25 Mayıs 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sahife 2 Genevrede Akşam (Baş tarafı birinci sahifede ) edilmiş ki, meselâ çenç kızları himaye ve fuhuştan vikaye mese- lesile meşgul bir daire müdürü genç daktilosunu baştan çıkarı- yor. Buralarda, yazı makinesi yerine gramofon kullanılıyor, dos- ya dolaplarından porto şişeleri ve kadehler çıkıyor... Bu piyesin, en basit bir nezaket kaidesi icabı, Cenevrede oynanmasına (o nasıl müsaade edildiğine hayret ettim. Cenevre ki, bugün bütün geçimi bu Cemiyeti akvam yüzündendir. Işin asıl garibi, Cemiyeti akvam aleyhine kuvvetli hezel ve hâka- retten başka bir şey olmayan bu piyesi, bütün cenevreliler alkışlı- yorlardı. Sonunda, muharriri sah- neye istediler. Hasta olduğu için gelememiş.. * “. Konferans dairesinin holunda, buralı bir gazeteci ile konuşurken, bu piyesten bahsettim: “ Niçin hayret ediyorsunuz ? , dedi. “Hezel değil, hakikat!.. Komedi değil, facia!..,, Artık muhatabımın sözlerini, kendim hiç bir şey ilâve etmeden, aklımda kaldığı kadar, yazmakla iktifa ediyorum: — “Gazeteler, o büyük şirketli gazeteler kimin elindedir zanne- diyorsunuz? Hepsi satın alınmıştır. Filin gazetenin son günlerdeki neşriyatına dikkat ettiniz mi? (Isim yazmaktan tevakki ediyorum) Falan gazetedeki, meşhur mu- harrir M. #4 n, Çin- Japon ihtilâfında mütemadiyen Japonyayı haklı göstermesi nazarı dikkatinizi celbetmedi mi? O memleketin, şu memleketin (nezaketen mem- leket isimlerini de yazmıyorum ) bildiğiniz o büyük matbuatı satın alınmıştır. Kimin tarafından mı? Demirhane o müdürleri (| tarafın- dan... Büyük harp malzemesi fabrikaları komitesi, son aylarda faaliyete ogeçmiştir. Bir taraf- tan Çin - Japon harbini alev- lendirmeye, müstevli o Japonyayı haklı zavallı Çini haksız göstere- rek hadisenin büyümesine, harbin önü alınmamasına, bu suretle her iki tarafa da harp malzemesi sat- maya uğraştılar. Ya, terki teslihat konferarsı? Zannediyor musunuz ki, teslihatın tenzili, hattâ, şimdi yapılmak istendiği gibi, sadece bazı ağır silâhların ilgası, demirhane mü- dürlerinin işine gelir? Hâşâ!. Onlar, bütün gayretlerile terki teslihat konferansının akim kal- masına çalışıyorlar. Son günlerde, bazı gazetelerde konferansın şimdilik tehiri için yapılan neşriyat nedir? Ağır ta- arruz eslihasının ilgası hakkındaki Amerika teklifinin bir neticeye varmasından korkuyorlar. Silâh fabrikalarının (menfaati, teslihatın tenzilinde değil, bilâkis tezyidindendir. Onun için, ellerin- deki büyük gazetelerle, son gün- lerde, dünyayı karma karışık göstermeye çalışıyorlar. Fransıy Reisicumhurunu öldüren mecnun rusun, behemehal bol- şevik olduğunu isbat etmek için sarfedilen gülünç gayreti görmi- yor musunuz? Japonyada ihtilâl alâmetleri, Almanyadaki dahili buhran hep bunun için izam olunuyor. Aman, diyorlar, harp yakındır, hazır olunuz ve silâh- lanınız !... Silâhlanınız ki, büyük fabrikalar gider ayak, ellerinde ne varsa piyasasına sürsünler ... Bu vaziyet, bazı devletlerin de işine geliyor. Onlar için de mühim iktisadi bir meseledir. Bu buhran devrinde, büyük harp imalâtının durması, işsiz amele adedinin artması, ihracatın azalması, kömür, demir madenlerinin satılmaması demektir... dünya Telgraf gazetesinin Mukden mu- habiri (o Japonların © Mançuride başladıkları Obüyük (O mikyastaki askeri harekât hakkında şu ma- lümatı göndermiştir : Japon karargâhı umumisi gizli tutuyor ise de Mançuride umum luomuştur. bulunmuştur. Balkan haftası Dün boğazda bir gezinti yapıldı Balkan tezahürat haftasına işti- rak etmek üzere şehrimize gelen balkanlı murahhaslar dün öğleden sonra bizim (murahhaslarımızın refakatinde olarak Şirketi hay- riyenin o(72 numaralı vapurile Boğazda bir gezinti yapmışlardır. Vapur Yeniköyden sonra Bey- koza yanaşmıştır. .Murahhaslar, sanayi ve maadin bankasının Beykoz kundura fabrikasını gez- mişlerdir. Murahhaslar, müesseseyi çok beyenmişlerdir. Kendilerine icap eden izahat verilmiş ve şimdiki halde günde 1500 kundura imal edildiği izah edilmiştir. Dünkü ( ziyarette bir hatıra olmak üzere murahhaslara birer para çantası hediye edilmiştir. Çekirge ve fare ile mücadele Muğla 24 (A.A.) — Vilâyetin gölcük ve Yeni sanderleri arasın- daki mevkide 800 dönümlük arazide çekirge çıkmış birinci yaşta olanlar imha edilmiştir. Bu mevkide fare de mevcuttur. Her iki haşerenin imhasına çalışılmak- tadır. Izmirde Gazinin heykeli Izmir, 24 ( Hususi) — Gazi heykelinin küşat resminin, başve- kilin Romadan avdetinden sonra apılaca; leniyor. vet m, cihan pi asına hâkim, gizli kuvvetler var. Bun- ların başında demirhane müdürleri gelir... ,, Muhatabım, arasıra piposundan bir nefes çekiyor, vermuttan bir yudum içiyor, anlatıyor, anlatı- yordu.. Bir yudum daha içti, bir nefes daha çekti, kalktı, elimi sıktı, tek cümle ile hülâsa etti: “Demirhane müdürleri varken terki teslihat bir efsanedir!,, Dinledim. Dona kalmışım, sustum. Çıngırak sesi.. Celse müşiresinde bir kırmızı ampul yandı. Murah- kasları, kara komisyonu içtimaıa çağırıyorlar. eo Ruzname: “ Ağır seyyar bataryalar 10,5 santimden mi başlar, 15 tenmi, yoksa 20 den mi?..,, Zek Berlin, 24 (Hususi) — Rayiştağ' meclisi hariciye encümeninde sefir M. Nadolny bugün terki teslihat konferansının mesaisi hakkında uzun beyanatta bu- Başvekil M. Brünnig de Başvekil sorulan suallere cevap vermiş ve siyasi Londra 24 ( Hususi ) — Deyli | cephelerde muazzam askeri hare- kâtın başladığını öğrendim. Bundan maksat Mançuriyedeki Çin ordularının bakayasını mahv- etmektir. Şimdiden muhtelif Çin ordu kumandanları sulh talebinde bulunmağa mecbur olmuşlardır. Çin o kuvvetlerinin (o bakayası encümende ceğinin fasişt mebuslar reye karşı 11 reyle kabul etmiştir. Inhisarlar Tütün inhisarının 932 bütçesi Meclise verildi Ankara 25 — Tütün inhisarının 932 bütçesi meclisin yarınki içti- mamda müzakere edilecektir. Idarenin masraf bütçesi 5,312,903 varidat bütçesi 25 buçuk milyon lira olarak tespit edilmiştir. Yeni) bütçenin ikramiye faslında epice tenzilât yapılmıştır. Evvelce tütün mübayaasında eksperlere verilen ikramiye kaldırılmşıtr. Bazi eksperlerin o ikramiye kazanmak maksadile müstahsillerin zararına hareket ettikleri ( anlaşılmıştır. Yalnız eksperlerin fevkalâde itina ve gayretleri görülürse o zaman kendilerine omükâfat (verilmek üzere bütçeye 1000 lira konul- muştur. Yeni bütçe ile tatbik edilecek olan kadro omuvakkattır. Asıl tensikatlı kadro inhisarların bir- leşmesinden sonra tatbik edile- cektir. Tazminat alarak tasfiyeye tabi tutulan memurlar şayet devlet işlerinden (— birine, . belediyelere veya tekrar inhisarlara tayin edi-. lecek olurlarsa aldıkları tazmina- tın bir kısmını iade edeceklerdir. Müskirat ihisarının yeni bütçe- si de son şeklini almıştır. (Bütçe- nin masraf kısmı 1,720,939, vari- dat kısmı 7,009,700 lira olarak tesbit edilmiştir. Tütün inbisarı umumi müdür vekili Hüsnü bey buraya gelmiştir. Hüsnü bey haziranda tatbik edilecek tasfiyeli kadrosu ile meş- guldür. Bir rivayete nazaran tütün inhisarından 289, bir rivayete nazaran 178 memur çıkarılacaktır. Muğlada mahsul iyi Muğla, 24 (A.A.) — Bu sene mevsim yağmurlarının zamanında yağması mahsulâtın çok iyi yetiş- mesine yardım etmiştir. Az yağmur düşen mıntakalarda bile bereket vardır. Vilâyetin sahil kısımlariyle dahildeki bazı yerlerde hasada başlanmıştır. Lindbergin çocuğu meselesi Trenton, “New- Jersey, 24, (A.A.) — Ayan meclisi Lindber- gin çocuğunun katillerini bulacak olan kimseye 5,000 Ingiliz lirası mükâfat verileceğini natık olan bir kanun lâyihasını kabul et- miştir. Bu lâyiha, New- Jersey mebusan meclisine tevdi olunacaktır. Mançuride harp başladı Japon kuvvetleri çin ordusuna karşı büyük askeri hareket yapıyor 100,000 kişi tahmin edilmektedir. Çin kuvvetleri en ziyade Harbinin şarkındadır. Bunlara karşı Japo- ların onuncu ve on dördüncü fırkaları harekât yapıyor. Japon- lar Mançurideki (o kuvvetlerinin 22,000 kişi olduğunu söylüyorlar. Fakat hakikatte bunun bir kaç misli fazladır. Almanya Lehistana şiddetli bir ihtarda bulunacak vaziyeti izah etmiştir. Encümen, Danzig hükümeti- nin hakimiyetine yapılacak her taarruzun Almanya tarafından şiddetli mukabil tedbirleri davet ede- Lehistan hükümetine bildirilmesine dair tarafından vukubulan teklifi 10 Okyanos seferleri Şimdiki halde postalar tesisi kabil değil Roma, 24 (A. A.) — Atlas Okyanosunu geçmiş tayyareciler bu sabah saat 10/30 da M. Ruiz- De - Albanın riyaseti altında bir celse akdetmişlerdir. o Amerika tayyarecilerinden Gatty Izlanda ve Groenlant'tan geçmek üzere ticari bir yol vücuda getirmesinin mümkün olduğunu beyan ile böyle bir teklifte bulunmuştur. Bu yol Atlas Okyanosunu şim- diden geçecektir. Ispanya murahhası M. Gimenes Atlas Okyanosunun cenubundan ve bilhassa Asor ve Bermouth adalarından geçecek yolların da- ba emini olacağını beyan etmiştir. Fransız tayyarecilerinden Assolant ve Kost ile Portekiz amiralların- dan Compinha tayyareci! şimdiki halde Bahrı muhitte ticari yollar vücuda getirmeğe müsait olduğunu söylemişlerdir. Bugün mevcut tayyareler te- kemmül ettirildiği ve 10 ilâ 20 bin metro yüksekliğe çıkabilecek hale getirildiği takdirde bahri- muhite seferler tesis edilebile- cektir. Bir mısır askeri tayyare fırkasının seyahatı Londra, 24 (A.A.) — Binbaşı Stock'ın kumandasında bulunan bir Mısır askeri tayyare fırkası Hasfield'den gelerek saat 14 te Paris, Roma ve Kahire'ye mü- teveccihen Lympne tayyare karar- gâhından ayrılmıştır. Philippar felâketinden kurtulanlar Kahire, 24 (A.A) — “ Bourse Egyptienne,, Philippor felâketin- den kurtulan 20 kişinin anlattık- larını yazmaktadır. Bu gazete, bilhassa Hong Kongdaki Fransa konsülü M. Rennerin tahlis edilmeden evvel köpek balıkları ile dolu olan denizde 20 dakika kadar yüzmüş olduğunu yazmaktadır. Paris, 24 (A.A.) — Le Journal, Aden'deki muhabirinden almış olduğu bir telgrafı neşretmekte- dir. Bu telgrafta bir vapurun tec- hizatı yerinde ve fakat bomboş bir tahlisiye sandalı bulmuş oldu- ğunu bildirmektedir. 25 Mayıs 1932 Başvekil | | (Baş tarafı birinci sahifede ) rile Tevfik Rüştü beyefendi, refa-7 katlerinde: Italyanın 'Ankara büyük elçisi ve Türkiyenin Roma masla- | hatgüzarı ve maiyetleri erkânı bu- lunduğu halde istasyona vasıl olmuş» lar ve burada vali ile askeri ve mülki hükümet ve fasist erkânı taraflarından karşılanarak selâm- lanmışlardır. Başvekil paşa Hz. şebri gezdik? ten sonra Şark panayırına git- mişlerdir. Meşherde kendilerini, sergi reisi istikbal eylemiş ve hediyeler takdim etmiştir. Ismet paşa Hz.le Tevfik Rüştü beyefendi, o valinin (o şereflerine verdiği o ziyafette ( bulunduktan sonra, hükümet oerkânı ve muazzam oObir balk (kütlesi tarafından hararetle selâmlanmek suretile teşyi edilerek saat 22,30'da Romaya müteveccihen hareket eylemişlerdir. Kahve şeker Bunlara mukabil mahsul nasıl ihraç edilecek Ankara 25 — Bir temmuzdan itibaren devletçe ithal edilecek olan şeker ve kahve mukabilinde muadil kıymette memleket mahsulâtının ne suretle ihraç edi- leceği ve bu muamelenin nasıl tatbik olunacağı hakkında iktisat vekâleti bir proje hazırlamaktadır. Proje yakında heyeti vekileye tevdi ve tasdik olunduktan sonra ilân olunacaktır. Tütün satışı İyi cins tütünlere rağbet azalıyor Ankara 25 (Telefon) — Tütün inhisar idaresinin hazırladığı lir istatistiğe (yöre omemleketiniz dahilinde (Omamul tütün satşi vasati olarak senede 9 milyon kiloyu bulmaktadır. Bilhassa bu sene yüksek cins ve pahalı tütünlerin o satışında bariz bir tenakus görülmekte ve buna mukabil aşağı cins ve ucuz tütünlerin satışı artmaktadır. 930 senesinin ilk on bir ayına 38 milyon 281 bin lira kıymetine 9 milyon 24 bin kilo mamul tütin satıldığı halde 931 senesinin ilk on bir ayında 32 milyon 748 kin lira kıymetinde 7 milyon 788 kin kilo mamul tütün satılmıştır. Buna nazaran satış noksanlığı bir milyon 236 bin kilo olduğu halde kiymet noksanlığı beş mik yon 533 bin liradır. Gayri mübadiller Gayri omübadillerin ( evvelki günkü hararetli içtimamda hazır- lanan 20 imzalı beyanname vilâ- yete verilmiş ; yeni vali muavini Ali Rıza B. beyanname usulen 48 saat evvel verildiği için bu içtima yapılmasına mâni bulun- madığını söylemiştir . Buna mukabil, bugün Halkevin- de inikadı mukarrer olan Gayri mübadiller cemiyeti kongresi € hazirana tehir edilmiştir. Cemiyet idare heyetine muarız bulunan Gayri mübadiller, bugün Darül: fünun konferans salonunda topla- narak Gayri mübadillerin işlerine ait müdavelei efkârda bulunacak- lardır. Evvelki günkü içtimada hasıl olan asabiyet zail olmaya yüz tutmuştur. Bugünkü içtima neticesinde, cemiyete dahil olmıyan Gayri- mübadillerin de cemiyete girerek 8 hazirana tehir edilen kongreye iştirak ve mevcut meseleleri ce- miyet azası sıfatıyle orada müne kaşa ve tenkit edebilmeleri im- kânı hasıl olacağı ümit edilmek- tedir. K YUA