20 Nisan 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

20 Nisan 1932 ADA SIRADA Musiki kongresi Mısırda bir “ Şark o musikisi kongresi ,, toplandı. Bizim kon- servatuvar, şark musikisiyle artık meşgul olmadığı için, bu kongreye iştirak etmedi. AR “Hey heyl.. Yar aman amanl,, feryadının âşıkı ve davulla düm- beleğin müdafii bir muharririmiz “Sanat ve edebiyat, başlığı altında bu kongreden bahsederek, Fransa' da intişar eden “Candide,, gaze- tesinde, bu kongreye giden bir muharririn, oalaturka (musikiye nasıl hayran olduğunu, o muhar- ririn yazısı ile ispata çalışıyor, ve alaturka musikiyi bir kere daha müdafaa ediyor. Burada ne alaturka musikiyi, zem, nede alafranga musikiyi methedecek değiliz. Buna teknik bilgi hususunda selâhiyetimiz yok. Ancak, “Candide,, gazetesinde intişar eden makalenin, bir musiki tenkidi olmaktan ziyade, lirik ve romantik bir yazı olduğunu söy- liyeceğiz. Fransız muharriri Mısıra gitmiş, orada arap kızlarının sesini dinle- miş, udun nağmesine, tamburun eninine, klarinetin feryadına biraz da viski katıp mest olmuş. Almış eline kalemi İşte bir parçası: « Bu musiki bütün ses ürpermelerine, gıdıklanmalarına, alâimi semanın bütün renlerile pırıldamalarına müsaittir, Ses, böylece, kendisini daha kanatlı, daha gayri maddi bir hale getiren kıvraklığını alıyor. Ayağını yere ağır basmıyor. Merhametsiz bir merdivenden basamak basamak çıkmıyor. Dalgalanıyor, daima bayılmağa ve hiçliğe dalmağa hazır görünüyor. Fakat bu titrek ve kaçak zevahir altında harikulâde inceliklerle dolu bütün bir heyecan ve his dünyası gizlidir. » Anlaşılıyor değil mi?.. muharriri, alaturka coşmuş. Filvaki Nevresin udu, Musudun tamburu, Neyzenin neyi, biraz da yazmış. Frenk inhisarın meyi olursa, insanı coş- turur. Fakat bu coşkunluk ala- turka nağmelerin, garp musikisini solda sıfır bıraktığına delil değildir. Garp musiki üstatları, cihanın dört köşesinden ses topluyorlar. Hotanto (o kabilesinden (ahenk, Sahrayı kebirin göbeğindeki Tom- buktu şehrinden nağme aldılar. Afrika melodileri Avrupanın en cıvcıvlı yerine geldi, garp musi- kisinin sazına ve sözüne uyduruldu. Çöllerden ses toplıyan garp musikisi üstatları, bu kadar kör ve sağır mıdırlar, ki şu bizim şark musi- kisi dediğimiz alaturkadan, mek parmak istifade etmiyorlar, şu ala- turkanını telinden bir parmakçık olsun almıyorlar?.. Arabın ahengi, zencinin nağ- mesinden de kıymetsiz... Bu mu- hakkak! Selâmi İzzet — Söyle bakalım Amca Bey, kurbanda ne kestin ?... Yol vergisi Belediye ikinci bir vergi almağı mı düşünüyor ? Şehrimizde apartıman ve ev inşaatı günden güne çoğalıyor. Bu yüzden belediyenin inşaat ve tamirat ruhsatiyesi olarak aldıği harçlar seneden seneye çoğalıyor. Dört beş sene evvel ruhsatiye harcı senede beş altı bin lira idi, bu sene bütçeye 19 bin lira kon- muştur. Apartmanlar en ziyade kaldı- rımı yapılan muntazam sokaklarda ve nakliye vasıtalarına yakın yerlerde inşa ediliyor. Şehir meclisi daimi encümeni âzasından bazıları bunu nazarı dikkate ala- rak sokak inşası için belediyenin sarfettiği paraya arsa sahiplerinin de bir miktar iştirak etmesini düşünüyorlar. Bizim fikrimizce, bu tamamile yanlıştır. Belediye için asıl olan vazifelerden biri de İstanbulun sokaklarını yapmak, şehir içinde bozuk bir sokak, kaldırımsız bir yer (o birakmamaktır. (Belediye, şayet bir kaç sokak yapmışsa vazifesinin ancak yüzde birini ifa edebilmiş demektir. Bundan do- layı da ayrıca 'para istemek çok gariptir. Esasen belediyenin halktan aldığı bir çok vergilerin ihtasındaki maksat nedir? Öyle ümit ediyoruz ki bu yersiz teklif şehir meclisine gelince müzakere edilmeksizin derhal reddedilir. itfaiye levazımı Ihale yapılamadı, aletler pazarlıkla alınacak Belediye, 100 bin lira sarfede- rek yeniden bazı itfaiye levazımı satın almağa karar vermiş ve bir münakasa açmıştı. Fakat müna- kasa şartnamesine konan bazı esaslar, bilhassa bir madde yü- zünden malzemenin ihalesi kabil olamamıştır. Bu maddeye göre yeni makine- lerin hepsi mutlaka firen idroliği, yani su ile müteharrik freni ihtiva edeceklerdir. Halbuki münakasaya iştirak eden gruplar ellerindeki makinelerde bu firenlerin bulun- madığını ileri sürmüşlerdir. Şimdi daimi encümen, malzemeyi pazar- lıkla satın alacaktır. Hüsnü bey Ankaradan geldi Tütün inhisarı umumi müdir vekili Hüsnü bey Ankaradan şehrimize avdet etmiştir. Hüsnü bey burada birkaç gün kaldık- tan sonra, tekrar Ankaraya gide- cektir. Akşam ŞEHİR HABERLERİ Bir yer sormuş Kadıncağız tarif ederken cüzdanı aşırmış! Fatih polis merkezi Hayriye isminde bir kadın yankesiciyi yakalamıştır: Cemile hanım isminde bir kadın Fatih caddesinden ge- çerken Hayriye yanına yaklaşarak bir yer sormuş ve bu vesile ile bir müddet konuşup ayrılmıştır. O gittikten sonra Cemile hanım cebindeki para cüzdanının aşırılmış olduğunu görmüştür. Kadıncağız derhal polise müra- caat ederek vakayı anlatmış ve kendisile konuşan kadının eşkâlini tarif etmiştir. Zabıta bir müddet sonra Hayriyeyi yakalamıştır. Yannkesicilikten müteaddit sabı- kaları olan Hayriyenin yeni bir çok cürümleri tespit edilmiştir. Sabıkalı yankesicilerden Ahmet te Beyazıt meydanında kunduracı Ibrahim efendi isminde birisinin parasını ve cüzdanını aşırmıştır. Ahmet yakalanmış, çaldığı pa- ralar üzerinde bulunmuştur. Her iki yankesici adliyeye teslim edilmişlerdir. Neler çıktı? Çanta açılınca konyaklar, kaçak tütünler bulundu Zabıta Refik isminde birini yakalamıştır. Refik elinde bir çanta olduğu halde şüpheli bir vaziyette MollaGürani caddesin- den geçerken zabıtanın nazarı dikkatini celbetmiş ve polisler kendisini yakalamışlardır. Refikin elindeki çantanın içinde bir çok kaçak konyaklar ve tütün bulunmuştur. Kaçak eşya müsa- dere edilmiş, Refik o evrakile birlikte ihtisas mahkemesine veril- miştir, Esnafın muayenesi Belediye esnafın altı ayda bir sihhi muayenelerini yapmak üzere bir heyet teşkil etmişti. Heyete bazı muayene aletleri lâzım gel- diğinden bunların bu sene satın alınmasına karar verilmiştir. AKŞAM ABONE ücretleri — Türkiye Ecnebi SENELİK 1400 kuruş 2700 kuruş ? 1450 > 800 » 6GAYLIK 750 » 3AYLIK 400 » 1AYLIK 150 » i mey Abone ücretleri doğrudan doğruya AKŞAM idaresi namına gönderilmelidir. Adres tebdili için yirmi beş ku- ruşluk pul göndermek lâzımdır. Zilhiççe 14 — Kasım:165 S. İmsâk Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı E, 8,31 10,22 519 96 oO12 1,39 Va, 3,25 o5,15 12,13 15,59 18,53 20,31 mama ml Idarehane: Babıâli civarı Acımusluk sokağı No. 13 Temizlik! Toplanan çöpler geniş bir arsaya dökülüyor ! Birkaç günden beri havalar iyileşti, kırlara çıkanlar çoğaldı. Bu meyanda Şişlide Hürriyeti ebediye tepesine, Darülâcezeye doğru tenezzühe çıkanlar pek çoktur. Fakat bonlardan büyük bir kısmı çirkin bir manzara kar- şısında kalarak geri dönüyorlar. Bu manzara Darülâceze civarında geniş bir arsanın pislik meşberi haline getirilmesidir. Evlerden toplanan çöplerin denize dökülmesi ( lâzımgelirken | Şişli civarının bütün çöpleri darülâceze civarında geniş bir sahaya bırakı- lıyor. Burası pek fena kokuyor. Kuevetli rüzgârlar bu kokuyu Şişliye kadar getiriyor. Buradan otomobille geçenler bile burunla- rını kapamağa mecbur oluyorlar. Acaba belediye tanzifat bütçe- sine yüz binlerce liralık tahsisat bunun için mi konmuştur? Bele- diye bu çirkin manzaraya ve sıhhati ihlâl eden hale nihayet vermelidir. Maliye müfettişleri teftişe çıkacaklar Şehrimizde (O bulunan maliye müfettişleri hazirandan itibaren Anadolunun muhtelif mıntakala- rında teftiş seyahatine çıkacaklar- dır. Müfettişler bu seyahatlerde, yeni vergilerin tahsilâtını kontrol edeceklerdir. Bekçi ücretleri Ücretler yeniden tayin edilecek Yeni talimatname (mucibince her ev ve dükkân sahiplerinin mahalle bekçilerine verecekleri ücretler mahalle heyeti ihtiyriye- leri tarafından tayin edilmektedir. Son zamanlarda bu mesele etra- fında muhtelif itirazlar olmuş, bir çok dükkân ve ev sapipleri men- sup bulundukları nahiye müdür- lüklerine müracaatla tayin olunan bekçi ücretlerine itiraz etmişlerdir. Bu itirazlar üzerine lâzımgelen tetkikat yapılmış ve bundan sonra ücret mikdarlarının yeniden tesbit edilmesi kararlaştırılmıştır. Son zamanlarda muhtelif semt- lerde hırsızlık vakaları fazlalaştığı cihetle bilimum polis merkezle- rine gönderilen yeni bir emirde her merkezin, mıntakaları dahi- linde bulunan bekçilerin kontrol- larına fazla ehemmiyet vermesi bildirilmiştir. .. Allah versin, işler yolunda... Albümler kapışıldı ... Amca Beye göre... w Az zamanda bir kaç 1000 lirayı dercep ettin... dey. .. Artık yaru ağyara karşı bir deve kesmeliydin |... Sahife 3 FAYDALI BİLGİLER Okuyanlar, okutanlar Herkes için okuma meçburi- yeti, pek eski değildir. Bazı Alman şehirlerinde bu mecburiyet 17 inci, bazılarında 18 inci asırda başlamıştır. Umummi mecburiyet bir çok yerlerde 19 uncu asırda- dır. 1825 senesinde Prusyada 100 erkekten on altısı okumak yaz- mak bilmiyordu, kadınların, ayni senede kırkı okuyup yazamıyordu. Bugün ise Almanyada okumak yazmak bilmeyen hemen yok gibidir. Halbuki diğer bazı Avrupa memleketlerinde okuyup yazma bilmeyenler Oepice mühim bir yekün teşkil eder. Meselâ Belçikada okuyup yazma bilmeyenler yüzde sekiz, Fransada 9, Litivanyada 31, Ispanyada 46, Avrupa Rusyasında 57, Portekiz- de de 69 dur. Her 10 senede muntazaman tahriri nufus yapılan Hindistanda ise okuyup yazma bilmeyenler yüzde 93 raddesindedir. Mecburi tahsilin devam müdde- tide her memlekette başka başka- dır. Mamafi ekseri memleketlerde 7-8 sene arasındadır. Sovyet Rusyada 4 senelik mecburiyet var- dır. Mamafi 3 sene ile iktifa edildiği de vakidir. Muallimlere gelince, Almanyada 1927 senesinde, 53000 ilk mek- tepte 187,000 muallim, 6-7 milyon çocuğu okutmakta idi. Yani 1000 nufusa üçe yakın ilk mektep mu- allimi isabet etmekte idi. Bu nisbat bazı Balkan (memle- ketlerinde ve Ispanya ile Rusyada daha azdır. Diğer Avrupa mem- leketlerinde ise ilk muallim mık- tarı bu nisbetten daha fazladır. Şimali Amerikada nisbet bunun hemen iki misline, Avusturalyada daha yükseğe çıkmaktadır. lik mektep muallimleri ara- sında kadınların nisbetine gelince: Almanyada bunlar takriben yüzde 25 dir. Fransada ilk mektep mu- allimlerinin yarısı, Ingilterede üçte ikisi kadındır. Şimali Amerikada tekmil ilk mektep muallimlerinin yüzde sekseni kadındır. Gizli fuhuş Beyoğlu cihetinde bazı otellerde gizli fuhuş yapıldığı anlaşılmış ve zabıta buraları yeniden bir kon- trol altına almıştır. Bunlardan başka gene Beyoğ- lunda bazı evlerin de randevu yeri olarak kullanıldığı tesbit edilmiştir. Zabıta tarafından yapılan araş- tırma neticesinde bunlardan dört ev kapatılmıştır. Ev sahipleri hakkında tahkikata devam edil- mektedir. 23 Nisan: Çocuk Haftasının başlangıcıdır. A. B. — Bilâkis bir kuzu kestim! — Amma yaptın hal... A.B. — Telâş etme acanım, (Kom şunun tavuğu komşuya kaz görünür) fehvasınca benim kuzuyu yaru ağyar gene deve “görmüştür!