17 Mayıs 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Şahife 2 Millet meclisinde bir münakaşa (Baş tarafı birinci sahifede) hükümet idaresi, vatandaşın yedi bunun için bazırlanmıya ihtiyaç yoktur. Bu fikir, hudutları dar olan ve umumi nüfusa nispetla vatandaşlık hukukunu haiz efradı az fakat çok münevver olan kadim Atinada kabili tatbik idi. O zamanın siyasi mesaili ne şimdiki vasi ve müaddal, müteaddit değildi. Zemanımızın demokrasi rejim- lerinin esasatını vazeden 18'inci asır filosofları ve 19 uncu asır siyasI.ri, bu zaman ve şerait farklarını görmemişler, ve mazinin bir esasını aynen almışlardır. Fakat umumi harpten beri milletler yeni bir siyasi devreye girdiler. Hükümetlerin vazifeleri o kadar genişlemiş ve tenevvü etmiştir ki, umumi müessesatın mekanizmasını yavaş yavaş tadil, bir zaruret teşkil etmektedir. Bu tadilâtın belki en mühimmi, gerek teşri, gerek icrai teşek- küllere, yalnız intihabi kıymetle- riyle (o buralarda (bulunanların yanina, bilgili, tecrübeli, mütehassıs vatandaşların getirilmesi olacaktır. Bütün demokrasilerde intihaba- tın nasıl cereyan ettiğini düşünür- sek, bu tadil zarureti daha kati olarak omeydana çıkar. Gerek halk nezdinde, gerek meclislerde muvaffak olanlar hep, tavır ve söz kuvvetile, lehlerine bir muhabbet cereyanı uyandıran yani hissiyatı tabrik eden hatip- lerdir. Her hangi bir meseleyi ilmi olarak, hararetsiz, ciddiyetle tah- lile teşebbüs edenlerin intihap edilmek kabiliyetleri yok gibidir. Bu sevimsiz vasıta ile halkın veya bir cemaatin reyi kazanılamaz. Demek intihapta kazananlar milletin temayülâtını temsil etmekle beraber, oekseriya & mütehassıs, mütefennin olamazlar. Fakat bu, bazı müfrit demok- rasi düşmanları gibi, şimdiki temsil tarzını tamamen mahküm etmek için bir sebep teşkil etmez. Bilâkis her memlekette ber hangi bir iktidarındadır , nede pek büyük (faydalar temin emiş, buhran devirlerinde en temiz ve kuvvetli bir hamiyet (o menbaı olmuş olan şimdiki meclisleri muhafaza etmekle beraber, bunları itmam edici bazı teşekküller, mütehassıs heyetleri ihdas etmek lâzımdır. Bu sahada her devlet kendi vaziyeti ve ihtiyacına göre bir yol bulup takip etmektedir. Bazı memleketlerde reyi âm, temsili mesleki ile (mezçedilip gerek iktisadi hatta ruhani teşek- küllerin mümessilleri teşrii mec- lise giriyorlar. Diğer bazı memleketler teşrii meclisin yanında, bilhassa iktisadi menafii temsil eden bir heyet bulunduruyorlar. Her halde, siyasi işlerde ihti- sasa mevki vermek, zamanımızın en bariz bir temayülüdür. Biz de bu cereyana uymak, müessesatımızı bu yeni fakat kati ihtiyaca uydurmak - mecburiyetin- deyiz. Cevat Nizami Şurayı devlet teşkilâtı Ankara 17 (Telefon — Devlet şurası teşkilât ve vezaifine ait yeni bir kanun Jâyihası tanzim edilerek heyeti vekileye takdim olunmuştur. Lâyihada devlet şu- rasının umum vazife ve salâhiyet- lerine müteallik Obazı yeni esaslarla asli reisiik ve yeniden kabul edilecek fahri azalar hak- kında hükümler mevcuttur. Baş vekilin asli reis olması vekâlet müsteşar ve umumi mü- dirlerinin devlet şurası fahri aza- lıklarına intihabi ihtimali vardır. mesleki, teknik bir | # kile sui kastta bulunanlar teslim olmuşlardır. Kendileri bundan evvel de Japon ricaline karşı müteaddit suikast- lerde bulunmuş olan gizli bir siyasi teşkilâta (omesupturlar. Dün suikast vuku bulurken Ja- pon bankasına, Polis müdüriyetine, bakılır. | siyasi bir binaya bombalar atılmıştır. Bundan Vapurda 500 yolcu ve 300 mürettebat vardı. Şimdiye kadar 250 yolcunun kurtarıldığı haber alınmıştır. Kaptan da kurtulanlar arasındadır. Londra 16 (Hususi) — Tokyo- | aba eee 41 fırka bulmlizz eli ve içinde | dan gelen haberlere göre başve- kadar | içtima aktedilen bir başka bir takım beyannameler de tevzi edilmiştir. Tokio, 17 (A. A. ) — Japon | bahriyesinde isyan çıkmış oldu- ğuna dair ecnebi mahafilinde şayi olan haberler asıl Ove esastan âridir. m m Bu Sakhahki Teleraflar Tokyoda bir çok müesseselere bombalar atıldı Vaşhington 17 (A.A.) — Ameri- | kanın Japonyadaki maslahatgüzarı, Japonyada tam bir sükün hüküm- | ferma olduğunu bildirmiştir. Paris,17 (A.A.) — M. Tardicu, Japon başvekili OM. Inakui'nin öldürüldüğünü haber alır almaz gerek hükümetinin ve gerek ken- | disinin şahsi taziyetlerini Japon sefirine bildirmiştir. 250 yolcudan haber yok Philippar fransız vapuru karaya oturtuldu, fakat hâlâ yanıyor Paris 16 (Hususi) — Aden tarikile gelen haber- lere göre Philippar vapuru sahilden karaya otur- tulmuş olmakla beraber vapura kaybolmuş nazarile Aden 17 (A.A. — Mahsert telsizi, Philippar vapurunun dün akşam geç vakte kadar yanmakta olduğunu bildirmiştir. Aden 17 (A. A.) — Philippar vapuru kaptanı ile ismindeki Rus mektedir. kazadan kurtulan 400 kişinin Sovatiskani petrol vapurunda olduğu zannedil- Hintliler birbirini yiyorlar Bombayda 3 gün zarfında 64 kişi öldü, 615 kişi yaralandı, vaziyet karışıktır Bombay 17 (A.A.) — Mecusi- lerle Müslümanlar arasında arbe- deler yeniden — başlamıştır. 16 maktul ve 200 den fazla yaralı vardır. Mağazalar yağma edilmiştir. Bir çok mahallerde bilkuvve örfi idare büküm sürmektedir. Bombay, 17 ( A.A.) — Bugün maktul düşenlerin mikatarı 40 ve mecrubların miktarı 250 dir. Bunlardan beşinin yarası ağırdır. Mecusilerle müslümanlar arasında zuhur etmiş olan arbedede 3 gün zarfında maktül düşenlerin mikdarı bu suretle 64e ve yaralıların mik- tarı 615 e çıkmıştır. Sokaklarda zırhlı otomobiller karakol gezmektedir. Bir takviye taburunun Poonau'dan gelmesine intizar edilmektedir. Meclis müzakeratı Dün bir çok kanun lâyihaları kabul edildi Ankara, 16 — Büyük Millet Meclisinin bugünkü ( içtimamda belediye memurlarının tekaütlükleri hakkındaki encümen mazbatası müzâkere edildi ve neticede maz- bata reddedilerek belediye kanu- nun kabulü sırasında hükmü cari olan mülki tekaüt kanununa göre belediye memurlarının muamele görmelerine karar verildi. Hudut . ve sahiller sıhhiye mü- dürlüğünün o bütçesi okabul edil- dikten sonra Heybeli adada yapı- lacak yeni payon için elli bin lira tahsis talebi müzakere ve kabul edildi. Vilâyetler (idare okanununun on dördüncü maddesinin tefsirine karar ve zabıtanın terrfilerine ait maddeye bir fıkra ilâvesi encü- mene havale edildikten sonra ihtiyat zabitleri kanununun üçüncü maddesine şu fıkranın ilâvesine karar verildi: (Askeri lise mezunlarından ya- bancı memleketlerde askeri mü- hendis, askeri ofen memuru yetiştirilmek üzere seçilenler iki ay müddetle hazırlık kıtasında hizmet ettikten ve sınıflariyle alâkadar askeri (o fabrikalar Oveya sair müesseselerde 10 ay çalıştıktan sonra liyakati (Ove o kifayeti tasdik olunacaklar ihtiyat zabit vekili nasbedilir ve tahsil göre- cekleri müesseselere gönderilirler, askeri mühendis ve askeri fen memuru olmağa kifayeti görülme- yenler talebe sıfatiyle harbiye mektebine sevkedilirler.) | ması ihtimali Vali muavinliği Polis müdürü muavin oluyor Ankara, 16 — Konya valisi İzzet beyin tekaütlüğü milli ira- deye iktiran etmiştir. Konya va- liliğine Adana valisi Vehbi, Adana valiliğine birinci umumi müfet- tişlik baş müşaviri Mümtaz, birinci umumi müfettişlik baş müşavir- liğine (o Istanbul Ovali (omuavini Fazlı, Istanbul vali muavinliğine Istanbul polis müdürü Ali Rıza beylerin tayinleri takarrür etmiş- tir. İstanbul polis müdürlüğüne kimin tayin edileçeği henüz ma- lüm değildir. Istanbul polis müdürü kim oluyor ? Ankara, 17 ( Telefon) — Istan- bul polis müdürliğüne tayini muh- temel namzetler arasında, sabık Ankara polis müdürü Bakırköy kaymakamı Fehmi beyden de bahsolunmaktadır. Küçük sanatlar Kanunda mühim değişiklik yapılıyor Ankara 17 (Telefon) — Iktisat encümeninin küçük sanatler ka- nun lâyihasında yapacağı tadilât- da iktisap edilmis hakların tanın- kuvvetlidir. Kanu- nun neşrinden sonra ecnebilerin hangi küçük sanatleri yapamıya- caklarının tayini selâhiyetinin hü- kümete verilmesi suretile lâyihanın tadili ihtimali de vardır. Dünkü yangın Yaralılardan iki kadın öldü Taksimde stadyom arkasında Aralık sokağında 19 numaralı mahsulâtı şarkiye eczayı kimyeviye Japon fabrikasından dün öğleden sonra yangın çıkmış ve fabrika tamamen yanmıştır. Yangında bir kadın ölmüş, üç kişi de ağır ya- ralanmıştır. Yangın etrafında yapılan tah- kikat şudur: Bu fabrikada bundan üç ay kadar evvel kaçak morfin yapılmakta olduğu tesbit edilmiş ve fabrika hükümet tarafından kapatılarak mühürlenmişti, Evvelce fabrikada kâtiplik yapmakta olan Konyalı Abbas efendi ile karısı Nazile hanım, kızı 10 yaşlarında Sabiha ve Refaiyeli Kâzım isminde birisi bekçi olarak oturmakta- dırlar. Dün öğle vakti Abbas efendi- nin karısı Nazile hanım fabrikada ecza dolu olan yazıhane ve lâbora- tuvar kısımlarına bitişik bulunan ve kendilerinin oturmakta olduk- ları odanın önünde gaz ocağını yakarak üzerine bulaşık suyu koymuş, kendisi odaya girmiştir. İ Bu sırada gaz ocağının sıcağın- dan yanındaki mukavvadan yapıl- İ mış olan duvar birden bire ateş almış ve alevler derhal ecza depo- suna geçmiştir. Evdekiler işin farkına vardık- ları zaman depo temamile tutuş- muştur. Bunlar ateşi söndürmeğe uğraşırlarken itfaiye de yetişmiş- miştir. Fakat ateş fabrikayı ta- ! ve) mutediller, | / aldığı söyleniyor, 17 MayıslY32 Aksayı şarkta vaziyet (Baş tarafı birinci sahifede ) halde Rusyaya karşı bir hareket icrasını istiyorlar. Japon kabinesi bunun şimdiden tahmin edilemiyecek vahim neti- celer tevlit etmesinden korku- yorlar, bu sebeple mutedil hareket ediyorlar. Japon başvekilinin bu itidal siyaseti yüzünden (müfritlerden biri tarafından öldürüldüğü mu- hakkak addedilmektedir. Bu vaziyet karşısında Sovyet Rusyanın OMançuri (o hududunda bazı tedbirler aldığı, Siberyaya mühim miktarda asker ve mühim- mat gönderdiği, birçok memleket- lerden silâh ve mühimmat satın mamafih dün Moskovadan gelen bir telgraf bu son şayıaları tekzip ediyor. telgraf şudur: Moskova, 16 (A.A.) — Tas Ajansı Sovyet Rusyanın şarki Siberyada 250 bin asker tahşit etmek fikrinde olduğuna ve bu hususta hararetli bir faaliyet cereyan ettiğine dair New-York Times gazetesinin neşriyatını tek- zibe raezundur. Sovyet Rusya ne şarki Siber- yada ve ne de diğer her hangi bir noktada tahşidat yapmak fikrinde değildir. Sovyet Rusya Japonya ve Mançuri ile dost geçinmek siyasetine azimkârane devam etmektedir.,, Rusyanın, Japonya ile dost geçinmek istediği muhakkak ol- makla beraber müfrit Japonların bir hadise çıkarmağa çalıştıkları da şüphesizdir. Moskovada çıkan İzvestiya gazetesi bu hususta mühim bir makale neşretmiştir. İzvestiya bir kısım Japon gazetelerinin “Rus- ları yenmek bizim için çocuk oyuncağıdır.,, Kabilinden müta- lâalarıma Ocavap vermekte ve şiddetli bir lisan kullanmaktadır. İzvestiya, Japon gazetelerinin kendilerinin (o Mançuride Obüsnü kabul gördükleri hakkındaki id- dialarının masaldan ibaret oldu- ğunu söyliyor ve diyor ki: “Bazı Japon mabhafili vaziyeti. daha iyi görüyor. İş başında olanlar Japon gazetelerinin ifrat- kârlığına kapılmıyorlar.,, Mensucat sanayii Ankara, 19 — Mensucat sana- yünin inhisar altına alınacağı hakkındaki haberler tekzip edil mektedir. Hükümet böyle bir şeyi asla düşünmemişti. Reşit paşa ve Marmara vapurları Ankara 17 (Telefon) — Iktisat encümeni seyisefainin (Oemrinde bulunan Reşit paşa ve Marmara vapurlarının Milli müdafaa vekâ- letine iadesine dair olan lâyihayi müzakere ve intaç etmiştir. amli sarmış olduğu cihetle söndürmek kabil olamamıştır . Yangında Abbas efendi ile karısı Nazile hanım ve kızı Saliha, Kâzım efendi muhtelif yerlerinden yanarak tehlikeli surette yaralan- mışlardır. o Mecruhlar hastaneye kaldırılmışlardır. Bunlardan Nazile hanım dün akşam üzeri, kızı Sabiha hanım gece hastahanede vefat etmişlerdir. Yapılan tahkikatta yanan fab- rikanın sigortasız olduğu anlaşıl- mıştır. Fabrikanın o yanında bulunan gene fabrikaya ait diğer depolar yanmamıştır. Yangın esnasında itfaiye yolları kestiği cihetle tramvaylar üç saat işliyememiştir. Tahkikat devam ediyor.