbur,, olduğunu kabul etmiştir. Bu mecburiyete riayet etmeyen fırıncılar zorla ekmek çıkarmağa sevkedilirler. e Belediyeye düşen vazife, bu salâhiyetlerini istimal ederek halkı ekmeksiz bırakma- mak için tedbir almaktı. Fakat belediye böyle müessir bir bare- kette bulunmamıştır. Francela ve simit Ekmek bulamıyanlar, francela, simit, çavdar ekmeği, almak mecburiyetinde kalmışlardir. Dün francela ve simit satışı da artmış- tır. Bazı lokantalarda müşterilerine ekmek veremiyeceklerini bildirmiş- lerdir. Dün akşam geç vakte kadar fırınların ekmek çıkarmadıkları hakkındaki (şikâyetler (o üzerine belediye reis muavini Hâmit ve iktisat müdürü Asım Süreyya beyler bir otomobile (binerek fırınları teftiş etmişler ve vaziyeti yakından görmüşlerdir. Belediye riyasetinden kaymakamlara veri- len bir emirde muayyen olan ekmeği çıkarmıyan fırmcılara ilk defaya mahsus olmak üzere elli lira ceza kesilmesi bildirilmiştir. Fırıncılar, bugün gene aynı halde ekmek çıkarmamakta ısrar ederlerse belediye ekmek çıkar- mamakta ısrar eden fırıncılar hakkında kanuni takibat yapıl- masını isteyecektir. Bu sabahki vaziyet Bu sabah erkenden gene fırın- ların önünde büyük bir halk kala- balığı vardı. Ekser fırınlar kepenk- lerini açmamıştı. Belediyenin şid- detle hareket ederek Istanbul halkının ekmek ihtiyacını temin si lâzımdır. Bu Sakahki 'Teleraflar Tamirat işi hallediliyor mu? Makdonald - Herriot mülâkatı mühim neticeler verecek Londra 12 ( Hususi ) — Yeni Fransız baş vekili M. Herriot Ingiliz başvekili M. Makdonaldı Parise davet etmiş ve mumailayh de bu daveti kabul ederek Parise gitmiştir. Pariste vuku bulan bu mülâkatta M. Herriot'nun cihan (oahvalinin (o değişmesin- den dolayı Fransanın tamirat meselesine karşı vaziyetini tadil ettiğini haber verdiği zannolu- nuyor. Bundan dolayı tamirat meselesine karşı bütün cihanda iyi ümitler peyda olmuştur. Paris mülâkatında İngiliz baş vekili Lozan konferansına Ingil- tere hükümetinin fevkalâde ehem- miyet verdiğini anlatmıştır. OM. Makdonald OoAmerika hükümeti müttehidesinin cihanın iktisadi refah ve saadetinin iadesi hak- kında cereyan edecek müzakerata iştirak eylemesi de Lozan kon- feransının vereceği neticeye bağlı olduğuna işaret etmiştir. Paristen gelen haberlere göre ingiliz ve fransız başvekillerinin mulâkatından Pariste büyük ne- ticelere intizar edilmektedir. Tamirat ve harp borçlatı hak- kında İngiltere ile Fransa arasında itilâf zemini 'bulunacaği ümit olu- | nuyor. Yeni fransız başvekili Alman- yadan şimdilik tediyat beklenmi- yeceğine kanaat hasıl etmiştir. Şu kadar var ki M. Herriot Almanyaya gösterilecek kolaylık- ların Berlin hükümeti tarafından sade bir moratoryom telâkki edilmesini istiyor. Moratoryom zarfında tamirat ve harp borçlarının kat'i surette ilgası hakkında Amerika ile itilâf hasıl olacağı Fransa. hükümeti tarafından ümit ediliyor. M. Herriot ile .M. Makdonald ötedenberi yekdigerinin dostudur. Sabık kabinelerin başında bulun- dukları vakit bir çok defa görüş- müşlerdi. Konferansa iştirak edecek devletler Berlin 12 (Hususi)— Ingiltere- nin daveti üzerine içtima edecek olan Lozan konferansı perşembe günü toplanıyor. Konferansa res- men iştirak edecek devletler şun- lardır: Almanya, Fransa, Ingiltere, Italya, Japonya, Belçika. Bunlardan başka Çekoslovakya, Romanya, Yugoslaya, Lehistan, Yunanistan, Portekiz ve İngiliz dominyonlarıda davet edilmiş- lerdir. Sekiz gün sular üzerinde Bahrımuhiti geçmek istiyen lehli tayyareci baygın bir halde bulundu New-York 13 (A.A) — Yeni Jersey'den Haziranın üçüncü günü sabahı Varşovaya müteveccihen havalanan tayyareci (o Hausner, Ingiliz. gaz gemisi Circeshellei “tarafından * sağ ve salim olarak kurtarılmıştır. Sefine süvarisinin telsizle ver- diği malümata göre Havsner, Cuma günü akşamı denize inmeğe mecbur kalmış ve dün akşam mezkür gemi tarafından müşahede edilinceye kadar suların çereyanına tabi olarak sürüklenmiş gitmiştir. Tayyareci 8'gün zarfında yanın- da bulünan sandyiğlerle”ilşeye ve radyatörünün suyunu kullanmağa mecbur kalmıştır. Hausner bitkin bir vaziyette ve geçirmiş olduğu elim tecrübe hakkında tek bir söz söylemiyecek haldedir. Maamafih, yaralı değildir. Yavaş yavaş kendine gelmektedir, Çirceshellei gemisi Yeni Orleana gitmektedir. Karanlık tayyarenin kurtarılmasına mani Fakat cenubu şarkiye döğru su- ların keyfine tabi olarak giden tayyarenin kurtarılması va- purdan o civardan geçen gemilere telsizle rica edilmiştir. Bereket Her tarafa bol yağmurlar yağdı Adana, 12 (Hususi) — Adana ve havalisine bereketli yağmurlar yağdı. Adana ovasının her tarafı yağmurdan istifade etti. Yağmur Mersinden Adanaya kadar olan mıntakaya mebzul miktarda yağ- mıştır. Hattâ Mersinle Tarsus arasında bazı dereler taşmış, sular şosenin üstüne çıkmiştır. Çiftçi yağmurlardan pek mem- nundur. İki gün evvel hararet gölgede: 39 derece iken bugün bir eylül havası var. Yağmur çiftçiyi felâketten kurtarmiştır. Uşak, 12 (A.A.) — Okkası 8 kuruşa çıkan buğday yağmurdan sonra altı kuruşa düşmüştür. Kuraklık korkusu kalmadı Anadoludan şehrimizdeki zahire ticarethanelerine gelen telgraflarda kuraklık tehlikesinin geçtiği bil- dirilmektedir. Kuraklıktan en ziyade Eskişehir mıntakası müteessir oluyordu. Daha beş on gün bu mıntakaya yağmur yağmamış olsaydı, tarla- larda mahsul yanacaktı. Alınan haberlere göre, Bilecik, Akşehir gibi yerlerede bol yağmurlar yağmıştır. Bu haberler, piyasada iyi bir tesir bırakmıştır. Bundan bir kaç gün evvel kuraklık olan yerlerde işler durgundu. Son yağmurlar üzerine Akşehir ve Eskişehirden buradaki tacirlere şeker, kahve, manifatura esyası üzerine siparişler başlamıştır. Tren yapılınca.. Diyarıbekir yakınlaştı, uzaklık zammı kesildi Diyarıbekir, 12 — Diyarıbekir- de çalışan muallimlerin uzaklık zammı kesilmiştir. Vali bey bu meseleyi gazetecilere şöyle izah etmektedir: — Demir yollarının Diyarıbekire yaklaşması hasebile Diyarıbekir uzak vilâyetlerden sayılmadığın- dan muallimlere uzaklık zammı namile hakkı" müktesep verilme- mesi jve verilenlerin istirdat edil mesi Maarif vekâletinden bildi- rilmiştir. Yeni tayinler Ankara 13 (Telefon) — Maliye müfettiş muavini Ekrem Yaver | bey beşinci sınıf maliye müfettiş- liğine tayin edilmis, maliye mü- fettişi Ahmet Numan bey vekâlet emrine alınmıştır. Aydın evkaf müdürlüğüne İzmir müdürü Ahmet, İzmire Edirne müdürü Cemal, Edirneye Samsun müdürü Hamdi, Mardine diyanet işleri sabık levazım müdürü Şerif, Bursaya Ankara müdürü Faik, Konyaya Bursa müdürü Mithat, Ankaraya Konya müdürü Salâ- haddin beyler nakil ve tayin edilmiştir. Tiran maslahatgüzarımız Ankara, 13 (Telefon) — Hükü- metimiz Tirana göndereceği mas- lahatgüzarını tayin etmiştir. Sabık Berlin müsteşarı Basrı Reşit bey Tiranda (omaslahatgüzar sıfatile hükümetimizi temsil edecektir. | layı belediyeye şiddetle Kat'i tedbir Her fırın geçen haftaki kadar ekmek çıkaracak Belediye bu sabahtan itibaren ekmek çıkarmamakta ısrar eden her fırına birer polis ikame ede- rek geçen hafta salı günü ne kadar ekmek çıkarılmış ise aynı miktar ekmek çıkarılmasına mec- bur etmeğe başlamıştır. Izmirde de ekmek yok.. Izmir 12(Hususil— Bugün bor- sâda buğday üzerine az muamele olmuştur. Maamafih ekmek narbı tekrar indiriliyor. Son vaziyette Istanbulda elinde stok bulunduran tacirlerin rolleri olduğu söyleniyor. Gazeteler, tedbirsizliğinden do- hücum ediyorlar. Fırınlar ihtiyaca kâfi galecek derecede ekmek çıkar- mıyorlar. Dalgalı borçlar Ankara, 12 — 927 senesi niha- yetine kadar tahakkuk eden ve dalgalı borçlar tesmiye edilen bir takım borçlar vardır. Bunların miktarı 2-2,5 milyon kadardır. Hükümet bunlar mukabilinde 7 senede itfa edilmek üzere yüzde 5 faizli hazine tahvilleri vermeği kararlaştırmıştır. Istanbul Izmir maçı Izmir 12 ( Hususi ) — İzmir mıntakası, Ankarada (o Istanbul ve İzmir mubtelitleri arasında maç yapılmasını kabul etmiştir. Izmir muhteliti Ankaraya kuvvetli olarak gidecektir. I Bu 15ilâ | ların tecavüzi olup olmadığı hak- olmuştur. Cenevrede Akşam | (Baş tarafı birinci sahifede) En fazla istimal edilen 15 santimlik bataryalarla 22 santim çapa kadar olanlar, siperler ve diğer harp rieydanları teşkilâtına | karşı müessirdirler. 22 santimlik batarya- kında komisyonda ittifak hasıl olmadığı gibi, topların hangi çap- tan itibaren hassaten tecavüz silâhı olacağına dair de ittifak elde edilememiştir. Bazı heyeti murahhasalar bu 15-22lik topların milli müdafaaya faydalı olduğunu söylediler. Türkiye heyeti, bu noktada bir kaydı ihtirazi dermeyan ederek, komisyonun, “milli (omüdafaaya hâdim silâhları tefrik vazifesile mükellef olmadığını, bilâkis tecavüz silâhlarını ayırmak için toplandığını söyledi. Italya, Rusya, Macaristan, Bulgaristan, Afganistan, Almanya aynı noktai nazarı serdettiler. Diğer: bir kısım devletler, ve bu meyanda Türkiye, müteharrik bataryaların 10 santimlikten sonra taarruzi mahiyette olduğunu ileri sürdüler. Diğerleri, bu haddi 15 buçuk, ve bir kısım da 22 de buldular... Nibayet, bazı devletler yeni bir nazariye ortaya attılar: Top- ların tecavüzi mahiyeti nisbidir! Dediler. Rusya buna itiraz etti: Bazılarına göre, tecavüz eden bir ordunun elindeki (bataryaların taarruzi mahiyeti, tesir ve tabrip kudreti, kendini müdaffa eden devletin elindeki müdafaa kuv- vetlerinina mukavemet kabiliyetine göre (o değişir! Iş o felsefeye döküldü... Dediler ki, top çaplarının ve mermi sikletinin tecavüz kabiliyeti, hedefin kuvve- tine nisbetle tehalüf eder... Rapor, bu zıt noktai nazarları ve muhtelif fikirleri, oumumi komisyona (o arzetmekle (iktifa ediyor. ç Zırhlı o otomobillerle e tanklar hususunda da aynı ihtilâf zuhur etti. Evvelâ bu iki nevi silâhı tefrik edemediler, Sonra, bunların , taarruz o silâhı mı, : müdafaa, vasıtası mı olduklarında hiç kimse ittifak edemedi. Türkiye dahil olmak : üzeteşyii büyük bir kısım devletler, tankları” hassaten tecavüz ve tahrip silâhı olduğunu iddia ettiler. Diğerleri aksını... Bazıları tankları ve zırhlı otomobilleri . muhtelif . sınıflara ayırdılar.. Meselâ Iran murahhası zırhlı otomobillere İranın çok mubtaç olduğunu söyledi. Hulâsa, her silâhta, . her nok- tada. ibtilâf.... Bakalım, umumi komisyon 'bu raporlardan ne netice çıkaracak? .—Z /. Bugünkü hava Bir kaç günden beri havalar serin gitmektedir. Dün sabah hararet derecesi ona kadar düşmüştür. Yeşilköy rasat merkezi bugünkü hava (hakkında şu malümatı veriyor: Bugün hava ekseriyetle açık olacaktır. Rüzgâr hafif kuvvette mütehavvil (e esecektir. Dün en fazla hararet 17, en az 10, bu sabah saat yedide 18 derece idi. Bu gün hararet ziyadeleşecektir. Memleketin her tarafında havalar iyidir. Yalnız bugün sabaha karşı Tekirdağı civarına yağmur yağ- mıştır. Italya maarif nazırı Italya maarif nazırı M. Balbino Giuliano oyarın sabah Stella d'italia vapurile şehrimize gele- cek, perşembe günü İstanbuldan hareket edecektir.