21 Mayıs 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

| Til e e iiilddl idil öld Sahife 2 Büyük bir © nisbetsizlik (Baş tarafı birinci sahifede ) gıdadır. Senede bir iki defa us- kumru yahut palamut akını olursa fakir halk balık yer, diğer zaman” lar okkası 300 kuruşa satılan barbunyalara, en ucuzu 90-100 kuruşa verilen diğer balıklara bakar. Avrupada balığın ucuz bir gıda olması balıkçılığın iyi tanzim edil- mesinden, bir de her tarafa balık nakliyatının (Otemin olunmasın- dan ileri gelir. Bizde balıkçılık bir türlü ıslah o edilememiştir. Diğer taraftan balıkların nakli işide temin olunamamıştır. Bu yüzden, tesadüfen fazla balık çıkarsa ya mahdut bir iki yere sevkedilir, yahut 'denize dökülür, Bunun bir misali bugünkü va- ziyettir: Bu sene Karedenizde kalkan balığı pek boldur. Gelen haber- lere göre Sinopta bir okka kal- kan balığı 5-6 Trabzonda 7 buçuk kuruşa satılıyor. Şehrimizdeki iki nevi kalkan balığı fiati vardır. Bunlardan yerli kalkanlar 100-120 kuruşa kadar satılmaktadır. Karadenizden gelen kalkanlar (70 kuruştur. Memleketin bir tarafında, beş kuruşa satılan balığın, diğer bir tarafında 70 kuruşa satılması pek gariptir. Karadenizde çok balık çıktığı halde pahalılığın sebebi, nakliye vastalarının balık nakliyatında yüksek navlun almasıdır. Diğer bir sebebide balıkların buzlu san- dıklar içinde fakat iptidai bir şekilde nakledilmesidir. Sinoptan alınan bir kaç sandık kalkan balığı buraya gelinceye kadar, kısmen yolda bozulmakta- dır. Tüccar, bozulan ve kokan balıkların maliyet fiatini, diğer balıkların üzerine zammetmektedir. Bahalılığın üçüncü sebebi de balıkçı esnafının yaptığı ibtikâr- dır. Sinoptan gelen bir kilo kalkan balığı, balıkhanede toptan > olarak 35-30 guruşa satılmak- tadır. Halbuki, esnaf aynı balığın okkasını dışarıda 75 - 80 guruşa satıyor, ortada yüzde yüz bir kâr göze çarpmaktadır. Belediye aradaki bu gayri tabii farkı kontrol etmelidir . Bu kontrol diğer gıda maddelerini kontroldan daha kolaydır. Çünkü bir balığın kaça alındığını anlamak için, ba- lıkçının, balıkhaneden aldığı tez- kereye bakmak kâfidir. Maamafih bu kontrol yapılsa bile, gene balık fiatlerini ucuz- latmak Okabil (odeğildir. Asıl mesele, soğuk hava mahzenleri olan bir balıkçı gemisinin, Sinop, ve Trabzondan buraya ucuz balık getirmesini temin etmektir. Bu, şimdiye kadar kabil ola- mazdı. Çünkü böyle bir gemi yoktu. Halbuki iktisat vekâleti, balıkçılık enstitüsü için 120 bin liraya bir balıkçı gemisi satın almıştır. Bu gemi hiç bir iş gör- memiş, Balta limanı önünde, demir atmış bom boş bekliyor. Gemi geldiği zaman, karadeniz- de tetkikat yapacak, balıkçılığa ait haritalar tanzim edecek bir mektep gemisi olacak deniliyordu. Balıkçı gemisi bu işlere başlama- mıştır. Hiç değilse, Istanbul hal- kına Siroptan ucuz balık taşısa... Ipekiş açılıyor Iş bankasının yardımile tesis edilen Ipekiş fabrikasının şebri- mizdeki satış yeri bugün saat beşte merasimle açılacaktır. Satış mahalli Beyoğlunda eski Memaliki şarkıye fransız bankası binasın- dadır. Londra 20 ( Hussi ) — oluyor. canaralı Maonun askerine Bombay, 21 (A.A.) — Bugün Mecusilerle Müslümanlar arasında çıkan kargaşalıklarda 3 kişi öl- müş, 40 kişi yaralanmıştır. Evvelce yaralananlardan 12 kişi ölmüştür. Ekserisi Hintli tüccar olmak üzere 20,000 den fazla kimse bir haftadan beri Bombayı terketmiştir. İşler felece uğra- mıştır. Bombay, 20 (A.A.) — Yeni Fransa - Almanya Eski bir fransız nazırının mühim nutku Paris 21 (A.A.) — Harici tica- ret müşavirleri milli komitesinde bir nutuk söyliyen sabık nazırlar- dan M. Letrocguer, Fransa ile Almanya arasında kati itilâflar aktinin Avrupa sulhü ve cihanınik- tisaden kalkması için zaruri oldu- ğundan ehemmiyetle obahsedil- miştir. Mumaileyh, ayni zamanda ticari mübadeleleri teshil edecek olan Tuna itilâfı projesinin tahakkuk etmesinin ehemmiyetine de işaret eylemiştir. M. Letrocguer, netice olarak, mesuliyetlerini müdrik olan bütün memleketlerin Lozan konferansı arifesinde Avrupanın iktisat noktai nazarından enyiden tensikine çalışa- bilmek için mevcut ibtilâfları halle çalışmaları lâzım geldiğini beyan etmiştir. Türkiye - Fransa ticari münasebatı Paris 20(A.A) — Havas bildiri- yor: Ticaret nazırı M. Rollin, Paris- ten geçmekte olan Atıf ve Cemal beylerden mürekkep Türk heye- tiyle halihazırdaki kontenjan tah- didatının iki memlektin ticari münasebatına olan tesirleri hak- kında görüşmüştür. Türkiye ile Fransa arasındaki mübadele reji- minin takas usulüne rüstenit yeni esaslar üzerine bina edile- ceği ümit edilmektedir. Izmir ticaret odasının bir istediği Izmir, 20 (A.A.) — Şehrimiz ticaret odası üç çocuklu ve orta halli bir ailenin bir aylık ibtiyacı hakkında bir istatistik tanzim et- | miştir. Aile efradından çocuğun biri bir buçuk, biri yedi diğeri de 15 yaşında tahmin edilerek hesap ona göre yürütülmüş ve bir ayda bu aile için yüzde on dört lira otuz üç kuruş ihtiyaç olduğu tesbit edilmiştir. Mukdenden bildiriyor: Mançuride askeri faaliyet şiddetlenmiştir. Japon askeriyle Çin çeteleri arasında sık sık müsademeler Japon tayyareleri Harbin civarinda Çin bombalar Harbinde elektrik fabrikasına bomba atılmış, bir kaç saat şehir karanlıkta kalmıştır. Bombayda elân kan akıyor 20 bin kişi şehirden kaçtı, ticaret kâmilen durmuştur, vaziyet vahimdir Akşam e Bu. Sakhahki Teloraflar yapmıştır. atmıştır. — — Mançuride muharebeler Çin kuvvetleri Harbin civarında Japon mevzilerine hücuma başladılar Rus menabiinden verilen haberlere göre Ceneral Ma bugün Japon mevzilerine şiddetli bir hücum Japonlar bazı mecbur olmuşlardır Ceneral Ma, Cemiyeti akvam tahkik heyetinin faaliyeti hakkında malümat almak üzere Harbine gitmek istemiş ve mevzilerini terketmeğe bir vesika talep etmiştir. Bu vesika verilmediğinden taarruza geçmiştir. arbedeler yüzünden 15 kadar te- lef ve mecruh vardır. Mamafih sükünet teessüs etmiş gibidir. Bombay, 20 (A.A.) — Bugün müslümanlardan! mürekkep bir kafile bir tramvaya hücum etmiş, yolcular (o arasındaki (Mecusilere taaruzda bulunmuş ve bunlardan birini bıçakla ağır surette yarala- mıştır. Bu vaka üzerine şehirde heyecan ve galeyan tekrar şiddetli Yanan vapur Kaybolanlar 84 kişiye baliğ oluyor Aden 20( A.A. ) — Mesajeri Maritim Kumpanyasının burada neşredilmiş olan bir tebliğinde, Philippar vapuru yolcularından kurtarılanların kat'i miktarının 683 kişiye baliğ olmakta bulunduğu beyan edilmektedir. Şu halde gaiplerin miktarı 84 kişidir. Philipparın yanıp (o kavrulmuş olan teknesi dün saat 14,56 da batmıştır. Reisicumhur HZ. Amerika ve Lituanya sefirlerini kabul buvurdular Ankara, 20 — Reisicumhur Hz. bugün saat 17 de müttehit Ame- rika hükümetleri büyük elçisi M. Sherrill cenaplarile Lituanya elçisi M. Jurgis Baltrusaitis cenap- larını kabul buyurmuşlardır. İki sefir itimatnamelerini Gazi Hz. ne takdim etmişlerdir. Yeni kontenjan listesi çıktı Ankara 21 — Yeni kontenjan listesi çıkmıştır. Bu seferki listede ibtiyaçlar nazarı itibara alınarak ona göre eşya miktarı konulmuş- tur. Şeker ve kahve kontenjan haricinde bırakılmıştır. Liste yarın resmi gazetede neşredilecektir. Sıvasta idman bayrami Sıvas 20 ( Hususi) — Havanın soğuk ve rüzgârlı olmasına rağmen idman bayramı bu sabah kız ve erkek muallim mektepleri ve lise talebesinin iştirakile yapıldı. Geçit resminden sonra erkekler, muallimleri Kâmil beyin, sonra kızlar Hamide hanımın kumandası altında muhtelif beden hareketleri yaptılar ve şiddetle alkışlandılar. Merasimden sonra lise ile mu- allim mektebi takımları arasında bir futbol maçı yapılmıştır. Trabzonda birleşen sinemalar ayrıldılar Trabzon 21 ( Hususi) — Son zamanlarda birleşen ( sinemalar ayrılmışlardır. bir surette başlamıştır.) Zabıta memurları şimdiye kadar şüpheli şahıslardan 1200 kişiyi tevkif etmiştir. Bombay 20 (A.A)— Valii umu- mi bir topçu alayı ile bir süvari bölüğü istemiştir. İhtiyat efradın- dan mürekkp olan her iki kuvvet iğtişaşları tenkil etmekte olan bükümet kıtaatını takviye edec- ektir. Hava soğudu Anadoluda bazı yerlere kar yağdı Dündenberi şehrimizde hava gene soğudu. Bilhassa dün akşam bayağı kışı andıran bir hava vardı. hararet 7 dereceye kadar inmişti. Bazı kimseler buna bakarak “bu sene galiba yaz gelmiyecek ,, di- yorlardı. Anadoludan gelen haberlere göre ekseri yerlerde hava serin gidiyor. Bazı yüksek yerlere kar yağmıştır. Yeşilköy rasat omerkezinden verilen malümata göre bugün hava açık olacaktır. Rüzgâr şimal isti- kametinden hafif olarak esecektir. Dün en fazla sıcaklık 17, gece, 7, busabah 11 derece idi. Trabzonda soğuk Trabzon, 20 (Hususi) — Bu- rada haftalardan beri hava yağışlı ve soğuk gidiyor. Yüksek dağlara kar yağmıştır. Cumhuriyet Merkez bankası heyeti umumiyesi Ankara, 20 — Cumhuriyet Merkez bankası heyeti umumiyesi yarın öğleden sonra toplanacak ve nizamnamede yapılması teklif olunan tadilâtı müzakere edecektir. Vapurcuların bir müracaatı Iktisat vekâleti (o Seyrisefainle diğer vapurcuları ( birleştirerek bir anonim şirket teşkiline teşeb- büs etmiştir. Bu münasebetle, şehrimizde bulunan vapur sahip- leri Ankaraya davet edilmiştir. Gelen haberlere göre, vapurcular böyle bir teşekkülün aleyhinde- dirler. Ankara 21 (Hususi) — Vapur- cular Millet meclisi riyaserine verdikleri bir istidada vapurcu- ların seyrisefain idaresile birlikte bir şirket teşkilinden bir faide hasıl olamıyacağını hattâ bu şeki-- den Türk ticaret filosunun zarar | edeceğini bildirmişlerdir. Konyada milli sanayi sergisi Konya 20 (A. A.) — 10 temmuzda açılacak olan konya milli sanayi sergisi için hazırlıklara başlanmış- tır. Sergi 15 gün devam edecektir. 21 Mayısl9Y32 “Sürp Agop Ahmet Refik B. burasının vakıf olduğuna dair kat'i vesikalar buldu Sürp Agop mezarlığı davasına dördüncü hukuk mahkemesinde devam ediyor, Davanın esası şudur: Belediye, Sürp Agop mezarlığı arsasının vakıf olduğunu, binaen- aleyh metrük kabristanlar hakkın- daki kanun mucibince burasının belediyeye geçmesi lâzım geldi- gini iddia ediyor, patrikhane ise “ burası vakıf değildir, has malı- mızdır,, diyor. Işte mesele buradan çıkıyor. Belediye “burası vakıftır, hemde Bayitveli vakfıdır,, iddiasındadır. Patrikhane vekili ise burası Fatih tarafından Patrik Hovakim efen- diye verilmiştir diyor. Bunun üzerine tetkikat yapıli- yor, Bayzıdıveli vakfıyesi bulunu- yor. Vakfiye pek muntazamdır. 91 varaktan mürekkep ve on cüzdür. Vakfiyede kâğıdın Istan- bulda kâğıthanede imal edildiğin- den de bahis olunmaktadır. Kadastro heyeti fenniye müdü- rü Halit Ziya mühendis Fuat ve Hüseyin Avni beylerden mürek- kep bir heyet vakfiye hududunda yazılı olan Kâğıthane, Tophane, Galata bağları, Galata Hendek gibi mahalleri tetkik etmiştir. Heyet müverrih Ahmet Refik ve müze müdürü Aziz beyleri müte- hassıs sıfatile dinlemiş ve kendile- rinden malümat almıştır. Ahmet Refik bey dördüncü hu- kuk mahkemesinde de dinlenmiş- tir. Refik bey bugünkü Taksim belediye bahçesinin cenevizliler zemanında bile İğtin—mezarlığı olduğunu, ilk ermeni patiriği Hovakim efendiye verildiği iddia olunan Sörp Agop mezarlıği arsa- sının Sultan-Bayazıtı- Veli. vakfın» dan bulunduğunu söylemiştir. Ah- met ' Refik bey zimmilere ait en ufak bir arsa bile vakfiyede zikredildiği Ohalde Sürp Agop mezarlığından bahsedilmemesi bu- rasının vakıf olduğunu kat'i su- rette gösterdiğini söylemiştir. Ahmet Refik bey şayanı dikkat bir noktayı daha izah etmiştir. 1219 senesinde Taksim kışlası inşa edildiği zaman karşısındaki talimhane meydanının ermeni ce- maatine ait olduğu 'patrikane ta- rafından iddia edilmiş, bir takım temessükler gösterilmişti. Fakat o zaman bu arsanın ve Sürp Agop mezarlığı ile karşısındaki Katolik hasatanesinin Beyazıt Veli vakfından olduğu ispat edilmiştir. Ayaspaşa mezarlığına gelince, Ahmet Refik B. burasının vakıf olduğuna dair kati vesikalar bulmuştur. Beykozda gaz deposu Neft sendikat gaz kompanyası yakında Beykozda büyük bir gaz deposu inşa edecektir. Bu mües- sese yalnız memleketimize değil, buradan bütün Asyaya petrol göndermek niyetindedir. Neft sendikat Beykozda umur yerinde depo için bir arsa bulmuş- tur. Arsanın plânlarını belediyeye göndermiştir. Evvelki gün belediye reisi Muhiddin ve belediye fen işleri müdürü Ziya beyler Beykoza giderek arsayı tetkik etmişlerdir. Arsa belediyece münasip görü- lürse şirket hemen tesisata baş- layacaktır. Isırarak yaraladı ! Şehremininde Fatma hanımla komşusu Adile hanım kavga et- mişler, Adile hanım Fatma harı- mın kollarını ısırarak muhtelf yerlerinden ( yaralamıştır. Adile hanımı polis yakalamıştır.