15 Ocak 1932 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 6
ya Akşam 15 Kânunusani 1932 Ankara tara mektuplar: Ecnebiler hangi işleri yapamıyacaklar ? — âyilhanın son tadilâttan sonra aldığı şekli neşrediyoruz Ankara 14 (Hususi ) — Millet Meclisinin şubat içtimamda mü- zakere edilecek mühim kanun PE gayibilazığdan biri de Türkiyede ” ğı, seyyahlara tercümanlık ; ve rehberlik, müzayede ve satış ; evi idaresi: i en cnebi tebaa tarafından icrası 'yasak sanatlar hakkındaki lâyi- hadır. Bu lâyiha iktisat encüme- ninde tetkik ve ikmal edilmiş ve hariciye ile adliye encümenlerine tevdi olunmuştur. Bir çok memleketler küçük sanat ticaret veya bir kısım mes- leğin icrasını kendi vatandaşlarına hasru tahsis eylemektedir. Bizde de görülen lüzum ve ihtiyaç böyle bir kanunun tedvini zaruretini hissetmirmiş ve bali hazır iktisadi vaziyet dolayısile bu hususta bir kat daha ehem- miyet (o verilmekte (bulunulmuş olmasına binaen iktisat encümeni “bu lâyihann bazı tadillerle kabu- ine Yer vermiştir. yı Lâyihanın . iktisat encümeninde aldığı son şekli, hususi ehemmi- yetine . ve alâkadarlarının o çok- luğuna mebni bildiriyorum : 1 — Türkiye cumhuriyeti dahi- linde aşağıda gösterilen san'at ve hizmetlerin ecnebi tebaa tara fından yapılması ve muvazaa su- retile de yaptırılması yasaktır: A — Ayak satıcılığı, bahçeci- zi k, “matbaacılık, oyun- a mürettiplik, gazete satı- Hüs © simsarlık, dellâllik, alelü- vekil borsalarda (omübayaacılık, inhisarına tabi mevadın Umumi su ve tenvirat ve mu- haberat. işlerinde daimi ve mu- vakkat işçilik, umumi nakliyede hizmet etmek, karada tahmil ve tahliye işleri; şoförlük ve muavin- liği, ve alelümum amelelik, ücretli veya maaşlı bahçıvanlık, her türlü mebani ve müessesatta ticaretha- nelerde, şirketlerde, otel, lokanta ve kahvehanelerde bekçilik, ka- pıcılık, odabaşıcılk, odacılık, gar- sonluk, (metrdotellik ile muayyen bir iş için muvakkaten gelecek montörler ayarcılar hariçtir ) Ser- vant, bar oyuncu ve şarkıcıları, kukla, karagöz oynatmak gibi bilümum esnaflık, küçük tacirlik ve küçük sanatkârlık. B — Baytarlık, kimyagerlik. vs 77 Tabiplik, diş tabip- dikkati iy, eczacılık, mühendislik, Berlijık gümrük komisyonculuğu tacirlgorta şirketi o memurlukları rı dilnesleklerin icrası hususi ka- rına ve deniz işlerine müte- meslek ve sanatların icrası taj kanununa ve gazetecilik atbuat kanununa tabidir. Madde 3 — Mahalli Türk kon- JSulusluğu tarafından tastik edil- J miş olan ihtisas evrak ve vesaiki / iktisat vekâletince tescil ve ait olduğu vekâletlerin mütehassıs heyetleri tarafından kabul edilme- dikçe aşağıda sayılı. olan sanatler - secnebiler tarafından yapılamaz. Çalışmasına müsaade edilecek olan bu gibi ecnebilerin çalışa- cakları yerlerle altı aydan aşagı olmamak şartiyle evvelceden kun- trato yapmı; olmaları da şarttır. Evrak ve vesaiki kabul ve tasdik edilmiş olan ecnebiler hakkında mütehassıs ( heyetler tarafından keyfiyet Dahiliye" vekâletine bil. dirilir. Konturato müddetini ikmal eden veya bu müddetten evvel çalıştığı | yerden ayrılanlar ibtisas ve mes- lekleri dahilinde başka bir yere konturatolanmadan evvel vekâleti aidesinin (o müsaadesini (almaya mecburdurlar : A — Tayyare makinistliği ve pilotluğu, B - devlete veya vilâ- yetlere veya belediyeler ile bun- lara fmerbut tesisat hizmetleri, C - ortepedi ve suni azacılık, kürk debakçılığı ve alâtı musikiye imal etmek sanatçılığı, D - tek telgraf ve telefon muhaberatında istihdam edilen mütehassıslar, E - efrat tarafından celbedilecek her nevi müteahassıslar. Madde : 4 — Bu kanunda gös- terilmemiş “olan meslek ve sanat- ların ecnebi tabaa tarafından icrası , lüzumunda. icra vekilleri heyeti kararile menolunabilir. Madde 5 — Aşağıdaki sanatlar bu kanun hükmünden dişarıdır. A — Tahsisatı umumi veya hususi muvazenelere dahil devlet veya vilâyet hizmetlerinde memu- rin kanununun 5 inici maddesi- nin D fıkrası mucibince istihtam olunan ecnebiler, B — Imtiyazlı şirketlerin imtiyaz mukavelelerinde muharrer şartlara göre mezkür şirketlerce istihta- mına bunların merbut oldukları vekâletler e tarafından muvakkat müddet için ruhsat verilen ecnebi tabaa, C — Teşviki sanayi kanununda gösterilen şartlara tevfikan maa- fiyet rühsatnamesini haiz sanai müesseselerde merbut (olduğu vekâletin müsaadesile muvakkat müddet için alınan ecnebi müte- hassıslar. D — Türkiye cumhuriyeti nez- dinde bulunan ecnebi devletlerin sefarethane ve konsoloshaneleri- nin kapıcıları ve evlerindeki nak- liye vasıtalarını sevk ve idare eden kendi veya diğer bir ecnebi devlet tabiiyetindeki işçiler, Madde 6 — Bu kanunun neşri tarihinde memnu sanatlar ile mütevekkil olan ecnebiler kanunun neşri tarihinden itibaren üç ay zarfında mezkür sanatları terket- meğe mecburdurlar. Ancak bu kanun 1 kânunusani 1923 tari- hinde hukuku müktesibesi ahdi ahkâm ile tanınmış olan ecnebi- lerin mezkür tarihte icra ettikleri meslek ve sanatları icrada devam- larına mani olmaz. Madde 7 — Memnu olan san- atleri işbu kanun ile tayin edilmiş müddetin hitamından sonra icrada devam eden ecnebiler mahalli en büyük mülkiye memurunun emrile filen sanat icra etmekten men- olunmakla beraber bunlar tanzim kılınan zabıt varakalarile birlikte muhakemeye tevdi edilerek ka- nunu (mahsuslarında omünderiç sarahate tevfikan, kanunu mahsus- larında sarahat olmadığı takdirde de türk ceza kanununun 526 ncı maddesile cezalandırılırlar. Türk vatandaşı hakkında idari ve kanuni takyidatı koyan ecnebi devletler tebaasına heyeti vekile kararile bu kanunun hükümlerin- den istifade hakkı refolunabilir. Madde 8 — Vilâyet ve kaza merkezi olmıyan mahallerde ecne- bilerin alelitlak dükkân açması ve ya sair suretle ticaret ve san'at yapması memnudur. Madde 9 — Bu kanunun tatbik sureti hakkında bir nizamname iy olunur. Mi t k Yarişa-iştira İ Telsiz telefonun bir hizmeti Roma civarındaki yangını Kopenhag itfaiyeye bildirdi Geçen hafta telsiz telefon bir köyü baştan . başa yanmak teh- likesinden kurtarmıştır. Bu köy Roma civarındadır. Yangını itfa- iyeye haber veren ise danımarka- nın paytabtı olan Kopenhakta oturan bir telsiz amatörüdür... Hadise şu tarzda cereyan etmiştir: Roma civarındaki köyde posta, telgraf ve telefon merkezinden yangın çıkmış, köyün her tarafla mubaberesi kesilmiştir. O sırada şiddetli bir. rüzgârda estiğinden bütün “köy yanmak tehlikesine maruz bulnuyordu. Köyde bir telsiz telefon merak- | lısının evinde telsizle haber ver- mek için de küçük “bir makine varımş: “Bu adam hemen makine- nin başına koşmuş ve » tehlike işareti vermiştir. Bu işaret derhal Kopenhağda bulunan bir:amâtör tarafından alınınış, bu adam yangın tafsilâtın almıştır. Kopenhağdaki amatörün, Ro- mada bulunan ve daima konuş- tuğu bir dostu varmış. On dakika uğraşarak O bununla e muhabere tesis etmiş, yangını bildirmiştir. Bu: adam da hemen itfaiyeye haber vermiş, bu suretle, itfaiye yirmi dakika sonra yetişerek bütün köyü yanmaktan kurtar- mıştır. Amatör radyoçcuların yaptıkları bu bizmet ilk değildir. Yeni Zelant zelzelesinde de bunların çok büyük faidesi görülmüştü. Fakat Roma yakınındaki bir köyde olan yan- ğının Kopenhag tarikile itfaiyeye haber verilerek itfaiyenin vak- tinde yetişmesi bir rekor teşkil etmektedir. Fransa ile ticaret Fransa hükümeti kontenjan listesinde Türkiye ithalât eşya- sını diğer memleketlere nisbetle daha ziyade tahdit etmektedir. Son kontenjan listesine göre Türkiyeden . üç ay içinde 13 ton kereste alacaktır. Halbuki Tür- kiyeden Fransaya üç ay içinde 100 tondan fazla kereste giderdi. Fransa, Türk yumurtalarını da ayni şekilde tahdidata tabi tut- muştur. Bu kararlar alâkadar mabhafilde iyi bir tesir bırakmıştır. Sabık Yunanistan kraliçesi öldü Frankfort, 14 (A.A.) — Sabık Yunanistan kraliçesi Sofi, dün kendi malikânesinde vefat et- miştir. Gecen haftalar Atlantik okyanosunda şiddetli Amerikanın Florida sahillerinde büyük kotra yarışları yapılmıştır. zenginler çoşgun denizden korkmıyarak yarışa iştirak etmişlerdir. Resmimiz ayı dalgalar arasında gösteriyor. geçirdikleri yerdir. Bir * - hir * gi — “ Kadın - Erk Erkek ek meselesi Hürriyetten evvel şık bir kadının senelik masrafı 100 firkete beşer paradan 12 buçuk, uzun eldiven 70 kuruş... Kadın - erkek münakaşası me- rakla takip edilmektedir. Bundan evel (o beyanatını neşrettiğimiz “ Sermet ,, müellifi Izzet Melih bey kadınların hiç de müsrif olmadıklarını söyledi. Ve: — En şık bir kadın senede tuvaleli için aşağı “yukarı 2100 lira sarf eder. Buda çok bir para değildir.. Dedi.. Kadınlar birliğinin eski reisi Nezihe : Muhittin o hanım da bir taraftan artık birliğe lüzum kal- madığını söylerken bir taraftan da müsrif kadınlara şiddetle hü- cum etti.. Abdullah Cevdet bey; gürültü uyandıran beyanatlar vermekle maruf olan bir zattır. Doktor beyanatta bulunurken büyük bir cesaret gösterir. Hiç bir şeyden korkmaz... Fakat kadın - erkek bahsi gelince o kahraman doktor elindeki cesaret kılıcını kınına soktu, boynunu büktü. Doktor bu kadarlada kalmadı.. Erkekler birliğine (şiddetle hücum etti. Abdullah Cevdet bey “ Erkekler birliği,, için diyor ki: — Bundan daha manasız cemi- yet tasavvur edemiyorum. Erkek- ler zâten birlik halindedir. Kime karşı birleşiyorlar anlamıyorumki. Kadınlar da erkeklerin evlâtla- rıdır, kızlarıdır, çocuklarıdır.. ara- larında hiç fark yokki..,, Bu kadın- Erkek münakaşası etrafında karilerimizden bir çok mektuplar alıyoruz. Bunları fırsat düştükçe neşredeceğiz. Bu gün bu mektuplardan birincisi derc- ediyoruz: “Hahımı şeytan kulağına kurşun bu akşam komşulara, yalnız git- meğe ikna edebildim ve sokak kapısına kadadar bizzat teşyi mecburiyetinde kaldım. Zira bizim madam az çok tahsili (yerinde olduğundan pürhiddet başladığı nutkunu ancak son basamağı inerken itmam edebildiğinden onu dinlemek elzemdi. Çok şükür kışın yakmak için aldığım üç, bes çeki odundan benim de nasibim varmış... Yanlış anlaşılmasın. Yani her akşam sinemaya, baloya, aile cemiyetlerine (o velhasıl zamanın eğlencelerine sevgili karımın delâ- fırtınalar — hüküm sürmüştür. Florida, zengin Amerikalıların kışı letile iştirak ettiğimden bu akşam şöyle sobanın karşısına geçtim. Valdeyi karşıma alarak gazete- lerdeki kadın - erkek münakaşa- sını ve bilhassa İzzet Melih bey tarafından çıkarılan asri bir ka- dının tuvaletine ait cetveli kemali dikkatle okuduk. Izzet Melih bey şık bir kadının tuvalet masrafını “2100, lira olarak gösteriyor. Valideye bunu okuduğum zaman az daha çileden çıkacak, hayre- tinden küçük dilini yutacaktı. birdenbire: — Ilahi oğlum.. dedi, bizde gençtik, bizde taze idik bizde süslenüp püslenmeğe meraklı idik amma biz süsü gayet ucuza çıkar- mâsını bilirdik..,, Ve bu mukaddemeden sonra: valide hürriyetten evvel bir taze kadinin senelik tavalet masrafını saydı, ben de tesbit ettim.. İşte: Birinci nevi şıklar için: 100 Firkete beşer 12,55 “K5 paradan 3 Çarşaf tafta ve 459 , krepdöşinden 3 Peçe “biri sık, 30 “iğ 1 Iskarpin 80 5 1 Bot 8 , 1 Uzun eldiven g9 4225. K5 Düzgün sürme ve 15 saire için 7375 Ikinci nevi şıklar için: 3 Yemeni 1S 1 Krep e Yİ 1 Peçe O: 1 Çarşaf 100 — 1 Iskarpin 150 v Yağlı düzgün ii 296 K. Valide sözlerini: — Mâhi, ozaman biz böyle sokaklara sık sık çıkmazdık.. Bir ayakkabı bir yıl giderdi.. Hey gidi günler hey.. , Diye bitirdi. Bende bu iki hesap pusulasını size gönderiyorum.» Asi bir köy reisi teslim oldu Tahran, 14 (A. A.) — Birçok zamanlar İrak bududunda İran hükümetine mukavemet gösteren asi kürt reisi Cafer sultan, Irak kuvetleri tarafından bozulmuş ve teslim olmağa mecbur edilmiştir. Çoşgun denizde kotra yarışı Fakat buna rağmen
