29 Mayıs 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

Şeker ithalâtı 1000 vagon şeker geldi Yakında fiatler 50'kuruşa düşecekmiş Hazirandan sonra, şeker ithalâ- tının kontenjan haricinde kalacağı yazılmıştı. “Bunu omazarı itibara alan şeker” tacirleri, “hariçten kül- liyetlimiktarda şeker “getirtmiş- lerdir, Bu “yüzden, “memleketimize 1000 vagon şeker girmiştir. Bir iki gün*sonra '500 “vagon “şeker daha gelecektir. Bütün bu mallar hazirandan “sonra, “gümrükten çıkarılacaktır. Şeker: tacirlerinin verdiği'malü- mata ;göre, hazirandan “sonra, piyasada “bir #şeker rekabeti başlı- yacak, bu yüzden :perakende fiatler 50 kuruşa düşecektir. Izmirin bir “haftalık-ihracatı Izmir, 27 — İzmirin *son bir haftalık ihracatı *şu kadardır; 33399 kilo “deri, 3750 fıstık içi, 112594 “üzüm, 424640 “palamut, 3174 afyon, 3250 yün ve ipek, 81190 yumurta, 3570 valeks, 7178 halı, 83926 küspe, 2095 tütün 700 mazı, 275 sadeyağı, 300044 miyan kökü, 1832 kiraz, 5404 sicim, “82108 kepek, “5169 “pa- mük, 1024 balmumu, 3360 defne yeprağı, Çiroz bolluğu Piyasada Çiroz bolluğu vardır. Dün 3000 çiroz, 100 :kuraşa-satıl- mıştır. Faydalı yağmurlar “Eskişehir havalisine sıksık yağmur yağıyor Eskişehir, «27: Hususi) -— Eski- şehir ve havalisine fasıla ilebir hâftadanberi mebzul yağmurlar yağmaktadır. Zeriyat «geçen -seneden -az ol- makla berâber “ekinlerimiz “yağ- murlardan iyi beslenmektedir. Köylüler “ve - çifçilerimiz yağan yağmurladan çok memnundur. “Eminenin katili “Bulgaristanda ıyakalandı “Kırklareli, 27-——- Altı ay evvel Emine isminde 'bir * genç 'kızı öldürerek: Bülgaristana kaçan Ali isminde bir genç: Bulgar : zabıtası tarafından'yukalanmıştır. “Alihü- kümetimize teslim-edilmiştir. Katil Astanbula “gönderilecektir. Bir hadise Eski. bir bektaşi tekkesinde 'aşure'pişirenler Bursa, :28 (Hususi) — M. Kemal Paşa kazasının Kabil baba köyün- de;geçen“bir hadise buraya -ak- setmiştir. Gelen emalümata göre, bu köyde bektaşilere ait bir tekke varmış. Kapanan ve evkafa devre- dilen “bu tekkeyi “köy muhtarı almış. Türbeden mada kısmını ev olarak kullanmağa başlamış. Bir kaç gün evvel uzaktan yakından gelen: kadın erkek yirmi otuz. kişi bu eve toplanmış. Aşure kaynâtmışlar. Bunların “âyin yap- tıkları Sıra söğüt nahiye müdürü Ismail Hakkı beye ihpar “edilmiş. Ismail Hakkı bey “maiyetine “bir kaç jandarma alarak“ eve “gitmiş. Evde bulunan kadın “erkek jandarmalara fena muamelede bulunmuşlar. Hadisenin buraya akseden'hi- kâyesi bu. Meseleyi “mahallinde tahkik için buradam'pölis *müdürü ile jandarma kumandanı'bu kazaya gittiler. Tahkikat devam ediyor. Tuhaf şey.. Hapishanede üzeri aranılınca altınlar çıktı Mersin 27 — Geçenlerde burada garip bir vaka oldu, mesele şudur: Şehrimizde Ali oğlu Fevzi isminde bir.adam hakkında muhasebeye olan 10,5 lira .borcundan dolayı hapis kararı âlınyor ve Fevzi tevkif edilerek hapishaneye gön- deriliyor. Vakanın buraya kadar olan kıs- mına hiç bir tuhaflık yoktur, Fakat Fevzi efendinin hapisha- nede taharrisinde üzerinde 84 al- tın lira bulunuyor. Fevzi efendinin evinde de buna yakın mikdarda altın lirası, yani tahminen 1500-1600 lirası bulun- duğu anlaşılmıştır. Eskişehirde “kimsesiz: çocuklar sünnet ediliyor Eskişehir 27 |Hususil — Fıka- raya yardım kadınlar cemiyeti bu sene kimsesiz çocukları sünnet ettirmeği düşünmüş ve ihzarata başlamıştır. 7 Haziranda sünnet edilecek . çocukların kaydına baş- lanmış, Yalaman adası namile maruf bahçe sünnet düğününe tahsis edilmiştir. Burasının tanzi- mile uğraşılmaktadır. Sessiz çalışan fakat her sene yeni bir varlık göstererek kimsesiz çocuklarımızı himaye eden cemi- yetin faaliyetini takdir etmek bir vazifedir. Talebe konseri Konservatuvar “talebesi altıncı konserini verdi Evvelki “akşam : konservatuvar talebesi Galatasaray lisesi .konfe- rans “salonunda “altıncı * konserini verdi. Bu konserde “Selâhattin Emin bey”piyano, Iskenderbey keman ve Enver Ulvi.bey Violonsel ile Mozarttan bir parça çaldılar. Muallim Seyfettin ve Sezai Asaf beylerin : yetiştirdiği bu kıymetli gençlerle beraber ayrıca Violonsel ile Hadiye Şevki hanım ve Şeref Galip bey çok güzel parçalar çaldılar ve hazirün tarafından alkışlandılar.. Bu meyanda “piyanist Nina Gü- leryan hanımın. muvâffıkıyetini 'de zikretmek icabeder. Konservatuvar' talebelerinin: bu sene verdiği konserlerde Garp musikisinin “en “mütena eserleri seçilmiş ve talebe bütün 'bu'eser- lerde bemen umumiyetle imuvaf- fak olmuşlardı. Dört'buçukta * başlayan “talebe konseri yedi “buçukta, 'bir çok güzide “davetlilerin “mütemadi alkışlarile nihayet “bulmuştur. Yunanistanda M. Stergiyadis'yeni bir fırka teşkil edecekmiş Atina, 28 (Hususi.muhabirimiz- den) — Anadolu Yunan hezime- tinden'sonra Yunanistana dönmi- yerek “senelerce İsviçrede «siyasi hayattan çekilen“ esbak.Izmir Yu- nan fevkalâde komiseri Stergiyadis burada deveran eden :şayialara göre, tekrar “siyasi hayata avdet etmek niyetindedir. Stergiyadis yeni intihabata, teş- kil edeceği .yeni fırka ile iştirak edecek ve mebusluğa'namzetliğini koyacaktır. &Kraliyetçi (o gazete- lerin iddiasına göre, Stergiyadis M. Venizelos aleyhinde cephe alacak ve “bazı meraklı ifşaatta buluna- caktır, Fransız kabinesi M. Herriot hazırlanıyor Yeni kabine gelecek salı günü proğramını okuyacak Paris, 28 (A. A,) — M. Herriot dün *sabah .bütün' vaktini radikal sosyalist. fırkasile ona yakın fır- kalara mensup muhtelif *şahsiyet- lerle yaptığı mükâlemelere devam etmekle. geçirmiştir. M. Herriotun etrafında bulunan- lar kabinenin “teşkili “hususunda ileri : sürülecek &isimler üzerinde şimdiden .tevakkuf. etmenin mev- simsiz “olduğunu: tekrar ediyorlar. Mamafih, 'M. Herriotun, res- men “kabine teşkiline memur edi- lecek-olursa “daha şimdiden yap- mış bulunduğu müteaddit .mülâ- katlar hasabile “bu işi: süratle ileri götüreceği söyleniyor. 'Mumaileyhb, 5 -haziran “pazar «günü “kabinesini teşkil «edebilecek “ve “salı -günü her ikimeclis''huzuruna “ çıkabile- cektir. Sosyalistlerin: hükümete iştiraki meselesinde “umumiyetle; ihtiyat- kâr “davranılmaktadır. 'Müttehit sosyalistler kongresinin “bu “bap- taki mukarreratının ancak“pazar- tesi günü akşamı malüm' olabile- leceği «kaydediliyor. "Radikal -“Sosyalist fırkası icra komitesinin içtimaıda “ancak 31 mayisla yapılabilecektir. Bu iti- barla intizar “edilen mükâlemelere ancak 1“haziran' tarihinde “başla- nacaktır. Harp borçları “Dünyanın düzelmesi bunların iptali lâzım,, Londra 28 '(A:A.) — “İsveçli mümtaz iktisatçılardan“professeur Augüste “Cossel, Oxfordda irat eylemiş oldüğu nutukta şunları söylemiştir: Harp borçları mevcut kaldıkça altın miyarı üzerine miiesses mali müamelelerin iyi bir tarzda işle- mesi mümkün değildir. Beynelmilel âltın'miyarımın' tek- rar teessüs edebilmesi için yegâne şart bütün harp* borçlarının cezri bir“sarette iptalidir. Harp borçlarının tekrar tediye- sine başlanması hususundaki bütün teşebbüslerin yeni bir buhran tevlit emtesi' beklenebilir. Bu itibarla Oharp “borçlarının iptali müutlak“surötte lâzımdır. Almanya karışıyor Bir çök ;şehirlerde müsa- demeler oldu Berlin, 28 (A A.) — Almaya- da siyasi arbedeler ve suikast- lar devam etmektedir. Saxe diyeti ikinci reisi evine ; giderken Chemitzde iki ferdin taarruzuna uğramış ve .dövülmüştür. Gürültüye koşan zevcesi, seyyar polisi çağırmış ise de mutaarrız- lar kaçmağa muvaffak olmuşlar- dır. Siyasi bir intikam mevzuu bahsolduğu “nannolunuyor. *Ko- münist oldukları zannolunan bir çok işsizler Stettinde bir çok gıda “maddeleri “mağazalarının camlarını kırmışlar “ve mevcut malları yağmaya “başlamışlardır. 1 kişi'tevkif “olunmuştur. Magdâöbourgun merkezi “cadde- lerinden birinde komünist “grup- ları, faşistlere taaruz “etmişlerdir. Bunlar 'biçaklı iki faşisti ve bir polisi (o yaralamışlardır. Vestfalyada Remsheidde bir AKŞAM'ın tefrikası:.No: 124 28 Mayıs 1932 ZINDAN HATIRALARI BE LE Şİ 7 Ra İZE Abdülhamit devrine “ait hakiki maceralar Muharriri : * İttihat ve terakki terakki ve ittihat! 1902 Jönlürkler kongeresinden sonra -meşrütiyetin “ilânına yani 1908 -senesine kadar “Avrupadâki Jöntürklerin “faâliyet “we -mesaisi cidden -meraklı bir çök *safhâları ihtiva seder. “Bunlar ;şimdiye ka- dar hiç.yazılmamış “olduğu -için'de bilhassa -ehemmiyetlidir. Prens “Sâbahaddin bey “gibi “kendisini “kitâba “ve ilme “vermiş, sakin “bir sşâhsiyeti “harekete “ve nihayet'hiç umulmadık *bir.zaman- da, “aradaki “büyük “ve “esaslı ihtilâflara “rağmen, “ittihatçılarla teşriki -mesaiyessevkedecek kadar inanılmayacak, «garip vakâlar've hâdiselerle “dolu “olan “bu *fasla girerken “bir-nokta üzerinde“biraz durmak lâzımdır: ç ittihat ve terakki (diyoruz. Fakat biliyormıyız!ki Çittihat-ve terakki ) “den Obaşka “bir “de ( terakki ve ittihat) o cemiyeti vardır? Meşrutiyet tarihinin'bu karanlık noktasını 'da tenvir “etmek bir vazifedir. Evvelce kaydetmiştik ki 1305 senesi mayısının yirmi”birinci günü tıkbiye mektebinin hamamı önündeki “odun * yığınları üzerinde toplanan'Konyalı ' Hikmet Emin, Diyarıbekirli Ishak “Süküti, Ohrili Ibrahim Temo, Arapkirli Abdüllah Cevdet, Kafkasyalı Mehmet'Reşit ismindeki beş genç tıbbiyelinin kurdukları (Ittihadr osmani ) cemi- yeti, bir kaç sene sonra Hüdaven- digâr “vilâyeti (maarif müdürü iken (Memaâliki osmaniye dahilinde ıslahat icrasını ) talep eden mü- teaddit raporları üzerine sarayın kendisinden şüpheleridiğini, “bir taraftan da dahilde bir iş yapıla- mıyacağını, gördüğü için Avrupa- ya kaçan Ahmet Rıza beyle “Pariste temas ederek her iki tarafın arzu ve talebi ile (Osmanlı ittihat ve terakki “cemiyeti) olmuştu. Umumiyetle Ahmet Rıza “bey ittihat ve terakkinin müessislerinden addedilir ki bu, doğru “değildir. Ahmet Rıza bey cemiyete bu'suret- le intisap ettikten sonra uzunca bir zaman Paris şubesini, daha doğrusu bütün barici teşkilâtı idare etmiştir. Ahmet Rıza bey cemiyetten niçin ihraç edildi? Sültan Hamit kürt'rüesasından Seyit -Abdülkadirdenişüphelendiği icin onu Yıldız civarında bir köşkte ikamete “mevbur “etmişti. Seyit Abdülkadir Sultan Hamidin: “ya- kın bulunalım, kurbiyetiniz beni memnun kilar,, diyerek kendisini oraya gelmesine rağmen; padişahın maksat ve endişesini iyi biliyordu. Binaenaleyh Sultan Hamide “hiçte iyi bir mazarla.bakmayor, bu .yıldız menfasını mefsine yediremiyor, hiçte: hoş :görmiyordu. Padişahın “silâhşorları “arasında bir çok 'hemşehrileri' vardır. Seyit Abdülkadir kimseye hissettirme- den “bunlarla münasebatımi 'arttir- miş, ve bir gün artık emel ve meramına nail olmuştu: Bu “silâhşörlerden “on iki kişi yemin ederek, Seyit Abdülkadirin bir işaretile, istediği zaman Sultan Hamidi vurmaâğa hazır olduklarını söylediler. Bunun üzerine Seyit, dostlarından babı seraskeri muha- sebat dairesi müdürlerinden Hacı çok kişi ruvelverle yaralanmıştır. Ahmet beye koştu: — Abdülhamidi istediğim'anda öldürtebilecek vesaiti ihzar eyle- dim. Ancak onu öldürmekle iş bitmiş olmıyacak,'Istaribulda ;gizli bir “cemiyet var, bu “çemiyetle temas “ederk vakayı müteakip yapılacâk şeyleri hazırlamak lâ“ zum, “bu “işi «size bırakıyorum “ve cevap "bekliyorum, dedi. Vakayı müteakip ( yapılacâk sşeyler kadar, cemiyetin bu sırada “böyle bir «suikastı muvafık görüp görmediğini “de anlamak istiyor- dardı. i Hacı Ahmet 'bey çok temiz, rRamuslu ve 'o nisbette hürriyet- perver've cessur .bir -zattı: — Peki, dedi, “ben icabına bakarım ve bir kaç-gün sonrassize cevap veririm. Hemen “ertesi “gün oğlu Sara- ceddin beyi (Ittihadı Osmani cemi- »yeti) ile imünasebattar olduğunu bildiği *tıbbiye talebesinden Sabri beye gönderdi. .Şuracıkta kaydedeyim ki (ltti- hat) cemiyeti .müessisleri olan isimlerini yazdığımız beş kişiden “başka, onların etrafındakiler yine talebeden Sabri, Kerimi, İzzet, Halil Eşref âbeylerdi. o Fakat gerek saray, gerek .bütün 1s- tanbul,.bu “cemiyeti büyük “bir kuvvet, teşkilâtı oOvasi, her tarafa 'kök .salmış “bir'teşekkül halinde görüyorlardı. 'Herkeste bu kanaât vardı. Seyit Abdülkadir de, 'Hacı Ahmet bey-de-saraya “ve istibdada "karşı “kuvvetlitbir cephe : almış “bildikleri bu büyük teşkilâtın omuvafakat ve “rızası “olmadan ”»işsgörmek istemiyorlardı. “Saraceddin bey (bugün Kabataş Tisesi “muallimlerindendir.) *Sabri beyi * bulup “babasının “kendisini görmek istediğini'söyledi. Hacı Ahmetbey “uzun “mükad- “dimeye “lüzum “görmeden büyük bir cesaret ve aşkla meseleyi Sabri 'beye “anlatarak “cemiyet erkân ve 'rüesası ile temas arzu- sunu izhar ediyor. Sabri “bey cemiyet müessislerinden yalnız Ishak' Süküti ve Abdullah Cevdet beyleri tanımaktadır. Onlara ko- şuyor. O vakit Sirkecide Viyana bira- hanesi - şimdi Viyana kahvesi - bilhassa cumaları' toplanılan yerdir. — Deme, diyorlar, sahi mi Allah aşkına? Bu, gökten düşen bir haberdir. Sonra düşünüyorlar, büyük ve mesuliyetli bir karara gitmeden evvel vaziyeti iyice mütalâa ve müzakere etmek lâzımdır. Abdül- hamidi öldürmek, pek âlâ, fakat sonra ne olacak, cemiyet diye ortada mevcut sekiz on kişi ne yapabilecek? Ishak Süküti, Sabri beye; (şimdi kızımuallim mektebi muallimlerin- den doktor Sabri 'bey ) — Sen, diyor,-biraz Hacı Abmet beyi idare et, hele bir'düşünelim, Onlar da yakalanınca Fakât istibdat uykuda 'değil, Zaten ne zamandan beri 'şüphe- lendiği genç tıbbiyelilerin peşini bırakmıyor. Henüz doktor çikmış Ishak Süküti ve Abdullah Cev- det te yakalanıyorlar. Bu suretle istanbuldaki gizli cemiyet büyük .bir zafa, hattâ dağılmak tehlike- sine maruz idi. (Arkası var)